Loạn thị có điều trị được không và những điều cần biết

Loạn thị là như thế nào?

Loạn thị (Astigmatism) là một tật khúc xạ ở mắt thường gặp, khi các tia sáng đi vào mắt không hội tụ ở 1 điểm mà hội tụ ở nhiều điểm khác nhau trên võng mạc do đó khiến hình ảnh thu được bị mờ nhòe và có hình dạng méo mó. Loạn thị khá phổ biến, bất kỳ ai cũng có thể bị loạn thị, tại bất kỳ thời điểm nào trong cuộc đời, thậm chí là ngay từ khi sinh ra.

Sự khác nhau về điểm hội tụ của mắt thường và mắt bị loạn thị

Loạn thị được chia ra gồm:

• Loạn thị giác mạc: Tình trạng giác mạc có hình dạng bất thường, không đều.
• Loạn thị thấu kính: Thể thủy tinh của người bệnh có hình dạng không đều.
• Một số trường hợp bị cả loạn thị thấu kính và loạn thị giác mạc.

Mức độ nghiêm trọng của loạn thị được đo bằng diopters. Số diopters càng cao nghĩa là tầm nhìn càng kém và cần phải điều chỉnh nhiều. 

• Loạn thị nhẹ: < 1.00 diop.
• Loạn thị vừa: 1.00 – 2.00 diop.
• Loạn thị nặng: 2.00 – 3.00 diop.
• Loạn thị rất nặng: > 3.00 diop.

Loạn thị thường xảy ra cùng với viễn thị hoặc cận thị. Vậy loạn thị khác viễn thị và cận thị như thế nào? Hiểu đơn giản, viễn thị là tật khúc xạ khiến mắt không thể nhìn rõ những vật ở gần mà chỉ nhìn được cự ly xa. Cận thị ngược lại với viễn thị, chỉ nhìn rõ những vật ở gần. Đối với viễn thị, người bệnh nhìn không rõ, mờ nhòe đù vật ở gần hoặc xa. Nếu không được điều chỉnh, chăm sóc cẩn thận thì cả viễn thị và cận thị đều tiến triển nặng dần theo thời gian, còn loạn thị thì không.

Nguyên nhân nào dẫn đến mắt loạn thị?

Nguyên nhân loạn thị chủ yếu là do giác mạc hoặc thể thủy tinh hoặc cả hai không có độ cong giống nhau tại tất cả kinh tuyến. Giác mạc là lớp trong suốt có hình chỏm cầu nằm phía trước nhãn cầu và cho phép ánh sáng đi vào trong mắt. Còn thể thủy tinh như 1 thấu kính trong suốt nằm sau tròng đen bên trong nhãn cầu và hoạt động như một thấu kính, điều tiết để hội tụ ánh sáng lại trên võng mạc.

Không ít người lầm tưởng rằng việc ngồi gần tivi hoặc đọc sách trong điều kiện ánh sáng yếu sẽ gây loạn thị hoặc khiến tình trạng loạn thị trở nên tệ hơn. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp loạn thị không xác định được rõ nguyên nhân vì sao. Một số người có nguy cơ bị loạn thị cao, nếu:

• Có người thân trong gia đình bị loạn thị hoặc mắc các rối loạn ở mắt, nhất là khi bố và mẹ đều bị loạn.
• Có tổn thương ở mắt như sẹo giác mạc.
• Tiền sử phẫu thuật ở mắt như phẫu thuật đục thủy thể tinh. 
• Tuổi tác cao, mắt bị loại hóa tăng nguy cơ mắc tật loạn thị. 
• Bệnh Keratoconus (còn được gọi là bệnh giác mạc hình chóp).

Những triệu chứng khi bị loạn thị 

Triệu chứng loạn thị ở mỗi người mắc có thể có sự khác nhau. Nhưng hầu hết những người bị loạn bị loạn thị đều gặp phải các triệu chứng như: 

• Mắt mờ, nhìn hình ảnh bị méo mó hoặc bị mờ nhòe ở mọi khoảng cách.
• Nhìn 1 vật thành 2 hoặc nhiều bóng mờ.
• Gặp khó khăn khi nhìn trong không gian tối.
• Một số dấu hiệu khác: chảy nước mắt, nhức mỏi mắt, nhức đầu, đau vai gáy, đau cổ,...

Dấu hiệu của loạn thị

Loạn thị có nguy hiểm không?

Đa số các trường hợp loạn thị ở mức độ nhẹ (dưới 1.00 diop) sẽ không gây ảnh hưởng nhiều đến chức năng thị giác nên thường không cần phải can thiệp điều trị. Các trường hợp loạn thị từ 1.00 diop trở lên có thể gây khó chịu, nhìn mờ và đau đầu.

Loạn thị trên 2.00 diop hoặc loạn thị 1 mắt nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thế dẫn đến nhược thị (ngay cả khi được chỉnh kính thì mắt vẫn không thể nhìn rõ) và nặng hơn là mất thị lực. Chính vì vậy, khi có bất kỳ dấu hiệu nào của loạn thị, bạn cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt, để được thăm khám và kiểm tra.

Một số bài kiểm tra loạn thị

Để xác định chính xác bản thân có mắc tật khúc xạ hay không thì bạn nên đi khám mắt tại các bệnh viện lớn. Bác sĩ sẽ chỉ định bạn thực hiện một số bài kiểm tra để chẩn đoán có mắc tật loạn thị không, xác định định nguyên nhân và mức độ hiện tại.

• Kiểm tra thị lực: Người bệnh được yêu cầu nhìn và đọc các chữ cái hoặc ký tự trên bằng từ một khoảng cách nhất định.
• Kiểm tra khúc xạ: Bác sĩ tiến hành đo lượng ánh sáng tập trung và bẻ cong khi đi vào trong mắt.
• Kiểm tra độ cong giác mạc: Sử dụng dụng máy đo hiện đại để thu thập dữ liệu, từ đó xây dựng bản đồ màu giác mạc.
• Kiểm tra tập trung ánh sáng: Người bệnh được chiếu tia sáng từ loại kính hiển bị đặc biệt (có thể điều chỉnh độ sáng và độ dày của chùm sáng) vào mắt để kiểm tra thay đổi khi đi từ giác mạc đến võng mạc.

Bác sĩ sẽ thực hiện một số kiểm tra để chẩn đoán tình trạng loạn thị

Hướng dẫn cách đọc toa kính loạn thị

Sau khi kiểm tra xong, bạn sẽ nhận được toa kính thuốc, tuy nhiên một số bác sĩ trong lĩnh vực nhãn khoa sẽ sử dụng một số ký hiệu viết tắt có thể khiến bạn khó hiểu. Dưới đây là một số ký hiệu thường gặp mà bạn cần biết để nắm được nội dung của đơn kính thuốc:

• Right eye (OD) là mắt phải, sau đó đến thông số đo và đơn kính thuốc cho mắt phải.
• Left eye (OS) là mắt trái, sau đó đến thông số đo và đơn kính thuốc cho mắt trái.
• Sphere (SPH) là số độ đo của tròng kính theo đơn vị diopters. Nếu dấu cộng (+) nghĩa là mắt viễn thị, còn nếu dấu trừ (-) nghĩa là mắt cận thị.
• Cylinder (CYL) là độ trụ của mắt, cho biết độ loạn của mắt. Nếu mang dấu (+) thể hiện độ loạn viễn, nếu mang dấu trừ (-) thể hiện độ cận loạn.
• Axis (AXE) là độ trục loạn.
• ADD là độ tăng thêm giữa độ nhìn gần và nhìn xa, chỉ dành cho mắt bị loạn thị.
• Diopters là đơn vị đo công suất quang của thấu kính.
• PD là khoảng cách đồng tử mắt phải đến mắt trái trong điều kiện nhìn thẳng, được đo bằng đơn vị mm.

Các biện pháp điều trị loạn thị hiệu quả 

Loạn thị là tật khúc xạ ở mắt có thể điều trị được, một số phương pháp điều trị loạn thị hiệu quả gồm:

Đeo kính thuốc

Với phương pháp này, người bị tật khúc xạ sẽ được bác sĩ khám mắt kỹ càng và tư vấn loại kính phù hợp. Đối với mắt loạn thị thì cần đeo thấu hình hội tụ để giúp các tia sáng đi vào mắt hội tụ trên võng mạc, giúp hình ảnh thu được rõ nét, không biến dạng. Người loạn thị cần đeo kính đúng độ và nên tái khám định kỳ 6 tháng/lần để điều chỉnh lại kính cho phù hợp. Một số trường hợp không muốn sử dụng kính gọng thì có thể tham khảo kính áp tròng mềm có độ. 

• Ưu điểm: Chi phí thấp, hiệu quả cao và ít để lại biến chứng nên được sử dụng phổ biến.
• Nhược điểm: Kính có thể bị hư, gãy, bể hoặc mất thì cần thay kính mới.

Đeo kính thuốc là cách điều trị loạn thị đơn giản nhưng rất hiệu quả

Phương pháp Ortho-K

Đây là phương pháp điều trị loạn thị sử dụng kính áp tròng cứng với thiết kế đặc biệt đeo vào ban đêm trong lúc ngủ (trung bình 6 - 8 tiếng) giúp điều chỉnh tạm thời hình dáng của giác mạc. Nhờ vậy, người bị loạn thị không còn phải phụ thuộc nhiều vào kính gọng hoặc kính áp tròng mềm vào ban ngày.

• Ưu điểm: An toàn, không cần phẫu thuật và có thể ngưng điều trị khi không muốn tiếp đục.
• Nhược điểm: Tăng nguy cơ viêm nhiễm phần trước nhãn cầu, khô mắt, mắt dễ bị kích ứng,...

Phẫu thuật 

Đây là phương pháp sử dụng dao vi phẫu hoặc tia laser để định lại giác mạc vĩnh viễn. Một số phương pháp phẫu thuật phổ biến gồm thay đổi khúc xạ định hình mô giác mạc (LASIK), thay đổi khúc xạ định hình giác mạc vạt dưới biểu mô (LASEK), thay đổi khúc xạ cắt bỏ biểu mô giác mạc (PKK).

• Ưu điểm: Hiệu quả ngay sau phẫu thuật, là lựa chọn tốt cho những người có độ vấn đề nghiêm trọng về thị lực.
• Nhược điểm: Thực hiện đối với người trên 18 tuổi, có thể gặp biến chứng trong hoặc sau phẫu thuật và chi phí cao.

Làm sao để phòng ngừa tật loạn thị?

Loạn thị do nguyên nhân di truyền thì không thể phòng tránh được. Đối với những nguyên nhân còn lại có thể phòng ngừa được bằng cách:

• Tránh các tổn thương có thể xảy ra với mắt.
• Học tập, làm việc ở nơi có ánh sáng đầy đủ, đeo kính bảo vệ mắt khi làm việc với nguồn sáng quá mạnh và chói.
• Không nên làm việc bằng mắt liên tục trong thời gian dài. Thay vào đó, mỗi giờ nên cho mắt nghỉ ngơi khoảng 5 - 10 phút bằng các bài tập đơn giản hoặc nhắm mắt lại.
• Điều trị sớm và triệu để các bệnh lý về mắt (nếu có) để tránh gây ra biến chứng.
• Xây dựng chế độ ăn hợp lý, cung cấp đầy đủ vitamin (đặc biệt là vitamin A) và các dưỡng chất thiết yếu cho mắt.
• Khi có các dấu hiệu của loạn thị hoặc các tật khúc xạ khác thì cần đến gặp bác sĩ sớm để được khám và điều trị kịp thời.

Khám mắt định kỳ để phát hiện sớm các tật khúc xạ

Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là một trong những địa chỉ thăm khám và điều trị các tật khúc xạ (cận thị, viễn thị và loạn thị) uy tín. Chuyên khoa mắt quy tụ đội ngũ bác sĩ bác chuyên khoa giỏi, vững vàng chuyên môn và dày dặn kinh nghiệm. Bên cạnh đó là hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại hỗ trợ tối đa trong quá trình khám, chẩn đoán và điều trị. 

Qua bài viết này, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông mong rằng đã giúp bạn hiểu hơn về loạn thị là gì, nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa tật khúc xạ này. Các vấn đề về mắt đều gây ra sự bất tiện, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và công việc. Chính vì vậy, bạn hãy luôn chủ động bảo vệ đôi mắt của chính bản thân mình nhé!

Quý khách hàng có thể liên hệ số điện thoại tổng đài 19001806 để được tư vấn chi tiết,cụ thể hoặc để lại thông tin tại phần Đặt lịch khám để đặt lịch khám tại bệnh viện đa khoa Phương Đông.