Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh là một trong các nguyên nhân chính dẫn đến tử vong ở trẻ, mỗi năm trên thế giới có đến hơn 3 triệu trẻ tử vong vì mắc tiêu chảy. Vì thế, các bậc phụ huynh cần chú ý quan tâm đến trẻ, quan sát phân của trẻ sơ sinh bị tiêu chảy để có thể chăm sóc kịp thời, tránh gây những hậu quả đáng tiếc.
Tổng quan về tiêu chảy ở trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy là tình trạng thường gặp, khi mắc bệnh này, trẻ có dấu hiệu đi ngoài phân lỏng nhiều lần mỗi ngày. Nguyên nhân chủ yếu được xác định là do vấn đề nhiễm khuẩn, gây mất cân bằng giữa các loại vi khuẩn có lợi và có hại trong đường ruột của trẻ.
Vậy nguyên nhân từ đâu mà trẻ sơ sinh mắc bệnh tiêu chảy? Có rất nhiều nguyên nhân, trong đó gồm:
- Do hiện tượng bất dung nạp lactose: Nguồn dinh dưỡng chính của trẻ sơ sinh đó là sữa mẹ, tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, do không thể cung cấp được sữa mẹ nên nhiều trẻ phải uống sữa pha theo công sức có sẵn. Những loại sữa này được kết hợp từ những công thức khác nhau, khi cho trẻ với dạ dày non nớt uống, trẻ không thể hấp thụ được dẫn đến căn bệnh tiêu chảy ở trẻ sơ sinh.
- Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh có thể do chế độ ăn uống của mẹ. Nếu người mẹ ăn các thực phẩm cay, nóng hay các loại thực phẩm nước uống chứa caffein, trẻ bú sữa của mẹ có thể bị tiêu chảy.
- Thuốc kháng sinh cũng là một trong những nguyên nhân làm trẻ bị tiêu chảy vì tiêu chảy là tác dụng phụ phổ biến của nhiều loại thuốc kháng sinh. Trẻ phải uống thuốc kháng sinh vì điều trị căn bệnh nào đó hoặc mẹ trẻ sử dụng thuốc kháng sinh rồi cho con bú sẽ làm trẻ bị tiêu chảy. Nếu dừng uống thuốc kháng sinh khoảng 2-3 ngày, bệnh tiêu chảy của trẻ sẽ kết thúc.
- Trẻ có thể bị nhiễm khuẩn đường ruột do các loại virus, vi khuẩn gây ra, một vài loại virus không cần phải điều trị mà có thể tự khỏi. Nếu nặng, trẻ có thể được điều trị bằng các loại thuốc kháng sinh.
Vi khuẩn là nguyên nhân gây tiêu chảy ở trẻ
Nhận biết màu sắc phân của trẻ sơ sinh bị tiêu chảy
Để nhận biết được trẻ có bị tiêu chảy hay không, mẹ cần biết được khi nào bé đi ngoài bình thường, khi nào thì bất thường. Không nên vội kết luận khi bé đi vệ sinh nhiều lần trong ngày là bé bị tiêu chảy. Có nhiều trẻ dưới 3 tháng tuổi đi vệ sinh nhiều lần từ 3-5 lần mỗi ngày. Những bé trên 6 tháng tuổi đi vệ sinh 1-2 lần hằng ngày là việc bình thường.
Vì sữa mẹ là thực phẩm dinh dưỡng chính của trẻ nên trẻ sẽ đi ngoài thường xuyên, phân của trẻ sơ sinh thường rất mềm, lỏng và không hề nặng mùi. Màu phân của trẻ sơ sinh bị tiêu chảy cũng sẽ thay đổi phụ thuộc vào thức ăn của mẹ trẻ.
Trường hợp của những trẻ uống sữa pha từ bên ngoài, phân của trẻ thường đặc là nặng mùi so với những trẻ uống sữa mẹ. So với trẻ bú sữa mẹ thì trẻ uống sữa pha từ công thức có sẵn có khả năng mắc bệnh tiêu chảy cao hơn do dễ bị lây nhiễm bệnh qua hệ tiêu hóa.
Việc nhận biết xem trẻ sơ sinh có bị tiêu chảy hay không làm nhiều phụ huynh phải đắn đo. Phụ huynh có thể theo dõi sức khoẻ của trẻ dựa vào tình trạng phân của trẻ, vậy phân của trẻ như thế nào là bình thường và như thế nào là phân của trẻ sơ sinh bị tiêu chảy?
Phân của trẻ sơ sinh bị tiêu chảy thường có dạng lỏng và lẫn máu
Khi mắc bệnh tiêu chảy, phân của trẻ sơ sinh thường có đặc điểm như:
- Trẻ sơ sinh đi ngoài phân có dạng lỏng, nhiều nước.
- Trẻ đi ngoài nhiều lần trong ngày và phân có thể tràn ra bên ngoài tã lót hoặc bỉm.
- Màu phân của trẻ sơ sinh bị tiêu chảy có màu vàng, xanh và nâu, có thể có lẫn máu.
- Phân của trẻ sơ sinh bị tiêu chảy có mùi hôi, tanh
Bên cạnh đó, khi trẻ sơ sinh có thêm những triệu chứng mất nước, phụ huynh cần nhanh chóng đưa trẻ tới bệnh viện để thăm khám và điều trị kịp thời. Cụ thể như:
- Trẻ bị sốt, lờ đờ, mệt mỏi, hay quấy khóc và bú kém
- Có hiện tượng thóp trững ở vùng thóp trên đỉnh đầu
- Bé bị khô môi và bên trong miệng
Làm gì để cải thiện phân của trẻ sơ sinh bị tiêu chảy
Khi mẹ thấy phân của trẻ sơ sinh bị tiêu chảy, các bác sĩ khuyên mẹ nên làm những việc sau để cải thiện tình trạng cho con:
- Bù nước cho trẻ: Sau khi trẻ bị tiêu chảy, mẹ nên bù nước cho trẻ vì trẻ đã mất nhiều nước trong quá trình đi ngoài. Bé có thể uống oresol để bù nước, trong quá trình sử dụng, mẹ bé nên chú ý pha theo hướng dẫn được chỉ định. Sau khi pha 24h, mẹ nên pha mới cho trẻ uống. Ngoại ra, mẹ có thể bổ sung nước cho trẻ bằng nước dừa, nước cháo, nước canh, nước đun sôi để nguội,...
- Thay tã cho trẻ thường xuyên: Trẻ tiêu chảy đi ngoài nhiều lần sẽ khiến bé khó chịu. Vì thế, phụ huynh cần chú ý thay tã cho trẻ sơ sinh đi phân lỏng thường xuyên để mông trẻ luôn khô ráo và ngăn ngừa hăm tã.
- Chú ý đến chế độ dinh dưỡng: Nếu bé còn bú sữa mẹ, mẹ nên cho bé bú lâu để bù nước, không được trẻ nhịn ăn để hạn chế tình trạng tiêu chảy, làm như thế không giảm đi tình trạng tiêu chảy mà còn gây suy dinh dưỡng ở trẻ.
- Chăm sóc trẻ theo hướng dẫn của bác sĩ: Phụ huynh cần theo dõi sát sao phân của trẻ sơ sinh bị tiêu chảy như: số lần, màu sắc, lượng phân của trẻ mỗi khi trẻ đi vệ sinh. Không được tùy tiện sử dụng thuốc kháng sinh, cầm tiêu chảy khi chưa được sự chỉ định của bác sĩ. Khi trẻ gặp các dấu hiệu tiêu chảy nặng như sốt cao, nôn mửa, phân có máu,... mẹ cần phải đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị.
- Bổ sung men vi sinh: Điều này sẽ giúp hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động tốt hơn, bổ sung các vi khuẩn có lợi và ức chế vi khuẩn có hại, các tác nhân gây bệnh. Do đó, trẻ có thể cân bằng hệ đường ruột, giảm tình trạng tiêu chảy, giúp trẻ hấp thu chất dinh dưỡng tốt, ăn ngon miệng hơn và nhanh khỏi bệnh.
Mẹ cần cho trẻ bú nhiều hơn để bủ nước cho trẻ kịp thời và cải thiện tình trạng tiêu chảy
Mỗi năm có tới 1,1 trẻ tử vong do tiêu chảy trên toàn thế giới và chiếm đến 80% ở trẻ dưới 2 tuổi. Con số này khiến các mẹ bỉm sữa có thể nhận thức được mức độ nguy hiểm của bệnh, đặc biệt dưa vào phân của trẻ sơ sinh bị tiêu chảy để có thể áp dụng những biện pháp điều trị và xây dựng cho trẻ chế độ ăn uống khỏe mạnh, phù hợp. Nếu cha mẹ có câu hỏi hoặc cần đặt lịch khám cho con, vui lòng liên hệ Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, hotline 19001806.
