Tế bào gốc trung mô (MSC) có thể sử dụng cho những điều kiện y tế nào?

Bích Ngọc

21-06-2024

goole news
16

Tế bào gốc trung mô là nguồn tế bào gốc dồi dào và được đánh giá là thành tựu của nền y học tái tạo trên thế giới. Vậy tế bào gốc trung mô là gì? Tế bào gốc trung mô có thể sử dụng trong những điều kiện y tế nào? Cùng Bệnh viện Đa khoa Phương Đông tìm hiểu qua bài viết dưới đây. 

1. Tìm hiểu chung về tế bào gốc trung mô

Tế bào gốc trung mô (tên tiếng anh là Mesenchymal stem cells -MSCs) là một trong loại tế bào gốc trưởng thành đa năng. Hầu hết MSCs thường có nguồn gốc từ lớp trung bì của phôi ở giai đoạn ba lá mầm. Đặc biệt, tế bào gốc trung mô có khả năng biệt hoá thành các tế bào khác trong cơ thể như sụn, xương, gan, thận,... Chính vì vậy, chúng có thể ứng dụng trong nhiều bệnh lý khác nhau.

Tế bào gốc trung mô (MSC) có thể thu từ nhiều nguồn khác nhau như mô mỡ, tủy xương, mô dây rốn,... Nhờ vào việc dễ dàng thu thập, sẵn có và có thể điều trị nhiều bệnh lý khác nhau nên ngày càng có tính ứng dụng cao trong y khoa. 

Tế bào gốc trung mô có thể thu từ nhiều nguồn khác nhauTế bào gốc trung mô có thể thu từ nhiều nguồn khác nhau

Tế bào trung mô từ các nguồn thu phổ biến:

  • Tế bào gốc từ tủy xương: Đây là nguồn thu đầu tiên được phát hiện của tế bào gốc trung mô. Đây được coi là tế bào gốc kiểu mẫu cho các nguồn thu về sau này. Tuy nhiên, lượng tế bào gốc ở đây khá ít và khó thu thập. 
  • Tế bào gốc từ mô mỡ: Tế bào gốc trung mô từ mô mỡ là nguồn thu dồi dào và không cần nuôi cấy. Chúng tránh được nguy cơ thải ghép, tuy nhiên không có khả năng biệt hoá tốt như tế bào gốc từ nguồn khác. 
  • Tế bào gốc từ dây rốn: Đây là nguồn thu an toàn và đảm bảo chất lượng hơn so với hai nguồn thu trên. MSC dây rốn có khả năng biệt hoá và tăng sinh mạnh mẽ. Đặc biệt, chỉ có thể thu thập duy nhất một lần (ngay khi em bé chào đời). Tế bào gốc trung mô dây rốn được đánh giá là nguồn thu tiềm năng trong y học tái tạo.

2. Quy trình nuôi cấy tế bào gốc trung mô

Tế bào gốc trung mô là loại tế bào gốc có khả năng tăng sinh khi nuôi cấy ở điều kiện thích hợp và có khả năng biệt hoá. Quy trình nuôi cấy khá phức tạp, cần thay đổi môi trường liên tục và đảm bảo các điều kiện nghiêm ngặt khác. Việc này giúp tránh tình trạng tế bào bị chết do chất dinh dưỡng cạn kiệt. 

Quy trình nuôi cấy tế bào gốc trung mô được thực hiện trong phòng lab để đảm bảo độ an toàn và chất lượng cho tế bào gốc được nuôi cấy. Quy trình nuôi cấy tế bào gốc được thực hiện như sau: 

Bước 1: Phân lập lập tế bào để thực hiện nuôi cấy

Thu thập mẫu mô mỡ, tủy xương và mô dây rốn. Phân lập tế bào gốc trung mô bằng phương pháp nuôi cấy mảnh mô hoặc phương pháp enzyme. 

Bước 2: Tiến hành nuôi cấy tăng sinh tế bào

Các tế bào sau khi được phân lập sẽ được nuôi cấy trong môi trường đặc biệt và đảm bảo tiêu chuẩn. 

Bước 3: Thu hoạch tế bào trung mô

Thực hiện tách tế bào ra khỏi bề mặt nuôi cấy. Ly tâm thu lại tế bào gốc. Đánh giá, kiểm tra chất lượng tế bào trước khi tiến hành ghép cho người bệnh. 

Quy trình nuôi cấy tế bào gốc trung mô được thực hiện theo tiêu chuẩn quốc tếQuy trình nuôi cấy tế bào gốc trung mô được thực hiện theo tiêu chuẩn quốc tế

3. Tế bào gốc trung mô được sử dụng trong những điều kiện y tế nào?

Theo PGS. TS. BS Nguyễn Trung Chính Giám đốc Trung tâm Y học tái tạo và Trị liệu tế bào tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông cho biết, tế bào gốc trung mô (MSC) đã được nghiên cứu cho các ứng dụng điều trị khác nhau, bao gồm sửa chữa mô, y học tái tạo và liệu pháp dựa trên tế bào cho các tình trạng y tế khác nhau. Một số điều kiện y tế mà MSC đã được nghiên cứu bao gồm:

Viêm xương khớp

Viêm xương khớp là bệnh mãn tính, khi các mô ở khớp bị tổn thương theo thời gian. Người mắc bệnh thường xuất hiện các cơn đau ở khớp bị viêm, bệnh hay gặp ở người lớn tuổi.

Nhờ khả năng tăng sinh, biệt hoá của tế bào trung mô (MSC) thành các tế bào sụn, tế bào xương giúp điều trị viêm xương khớp. Theo một số nghiên cứu chỉ ra rằng, tế bào gốc trung mô hỗ trợ trong việc thúc đẩy sửa chữa sụn và giảm viêm trong viêm xương khớp. 

Điều trị viêm xương khớp bằng tế bào gốc trung mô đã được ứng dụng hiện nayĐiều trị viêm xương khớp bằng tế bào gốc trung mô đã được ứng dụng hiện nay

Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là tình trạng người bệnh bị rối loạn tự miễn trong cơ thể, bệnh xảy ra khi hệ thống miễn dịch “nhầm lẫn” và tấn công các mô trong cơ thể. Bệnh gây ra tình trạng đau, sưng khớp, cứng khớp,... nếu không được điều trị có thể gây ra một số biến chứng khác. 

Hiện nay, tế bào gốc trung mô đang được ứng dụng trong điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp. Có thể sử dụng MSC từ nhiều nguồn thu khác nhau để điều trị bệnh. Nhờ đặc tính chống viêm và điều hoà miễn dịch sẽ hữu ích trong điều trị viêm khớp dạng thấp. 

Do đó, ứng dụng tế bào gốc trung mô trong chữa trị viêm khớp dạng thấp giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. 

Bệnh ghép so với vật chủ

Bệnh ghép so với vật chủ là biến chứng của việc cấy ghép tủy xương. Khi hệ miễn dịch tấn công bởi các tế bào mới được cấy ghép khiến bệnh gặp một số vấn đề về sức khỏe. 

Bằng đặc tính ức chế miễn dịch có thể làm cho MSC hữu ích trong điều trị bệnh ghép so với vật chủ. Đây là liệu pháp tiềm năng cho trường hợp người bệnh gặp các vấn đề sau khi cấy ghép.

Nhồi máu cơ tim

Nhồi máu cơ tim là tình trạng một hoặc nhiều nhánh động mạch vành bị tắc nghẽn, gây thiếu máu cơ tim đột ngột. Bệnh có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng, nếu không cấp cứu kịp thời có thể gây tổn thương tim vĩnh viễn hoặc tử vong. 

Ngày nay, với sự phát triển của y học tái tạo, nhồi máu cơ tim có thể thực hiện điều trị bằng tế bào gốc. Theo một số nghiên cứu tiền lâm sàng và lâm sàng, tế bào gốc trung mô đem lại hiệu quả trong việc điều trị nhồi máu cơ tim do nhờ khả năng tăng sinh mạch máu và thúc đẩy sửa chữ mô tim sau cơn đau tim. 

Tế bào gốc có thể đưa vào cơ thể bằng nhiều phương pháp khác nhau như: Tiêm thẳng vào tim, truyền tĩnh mạch, đưa vào động mạch vành,...

Nhồi máu cơ tim có thể gây biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thờiNhồi máu cơ tim có thể gây biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời

Chấn thương tuỷ sống

Chấn thương tủy sống là tình trạng tuỷ sống gặp các tổn thương bất kỳ, thường là hậu của của tai nạn không mong muốn. Tủy sống bị tổn thương có thể khiến người bệnh thay đổi vĩnh viễn về cảm giác, chức năng của cơ thể bên dưới vị trí chấn thương.

Một trong những phương pháp điều trị chấn thương tuỷ sống hiệu quả là sử dụng tế bào gốc trung mô. MSC đã được nghiên cứu về khả năng thúc đẩy sửa chữa các mô thần kinh bị tổn thương và chấn thương tủy sống.

Bệnh tự miễn

Bệnh tự miễn là tình trạng hệ thống miễn dịch trong cơ thể bị rối loạn. Thông thường, hệ thống miễn dịch có nhiệm vụ “bảo vệ” cơ thể khỏi các tác nhân gây hại. Tuy nhiên, lúc này, các tế bào miễn dịch tấn công nhầm vào chính cơ thể chúng ta, từ đó gây tổn thương các tế bào và mô. 

Nhờ đặc tính chống viêm và điều hoà miễn dịch của tế bào gốc trung mô nên đã đem lại hiệu quả trong việc điều trị các bệnh tự miễn như: Đa xơ cứng, lupus,... Sử dụng tế bào gốc trong điều trị các bệnh tự miễn giúp giảm tình trạng hoạt động quá mức của hệ miễn dịch khi có xu hướng tấn công các mô.

Bệnh tiểu đường loại 1

Tiểu đường là bệnh lý về rối loạn chuyển hóa khiến lượng đường trong máu cao hơn so với mức bình thường. Việc dư thừa đường trong máu có thể gây ra nhiều các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Bệnh gồm ba loại phổ biến, tiểu đường loại 1, loại 2 và tiểu đường thai kỳ. 

Sử dụng tế bào gốc trung mô trong điều trị bệnh tiểu đường loại 1 đang có triển vọng nhờ khả năng điều hoà miễn dịch. Theo một số nghiên cứu, MSC đã được kiểm tra tiềm năng của chúng để giúp bảo tồn các tế bào sản xuất insulin ở bệnh nhân tiểu đường loại 1. Điều này mang đến hy vọng cho người bệnh bị tiểu đường loại 1 trong quá trình điều trị bệnh.

Điều trị tiểu đường loại 1 bằng tế bào gốc mang đến hy vọng của người bệnhĐiều trị tiểu đường loại 1 bằng tế bào gốc mang đến hy vọng của người bệnh

Bệnh phổi

Bệnh phổi như: Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) và hội chứng suy hô hấp cấp (ARDS) điều trị bằng tế bào gốc trung mô đang có tiềm năng rất lớn. Nhờ khả năng sửa chữa các mô phổi của tế bào gốc trung mô mà dần được ứng dụng trong điều trị các bệnh phổi. 

Tới hiện nay, có nhiều thử nghiệm lâm sàng điều trị bệnh COPD với MSC từ nhiều nguồn khác nhau. Kết quả cho thấy chúng an toàn và không gây biến chứng nghiêm trọng nào. Đây là hy vọng cho điều trị bệnh phổi trong tương lai.

Bệnh đa xơ cứng

Bệnh đa xơ cứng là bệnh rối loạn tự miễn dịch mãn tính của hệ thần kinh trung ương. Chúng có thể gây ra các vấn đề về thị lực, sự cân bằng, kiểm soát cơ,.... 

Điều trị bệnh đa xơ cứng bằng tế bào gốc trung mô (MSC) đã được chứng minh là có đặc tính chống viêm và điều hòa miễn dịch. Khi điều trị bằng MSC có thể điều hoà hệ thống miễn dịch và ngăn sự suy thoái của myelin. 

Có thể nói, tế bào gốc trung mô là liệu pháp tiềm năng đối với bệnh đa xơ cứng và các tình trạng bệnh khác đặc trưng bởi tổn thương mô hoặc viêm. 

Bệnh Lyme

Bệnh Lyme là bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn lây truyền qua ve, gây tổn thương lên hệ miễn dịch, người bệnh bị rối loạn chức năng của tế bào, tăng phản ứng viêm và chức năng trao đổi chất. 

Theo nghiên cứu, xây dựng phác đồ điều trị bệnh Lyme bằng tế bào gốc trung mô có khả năng phá vỡ phản ứng viêm và sửa chữa mô bị tổn thương. Đặc biệt, MSC điều trị Lyme giai đoạn cuối mang đến tín hiệu tích cực, cải thiện đáng kể các triệu chứng của bệnh. 

Mặc dù là liệu pháp mới và cần nhiều nghiên cứu để khẳng định nhưng đây là một lựa chọn đầy hứa hẹn của người bệnh Lyme so với phương pháp điều trị truyền thống. 

Điều trị bệnh Lyme bằng tế bào gốc trung mô đang là liệu pháp mớiĐiều trị bệnh Lyme bằng tế bào gốc trung mô đang là liệu pháp mới

Bệnh Parkinson

Parkinson là một bệnh thoái hóa thần kinh, chúng gây rối loạn vận động, bệnh thường gặp ở người già. Một số triệu chứng của bệnh gồm: cứng khớp, vận động chậm, bị run khi nghỉ ngơi.  

Bệnh Parkinson là kết quả của sự suy giảm, mất đi tế bào sản xuất dopamin ở não bộ. Do đó, sử dụng tế bào gốc trong điều trị bệnh là phương pháp khả thi và có tiềm năng. Theo nghiên cứu chỉ ra rằng, MSC đã được kiểm tra tiềm năng của chúng để giúp bảo vệ và sửa chữa các tế bào thần kinh trong não bị tổn thương trong bệnh Parkinson.

Liệu pháp điều trị bệnh bằng tế bào gốc được thử nghiệm lâm sàng xác nhận có thể làm chậm quá trình tiến triển của bệnh. Không những vậy, bằng phương pháp này có thể làm giảm triệu chứng và tác dụng phụ của các loại thuốc đang điều trị. 

Bệnh ALS (Amyotrophic lateral sclerosis)

Chứng xơ cứng teo cơ một bên (ALS) là một trong những chứng rối loạn thần kinh hiếm gặp, chúng tiến triển ảnh hưởng đến các tế bào thần kinh trong não và tủy sống.. Khi mắc bệnh sẽ có tình trạng teo một bên cơ gây khó khăn trong cử động, nhai, nói hoặc thở.

Điều trị bệnh ALS bằng MSC đã được nghiên cứu về tiềm năng giúp bảo vệ và sửa chữa các tế bào thần kinh trong tủy sống bị tổn thương khi mắc bệnh. 

Liệu pháp này đã được chứng minh hiệu quả trong việc làm chậm sự tiến triển của căn bệnh này và mang lại cho bệnh nhân chất lượng cuộc sống tốt hơn.

MSC có tiềm năng trong việc bảo vệ và sửa chữa các tế bào thần kinh bị tổn thươngMSC có tiềm năng trong việc bảo vệ và sửa chữa các tế bào thần kinh bị tổn thương

4. Dịch vụ lưu trữ tế bào gốc trung mô tại BVĐK Phương Đông

Tầm quan trọng của tế bào gốc trung mô

Tế bào gốc trung mô là những tế bào đặc biệt có khả năng phát triển thành nhiều loại tế bào khác nhau trong cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong việc sửa chữa và tái tạo mô. Việc lưu trữ tế bào gốc trung mô có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm:

  • Điều trị các bệnh lý: Tế bào gốc trung mô có tiềm năng điều trị hơn 100 bệnh lý khác nhau, bao gồm ung thư máu, bệnh tim mạch, đột quỵ, bệnh tự miễn, thoái hóa khớp,...
  • Phục hồi chức năng: Tế bào gốc trung mô có thể giúp phục hồi chức năng sau các tổn thương do tai nạn, đột quỵ hoặc các bệnh lý khác.
  • Chống lão hóa: Tế bào gốc trung mô có thể giúp kích thích sản sinh collagen và elastin, từ đó làm chậm quá trình lão hóa da và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Tế bào gốc trung mô có thể điều trị nhiều bệnh lý khác nhauTế bào gốc trung mô có thể điều trị nhiều bệnh lý khác nhau

Dịch vụ lưu trữ tế bào gốc trung mô tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông

Trung tâm Tế bào gốc - Ngân hàng Mô Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là một trong số ít đơn vị được Bộ Y tế cấp phép xây dựng riêng biệt. Tại đây được trang bị cơ sở vật chất hiện đại giúp xử lý, phân tích, nuôi cấy, đánh giá và lưu trữ an toàn theo tiêu chuẩn quốc tế. Trung tâm tế bào gốc đầu tư đồng bộ hệ thống trang thiết bị hiện đại nhất như:

  • Hệ thống đếm tế bào dòng chảy Cytoflex
  • Hệ thống tủ an toàn sinh học cấp II
  • Hệ thống tủ lạnh bảo quản hóa chất HYC-610 
  • Máy đo độ sáng phát hiện tế bào(Phát hiện Mycoplasma) Lucetta 2
  • Hệ thống cảnh báo tự động đảm bảo việc nuôi cấy, sản xuất và lưu trữ tế bào an toàn nhất

Kết hợp với đội ngũ chuyên môn giàu kinh nghiệm, dẫn dắt bởi PGS.TS.BS Nguyễn Trung Chính, Trung tâm Tế bào gốc cam kết cung cấp dịch vụ chất lượng cao cho khách hàng.

Hệ thống trang thiết bị hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế

Với tiềm năng của tế bào gốc trung mô cùng với công nghệ tiên tiến, ứng dụng tế bào gốc trong điều trị các bệnh lý mãn tính và y học tái tạo đang ngày càng đem lại lợi ích đối với người bệnh. Trung tâm Tế bào Gốc cam kết mang đến cho quý khách hàng trải nghiệm y tế chuyên nghiệp, an toàn và hiệu quả. 

597

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

PGS.TS.BS

NGUYỄN TRUNG CHÍNH

Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Phương Đông

PGS.TS.BS

NGUYỄN TRUNG CHÍNH

Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Phương Đông
19001806 Đặt lịch khám