Phẫu thuật Ross: Vai trò và quy trình thực hiện thế nào?

Nguyễn Phương Thảo

26-03-2025

goole news
16

Phẫu thuật Ross là một phương pháp thay van động mạch chủ mang tính đột phá, đặc biệt phù hợp với bệnh nhân trẻ tuổi nhờ khả năng cải thiện chức năng tim bền vững theo thời gian. Không chỉ mang lại hiệu quả sinh lý tối ưu, phẫu thuật Ross còn giúp giảm nguy cơ thuyên tắc huyết khối và loại bỏ sự phụ thuộc vào thuốc chống đông suốt đời. Vậy quy trình thực hiện phẫu thuật Ross diễn ra như thế nào và ai là đối tượng phù hợp?

Phẫu thuật Ross là gì? 

Phẫu thuật Ross là một kỹ thuật thay van động mạch chủ đặc biệt, trong đó van động mạch chủ bị tổn thương của bệnh nhân được thay thế bằng chính van động mạch phổi của họ. Sau đó, vị trí van động mạch phổi được thay thế bằng một van sinh học (thường lấy từ người hiến tặng, gọi là homograft). Đây là phương pháp được áp dụng chủ yếu cho bệnh nhân trẻ tuổi bị bệnh van động mạch chủ và có lợi thế lớn về mặt sinh lý và chức năng so với các phương pháp thay van nhân tạo truyền thống.

Phẫu thuật Ross là một ca phẫu thuật thay van tim để điều trị bệnh van động mạch chủ nặng, chẳng hạn như ở trẻ em và người trẻ tuổi có van động mạch chủ hai láPhẫu thuật Ross là một ca phẫu thuật thay van tim để điều trị bệnh van động mạch chủ nặng, chẳng hạn như ở trẻ em và người trẻ tuổi có van động mạch chủ hai lá 

Khác với các phương pháp thay van bằng van cơ học hoặc van sinh học từ động vật, phẫu thuật Ross mang lại nhiều lợi ích vì van động mạch phổi của chính bệnh nhân có thể thích nghi tốt với áp lực cao của hệ tuần hoàn động mạch chủ. Một số ưu điểm nổi bật của phương pháp này gồm:

  • Khả năng phát triển tự nhiên: Đặc biệt phù hợp cho trẻ em và thanh niên vì van thay thế có thể phát triển cùng cơ thể.
  • Không cần dùng thuốc chống đông lâu dài: Trái ngược với van cơ học, người bệnh không cần sử dụng thuốc chống đông suốt đời, giúp giảm nguy cơ xuất huyết hoặc huyết khối.
  • Hoạt động sinh lý tự nhiên: Van động mạch phổi có cấu trúc gần giống van động mạch chủ nhất, giúp duy trì chức năng tim bình thường và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Những ai phù hợp và không phù hợp với phẫu thuật Ross?

Trường hợp được chỉ định phẫu thuật Ross thường là bệnh nhân trẻ tuổi mắc bệnh lý van động mạch chủ, đặc biệt là:

  • Hẹp hoặc hở van động mạch chủ nặng
  • Bệnh nhân không muốn sử dụng thuốc chống đông máu lâu dài
  • Người có tuổi thọ kỳ vọng dài, cần một giải pháp bền vững hơn so với van nhân tạo

Ngược lại, những trường hợp không đủ điều kiện để thực hiện phẫu thuật bao gồm:

  • Mắc các bệnh tự miễn như bệnh Lupus, viêm khớp dạng thấp; 
  • Rối loạn mô liên kết như hội chứng Marfan; 
  • Bệnh động mạch vành ở ba hoặc nhiều động mạch; 
  • Bệnh van động mạch phổi. 

Mặc dù có nhiều ưu điểm, phẫu thuật Ross cũng là một kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi bác sĩ phẫu thuật tim mạch có chuyên môn cao để đảm bảo thành công và hạn chế biến chứng.

Tại sao phẫu thuật Ross lại cần thiết? 

Van động mạch chủ đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe người bệnh. Van mở ra để giải phóng máu giàu oxy từ tim ra cơ thể và ngăn máu chảy ngược trở lại tim giữa các nhịp đập. Bệnh van động mạch chủ, bao gồm hẹp và trào ngược, có thể ảnh hưởng đến chức năng van. Những vấn đề này làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng như suy tim hay nhiễm trùng. 

Những người trải qua thủ thuật Ross thành công vẫn có thể duy trì chất lượng cuộc sống tương tự như những người không mắc bệnh tim. Không có hạn chế nào về hoạt động thể chất, đồng thời khả năng bị suy tim cũng được giảm đáng kể. 

Quy trình thực hiện phẫu thuật Ross diễn ra thế nào?

Phẫu thuật Ross là một ca phẫu thuật lớn, cần nhiều giờ để hoàn thành, thường được thực hiện dưới máy tim phổi nhân tạo. Các bước thực hiện bao gồm: 

Phẫu thuật Ross lần đầu tiên được thực hiện bằng phương pháp dưới vành tim vào năm 1967 bởi Donald Ross , người mà quy trình này được đặt theo tênPhẫu thuật Ross lần đầu tiên được thực hiện bằng phương pháp dưới vành tim vào năm 1967 bởi Donald Ross, người mà quy trình này được đặt theo tên

  1. Trước khi phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được gây mê toàn thân. Bác sĩ sẽ sử dụng máy tim phổi nhân tạo để giúp ngừng tim một cách an toàn, đồng thời đảm nhiệm chức năng của tim và phổi trong phẫu thuật. 
  2. Bác sĩ phẫu thuật tiến hành rạch một đường dọc ngực và tách xương ức để tiếp cận van động mạch phổi và van động mạch chủ. 
  3. Bác sĩ có thể kiểm tra van động mạch phổi để đảm bảo nó đủ khoẻ mạnh để thay thế van động mạch chủ. Sau đó sẽ cắt bỏ van động mạch chủ bị hỏng và thay thế bằng van động mạch phổi khác.
  4.  Khi van mới được lắp vào, bác sĩ sẽ khởi động lại tim và từ từ tháo máy tim phổi nhân tạo. Kiểm tra lại van động mạch chủ và van động phổi để chắc chắn chúng hoạt động bình thường. 
  5. Hoàn tất quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ đưa xương ức của bệnh nhân về vị trí cũ và cố định bằng dây. Các vết mổ được khâu kín và băng bó bảo vệ cẩn thận, bệnh nhân được đưa về phòng hồi sức.  

Xem thêm:

Lợi ích và rủi ro khi thực hiện phẫu thuật Ross 

Lợi ích 

Phương pháp phẫu thuật Ross mang lại nhiều lợi ích khác nhau, bao gồm: 

  • Tuổi thọ của van tim tự nhiên có thể kéo dài cả đời; 
  • Giảm nguy cơ đông máu và xảy ra các biến chứng khác liên quan đến van nhân tạo; 
  • Đối với trẻ em, van tim tự nhiên có thể phát triển theo thời gian; 
  • Giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân;
  • Lưu lượng máu lưu thông tốt khắp cơ thể.  

Rủi ro 

Mặc dù phương pháp này có nhiều ưu điểm, nhưng nó cũng có thể đi kèm với một số rủi ro như: 

  • Sự giãn nở bất thường của động mạch chủ gần van mới (giãn động mạch chủ tự thân);
  • Rối loạn nhịp tim
  • Đau tim; 
  • Xuất huyết; 
  • Nhiễm trùng; 
  • Van tim bị hở;
  • Hẹp van động mạch chủ mới (hẹp ghép phổi). 

Một số lưu ý sau hồi phục phẫu thuật Ross mà người bệnh cần biết 

Sau phẫu thuật, quá trình hồi phục đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sức khỏe tim mạch lâu dài. Dưới đây là những lưu ý quan trọng mà người bệnh cần tuân thủ để tối ưu kết quả phẫu thuật:

  • Người bệnh cần tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ để kiểm tra tình trạng van tim và chức năng tim mạch. Nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường như khó thở, đau ngực, mệt mỏi kéo dài, cần báo ngay cho bác sĩ.
  • Kiểm soát huyết áp là yếu tố quan trọng. Người bệnh có thể được kê đơn thuốc để kiểm soát nhịp tim và huyết áp, cần tuân thủ tuyệt đối hướng dẫn của bác sĩ.

Sau khi phẫu thuật, việc kiểm soát huyết áp tốt sẽ ngăn ngừa tình trạng giãn nở sớm của gốc động mạch chủ mới Sau khi phẫu thuật, việc kiểm soát huyết áp tốt sẽ ngăn ngừa tình trạng giãn nở sớm của gốc động mạch chủ mới 

  • Hạn chế thực phẩm giàu cholesterol, chất béo bão hòa như đồ ăn nhanh, nội tạng động vật để bảo vệ tim mạch. Tăng cường rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu omega-3 (cá hồi, hạt chia) để hỗ trợ sức khỏe tim.
  • Uống đủ nước và hạn chế muối để giảm áp lực lên tim và hệ tuần hoàn.
  • Tránh các hoạt động gắng sức trong giai đoạn đầu sau phẫu thuật. Khi đã hồi phục tốt, người bệnh có thể tập thể dục nhẹ như đi bộ, yoga hoặc bơi lội dưới sự tư vấn của bác sĩ.
  • Hạn chế căng thẳng, lo âu bằng cách áp dụng các phương pháp thư giãn như thiền, đọc sách hoặc nghe nhạc.
  • Tránh hút thuốc lá, rượu bia vì chúng có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tim mạch và tuổi thọ của van tim.
  • Dù phẫu thuật Ross có nhiều ưu điểm, một số biến chứng như suy van động mạch phổi hoặc giãn gốc động mạch chủ có thể xảy ra theo thời gian. Do đó, việc theo dõi thường xuyên là rất cần thiết.

Việc tuân thủ các lưu ý trên không chỉ giúp người bệnh phục hồi tốt mà còn góp phần kéo dài tuổi thọ van tim và nâng cao chất lượng cuộc sống sau phẫu thuật Ross. Quý khách có nhu cầu thăm khám tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông có thể liên hệ qua Hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được bộ phận hỗ trợ và tư vấn nhanh chóng

Kết luận

Phẫu thuật Ross là một giải pháp mang lại chất lượng sống lâu dài cho người bệnh. Dù quy trình phẫu thuật phức tạp hơn so với các phương pháp truyền thống, nhưng lợi ích mà nó mang lại trở thành một lựa chọn tối ưu cho nhiều bệnh nhân. Nếu bạn hoặc người thân đang cân nhắc phẫu thuật thay van tim, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia để được tư vấn phương án phù hợp nhất.

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

58

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

19001806 Đặt lịch khám