Suy gan cấp: Nguyên nhân, biểu hiện và cách bảo vệ gan hiệu quả

Tổng hợp nguyên nhân dẫn đến suy gan gấp thường gặp

Một số nguyên nhân gây suy gan cấp hay còn gọi viêm gan kịch phát bao gồm:

• Người bệnh uống quá liều Paracetamol: Theo nghiên cứu tại Hoa Kỳ, nguyên nhân phổ biến dẫn tới tình trạng viêm gan kịch phát là do lạm dụng Paracetamol quá nhiều trong cùng một lúc hoặc uống nhiều Paracetamol trong khoảng thời gian dài. 
• Nhiễm các loại virus khác hoặc mắc bệnh viêm gan: Một số bệnh như viêm gan A, viêm gan B, viêm gan C và các loại virus như cytomegalo, Epstein-Barr và herpes simplex cũng có thể là nguyên nhân dẫn tới suy gan cấp.
• Nhiễm độc: Suy gan cấp tính còn có nguyên nhân từ việc ăn phải nấm độc Amanita phalloides. Ngoài ra, nếu bệnh nhân nhiễm phải một loại hóa chất công nghiệp Carbon tetrachloride có trong chất làm lạnh, sáp, dung môi cho vecni hoặc các vật liệu khác cũng có thể gặp tình trạng viêm gan kịch phát. 

Sử dụng thuốc Paracetamol quá liều gây ảnh hưởng tới chức năng gan 

• Các loại thuốc bổ chiết xuất từ thảo dược: Nếu sử dụng quá liều không có sự chỉ định của bác sĩ thì những loại thuốc bổ có nguồn gốc từ thảo dược như bạc hà hăng, ma hoàng, cây kava, bán chỉ có thể gây bệnh.
• Rối loạn chuyển hóa: Các bệnh như gan nhiễm mỡ, bệnh Wilson là bệnh lý hiếm gặp về chuyển hóa cũng là nguyên nhân gây bệnh suy gan.
• Nhiễm trùng huyết: Tình trạng nhiễm trùng và sốc sẽ khiến cho lưu lượng máu cung cấp tới gan bị suy giảm nghiêm trọng, dần tạo nên hiện tượng suy gan.
• Bệnh lý tĩnh mạch gan: Hội chứng Budd - Chiari có thể làm tắc nghẽn tĩnh mạch gan dẫn tới bệnh suy gan.
• Ung thư: Bao gồm ung thư di căn và ung thư nguyên phát tại gan từ cơ quan khác tới gan.

Biểu hiện ở người bị viêm gan kịch phát

Triệu chứng của suy gan cấp tương đồng với các bệnh về gan, cụ thể như:

• Ngứa, vàng da, vàng mắt.
• Chán ăn, cơ thể mệt mỏi.
• Bụng đau gần khu vực gan.
• Lơ mơ, lú lẫn, thậm chí hôn mê.
• Khó ngủ cũng có khi ngủ lịm.

Khi bị bệnh lý về gan người bệnh thường mệt mỏi, chán ăn

Nếu phát hiện ra bản thân hoặc người xung quanh có dấu hiệu như da hoặc mắt chuyển vàng, bụng đau phần trên rốn (¼ phía trên, ở bên phải của ổ bụng) hoặc tinh thần biến đổi bất thường, tính cách, hành xử thay đổi thì hãy liên hệ bác sĩ để được thăm khám kịp thời.

Biến chứng nguy hiểm của viêm gan kịch phát

Có nhiều cách để gọi tên hiện tượng suy gan cấp như viêm gan kịch phát, hoại tử gan cấp, suy gan kịch phát hay hoại tử gan kịch phát. Chỉ dựa vào tên gọi cũng đủ cho thấy mức độ nguy hiểm của suy gan cấp nghiêm trọng như nào, bởi nếu không được xử trí kịp thời, bệnh thường có tiên lượng xấu. Viêm gan kịch tính để lại nhiều biến chứng nặng nề như bệnh não gan, rối loạn chuyển hóa, suy thận, biến chứng phổi, phù não và co giật,...

• Phù não: Do mất cân bằng dịch thể và điện giải dẫn đến tình trạng phù não làm gia tăng áp lực lên hộp sọ.
• Nhiễm trùng: Nhiễm trùng máu, nhiễm trùng đường tiểu và hệ hô hấp.
• Xuất huyết: Chức năng gan suy giảm dần dẫn đến rối loạn quá trình sản xuất yếu tố đông máu, từ đó làm rối loạn đông máu khiến hệ tiêu hóa có thể bị xuất huyết. Thông thường rất khó để có thể kiểm soát biến chứng này.
• Suy thận: Biến chứng suy thận xuất hiện ở 55% trong các trường hợp viêm gan kịch phát khi được chuyển tới chuyên khoa điều trị, thường bộc phát sau suy gan. Cũng có khi suy thận xảy ra đồng thời với suy gan do các tác nhân khác ảnh hưởng tới 2 cơ quan.
• Rối loạn chuyển hóa: Nhiễm kiềm chuyển hóa, hạ kali máu, giảm phosphat máu, hạ đường huyết do cholesterol trong máu tăng và glycogen ở gan bị giảm.

Biện pháp chẩn đoán suy gan cấp

Để xác định nguyên nhân gây viêm gan kịch phát, các bác sĩ lâm sàng cần phải hỏi tiền xử đầy đủ về bệnh lý trước khi đưa ra biện pháp chẩn đoán phù hợp với người bệnh. Một trong các biện pháp chẩn đoán suy gan phổ biến như:

Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu được thực hiện để xác định chức năng hoạt động của gan ở mức xấu hay tốt. Cụ thể, xét nghiệm đo thời gian PT - Prothrombin Time giúp đánh giá khả năng cầm - đông máu. Nếu như người bệnh bị suy gan cấp tính, máu sẽ không đông lại nhanh như bình thường.

Xét nghiệm hình ảnh

Bác sĩ có thể đề nghị siêu âm để kiểm tra gan của người bệnh. Thử nghiệm này cho thấy những tổn thương gan nếu có và giúp bác sĩ xác định nguyên nhân gây bệnh. Ngoài ra, chuyên gia y tế cũng có thể chỉ định chụp CT (chụp cắt lớp vi tính bụng) hoặc cộng hưởng từ MRI để xém xét mạch máu và gan. 

Những xét nghiệm suy gan này có chức năng tìm ra một số nguyên nhân gây viêm gan kịch phát, chẳng hạn như khối u hoặc hội chứng Budd-Chiari . Chúng có thể được tiến hành nếu bác sĩ nghi ngờ bạn có vấn đề về gan, tuy nhiên xét nghiệm siêu âm lại cho kết quả âm tính.

Chẩn đoán phát hiện bệnh lý sớm giúp việc điều trị thuận lợi hơn

Sinh thiết mô gan

Một mảnh mô gan nhỏ có thể lấy ra để kiểm tra theo chỉ định của bác sĩ giúp tìm ra nguyên nhân gan bị suy. Vì những bệnh nhân viêm gan kịch phát có nguy cơ bị chảy máu khi sinh thiết, nhân viên y tế thường thực hiện kỹ thuật sinh thiết gan qua tĩnh mạch cảnh.

Cụ thể, bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ ở phía bên phải cổ của bạn, rồi đưa một ống thông vào tĩnh mạch cổ, xuyên qua tim và đi vào tĩnh mạch chuyền tới gan. Sau đó, một cây kim sẽ được luồn qua ống thông để lấy ra mẫu mô gan làm xét nghiệm suy gan cấp.

Phương pháp điều trị hiệu quả

Những người bị suy gan cấp cần thiết điều trị tại phòng chăm sóc đặc biệt của bệnh viện, nơi có năng lực thực hiện cấy ghép gan nhất là khi đã suy gan cấp độ 4. Bệnh nhân sẽ cần điều trị tổn thương gan, nhưng trong nhiều trường hợp bác sĩ kiểm soát được các biến chứng  và cho gan thời gian để tự chữa lành. 

Điều trị viêm gan kịch phát thường gồm hai phương pháp chính sau:

Thuốc giải độc gan

Viêm gan kịch phát do ngộ độc quá liều acetaminophen được điều trị bằng một loại thuốc có tên là acetylcystein. Thuốc này cũng có hiệu quả chữa bệnh tuy nhiên do các nguyên nhân khác của suy gan. Chẳng hạn như nấm và một vài chất độc sẽ được điều trị bằng các loại thuốc đảo ngược tác dụng của chất động và giúp gan giảm tổn thương.

Ghép gan

Khi tình trạng viêm gan kịch phát không thể phục hồi như suy gan cấp độ 4, phương pháp điều trị duy nhất có thể thực hiện là ghép gan. Trong quá trình thực hiện ghép gan, bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ phần gan bị tổn thương của người bệnh và thay thế bằng lá gan khỏe mạnh mới từ người hiến tặng.

Ngoài ra, để kiểm soát các triệu chứng gặp phải do viêm gan kịch phát, cũng như ngăn ngừa biến chứng, bác sĩ sẽ tiến hành các bước chăm sóc hậu phẫu thuật như sau:

• Giảm áp lực chất lỏng dư thừa trong não: Phù não do suy gan có thể làm tăng áp lực lên não. Bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc sẽ giúp giảm sự tích tụ chất lỏng trong não của bạn.

Ghép gan là phương pháp điều trị suy gan hiệu quả

• Lọc máu: Biện pháp này có tác dụng loại bỏ các chất độc sản sinh trong quá trình chuyển hóa, hỗ trợ gan và các cơ quan trong lúc chờ tế bào gan hồi phục.
• Sàng lọc nhiễm trùng: Nhân viên y tế sẽ lấy mẫu máu và nước tiểu của bạn mỗi giờ, sau đó mang đi kiểm tra, rà soát. Nếu có các dấu hiệu nghi ngờ nhiễm trùng nào, bệnh nhân sẽ được kê toa để điều trị.
• Ngăn ngừa chảy máu nghiêm trọng: Bác sĩ thường cung cấp cho người bệnh thuốc để giảm nguy cơ chảy máu. Nếu bệnh nhân mất quá nhiều máu, các xét nghiệm bổ sung sẽ được thực hiện nhằm tìm nguyên nhân gây mất máu. 

Để hạn chế tiến triển của bệnh suy gan cấp, người bệnh cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe thường xuyên, đồng thời cần tuân theo sự hướng dẫn của bác sĩ để đạt được hiệu quả chữa trị. Hiện nay Bệnh viện Đa khoa Phương Đông có các gói khám sức khỏe tổng quát giúp phát hiện Virus ở giai đoạn sớm ngay cả khi chưa có triệu chứng. Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ số 1900 1806.