Làm gì khi bị tụ máu não? Cách điều trị và chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật

Nguyễn Phương Thảo

14-03-2025

goole news
16

Tụ máu não là một tình trạng nguy hiểm có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời. Phẫu thuật loại bỏ khối máu tụ là giải pháp quan trọng giúp bệnh nhân thoát khỏi nguy hiểm, nhưng điều trị chỉ là bước đầu, quá trình chăm sóc hậu phẫu đóng vai trò quyết định đến khả năng phục hồi của người bệnh.

Hiện tượng tụ máu não là như thế nào?

Tụ máu não là tình trạng các mạch máu lớn ở não bị tổn thương do một hay nhiều lý do nào đó, chẳng hạn như chấn thương sọ não, dị dạng mạch máu não, vỡ phình động mạch hoặc đột quỵ, khiến máu chảy ra não và tập trung tại một vị trí nhất định. 

Tụ máu não thường xảy ra do chấn thương hoặc vỡ mạch máuTụ máu não thường xảy ra do chấn thương hoặc vỡ mạch máu

Tình trạng tụ máu não có thể phổ biến hơn một số đối tượng, đặc biệt là trong trường hợp tụ máu dưới màng cứng, ngay cả khi chấn thương đầu nhẹ. Cụ thể: 

  • Trên 60 tuổi;
  • Người hay lạm dụng rượu bia, sử dụng các loại thuốc làm loãng máu như: Aspirin, Warfarin; 
  • Người đã từng bị chấn thương đầu nhiều lần. 

Bản chất của những khối máu tụ có thể sẽ khác nhau, tùy thuộc vào vị trí cũng như mức độ khởi phát và thể tích lượng máu chảy mà chúng sẽ được phân loại theo từng nhóm, cụ thể: 

Theo vị trí:

  • Tụ máu ngoài màng cứng nội sọ: Vị trí máu tụ là giữa hộp sọ và màng cứng của não; 
  • Tụ máu dưới màng cứng: Vị trí tụ máu là giữa não và lớp màng cứng bao quanh não; 
  • Tụ máu trong nhu mô não: Máu ứ đọng trong các mô của não. 

Theo mức độ phát bệnh và thể tích máu chảy:

  • Tụ máu não cấp tính: Tình trạng này vô cùng nguy hiểm, đe dọa tới tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời, cần được can thiệp điều trị khẩn cấp. 
  • Tụ máu não mạn tính: Tình trạng mãn tính sẽ ít gây nguy hiểm hơn so với tụ máu não cấp tính. Tuy vậy, người bệnh vẫn cần phải chủ động thăm khám định kỳ để xác định được mức độ bệnh và có những phương án điều trị phù hợp, giảm thiểu nguy cơ xảy ra biến chứng, ảnh hưởng đến nhận thức và vận động của cơ thể. 

Tụ máu não có nguy hiểm không?

. Hiện tượng tụ máu não có thể dẫn đến nhiều biến chứng đặc biệt nguy hiểm, thậm chí là dẫn đến tử vong. Trong đó, máu tụ ở vùng não thất là tình trạng đáng lo ngại nhất vì ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng điều khiển mọi hoạt động của não và nguy cơ đột quỵ não.

Tụ máu có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thờiTụ máu có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời

Các biến chứng có thể xảy ra do máu tụ trong não là:

  • Đột quỵ não: Người bị đột quỵ xuất huyết não có thể phải đối mặt với nguy cơ bị liệt nửa người hoặc toàn thân, mất khả năng tự vận động, nhận thức, mất thị lực, mất ngôn ngữ,...Nghiêm trọng hơn là hôn mê và tử vong nếu không được cấp cứu trong “giờ vàng”.
  • Thoát vị não: Xảy ra khi áp lực não tăng cao do máu tụ, gây chèn ép và đẩy mô não di chuyển khỏi vị trí ban đầu. 
  • Tái phát xuất huyết não: Vấn đề này thường xảy ra với những đối tượng là người cao tuổi. Vì tuổi càng cao thì khoảng cách giữa hộp sọ và não càng lớn, khiến cho các tĩnh mạch bị giãn nở. Lúc này, nếu người bệnh bị chấn thương đầu hoặc xuất hiện túi phình mạch máu thêm lần nào nữa, nguy cơ tái phát biến chứng này là rất cao. 
  • Co giật: Trong suốt quá trình hình thành máu tụ não hoặc sau quá trình điều trị bệnh, biến chứng này vẫn có thể xảy ra như bình thường. 

Xem thêm:

Tiên lượng của bệnh nhân bị tụ máu não 

So với bệnh nhân là người trẻ tuổi, người lớn tuổi bị tụ máu não thường sẽ có hiệu quả điều trị thấp hơn ít nhiều, tuỳ vào từng trường hợp. 

Do hệ thống mạch máu trên vỏ não của người lớn tuổi thường yếu và khó hồi phục hơn khi bị tổn thương. Bên cạnh đó, tỷ lệ thành công của các ca phẫu thuật cũng thấp hơn do sức khoẻ tổng thể ở những đối tượng này là yếu hơn. Thể tích não giảm dần theo độ tuổi, khoảng cách xa giữa hộp sọ vào nhu mô não ở người lớn tuổi góp phần gia tăng nguy cơ tái phát máu tụ não. 

Tuy nhiên, dù là người lớn tuổi hay người trẻ, nếu được cứu chữa kịp thời và tuân thủ theo các chỉ định của bác sĩ thì cơ hội được cứu chữa khỏi bệnh và sống lâu dài như người bình thường là điều hoàn toàn có thể xảy ra. 

Nhận biết dấu hiệu tụ máu não

Các triệu chứng tụ máu não thường xảy ra trong vài tuần đầu hoặc lâu hơn tính từ thời điểm vùng đầu bị va đập, có những trường hợp sau khi bị chấn thương cảm thấy hoàn toàn ổn, không xuất hiện bất kỳ sự bất thường nào, hiện tượng này còn được gọi là khoảng sáng. Sau một thời gian khối máu tụ hình thành và phát triển, người bệnh mới cảm thấy rõ rệt một số triệu chứng sau: 

  • Cường độ đau đầu tăng dần từ nhẹ đến khi đau dữ dội; 
  • Hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, nôn mửa; 
  • Hay buồn ngủ, lú lẫn, dễ quên, dần mất đi ý thức; 
  • Kích thước đồng tử hai bên mắt không bằng nhau; 
  • Một bên tay, chân yếu hơn so với bên còn lại; 
  • Tăng huyết áp; 
  • Gặp khó khăn khi di chuyển, đi lại; 
  • Nói lắp bắp; 
  • Dễ cáu kỉnh, khó chịu; 
  • Máu hoặc có chất lỏng trong suốt bất thường chảy ra ở mũi hoặc tai;
  • Khối máu tụ có kích thước lớn dần sẽ xuất hiện triệu chứng động kinh, hôn mê, bất tỉnh rõ ràng. 

Ở giai đoạn, triệu chứng sẽ không quá nổi bật. Chính điều này đã khiến nhiều người chủ quan, lâu dần dẫn đến những hệ lụy khó lường. 

Nguyên nhân máu tụ trong não

Nguyên nhân hình thành máu tụ trong não phổ biến nhất là do vỡ mạch máu trong não hoặc do chấn thương đầu.  

Chấn thương đầu là nguyên nhân phổ biến dẫn đến hiện tượng máu tụ trong nãoChấn thương đầu là nguyên nhân phổ biến dẫn đến hiện tượng máu tụ trong não

Máu tụ nội sọ có thể xảy ra với các chấn thương vừa và nặng ở đầu, chẳng hạn: tụ máu não sau tai nạn, té ngã, bị hành hung, chấn thương khi chơi thể thao. Một số chấn thương đầu nhẹ và chỉ gây mất ý thức trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp không có vết thương hở, vết bầm tím hoặc tổn thương rõ ràng khác vẫn bị tụ máu não nghiêm trọng. 

Phương pháp chẩn đoán và điều trị tụ máu não 

Việc chẩn đoán thường bắt đầu từ việc thăm khám lâm sàng và thu thập thông tin về các triệu chứng, tiền sử bệnh, các thuốc đang sử dụng và nguyên nhân với bác sĩ điều trị. 

Bên cạnh đó, để có thể chẩn đoán chính xác vị trí và kích thước khối máu tụ, bệnh nhân vẫn cần phải thực hiện các xét nghiệm hình ảnh như: 

  • Chụp CT: Phương pháp này được ứng dụng phổ biến trong việc chẩn đoán máu tụ nội sọ. Chụp CT sử dụng một máy chụp X-quang được liên kết với máy tính để tạo ra hình ảnh chi tiết về não cho bác sĩ. 
  • Chụp MRI: Được thực hiện bằng cách dùng sóng vô tuyến và từ trường để tạo ra hình ảnh của các cấu trúc, cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả não bộ.
  • Động mạch đồ hay chụp mạch máu bằng máy DSA: Thông qua kết quả chụp động mạch đồ, bác sĩ sẽ có cơ sở để chẩn đoán bệnh. Trong quá trình thực hiện, bác sĩ sẽ dùng tia X và thuốc cản quang để ghi lại hình ảnh của các mạch máu não. 

“Tụ máu não có phải mổ không?”

Câu trả lời là . Thông thường, với những khu vực máu tụ quá lớn thì việc phải dùng đến phương pháp phẫu thuật là cần thiết. Cách này giúp lấy khối tụ trong não để cầm máu, tránh chèn ép não và giảm áp lực nội sọ. Vì ca phẫu thuật khá phức tạp nên cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chỉ thực hiện trong trường hợp khẩn cấp. 

Ngược lại, với trường hợp khối tụ máu nhỏ thì có thể cân nhắc phương pháp khác như điều trị nội khoa. Người bệnh có thể dùng thuốc để giảm áp lực nội sọ. Tuy nhiên, thuốc mà bệnh nhân sử dụng phải được chỉ định bởi bác sĩ điều trị.

Quý khách có nhu cầu thăm khám và điều trị bệnh tụ máu não tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông có thể liên hệ qua Hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được bộ phận hỗ trợ và tư vấn nhanh chóng.

Cách chăm sóc bệnh nhân sau mổ tụ máu não

Phẫu thuật mổ tự máu não là một phẫu thuật lớn, đầy thách thức, đòi hỏi bác sĩ thực hiện là người trình độ chuyên môn cao. Những bệnh nhân trải qua cuộc phẫu thuật cần phải có một chế độ hậu phẫu nghiêm ngặt thì mới có thể phục hồi sức khỏe nhanh chóng. Vậy chăm sóc bệnh nhân sau mổ tụ não như thế nào cho đúng? 

Chăm sóc bệnh nhân sau mổ tụ máu não là rất quan trọng để đảm bảo quá trình hồi phục tốt Chăm sóc bệnh nhân sau mổ tụ máu não là rất quan trọng để đảm bảo quá trình hồi phục tốt 

  • Chăm sóc vết mổ: Giữ vết mổ sạch sẽ và khô ráo là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng. Người nhà nên kiểm tra vết mổ hàng ngày trong vài tuần đầu sau phẫu thuật. Khi gội đầu, cần cẩn thận tránh tác động mạnh lên vết mổ; sau đó, lau khô tóc bằng khăn sạch và tránh sử dụng máy sấy nhiệt độ cao trong những tuần đầu tiên. Không bôi bất kỳ sản phẩm nào lên vết thương và tránh nhuộm tóc trong ít nhất 12 tuần sau phẫu thuật.
  • Duy trì tư thế và vận động: Đặt bệnh nhân nằm đầu cao 30 độ so với mặt giường giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm áp lực nội sọ. Nếu bệnh nhân hôn mê hoặc hạn chế vận động, cần thay đổi tư thế mỗi 2 giờ để ngăn ngừa loét do tì đè. Việc tập hít thở sâu và vận động nhẹ nhàng cũng hỗ trợ quá trình hồi phục và giảm nguy cơ biến chứng. 
  • Chế độ dinh dưỡng: Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng là cần thiết để hỗ trợ quá trình phục hồi. Nên chia nhỏ bữa ăn, ưu tiên thức ăn mềm, dễ tiêu hóa và đảm bảo bệnh nhân uống đủ nước hàng ngày. 
  • Vệ sinh cá nhân: Thực hiện vệ sinh răng miệng và thân thể cho bệnh nhân 2-3 lần mỗi ngày, gội đầu 2 lần mỗi tuần. Nếu bệnh nhân không thể tự nhắm mắt, cần sử dụng băng dính y tế để bảo vệ mắt khỏi khô và loét. Đối với bệnh nhân thở bằng miệng, đặt gạc tẩm nước để giữ ẩm. Sử dụng đệm chống loét và thay đổi tư thế thường xuyên để ngăn ngừa loét do nằm lâu. 
  • Phục hồi chức năng: Khuyến khích bệnh nhân tăng cường hoạt động thể chất một cách từ từ, bắt đầu với các bài tập nhẹ nhàng và tăng dần cường độ theo hướng dẫn của bác sĩ. Việc này giúp cải thiện tuần hoàn, tăng cường sức mạnh cơ bắp và hỗ trợ quá trình hồi phục tổng thể. 

Việc tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc trên sẽ giúp bệnh nhân sau phẫu thuật tụ máu não hồi phục nhanh chóng và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

Kết luận

Từ chế độ dinh dưỡng hợp lý, vật lý trị liệu đến theo dõi y tế định kỳ, mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bệnh nhân dần lấy lại chức năng bình thường sau khi thực hiện mổ tụ máu não. Đừng chủ quan với các dấu hiệu cảnh báo và luôn tuân thủ hướng dẫn từ bác sĩ để có phác đồ điều trị phù hợp.

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

13

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

19001806 Đặt lịch khám