Tinh hoàn lạc chỗ là một dạng dị tật bẩm sinh thường gặp ở những trẻ sơ sinh nam nhưng thường thì cơ thể sẽ tự sửa chữa để quay lại đúng vị trí sau khi sinh vài tháng. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp lại cần tới phẫu thuật can thiệp. Hãy cùng Bệnh viện Phương Đông giải đáp các thắc mắc về bệnh lý này nhé.
Theo sự phát triển của bào thai, hệ sinh dục được hình thành ở giai đoạn ban đầu với 2 tinh hoàn nằm ở bụng. Cho tới khi gần sinh, hai tinh hoàn mới di chuyển theo quy luật tự nhiên đi dần xuống bìu nhờ có một ống nối riêng biệt. Do đó, trẻ sinh ra thương đã có 2 tinh hoàn nằm ổn định trong bìu.
Tinh hoàn lạc chỗ hay còn gọi là tinh hoàn ẩn, là hiện tượng xảy ra khi tinh hoàn vẫn còn nằm trong bụng hoặc đã di chuyển tới một nơi khác như ống bẹn hoặc thành bụng. Bệnh lý này có thể xảy ra đối với cả 2 tinh hoàn khi quá trình di chuyển gặp trở ngại không thể xuống bìu.
Theo các thống kê, có khoảng 3 - 4% trẻ em bị lạc chỗ tinh hoàn bẩm sinh với những vị trí thất lạc được tìm thấy khác nhau. Khoảng 80% trẻ sơ sinh mắc bệnh lý này có thể phát hiện được khi sờ tay tại một số vị trí sau:
Nếu không được phát hiện và điều trị sớm ở độ tuổi mầm non, bệnh lý tinh hoàn ẩn sẽ gây ra những biến chứng khó lường ở người trưởng thành. Khi đó, việc xác định vị trí của tinh hoàn đã rất khó rồi, việc điều trị lại càng khó hơn, phải kéo dài mới có thể đưa tinh hoàn trở về đúng vị trí cho người bệnh.
Tinh hoàn ẩn đã không còn là bệnh lý xa lạ ở trẻ sơ sinh nam
Có 2 nguyên nhân đã được ghi nhận là căn nguyên chính gây ra tình trạng lạc chỗ tinh hoàn, đó là do bẩm sinh và do nguyên nhân thứ phát. Cụ thể, các yếu tố nguy cơ sau đây:
Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra chứng lạc chỗ tinh hoàn
Tình hoàn hình thành trong bụng qua thời gian phát triển của thai nhi và trong vài tháng cuối cùng, tinh hoàn từ từ rời bụng, di chuyển qua đoạn ống trong bẹn rồi rơi vào bìu. Nếu có một tinh hoàn không uống, quá trình này có thể đã do ngừng hoặc trì hoãn trong giai đoạn phát triển nên sẽ không cảm thấy hoặc nhìn thấy tinh hoàn ở nơi mong đợi là bìu.
Triệu chứng của bệnh lạc chỗ tinh hoàn có thể nhận biết sớm và cảm nhận bằng tay rõ ràng với những trẻ ở độ tuổi từ 6 - 24 tháng. Để xác định, phụ huynh dùng đầu ngón tay và sờ vào bìu, nếu không có tinh hoàn hoặc khối u nổi lên ở ống bẹn, hãy cảnh giác trước triệu chứng của lạc chỗ tinh hoàn.
Một số trường hợp phụ huynh sờ vào tinh hoàn lúc bìu co lên trên ống bẹn nhưng khi thả ra lại bị kéo lên cao trên túi bìu. Điều này cũng cho thấy vùng bìu đang biểu hiện dấu hiệu bất thường. Từ trẻ sơ sinh đến trước tuổi vị thành niên có thể sẽ không thấy một bên tinh hoàn nếu tinh hoàn thường xuống khi sinh và được xem là biểu hiện của:
Triệu chứng của tinh hoàn lạc chỗ rất dễ nhận biết
Bệnh lý bẩm sinh lạc chỗ tinh hoàn nếu không được điều trị sớm từ giai đoạn sơ sinh sẽ có ảnh hưởng rất lớn tới không chỉ khả năng sinh sản, sinh dục khi trưởng thành mà còn khiến tâm lý đi xuống trầm trọng. Cùng với đó, về lâu dài khi trưởng thành, nam giới sẽ mắc những biến chứng của căn bệnh này và khó có thể điều trị được.
Những người bị lạc chỗ tinh hoàn thường sẽ vẫn có khả năng sản xuất tinh trùng nhưng vì nhiệt độ trong bụng cao nên đa phần tinh trùng sẽ không hoạt động cho tới khi có nhu cầu sinh sản. Do đó, nếu không đưa tinh hoàn về đúng vị trí từ sớm, khả năng bị hiếm muộn sẽ rất cao.
Tỷ lệ nam giới bị ung thư tinh hoàn do biến chứng của tinh hoàn lạc chỗ cao hơn gấp nhiều lần so với người có tinh hoàn bình thường. Do tinh hoàn nằm lại trong bụng quá lâu sẽ sản sinh ra các gốc tự do và chúng tiềm ẩn ung thư hoá nên nếu không được điều trị sớm sẽ hình thành các khối u và phát triển thành ung thư tinh hoàn.
Tinh hoàn lạc chỗ không được điều trị sớm sẽ sản sinh ra tế bào ung thư
Thời gian lưu lại trong bụng hay bẹn càng lâu sẽ khiến tinh hoàn bị suy giảm chức năng sinh sản. Cả chất lượng và số lượng tinh trùng đều không đủ để đáp ứng khả năng sinh sản. Đồng thời, số lượng tế bào mầm và ống sinh tinh cũng sẽ suy yếu chức năng rõ rệt khiến cho nam giới mất khả năng sinh sản, đồng nghĩa với việc bị vô sinh.
Đây là hiện tượng xoắn dây thừng tinh, trong đó có các mạch máu, ống dẫn tinh trùng, dây thần kinh mang tinh trùng từ tinh hoàn tới dương vật. Tình trạng này là biến chứng của lạc chỗ tinh hoàn gây đau đớn do bị chặn máu đến tinh hoàn. Nếu không được điều trị kịp thời có thể sẽ dẫn tới mất tinh hoàn.
Hiện tượng xoắn tinh hoàn rất hay xảy ra do lạc chỗ tinh hoàn
Tinh hoàn nằm ở háng có thể sẽ bị hư do áp lực đối với xương mu gây ra. Điều này sẽ dễ gây ra chấn thương khiến người bệnh bị ảnh hưởng sức khỏe trầm trọng. Ngoài ra, tinh hoàn lạc chỗ còn có thể gây ra thoát vị bẹn bởi nếu khe giữa bẹn và bụng quá lỏng lẻo sẽ đẩy một phần ruột vào háng.
Khi phát hiện trẻ sơ sinh bị lạc chỗ tinh hoàn, phụ huynh và bác sĩ sẽ theo dõi và khoảng 50% trường hợp sẽ tự di chuyển về đúng vị trí trong khoảng 3 tháng đầu. Đây chỉ là tình trạng di chuyển muộn của tinh hoàn, hoàn toàn không có ảnh hưởng gì tới sức khoẻ nhưng cha mẹ vẫn cần theo dõi để xem trẻ có bất cứ dấu hiệu khác thường nào khác không.
Nếu trong vòng 6 tháng mà tinh hoàn không tự di chuyển xuống, cha mẹ cần đưa trẻ đi thăm khám, kiểm tra tình hình và điều trị. Nhiệt độ ở bìu có thể được điều chỉnh phù hợp sao cho phù hợp với việc sinh sản và nuôi dưỡng tinh trùng nên tinh hoàn cần được di chuyển tới bìu và ổn định tại đó cho tới suốt đời.
Tinh hoàn nằm ở bụng, là nơi có nhiệt độ cao, đa phần sẽ khiến tinh trùng chết đi nên chất lượng và số lượng tinh trùng giảm sút, đến độ tuổi sinh sản sẽ không giúp nam giới sinh con được nữa. Nếu được điều trị sớm, nam giới vẫn có thể giữ được khả năng sinh sản và đây cũng chính là lý do trẻ sơ sinh thường được kiểm tra tình trạng có mặt của tinh hoàn ở bìu.
Nam giới cần điều trị sớm để giữ lại khả năng có con
Bác sĩ có thể dễ dàng xác định được một tinh hoàn không đi xuống bìu và mục tiêu của việc chẩn đoán tinh hoàn ẩn chính là kiểm tra và xác định vị trí của tinh hoàn và theo dõi thay đổi trong vị trí. Nếu tinh hoàn ở háng, bác sĩ có thể xác định vị trí dễ dàng và nếu không sờ thấy sẽ được chỉ định thực hiện các thủ tục đi kèm sau đây.
Đây là phương thức sử dụng thiết bị không xâm lấn và sử dụng sóng âm thành để tạo ra hình ảnh của những cấu trúc bộ phận bên trong cơ thể. Qua siêu âm, bác sĩ có thể xác định được vị trí của một tinh hoàn không thể sờ thấy bên ngoài và đặc biệt là khi nó nằm trong háng.
Siêu âm là phương thức hữu hiệu xác định vị trí tinh hoàn bị lạc
MRI là một trong những công nghệ tiên tiến ứng dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh của những mô mềm bên trong cơ thể. Tác nhân tương phản sẽ được tiêm vào trong mạch máu sẽ giúp cải thiện khả năng chụp ảnh trong quy trình thực hiện. Thủ tục này cho phép bác sĩ định vị được tinh hoàn trong bụng hoặc trong háng.
Nếu bé trai có hai tinh hoàn lạc chỗ và không sờ thấy, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu xét nghiệm để xác định rõ giới tính của con. Sự vắng mặt của tinh hoàn có thể là do di truyền của con là giới tính nữ nhưng vẫn có bộ phận sinh dục ngoài của nam giới. Tình trạng này không rõ giới tính và có thể kiểm tra bằng một số các xét nghiệm đối với cơ quan sinh dục bao gồm:
Thực hiện các phương thức khác để chẩn đoán lạc chỗ tinh hoàn
Sau khi đã thực hiện xong những xét nghiệm và kiểm tra xác định vị trí chính xác của tinh hoàn bị lạc chỗ, bác sĩ sẽ tư vấn và giúp người bệnh lựa chọn phương thức điều trị phù hợp nhất. Mục tiêu của việc này là di chuyển tinh hoàn về đúng vị trí thích hợp trong bìu nhằm giảm các nguy cơ biến chứng và được ứng dụng một số các biện pháp điều trị sau đây.
Tinh hoàn bị lạc chỗ nếu không tự sửa chữa tự nhiên sẽ được can thiệp bằng phẫu thuật. Bác sĩ sẽ thao tác một cách cẩn thận để di chuyển tinh hoàn vào trong bìu và khâu nó lại vào đúng vị trí. Thủ tục này thường sẽ đòi hỏi những vết mổ nhỏ và có thể thực hiện qua những kỹ thuật khác nhau.
Khi phẫu thuật, tùy thuộc vào một số các yếu tố mà bác sĩ sẽ khuyên thực hiện vào khoảng từ 3 - 6 tháng tuổi, trước khi được 15 tháng tuổi nhằm loại bỏ các biến chứng về sau. Trong một số trường hợp, tinh hoàn kém phát triển hoặc phát triển bất thường, thậm chí là chết sẽ được phẫu thuật loại bỏ với 2 kỹ thuật phẫu thuật được chỉ định như sau:
Sau khi thực hiện phẫu thuật xong, bác sĩ sẽ giám sát tình hình của tinh hoàn để thấy nó có tiếp tục phát triển và hoạt động ở tại nơi ổn bìu trong bìu hay không. Các giám sát khi đó bao gồm một số kỹ thuật như:
Có 2 phương thức phẫu thuật chính điều trị tinh hoàn lạc chỗ
Phương thức điều trị bằng cách tiêm hormone có liên quan tới việc tiêm loại Hormone Chorionic Gonadotropin (HCG) vào cơ thể. Loại hormone này có thể làm cho tinh hoàn tự di chuyển xuống bìu nhưng thường sẽ hiệu quả thấp hơn phẫu thuật. Có một số các bằng chứng cho thấy, hormone có thể đóng góp một phần không nhỏ cho sự khởi đầu sớm của tuổi dậy thì.
Nếu không có một hoặc cả hai tinh hoàn, hay trường hợp không tồn tại sau phẫu thuật, có thể bệnh nhân sẽ được chỉ định cấy ghép tinh hoàn trong cuối thời niên thiếu. Tinh hoàn được cấy ghép sẽ có hình nốt sần, chứa đầy những chất lỏng và dẫn tới xuất hiện có hai tinh hoàn trong bìu. Sau khi thực hiện cấy ghép, nam giới vẫn có khả năng có con như bình thường.
Cấy ghép tinh hoàn được ứng dụng trong trường hợp đặc biệt
Lạc chỗ tinh hoàn hiện không còn là vấn đề hiếm gặp và cần được điều trị một cách kịp thời. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh cần tìm kiếm những cơ sở y tế uy tín để có thể chẩn đoán và điều trị bệnh mang lại hiệu quả cao nhất. Tại khu vực Hà Nội hiện nay, Bệnh viện Phương Đông được xây dựng và phát triển với loại hình bệnh viện khách sạn đang được đánh giá cao.
Tại đây hiện nay đã được xây dựng và đầu tư cơ sở vật chất một cách đồng bộ, các trang thiết bị hiện đại, phục vụ cho công tác khám và chữa bệnh tinh hoàn lạc chỗ tốt nhất. Đội ngũ y bác sĩ tại đây được đào tạo với chuyên môn cao, đã có kinh nghiệm chuyên sâu làm việc tại những bệnh viện lớn trên cả nước nên đảm bảo có thể chăm sóc sức khỏe cho người bệnh.
Ngoài ra, Bệnh viện Phương Đông hiện nay còn liên kết với nhiều quỹ bảo hiểm chất lượng nhằm hỗ trợ người bệnh tiết kiệm các chi phí khám và điều trị. Cùng với đó là cách chi phí điều trị nội trú cũng rất phải chăng, các thủ tục đơn giản. Do đó, các bậc phụ huynh có thể hoàn toàn an tâm khi cho con em của mình đến thăm khám và điều trị bệnh tinh hoàn bị lạc chỗ tại đây.
Bệnh viện Phương Đông đảm bảo chất lượng khám, chữa bệnh hiệu quả
Bài viết trên đây đã được Bệnh viện Đa khoa Phương Đông chia sẻ giúp bạn nắm rõ những thông tin liên quan tới bệnh lý tinh hoàn lạc chỗ. Cha mẹ hãy quan tâm hơn tới sức khỏe sinh sản của trẻ ngay từ những tháng đầu tiên và nếu thấy có bất cứ triệu chứng nào bất thường, hãy thăm khám ngay để chẩn đoán và điều trị các bệnh lý một cách kịp thời, tránh biến chứng về sau.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Chưa lột bao quy đầu không phải tình trạng hiếm gặp. Do thiếu thông tin nên nhiều người cảm thấy lo lắng khi bản thân hoặc có con chưa lột...
