Tinh hoàn là gì và tinh hoàn nằm ở đâu?
Tinh hoàn là một cơ quan có hình bầu dục thuộc hệ thống sinh sản của nam giới. Bộ phận này được chứa trong một túi da được gọi là bìu, bìu được treo ở bên ngoài cơ thể, trước vùng xương chậu, gần với đùi. Đây là vị trí nhạy cảm, nên rất dễ gây ra tinh hoàn tổn thương, cơ thể không có phần cơ bắp hay phần cương che chắn.
Tinh hoàn là một cơ quan có hình bầu dục thuộc hệ thống sinh sản của nam
Tuy nhiên điều này là cần thiết để cung cấp nhiệt độ mát hơn những cơ quan khác trong cơ thể, điều này là cần thiết để giúp sản xuất nên những tinh trùng khỏe mạnh. Những phần cấu trúc bên trong cơ quan này rất quan trọng, đóng vai trò sản xuất tinh trùng, lưu trữ đến khi chúng trưởng thành để xuất tinh.
Cấu tạo của tinh hoàn như thế nào và cơ chế sinh tinh
Tinh hoàn được cấu tạo bao gồm nhiều mạch máu, cùng với đó là ống sinh tinh. Nam giới bình thường sẽ có 2 tinh hoàn, cấu tạo ở 2 bên là bên trái và bên phải, có trọng lượng khoảng 20g và dài từ 4-5cm. Bộ phận này được bao bọc bởi phần lớp vỏ xơ dày và trắng, người ta gọi đây là cân trắng.
Bộ phận sinh sản này được cấu tạo bao gồm nhiều mạch máu, cùng với đó là ống sinh tinh
Trong 1 bao cân trắng lại tiếp tục chia thành 200-400 thùy nhỏ và mỗi thùy lại được cấu tạo từ 2-4 ống sinh tinh cuộn xoắn lại với nhau. Chúng được phân cách bởi những vách xơ, đây chính là nơi đóng vai trò sản xuất ra tinh trùng. Về tổng thể, một cơ quan tinh hoàn nam sẽ có từ 400-600 ống sinh tinh tạo nên hình vòng cung và nối với nhau tại một đầu và đầu còn lại đổ vào mào tinh.
Giữa các ống sinh tinh là những mạch máu thần kinh và gồm các tế bào Leydig. Đây là những tế bào đóng vai trò vô cùng quan trọng để tiết ra các hormone testosterone, chiếm tổng số 95% lượng testosterone toàn cơ thể. Hormone có chức năng giữ vai trò quan trọng trong điều hòa sự phát triển của tinh hoàn cũng như hoạt động của những tuyến sinh dục phụ.
Tinh hoàn có chức năng gì trong sinh sản?
Bộ phận này đóng vai trò thực hiện các nhiệm vụ sản xuất tinh trùng đồng thời tiết ra hormone testosterone, đây là 2 yếu tố rất quan trọng trong sinh sản:
Chức năng ngoại tiết - Sản xuất tinh trùng
Tinh trùng đóng vai trò quan trọng trong sinh sản trong khi đó hormone testosterone có ảnh hưởng đến quyết định đặc tính sinh dục của nam giới. Đối với đàn ông ở độ tuổi sung mãn, mỗi ngày tinh hoàn sản xuất đến khoảng 120 triệu tinh trùng, phần lớn tinh trùng nằm ở ống dẫn tinh còn có một lượng nhỏ nằm tại mào tinh.
Tinh trùng đóng vai trò quan trọng trong sinh sản
Chức năng ngoại tiết - Sinh ra testosterone
Tinh hoàn cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiết ra testosterone, có chức năng chịu trách nhiệm về sự ham muốn tình dục, khả năng sinh sản và sự phát triển của khối u, thúc đẩy mật độ xương, khối lượng cơ bắp. Tầm quan trọng của testosterone rất cần thiết ở giai đoạn dậy thì.
Testosterone chịu trách nhiệm về sự ham muốn tình dục, khả năng sinh sản
Cơ chế sinh tinh của tinh hoàn như thế nào?
Bên cạnh về chức năng, cấu tạo, cách thức cơ chế sinh tinh vận hành cũng là điều nhận được sự quan tâm. Trong giai đoạn dậy thì, nam giới sẽ có biểu hiện đó là xuất tinh, tinh dịch thường có màu trắng đục, bao gồm tinh trùng và tinh dịch, trong đó tinh trùng chỉ chiếm khoảng 1%.
Trong giai đoạn dậy thì, nam giới sẽ có biểu hiện đó là xuất tinh
Quá trình sản xuất tinh trùng bao gồm nhiều giai đoạn khác nhau, hơn nữa còn ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Đầu tiên là tinh trùng được sinh ra từ phần tinh bào trong các ống sinh tinh, sau đó sẽ mất thêm khoảng từ 2-10 ngày di chuyển từ phần đuôi của mào tinh đến phần ống dẫn tinh. Trong quá trình di chuyển qua các tuyến, sự kết hợp với dịch ở túi tinh, tuyến niệu đạo và tuyến tiền liệt tạo nên hỗn hợp là tinh dịch.
Cuối cùng hỗn hợp này sẽ được tống ra ngoài theo đường niệu đạo của dương vật. Nếu như không được xuất tinh, tinh trùng sẽ tự phân rã sau đó lại được hấp thu bởi phần biểu mô mào tinh. Quá trình sinh tinh diễn ra liên tục trong suốt cuộc đời nam giới nhưng sau đó sẽ dần suy giảm ở độ tuổi từ 40 trở đi.
Các bệnh về tinh hoàn và triệu chứng và những triệu chứng bệnh lý cụ thể?
Có rất nhiều bệnh lý liên quan đến tinh hoàn, thậm chí có thể dẫn đến vô sinh nếu như không biết cách phòng tránh và điều trị kịp thời, dưới đây là một số bệnh về tinh hoàn cần phải nắm rõ để có phương pháp phòng tránh và điều trị kịp thời.
Tinh hoàn không đều
Bộ phận này đóng vai trò quan trọng với chức năng sinh sản, tuy nhiên ở một số nam giới, 2 phần tinh hoàn trái phải lại có sự chênh lệch về kích thước, vị trí bên cao bên thấp, đây chính là hiện tượng hai bên không đều. Nếu như sự chênh lệch của 2 bên không quá lớn và không kèm theo những dấu hiệu bất thường, đây là tình trạng tinh hoàn bình thường không đáng lo ngại.
Tuy nhiên, nếu như thấy tình trạng tinh hoàn không đều, đồng thời xuất hiện một số triệu chứng như bìu sưng to, khối u bất thường, đau đớn,… Lúc này, cần phải thực hiện thăm khám để tìm hiểu nguyên nhân. Bệnh có thể do:
- Bẩm sinh: Nhiều trẻ em mới sinh ra đã gặp phải tình trạng hai bên bộ phận không đều.
- Chấn thương: Một bên tinh hoàn gặp chấn thương sẽ đau và sưng lên, gây ra chênh lệch về kích thước ở bộ phận này.
- Da bìu quá rộng: Phần da bao lấy bộ phận này quá rộng có thể khiến cho bộ phận này không đều, bên to, bên nhỏ.
Nhiều trẻ em mới sinh ra đã gặp phải tình trạng hai bên bộ phận không đều
Viêm tinh hoàn
Đây là bệnh lý thường gặp ở nam giới, có thể viêm ở 1 hoặc cả 2 bên tinh hoàn, thường do virus quai bị gây nên. Bệnh nếu như không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có khả năng làm suy giảm sức khỏe sinh sản, thậm chí có khả năng gây vô sinh. Triệu chứng điển hình của bệnh:
- Tại tinh hoàn: Phần bìu sưng đau, có thể tấy đỏ, đau tức nặng, bộ phận này cứng và cảm giác đau tăng lên khi sờ vào. Khi quan hệ tình dục có hiện tượng tràn màng tinh hoàn, có thể lẫn máu cùng tinh dịch.
- Đường tiết niệu: Có thể xuất hiện tình trạng viêm nhiễm ở đường tiết niệu, đi kèm với biểu hiện đau buốt khi tiểu, đau mơ hồ tại vùng hạ vị.
- Biểu hiện khác: Mệt mỏi, sốt, không muốn ăn uống.
Viêm mào tinh hoàn
Viêm mào tinh hoàn là tình trạng bệnh khu ống cuộn ở mặt sau bị viêm nhiễm. Tình trạng này có biểu hiện nhiệt độ tăng cao, cơ thể ớn lạnh, sốt cao, phần tinh hoàn nặng và có lẫn máu trong tinh dịch. Khi bị viêm mào bộ phận này, nếu như quan hệ tình dục không an toàn có thể lây lan, viêm nhiễm cơ quan sinh dục. Nếu như không được điều trị sớm có thể gây ra hoại tử và vô sinh.
Khi bệnh tiến triển nặng, vùng nhiễm khuẩn lan rộng có thể lây lan ra vùng lân cận, gây sốt và tạo thành túi mủ, áp xe. Người bệnh cần điều trị với thuốc kháng sinh, kết hợp với chườm đá cùng nghỉ ngơi để giảm tình trạng sưng nề. Một số trường hợp đặc biệt cần có thiết bị nâng đỡ, hoặc dùng thêm một số loại thuốc chống viêm.
Đau tinh hoàn
Một hoặc cả 2 bên tinh hoàn có cảm giác đau đớn khi sờ vào gọi là tình trạng đau tinh hoàn. Nguyên nhân của bệnh thường không rõ ràng, có thể là do chấn thương, giãn tĩnh mạch thừng tinh, quan hệ sai cách. Nếu như không có phương pháp điều trị sớm có thể gây ra vô sinh ở nam giới. Cụ thể:
- Giai đoạn cấp tính: Tinh hoàn bị sưng lên, chạm vào có cảm giác hơi cưng cứng và đau đớn. Một số trường hợp bộ phận này bị phù nề, đặc biệt xuất hiện những cơn đau tại vùng đùi, thậm chí có thể lan dần dần xuống háng, Bên ngoài cảm thấy ớn lạnh, sốt cao cũng là tình trạng hay gặp ở giai đoạn tinh hoàn bị đau cấp tính.
- Giai đoạn mãn tính: Hai bên tinh hoàn sưng, phù nề và có cảm giác đau đớn, tinh hoàn bị teo nhỏ lại, gây ảnh hưởng nặng nề về chức năng sinh lý. Khi quan hệ, có tinh dịch xuất hiện kèm lẫn máu, mùi hôi tanh tại vùng lỗ sáo. Bệnh gây ra tình trạng căng thẳng, stress, khi cử động có cảm giác đau đớn, đời sống tình dục bị ảnh hưởng rất nghiêm trọng.
Xoắn tinh hoàn
Xoắn tinh hoàn xảy ra khi phần cuống của bộ phận này xoắn quanh trục gây nên hiện tượng tắc nghẽn một phần hoặc là toàn bộ mạch máu dẫn đến tinh hoàn không được lưu thông, gây sưng đau tại chỗ. Nếu như không có phương pháp xử lý sớm sẽ khiến cho phần này bị hoại tử, phải cắt bỏ.
Tình trạng xoắn tinh hoàn gây đau đớn cho cánh mày râu
Triệu chứng điển hình của bệnh xoắn tinh hoàn cụ thể như sau:
- Nam giới xuất hiện cảm giác đau đớn đột ngột ở tinh hoàn, khiến cơ quan này sưng lên và trở nên nhạy cảm khi sờ nắn,
- Tinh hoàn có thể bị co lên cao, buồn nôn hoặc có thể đi kèm với một số triệu chứng như sốt, đau vùng bụng và nhức đầu.
Giãn tĩnh mạch tinh hoàn
Hiện tượng giãn tĩnh mạch tinh hoàn là khi phần tĩnh mạch bao quanh khu vực này sưng lên. Biểu hiện điển hình là sưng, đau và có cảm giác khó chịu khi thời tiết nóng hoặc là khi vận động. Ở giai đoạn đầu của bệnh thường không có biểu hiện rõ ràng, nhưng đến những giai đoạn muộn hơn, người bệnh phải đối mặt với các triệu chứng đau, sưng lên, xuất hiện các búi tĩnh mạch giãn tại phần da bìu.
Đặc biệt cơn đau do bệnh giãn tĩnh mạch ở phần tinh hoàn sẽ khởi phát từ mức độ nặng đến nhẹ, đau sẽ tăng lên lúc khi đứng hay vận động gắng sức, nặng lên về cuối ngà và sẽ giảm cảm giác đau đớn khi nằm ngửa.
Ung thư tinh hoàn
Ung thư tinh hoàn xảy ra khi tế bào bất thường của tại vị trí này phân chia và phát triển một cách không kiểm soát trong cơ thể. Một số trường hợp khối u lành tính cũng có thể xuất hiện và phát triển gây nên ung thư. Đây là tình trạng có thể xảy ra tại một hoặc là cả 2 bên ở nam giới trưởng thành.
Ung thư tinh hoàn xảy ra khi tế bào bất thường của tại vị trí này phân chia
Ung thư tinh hoàn có tỷ lệ thấp đồng thời khả năng chữa khỏi bệnh rất khả quan. Theo đó, phẫu thuật được xem là phương pháp điều trị phổ cập, theo đó sẽ cắt bỏ tinh hoàn và lấy đi một phần hạch bạch huyết trong ổ bụng. Bác sĩ sẽ dùng tia năng lượng cao để tấn công các tế bào ung thư và các hóa liệu pháp để tiêu diệt chúng.
Kết quả của quá trình điều trị ung thư sẽ phụ thuộc chính vào giai đoạn phát triển của bệnh. Trường hợp ung thư chưa lan đến phần hạch bạch huyết khả năng khỏi bệnh rất lớn lên đến 98%. Và kể cả khi ung thư đã di căn đến những bộ phận khác của cơ thể các liệu pháp khác cũng mang đến hiệu quả cao với tỷ lệ chữa khỏi bệnh đạt 90%.
Chấn thương tinh hoàn
Tinh hoàn nằm trong bìu và nằm ngoài cơ thể, không có bất cứ phần cơ và xương bảo vệ cho cơ thể nên khi đụng chạm rất dễ bị tổn thương… Khi bị va đập do tai nạn chơi thể thao, ngã xe, đánh nhau…có thể khiến cho bộ phận nhạy cảm này sang chấn, thậm chí với lực tác động có thể gây vỡ tinh hoàn. Điều này làm cho quá trình sản xuất tinh trùng bị ảnh hưởng, và khả năng sinh sản bị tác động.
Vỡ tinh hoàn là tình trạng hiếm gặp, xuất phát từ nguyên nhân nào đó khiến cho phần này bị đè ép mà cho máu rò rỉ đi vào bìu. Trong những trường hợp nặng, có thể cần thiết can thiệp ngoại khoa, điều trị chỗ bị vỡ và đảm bảo được chức năng của tinh hoàn. Triệu chứng điển hình khi chấn thương là bầm tím, sưng nề, đau tại chỗ.
Vỡ tinh hoàn là tình trạng hiếm gặp, có thể do bị chấn thương khi chơi thể thao
Chăm sóc và bảo vệ tinh hoàn như thế nào?
Tinh hoàn do không được bảo vệ bởi lớp cơ và xương nên rất dễ bị kích ứng hoặc chấn thương. Những cơn đau tại vùng này có thể lan đến vùng khoang bụng, hông và lưng, có thể xuất hiện bất chợt và biến mất trong vài phút. Tuy nhiên, một số bệnh lý hoặc chấn thương nghiêm trọng có thể gây ra tổn thương và hỏng tinh hoàn, thậm chí vô sinh. Do đó, nam giới cần phải nắm rõ những phương pháp chăm sóc và bảo vệ như:
- Kiểm tra tinh hoàn bằng cách cuộn các bìu từng bên bằng tay.
- Tắm thường xuyên, vệ sinh bộ phận sinh dục sạch sẽ, để giúp làm giảm nguy cơ nhiễm trùng hoặc nguy cơ cao gây ra những biến chứng khác.
- Giúp cho dương vật và bùng bìu khô sau khi tắm bởi độ ẩm có thể là nguyên nhân để giúp cho vi khuẩn sinh sản và lây lan nhanh chóng.
- Nên mặc quần áo rộng, dễ vận động và thoải mái, không nên mặc đồ lót quá bó sát. Giữ cho không gian bìu có thể treo một cách tự nhiên ở trên cơ thể, giúp giữ nhiệt độ thấp để sản xuất tinh trùng khỏe mạnh, ngăn ngừa các tổn thương.
- Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục hoặc bất cứ hành động nào khác có liên quan đến dương vậy. Điều này là cần thiết để ngăn ngừa các bệnh có liên quan lây truyền qua đường tình dục, ảnh hưởng đến bìu và tinh hoàn, cơ thể.
Sử dụng bao cao su giúp phòng tránh các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục
Khám và chữa những bệnh về tinh hoàn ở đâu tốt nhất?
Để điều trị và phòng ngừa các bệnh về tinh hoàn, bạn nên thực hiện thăm khám thường xuyên để phát hiện và được chẩn đoán sớm. Bệnh Viện Đa Khoa Phương Đông với đội ngũ y bác sĩ và chuyên gia đầu ngành, đảm bảo xây dựng quy trình chuyên nghiệp và chất lượng.
Tư vấn nam khoa tại Bệnh Viện Đa Khoa Phương Đông
Phòng khám sạch sẽ, khử khuẩn thường xuyên, đảm bảo an toàn và riêng tư cho người khám bệnh. Đến đây, bạn sẽ nhận được sự tư vấn chuyên nghiệp và tận tình của các y bác sĩ, hướng dẫn đầy đủ quy trình, đảm bảo bạn luôn an tâm để khám và điều trị bệnh tại đây.
Với những thông tin tổng hợp trên, bạn có thể hiểu hơn về tinh hoàn, chức năng và những bệnh liên quan. Hiểu rõ những vấn đề này giúp bạn có phương pháp chăm sóc tốt hơn sức khỏe sinh sản của bản thân.
