Song thị (nhìn một hóa hai): Có điều trị và phòng ngừa được không?

Tìm hiểu về song thị

Song thị là gì? 

Song thị (Diplopia) là một thuật ngữ y khoa chỉ tình trạng nhìn thấy 2 hình ảnh của 1 vật thể khi mắt nhìn nhìn vào vật thể đó. Tật khúc xạ này có thể xảy ra khi nhìn bằng cả hai mắt hay bằng một mắt. Đây thường là vấn đề tạm thời, nhưng đây cũng có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.

Bạn đã biết những gì về song thị?

Bình thường, khi mắt nhìn vào một vật, chúng ta sẽ nhìn thấy được hình ảnh sắc nét của vật đó nếu ảnh của vật cùng hội tụ trên hoàng điểm của võng mạc. Tuy nhiên, ở những người mắc song thị, do sự lệch trục của một hoặc cả hai bên mắt khiến ảnh không hội tụ chính ở hoàng điểm. Hệ quả là người đó không nhìn thấy rõ ảnh vật thực tế mà nhìn thấy hai ảnh cạnh nhau hoặc xếp chồng lên nhau.

Có các loại song thị nào?

Song thị được phân loại thành 2 loại:

• Song thị một mắt: Xảy ra khi người bị mắc chỉ mở một mắt. 
• Song thị hai mắt: Xảy ra khi nhìn bằng cả và biến mất khi che đi một bên mắt. Loại này lại chia thành 2 dạng là song thị đứng (hai hình chồng lên nhau) và song thị ngang (hai hình nằm cạnh nhau).

Song thị một mắt khá phổ biến và thường ít nghiêm trọng hơn so với song thị hai mắt.

Nguyên nhân nào gây ra chứng song thị?

Có rất nguyên nhân có thể dẫn đến chứng song thị, cụ thể như:

Nguyên nhân song thị một mắt 

Song thị một mắt xảy ra khi có bất thường gây biến dạng đường truyền ánh sáng qua mắt và tới võng mạc. Người mắc có thể nhìn thấy hai ảnh hoặc nhiều hơn. Một hình ảnh trong số đó sẽ có chất lượng bình thường và những hình còn lại có chất lượng kém. Nguyên nhân có thể là:

• Đục thể thủy tinh.
• Hình dạng giác mạc có vấn đề, chẳng hạn như bất thường về bề mặt hoặc giác mạc hình chóp.
• Mắc tật khúc xạ, thường là loạn thị.
• Các nguyên nhân khác: sẹo giác mạc, đeo kính không phù hợp, tình trạng giả bệnh,...

Nhìn một vật hóa hai khi chỉ nhìn bằng 1 mắt

Nguyên nhân song thị hai mắt 

Song thị hai mắt cho thấy sự liên kết của mắt không đồng bộ. Người mắc chỉ nhìn thấy 2 ảnh và 2 ảnh có chất lượng giống như nhau. Các nguyên nhân gây ra song thị hai mắt có thể kể đến như:

• Rối loạn ảnh hưởng đến dây thần kinh các cơ vận nhãn (thường liệt dây thần kinh số III, IV hoặc VI).
• Bệnh mạch máu não ảnh hưởng đến trung não hoặc cầu não.
• Tổn thương chèn ép, ví dụ như khối u, phình mạch,...
• Các tổn thương nhiễm trùng hoặc viêm, ví dụ như áp xe, huyết khối xoang hang, viêm xoang,...
• Bệnh não Wernicke gây lẫn lộn, rung giật nhãn cầu và liệt vận nhãn một phần.
• Hạn chế vận nhãn, thường kèm với biểu hiện đau.
• Bệnh Graves liên quan đến rối loạn chức năng tuyến giáp, gây ảnh hưởng đến các cơ bên ngoài điều khiển mắt, khiến mắt lồi, mô tích tụ phía sau mắt.
• Viêm cơ vận nhãn.
• Gặp phải các chấn thương, ví dụ như gãy xương…
• Các khối u nằm trong hoặc gần hốc mắt hoặc xoang, gần nền sọ.
• Rối loạn dẫn truyền thần kinh cơ, nhược cơ.
• Bệnh ngộ độc.
• Hội chứng Guillain Barre.
• Đa xơ cứng.

Triệu chứng của song thị

Bên cạnh nhìn 1 vật thành 2 thì người mắc song thị còn có các triệu chứng như:

• Đau đầu.
• Buồn nôn.
• Chóng mặt.
• Sụp mí mắt.
• Đau mắt, nhất là khi di chuyển mắt.
• Nhìn mờ khi mở một mắt hoặc cả hai mắt.

Đau đầu - Dấu hiệu thường gặp người mắc chứng nhìn một hóa hai

Nếu không may bị song thị, bạn nên nhắm mắt lại để mắt được nghỉ ngơi và giảm căng thẳng. Nhưng nếu sau đó thị lực vẫn không hồi phục được thì bạn cần đến gặp bác sĩ càng sớm, càng tốt để được thăm khám, chẩn đoán nguyên nhân và tư vấn hướng điều trị.

Chẩn đoán song thị gồm các bước sau:

• Kiểm tra tình trạng của người bệnh: Người bệnh cần cung cấp đầy đủ các triệu chứng gặp phải và tiền sử bệnh của bản thân cùng người thân trong gia đình. 
• Xét nghiệm chẩn đoán: Dựa theo kết quả kiểm tra sức khỏe và thị lực thì bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm để chẩn đoán nguyên nhân như kiểm tra thị lực, phản xạ mắt và chuyển động mắt; xét nghiệm máu kiểm tra đường huyết, nhiễm trùng; chụp MRI hoặc CT mắt để tìm kiếm tổn thương.

Cách điều trị song thị hiệu quả

Phương pháp điều trị chứng song thị phụ thuộc nguyên nhân gây ra. Mục tiêu điều trị nhằm loại bỏ nguyên nhân, từ đó làm giảm chứng song thị. Các cách điều trị cơ bản là các bài tập mắt, đeo kính, đeo kính áp tròng mờ, đeo miếng che mắt, tiêm botulinum toxin vào cơ mắt, phẫu thuật.

Hiện tại ở Việt Nam chưa phát triển kính đeo mắt khắc phục tình trạng này. Thông thường, song thị sẽ giảm dần theo thời gian và bác sĩ hay chọn điểm mốc 6 tháng để quyết định có thực hiện phẫu thuật không. Trong trường hợp không hồi phục, bác sĩ sẽ chỉ định can thiệp bằng phương pháp phẫu thuật điều chỉnh cơ vận nhãn.

Gặp bác sĩ chuyên khoa mắt để được tư vấn phương pháp điều trị hiệu quả

Với người mắc song thị chữa bằng cách phẫu thuật thì thời gian phục hồi khá ngắn và có thể tiếp tục công việc hàng ngày trong tuần đầu tiên sau khi phẫu thuật. Tuy nhiên, vẫn có thể cảm thấy khó chịu và cần mất vài tuần để cảm thấy thoải mái hoàn toàn. Bên cạnh đó, cần lưu ý:

• Không hoạt động thể thao trong 10 - 20 ngày đầu tiên và tránh đi hồ bơi, bãi biển.
• Điều trị bằng thuốc nhỏ mắt trong tháng đầu tiên theo chỉ định của bác sĩ.
• Sau một tháng phẫu thuật, cần tái khám để kiểm tra tình trạng mắt và xác định kết quả phẫu thuật có thành công không.

Song thị có phòng ngừa được không?

Phòng ngừa song thị phụ thuộc vào ngăn ngừa các nguyên nhân gây tổn thương tầm nhìn. Bạn có thể áp dụng một số mẹo sau để có một đôi mắt khỏe mạnh:

• Xây dựng chế độ ăn khoa học, đầy đủ chất dinh dưỡng, ăn nhiều rau xanh đậm và các thực phẩm chứa vitamin A, C, E, B12, kẽm... Đặc biệt là nhóm chất có tác dụng làm chậm quá trình lão hóa và chống phá gốc tự do ở mắt như alpha lipoic acid, zeaxanthin, tutein… 
• Bảo vệ mắt, đeo kính để hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời, môi trường làm việc có hóa chất hoặc khói bụi.
• Khi mắt có bất kỳ dấu hiệu lạ nào thì cần đến cơ sở y tế chuyên khoa ngay để thăm khám và điều trị kịp thời, tránh gặp phải những rủi ro không mong muốn.

Bổ sung vitamin A - Tăng cường sức khỏe cho mắt

Hy vọng qua những chia sẻ trên, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đã giúp bạn đọc hiểu rõ song thị là gì, các cách điều trị và bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh. Nếu mắt có dấu hiệu bất thường, bạn nên đến cơ sở y tế trong thời gian sớm nhất để được tư vấn và điều trị. 

Chuyên khoa Mắt thuộc Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là địa chỉ uy tín được nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn để thăm khám và điều trị các vấn đề về mắt. Với độ ngũ chuyên gia, bác sĩ vững chuyên môn, giàu kinh nghiệm, tận tâm với bệnh nhân cùng hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại, chắc chắn sẽ mang đến cho khách hàng những trải nghiệm dịch vụ y tế chất lượng cao.

Vui lòng liên hệ đến Hotline 1900 1806 hoặc để lại thông tin đăng ký tại phần Đặt lịch khám để đặt lịch khám khi có nhu cầu đặt lịch khám cùng chuyên gia.