Hiện nay, ứng dụng tế bào gốc trong điều trị bệnh được đánh giá là một thành tựu đáng kinh ngạc của nền y học thế giới. Đặc biệt, tế bào gốc trung mô là một trong những giải pháp đột phá và thu hút sự quan tâm của nhiều người. Vậy tế bào gốc trung mô là gì? Ứng dụng của chúng trong việc điều trị bệnh lý ra sao? Cùng Bệnh viện Đa khoa Phương Đông tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Tế bào gốc là những tế bào có khả năng phát triển, thay thế và sửa chữa nhiều loại tế bào tổn thương trong cơ thê. Tế bào gốc có hai đặc tính có thể phân biệt chúng với các loại tế bào khác là: Khả năng tái tạo (tự đổi mới) và có những đặc điểm của các tế bào trưởng thành (biệt hoá). Chính vì thế, tế bào gốc sẽ hoạt động theo cơ chế ức chế viêm, tự đổi mới, tăng sinh và biệt hoá thành các tế bào chuyên biệt để thực hiện các chức năng của mô trong cơ thể.
Tế bào gốc trung mô (hay tên tiếng anh là Mesenchymal stem cells - MSCs) là một loại tế bào gốc đa năng, nó có nguồn gốc từ lớp trung bì của phôi ở giai đoạn ba lá mầm. MSCs thường sử dụng hiện nay, phần lớn là tế bào gốc trưởng thành và có thể nuôi cấy bên ngoài cơ thể. Đặc biệt, chúng có khả năng biệt hoá trở thành các tế bào chức năng trong cơ thể như mỡ, sụn, xương, gan, thận,... Do đó mà chúng có thể ứng dụng trong điều trị nhiều bệnh lý khác nhau
Loại tế bào gốc này có thể thu thập từ nhiều nguồn khác nhau như mô mỡ, tủy xương, mô dây rốn, máu dây rốn hoặc nhau thai. Dựa vào tính sẵn có, dễ thu thập, có thể điều trị nhiều bệnh lý khác nhau nên tính ứng dụng của MSCs ngày cao.
Tế bào gốc trung mô có thể thu thập từ nhiều nguồn khác nhau
Tủy xương là một nguồn có thể thu thập tế bào gốc trung mô đầu tiên trong lịch sử y học nhân loại. Cho đến ngày nay, tế bào gốc từ tủy xương vẫn là một nguồn thu tế bào gốc “kiểu mẫu” khi so sánh các MSCs từ các nguồn khác.
Với vị trí tủy xương, MSCs có thể thu thập ở gai chậu (phía trước, sau và trên). Quần thể các tế bào gốc trong tủy xương có rất ít chỉ chiếm tỷ trọng 0.001 - 0.01% số lượng tế bào đơn nhân nhưng chúng có khả năng tăng sinh và biệt hoá tốt. Hiện tại, chúng có thể biệt hoá thành tế bào xương, sụn, gan, tim, mỡ,...
Tế bào gốc từ tủy xương có khả năng tăng sinh và biệt hoá tế bào
Ưu điểm của mô mỡ là lớp mô nền ngay dưới da và phân bố khắp trên cơ thể. Chính vì vậy, mô mỡ có lượng tế bào gốc trung mô dồi dào, dễ thu thập. Đặc biệt, gần như chúng không cần nuôi cấy tế bào phức tạp vì chúng có thể thu dễ dàng qua thủ thuật hút mỡ hay các phẫu thuật liên quan, sau khi thu thập có thể sử dụng được ngay mà không mất thời gian để nuôi cấy.
Tế bào gốc từ mô mỡ được đánh giá có tính ổn định khá cao, tránh được tối đa rủi ro thải ghép. Tuy nhiên, các tế bào gốc từ mô mỡ không có tiềm năng biệt hoá tốt như từ tủy xương và dây rốn.
Tế bào gốc từ dây rốn là một nguồn thu chất lượng và đảm bảo an toàn hơn hai nguồn trên. Tế bào gốc được thu thập từ dây rốn ngay khi em bé chào đời mà không có bất cứ tác động xâm lấn nào tới cơ thể mẹ và bé. Đây được đánh giá là nguồn thu tiềm năng khi ứng dụng trong y học.
Tế bào gốc ở dây rốn là nguồn thu thập nguyên thuỷ với khả năng biệt hoá tự nhiên linh động và khả năng tăng sinh mạnh mẽ. MSCs từ dây rốn được coi là “bảo hiểm sinh học” dành cho bé và gia đình. Nếu thu thập và lưu trữ tế bào gốc từ dây rốn sẽ giúp bé và gia đình có thể ứng phó với nhiều bệnh lý nguy hiểm.
Xem thêm:
Thu thập tế bào gốc từ dây rốn là nguồn thu nguyên thuỷ và chất lượng nhất
Tế bào gốc trung mô có thể tăng sinh khi được nuôi cấy trong điều kiện môi trường thích hợp, có khả năng biệt hoá cao. Quy trình nuôi cấy tế bào sẽ khá phức tạp so với nuôi tế bào thực vật hay tế bào vi sinh. Việc nuôi cấy tế bào cần thực hiện thay môi trường liên tục từ 2-3 lần/ngày, đảm bảo điều kiện nghiêm ngặt tránh lây nhiễm. Việc này giúp tránh tình trạng chất dinh dưỡng cạn kiệt gây chết tế bào. Trong quá trình nuôi cấy, chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của tế bào.
Quy trình nuôi cấy tế bào gốc trung mô được thực hiện trong phòng lab vô trùng để đảm bảo độ an toàn và chất lượng cho tế bào được nuôi cấy. Quy trình nuôi cấy thường được áp dụng trong nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng liên quan đến tế bào gốc.
Bước 1: Phân lập lập tế bào để thực hiện nuôi cấy. Thu thập mẫu mô mỡ, tủy xương và mô dây rốn. Phân lập tế bào gốc trung mô bằng phương pháp nuôi cấy mảnh mô hoặc phương pháp enzyme.
Bước 2: Tiến hành nuôi cấy tăng sinh tế bào: Các tế bào sau khi được phân lập sẽ được nuôi cấy trong môi trường đặc biệt và đảm bảo tiêu chuẩn.
Bước 3: Thu hoạch tế bào trung mô: Thực hiện tách tế bào ra khỏi bề mặt nuôi cấy. Ly tâm thu lại tế bào gốc. Đánh giá, kiểm tra chất lượng tế bào trước khi tiến hành ghép cho người bệnh.
Tế bào gốc trung mô có thể nuôi cấy và được lưu trữ trong Nitơ lỏng
Tế bào gốc trung mô sau khi được nuôi cấy và đánh giá chất lượng có thể được trữ đông tại Ngân hàng Mô. Tại đây, tế bào được lưu trữ trong bình Nitơ lỏng ở nhiệt độ -196°C. Khi có chỉ định điều trị bệnh sử dụng tế bào gốc, ngân hàng sẽ cung cấp tế bào đã nuôi cấy để đáp ứng nhu cầu của người bệnh.
Một số nghiên cứu chỉ ra, tế bào gốc trung mô đóng vai trò quan trọng trong điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Chính vì thế, thử nghiệm lâm sàng dựa trên tế bào gốc đang được ứng dụng ngày càng nhiều.
Tế bào gốc trung mô có thể điều trị hơn 300 bệnh lý khác nhau như: Rối loạn miễn dịch, chấn thương thần kinh, bệnh về tim mạch, rối loạn chuyển hoá,... Trong đó, các bệnh lý liên quan đến tim mạch, xương khớp, tiểu đường, đột quỵ,... sử dụng tế bào gốc điều trị đang được quan tâm hàng đầu.
Theo một số nghiên cứu lâm sàng, quá trình sử dụng tế bào gốc trung mô khá an toàn, không gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của người bệnh.
Hiện nay, ở Việt Nam, tế bào gốc trung mô cũng được ứng dụng trong điều trị các bệnh lý như: Suy tim, phổi tắc nghẽn mạn tính, xương khớp, xơ gan, tiểu đường tuýp 1,...
Ứng dụng của tế bào gốc trung mô trong y học tái tạo
Trung tâm Lưu trữ Tế bào gốc Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là một trong những trung tâm lưu trữ tế bào gốc trung mô từ nhiều nguồn khác nhau với công nghệ tiên tiến và quy trình thực hiện nghiêm ngặt. Đảm bảo tế bào gốc được lưu trữ trong điều kiện tốt nhất và thông tin khách hàng được bảo mật tuyệt đối.
Trung tâm Lưu trữ tế bào gốc - Bệnh viện Đa khoa Phương Đông được Bộ Y tế cấp phép hoạt động từ tháng 1 năm 2024. Tại đây, có đầy đủ chuyên môn toàn diện, trang thiết bị hiện đại để tiến hành thu thập và lưu trữ tế bào gốc. Đồng thời, nơi đây là đơn vị thực hiện xử lý mẫu mô bằng quy trình tự động hoàn toàn giúp đảm bảo không xảy ra sai sót, lưu trữ trong môi trường Nito lỏng trong thời gian dài từ 18-20 năm. Đặc biệt, khi lưu trữ tại Phương Đông, khách hàng sẽ được thông báo kết quả kiểm định chất lượng tế bào gốc định kỳ hàng năm.
Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đang ứng dụng tế bào gốc trung mô trong điều trị một vài bệnh lý như: Bệnh về xương khớp, trẻ hoá cơ thể, làm đẹp da, kích thích mọc tóc, hỗ trợ sinh sản,...
Lưu trữ tế bào gốc tại Trung tâm Lưu trữ tế bào gốc Bệnh viện Đa khoa Phương Đông
Chính vì vậy, việc lưu trữ và ứng dụng tế bào gốc trung mô trong điều trị bệnh ngày càng phát triển nhờ những ưu điểm vượt trội của nó. Quý khách hàng có thể chủ động đăng ký dịch vụ thu thập và lưu trữ tế bào gốc - “bảo hiểm sinh học” cho bé và gia đình tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông với quy trình đơn giản, nhanh chóng.
Để đặt lịch lưu trữ và tư vấn chuyên sâu, bệnh nhân có thể liên hệ hotline 19001806 để được đội ngũ của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông hỗ trợ kịp thời!
Lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn giúp hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý nguy hiểm mà em bé và người thân có thể mắc phải trong tương...
