Suy tim tâm trương – một thuật ngữ y khoa quen thuộc nhưng thường bị hiểu nhầm hoặc bỏ qua, là tình trạng mà tim không thể thư giãn và bơm máu đúng cách. Đây không chỉ là một dấu hiệu của vấn đề sức khỏe mà còn tiềm ẩn những rủi ro nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy đây là bệnh lý gì, và khi nào bạn cần gặp bác sĩ để bảo vệ sức khỏe tim mạch của mình? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này để hiểu rõ hơn về căn bệnh và những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua.
Suy tim tâm trương là gì?
Suy tim tâm trương là một dạng suy tim xảy ra khi tâm thất trái của tim không thể thư giãn hoàn toàn trong giai đoạn đổ đầy máu. Điều này dẫn đến tình trạng máu không được bơm đủ vào tim, gây áp lực trong tim tăng cao và ảnh hưởng đến khả năng bơm máu đi nuôi cơ thể.
Phân biệt giữa suy tim tâm trương và suy tim tâm thu
Khác với suy tim tâm thu, nơi chức năng co bóp của tim bị suy giảm, ở suy tim tâm trương, khả năng co bóp của tim vẫn bình thường, nhưng chức năng thư giãn và đổ đầy máu bị suy giảm. Tình trạng này thường được gọi là suy tim với phân suất tống máu bảo tồn (HFpEF).
Nguyên nhân gây suy tim tâm trương
Nguyên nhân gây bệnh thường liên quan đến các yếu tố làm tổn hại cấu trúc hoặc chức năng cơ tim. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:
- Tăng huyết áp mãn tính: Tăng huyết áp kéo dài là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy tim tâm trương. Áp lực máu cao buộc tim phải làm việc nhiều hơn, lâu dài sẽ gây phì đại cơ tim, đặc biệt ở thất trái. Cơ tim phì đại mất đi tính linh hoạt, khiến tim khó thư giãn và đổ đầy máu trong giai đoạn tâm trương. Nếu không kiểm soát tốt huyết áp, tình trạng này có thể dẫn đến suy tim nghiêm trọng.
- Bệnh mạch vành: Xảy ra khi các động mạch nuôi dưỡng cơ tim bị thu hẹp do mảng xơ vữa, gây thiếu máu cơ tim. Điều này làm tổn thương các tế bào cơ tim, dẫn đến hình thành mô sẹo và mất đi tính đàn hồi. Khi khả năng thư giãn của cơ tim giảm sút, áp lực trong tim tăng cao, gây khó khăn trong việc bơm máu đi nuôi cơ thể.
- Tiểu đường và rối loạn chuyển hóa: Là yếu tố nguy cơ lớn gây tổn thương vi mạch trong cơ tim, làm suy giảm chức năng tim. Sự tích tụ mỡ và rối loạn lipid máu do tiểu đường cũng làm hình thành xơ vữa động mạch, cản trở tuần hoàn máu. Những yếu tố này không chỉ ảnh hưởng đến giai đoạn tâm thu mà còn làm trầm trọng hơn sự rối loạn trong giai đoạn tâm trương của tim.
- Béo phì và hội chứng chuyển hóa: Là yếu tố nguy cơ quan trọng đối với suy tim tâm trương. Việc tích mỡ thừa, đặc biệt ở vùng bụng, không chỉ gây cản trở cơ học mà còn thúc đẩy phản ứng viêm toàn thân, làm giảm độ đàn hồi của cơ tim. Ngoài ra, béo phì còn liên quan đến tăng huyết áp và tiểu đường, tạo thành vòng luẩn quẩn khiến tình trạng suy tim nặng thêm.
- Tuổi tác: Quá trình lão hóa làm giảm khả năng co giãn của các mạch máu và cơ tim. Sự mất cân bằng collagen trong cơ tim do tuổi tác làm cơ tim trở nên cứng hơn, ảnh hưởng đến khả năng đổ đầy máu trong giai đoạn tâm trương. Đây là lý do tại sao suy tim tâm trương phổ biến hơn ở người cao tuổi, ngay cả khi không có các yếu tố nguy cơ khác.
- Bệnh van tim: Hẹp van động mạch chủ và hở van hai lá là hai dạng bệnh van tim thường gây suy tim tâm trương. Hẹp van động mạch chủ làm tăng áp lực trong thất trái, trong khi hở van hai lá gây ứ máu trong tâm nhĩ. Cả hai tình trạng đều làm tăng khối lượng công việc của tim, dẫn đến suy giảm khả năng thư giãn và tăng nguy cơ suy tim.
- Rối loạn nhịp tim: Rối loạn nhịp tim, đặc biệt là rung nhĩ, làm mất đi sự đồng bộ giữa tâm nhĩ và tâm thất. Điều này khiến máu không thể đổ đầy tâm thất một cách hiệu quả, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng tâm trương. Nếu không điều trị, rối loạn nhịp tim có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ hoặc suy tim.
- Xơ hóa cơ tim: Các bệnh lý như viêm cơ tim, lupus ban đỏ hệ thống hoặc viêm khớp dạng thấp có thể dẫn đến xơ hóa cơ tim. Mô sẹo thay thế mô cơ tim khỏe mạnh làm giảm khả năng co giãn và thư giãn của tim, dẫn đến áp lực cao trong buồng tim và ảnh hưởng đến quá trình đổ đầy máu.
Thời điểm bệnh nhân bị suy tim tâm trương cần gặp bác sĩ
Bệnh nhân suy tim tâm trương cần gặp bác sĩ ngay khi xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo hoặc triệu chứng xấu đi. Dưới đây là những thời điểm quan trọng mà người bệnh cần thăm khám hoặc cấp cứu:
- Hoa mắt, chóng mặt;
- Cơ thể mệt mỏi, uể oải;
- Đi tiểu thường xuyên;
- Ho;
- Khó thở khi nằm sấp, tập thể dục hoặc vận động mạnh;
- Trí nhớ kém, khó tập trung;
- Chán ăn, buồn nôn;
- Tim đập loạn nhịp;
- Tăng cân khó kiểm soát;
- Đau tức ngực.
Bệnh nhân snên chủ động theo dõi triệu chứng và tuân thủ lịch tái khám định kỳ. Tuy nhiên, khi gặp bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, hãy liên hệ bác sĩ ngay để tránh biến chứng nguy hiểm. Việc can thiệp kịp thời là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng cuộc sống và tiên lượng của người bệnh.
Tham khảo:
Mức độ nguy hiểm khi bệnh nhân mắc bệnh suy tim tâm trương
Tuỳ thuộc vào mức độ nguy hiểm của bệnh và nguyên nhân cũng như sức khoẻ tổng thể của mỗi bệnh nhân đối với các phương pháp điều trị. Trong một số trường hợp, người bệnh có thể mất hẳn khả năng lao động, dễ dẫn đến tử vong.
Vì thế, nếu bệnh không được phát hiện và điều trị sớm và thể dẫn đến những biến chứng như:
- Sụt cân đột ngột: Đối với những bệnh nhân suy tim ở giai đoạn cuối có thể bị sụt cân và khối lượng cơ bắp rất nhanh trong một thời gian ngắn.
Bệnh nhân bị suy tim tâm trương có thể bị sụt cân đột ngột do phát bệnh
- Rung nhĩ tiến triển nặng: Do suy tim là tăng áp lực đổ đầy, rối loạn chức năng của tâm thu, gây hở van hai lá, kích hoạt thần kinh thể dịch làm tăng sức căng tâm nhĩ gây xơ hoá tâm nhĩ và tái cấu trúc. Chính tình trạng này có thể dẫn đến rung nhĩ và khiến cho chúng ngày càng diễn biến nặng hơn.
- Suy giảm chức năng thận: Khiến lưu lượng máu của thận giảm, lâu ngày dẫn đến suy thận. Khi thận không được cung cấp đầy máu sẽ khiến cho quá trình lọc máu, đào thải độc tố cũng bị giảm gây tăng huyết áp và phù nề.
- Ứ trệ tĩnh mạch chân gây lở loét: Khi bị suy tim, máu khó quay trở lại tim thông qua tĩnh mạch gây nên tình trạng ứ trệ máu trong các mô và cơ quan. Vì vậy, với những người bị suy tim tâm trương sẽ có hiện tượng tay chân bị sưng phù.
- Đột quỵ: Nếu cục máu đông di chuyển theo dòng máu và làm tắc động mạch cung cấp máu cho não có thể dẫn đến đột quỵ.
Chẩn đoán suy tim tâm trương
Ngoài việc đánh giá các triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện một số phương pháp chẩn đoán khác như:
- Xét nghiệm máu: Đo nồng độ cholesterol, mức đường huyết và các chỉ số khác để đánh giá rủi ro tim mạch;
- Điện tâm đồ (ECG): Ghi lại hoạt động điện của tim, giúp bác sĩ có thể phát hiện được những bất thường trong nhịp tim và các vấn đề khác;
- Siêu âm tim: Sử dụng sóng âm siêu tim để tạo ra hình ảnh của tim, giúp bác sĩ xem xét được kích thước và chức năng của tim.
- X-quang tim: Nhận thấy được hình ảnh rõ ràng của tim và phổi, giúp phát hiện được các vấn đề về van tim và lỗ thủng trong tim.
Điều trị suy tim tâm trương
Mặc dù suy tim là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới, tuy nhiên người bệnh có thể hoàn toàn khỏe mạnh và sống chung suốt đời với bệnh lý này. Với điều kiện là bệnh được phát hiện và có phác đồ điều trị sớm.
Suy tim tâm trương không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng vẫn có thể kiểm soát tình trạng bệnh và giảm nhẹ các triệu chứng bằng phương pháp dùng thuốc. Cụ thể:
- Thuốc ức chế men chuyển đổi Angiotensin và thuốc chẹn thụ thể Angiotensin (ARB): Có tác dụng làm giãn các mạch máu để cải thiện lưu lượng máu;
- Thuốc chẹn beta: Giảm huyết áp và làm chậm nhịp tim;
- Thuốc chẹn kênh canxi, thuốc nhóm nitrat: Giúp làm giãn mạch máu, đặc biệt là những mạch máu nuôi máu cơ tim;
- Thuốc lợi tiểu: Giảm tình trạng phù nề, khó thở do tăng đào thải lượng chất lỏng trong cơ thể bằng cách thúc đẩy việc đi tiểu.
Bác sĩ trao đổi và tư vấn với bệnh nhân về tình trạng bệnh suy tim
Bên cạnh đó, bác sĩ cũng khuyến khích bệnh nhân điều chỉnh lại lối sống lành mạnh:
- Duy trì cân nặng hợp lý;
- Bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết. Hạn chế đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, chứa chất béo bão hoà, đồ nhiều đường, nhiều muối;
- Không hút thuốc lá, uống rượu bia và sử dụng các chất kích thích có hại;
- Tập luyện thể dục thể thao để cải thiện tình trạng sức khoẻ;
- Luôn giữ cho mình một tinh thần lạc quan, vui vẻ, thoải mái. Tránh căng thẳng, áp lực;
- Không nên làm việc hay vận động quá sức.
Đối với những trường hợp suy tim nặng do van tim bị tổn thương, bác sĩ có thể đưa ra lời khuyên nên thay van tim. Đây là phương pháp điều trị cuối cùng được đánh giá là có hiệu quả, nếu các cách trên không mang lại hiệu quả.
Khách hàng cần thăm khám trực tiếp tại viện có thể liên hệ hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám trên website để được các tư vấn và hỗ trợ sớm nhất.
Kết luận
Suy tim tâm trương không phải là căn bệnh có thể xem nhẹ, bởi nó liên quan trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bạn. Việc nhận biết các dấu hiệu bất thường và thăm khám bác sĩ kịp thời là cách tốt nhất để kiểm soát tình trạng bệnh và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Đừng chờ đợi đến khi quá muộn, hãy bảo vệ trái tim của mình ngay hôm nay bằng cách theo dõi sức khỏe thường xuyên và duy trì lối sống lành mạnh. Nếu bạn hoặc người thân đang gặp các triệu chứng nghi ngờ, đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị đúng cách.
