Rách võng mạc - Nguyên nhân và phương pháp điều trị hiệu quả

Rách (bong) võng mạc là gì?

Võng mạc là một lớp mô thần kinh mỏng nằm ở phía trong cùng của mắt.

Khi ánh sáng đi vào, sẽ xuyên qua giác mạc và thuỷ tinh thể và hội tụ trên võng mạc, sau cùng sẽ được chuyển thành các tín hiệu và gửi thông tin về não thông qua dây thần kinh của thị giác. Võng mạc có vai trò quan trọng gần giống như cuộn phim trong máy chụp hình, có chức năng ghi lại hình ảnh bên ngoài và truyền lên não. Qua đó, con người có thể nhận biết được thế giới xung quanh như thế nào. 

Bệnh rách võng mạc là tình trạng lớp mô võng mạc bị bong ra khỏi vị trí bên trong mắt. Ban đầu vết rách nhỏ trên võng mạc khiến cho dịch trong mắt tràn xuống phía dưới võng mạc, dần dần làm tách lớp võng mạc ra khỏi vị trí, khiến cho võng mạc sẽ không được nuôi dưỡng, dẫn đến người bệnh sẽ nhìn mờ hoặc có thể không nhìn thấy được nữa nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Bệnh nhân cần được điều trị trong vòng 24 đến 72 giờ để cải thiện thị lực và tránh những biến chứng nghiêm trọng.

Rách võng mạc là tình trạng lớp mô võng mạc bị bỏng ra khỏi vị trí ban đầu 

Nguyên nhân dẫn đến bệnh rách võng mạc 

Theo các chuyên gia, có hai nhóm nguyên nhân chính gây nên tình trạng rách võng mạc mắt đó là:

• Nguyên nhân thứ phát: Do xuất hiện lỗ hay vết rách ở lớp thần kinh cảm thị của mắt.
• Nguyên nhân thứ phát: Thường phát sinh sau một quá trình bệnh lý của võng mạc hay dịch kính. 

Trong các nguyên nhân thứ phát lại bao gồm những nguyên nhân như sau:

• Bong và rách võng mạc do co kéo: Những tổ chức tân tạo dính bất thường lên bề mặt của lớp thần kinh cảm thụ khiến võng mạc bị co kéo và rách ra. Trường hợp này thường xuất hiện ở các bệnh nhân bị tiểu  đường. Tuy nhiên, quá trình tiến triển của bệnh diễn ra khá chậm và thường rất thầm lặng nên nhiều bệnh nhân khó phát hiện sớm được.
• Bong rách võng mạc do xuất tiết: Đây là tình trạng chất dịch rò rit vào khu vực nằm dưới võng mạc nhưng không phải do vết rách trên võng mạc. Trường hợp này thường xảy ra với những bệnh nhân mắc các bệnh về võng mạc, bao gồm các chấn thương mắt và các rối loạn gây viêm. Các bệnh này sẽ gây nên chứng rối loạn hàng rào máu, khiến cho dịch kính rò rỉ xuống lớp dưới của võng mạc.

Thông thường, tình trạng bị rách võng mạc dễ bắt gặp ở những người trên 40 tuổi, tuy nhiên cũng có thể xảy ra ở những lứa tuổi khác. Bên cạnh đó, bệnh lý này cũng ảnh hưởng đến đàn ông nhiều hơn so với phụ nữ.

Xuất hiện lỗ hay vết rách ở lớp thần kinh cảm thị của mắt gây nên bệnh 

Triệu chứng nhận biết bệnh bong (rách) võng mạc

Bệnh bong rách võng mạc nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng đến thị lực của người bệnh. Bạn không nên bỏ qua những dấu hiệu rách võng mạc như sau.

Triệu chứng lâm sàng

Rách võng mạc có những dấu hiệu lâm sàng như sau:

• Bệnh bong và rách võng mạc không gây đau đớn mà chỉ gây rối loạn về thị giác và giảm thị lực. 
• Bệnh nhân sẽ thấy ánh sáng nhấp nháy ở tại góc mắt, nhìn thấy nhiều chấm đen hoặc có một màng đen che trước mắt. 
• Trong nhiều trường hợp, các triệu chứng này không chỉ ra được những vấn đề nghiêm trọng. Ở một vài trường hợp, sự xuất hiện bất ngờ những vệt hay những đốm sáng rất có thể là dấu hiệu của bệnh bong võng mạc.
• Nếu xuất hiện một mảng lớn võng mạc bị bong thì người bệnh sẽ cảm thấy như có một mảng tối che trước mắt, lấn dần trung tâm. Nếu bong qua điểm vàng, người bệnh sẽ thấy mắt mắt nhìn rất mờ. 
• Nếu trường hợp bong võng mạc toàn bộ, người bệnh chỉ có thể phân biệt được sáng và tối, không nhìn thấy hình ảnh.
• Ở một số trường hợp, võng mạc bị rách có thể tiến triển rất chậm cho đến khi phần lớn của vòng của võng mạc bị bong ra. 
• Với những trường hợp nặng hơn, bong và rách võng mạc sẽ làm nhoè mờ thị lực trung tâm và làm mắt bị mất tầm nhìn đáng kể. Bệnh nhân thường mất thị lực toàn phần ở một mắt khi xuất hiện đột ngột. Sự mất thị lực nhanh có thể gây ra bởi máy chảy vào trong dịch kính.

Bệnh bong và rách võng mạc không gây đau đớn gây rối loạn về thị giác

Triệu chứng cận lâm sàng

Soi đáy mắt có thể nhìn thấy một hố võng mạc gây rách và bong. Việc tiến hành siêu âm nhãn cầu sẽ giúp khảo sát được hình ảnh của võng mạc và các cấu trúc nội nhãn khác. Xét nghiệm này thường cung cấp các thông tin cần phải xác định tình trạng rách võng mạc.

Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh

Bệnh bong và rách võng mạc thường gặp nhiều ở những người trên 40 tuổi. Tuy nhiên, bệnh lý này cũng có thể xảy ra ở nhiều độ tuổi khác nhau. Dưới đây là những đối tượng có nguy cơ bị bong võng mạc là:

• Người bị cận thị nặng (>-6.00D).
• Người đã từng bong võng mạc ở một bên mắt. Hoặc tiền sử gia đình có người bị bong võng mạc.
• Người từng phẫu thuật mắt trước đó như loại bỏ đục thuỷ tinh thể.
• Những người có bệnh về rối loạn mắt như tách võng mạc, viêm màng bồ đào, thoái hoá võng mạc chu biên, cận thị bệnh lý.
• Người gặp chấn thương đụng dập hoặc vết thương xuyên nhãn cầu, khiến võng mạc có thể bị bong, kèm theo vết rách cùng các tổn thương khác của mí mắt hay nhãn cầu. Thông thường, trong tình trạng rách võng mạc sẽ được phát hiện kịp thời khi người bị chấn thương để khám tại các cơ sở chuyên khoa về mắt.
• Trẻ em ít khi bị bong võng mạc, nếu có thường do bị các tật bẩm của dịch kính võng mạc hoặc bị cận thị nặng bẩm sinh.

Bệnh rách võng mạc có nguy hiểm không?

Khi bị rách võng mạc, dịch thấm từ dịch kính sẽ thẩm qua vị trí rách, sau đó lắng đọng lại giữa các lớp tế bào của võng mạc. Lúc này, lớp tế bào sắc tố của võng mạc bị tách ra khỏi tế bào cảm thụ khiến nguồn sinh dưỡng từ lớp mạch máu cũng bị mất đi. Điều này dẫn đến tế bào sắc tố mắt mất đi chức năng cảm thụ ánh sáng. 

Nếu người bệnh không được điều trị kịp thời trong thời gian 24-72 giờ có thể dẫn đến các tổn thương nghiêm trọng. Sau khoảng thời gian này, các biện pháp can thiệp dù có thực hiện cũng rất khó giúp thị lực hồi phục như trước, Vì vậy, bong rách võng mạc là bệnh lý rất nghiêm trọng và cần phải điều trị ngay nếu không muốn mất đi thị lực vĩnh viễn.

Biện pháp chẩn đoán bong rách võng mạc

Bác sĩ có thể thực hiện các kiểm tra bằng các dụng cụ và thủ thuật dưới đây để chẩn đoán tình trạng bong rách võng mạc.

Thông thường, bác sĩ sẽ kiểm tra cả hai bên mắt dù người bệnh chỉ có triệu chứng ở một bên mắt. Nếu không thể xác định được vết rách trong lần khám này, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân tái khám trong thời gian khoảng vài tuần để đảm bảo phát hiện sớm tình trạng rách hoặc bong võng mạc. Đồng thời, khi có những triệu chứng mới, người bệnh nên chủ động tái khám ngay.

Bác sĩ có thể khám võng mạc hoặc siêu âm mắt để chẩn đoán bệnh

Cách chữa trị như thế nào?

Rách võng mạc thường được điều trị bằng phương pháp laser quang đông hoặc thủ thuật làm lạnh cường độ cao. Đây được xem là 2 phương pháp điều trị khá an toàn và mang lại hiệu quả cao. Việc điều trị sẽ tạo ra hàn điểm xung quanh các cạnh của vết rách, gần như sẽ loại bỏ được nguy cơ vết rách tiến triển thành bong võng mạc. Khi vết rách đã được điều trị, vẫn có nguy cơ phát triển thêm các vết rách khác trong tương lai. Vì thể bệnh nhân cần tiếp tục theo dõi tình trạng bệnh sau khi phẫu thuật.

Sử dụng phương pháp laser quang đông để điều trị bệnh 

Phẫu thuật laser quang đông điều trị rách võng mạc là phương pháp sử dụng tia laser để tạo nên các mô sẹo xung quanh các cạnh của vết rách. Vết sẹo mới này sẽ giúp vùng võng mạc bị rách gắn lắn vào đáy mắt và lành lặn sau vài ngày. Biện pháp này giúp ngăn ngừa tình trạng rách và bong võng mạc trong tương lai bằng cách đảm bảo dịch kính không chảy qua chỗ rách. 

Sau khi phẫu thuật, người bệnh thường có tầm nhìn hơi mờ và cảm thấy khó chịu. Bệnh nhân có thể được kê đơn thuốc hoặc thuốc nhỏ mắt để có thể hỗ trợ sau phẫu thuật.

Phẫu thuật laser quang đông là phương pháp điều trị rách võng mạc an toàn

Điều trị bằng phương pháp áp lạnh cường độ cao

Giống như phương pháp phẫu thuật laser, mục tiêu của phương pháp áp lạnh cường độ cao là tạo ra một vết sẹo xung quanh vết rách võng mạc. Thay vì sử dụng tia laser, thủ thuật này sử dụng một dụng cụ y tế lạnh để làm đông lạnh mô. Việc đông lạnh tạo nên một vết sẹo bịt kín vết rách, ngăn không cho bất kỳ chất lỏng nào lọt vào vết rách, làm bong võng mạc.

Những biện pháp phòng ngừa bệnh rách võng mạc 

Căn bệnh này nếu không phát hiện được kịp thời sẽ gây nên biến chứng rất nghiêm trọng. Vậy làm thế nào để phòng ngừa được bệnh bong và rách võng mạc? Dưới đây là một vài cách cụ thể để bạn có thể tham khảo.

• Đi khám mắt hàng năm, nhất là những đối tượng có nguy cơ cao có khả năng bị rách võng mạc.
• Nên thường xuyên khám mắt định kỳ sáu tháng một lần nếu bạn bị cận thị.
• Khi tham gia các hoạt động thể thao bắt buộc sử dụng các dụng cụ hoặc phải làm những công việc đặc thù thì nên đeo theo kính bảo hộ.
• Nếu người bệnh bị tiểu đường, cần đến gặp bác sĩ để biết cách kiểm soát được lượng đường trong máu.
• Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở mắt bạn cần nhanh chóng đi khám ngay ở các cơ sở y tế uy tín.
• Chú ý đến chế độ dinh dưỡng và thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh, hợp lý tốt cho mắt và cơ thể.

Chú ý đến chế độ ăn uống dinh dưỡng lành mạnh để có một đôi mắt khỏe

Nên khám và điều trị rách võng mạc ở đâu?

Bệnh rách võng mạc tuy không phải là một căn bệnh nguy hiểm, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ có thể dẫn đến mù vĩnh viễn. Vì thế, khi thấy mắt có những dấu hiệu bất thường, cần đến ngay cơ sở y tế để khám và điều trị bệnh. Khoa Mắt của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là địa điểm uy tín để các bạn có thể thăm khám và điều trị các bệnh liên quan đến mắt. 

Ở đây có đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiêm cùng trang thiết bị máy móc hiện đại mang lại hiệu quả cao trong quá trình chẩn đoán và chữa trị. Những bệnh nhân bị bong rách võng mạc sẽ được tư vấn về phác đồ điều trị phù hợp giúp tình trạng bệnh được hồi phục nhanh chóng.

Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là cơ sở uy tín chuyên điều trị các bệnh về mắt

Hy vọng các thông tin về bệnh bong rách võng mạc đã giúp bạn giải đáp được mối quan tâm của bản thân. Nếu đang gặp những vấn đề về mắt, liên hệ ngay hotline 1900 1806 để đặt lịch khám tại chuyên khoa mắt của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông nhé!