U cơ mỡ mạch thận: Triệu chứng, nguyên nhân và hướng điều trị

U cơ mỡ mạch thận là gì?

U cơ mỡ mạch thận, tên tiếng Anh Angiomyolipomas(AML), là một khối u lành tính phổ biến nhất ở thận. Tuy nhiên, loại u này vẫn có thể phát triển chèn ép làm suy giảm chức năng thận, khiến các mạch máu giãn to, vỡ và chảy máu.

Hiện nay, AML gồm có hai thể:

• U mạch cơ mỡ thận có xơ củ (20%): Gây bệnh ở cả 2 thận, triệu chứng lâm sàng đặc trưng và dễ chẩn đoán, có thể phát triển to và gây chảy máu.
• U mạch cơ mỡ thận không có xơ củ (80%): Gây bệnh ở 1 bên thận, triệu chứng lâm sàng nghèo nàn, tỷ lệ nữ giới mắc bệnh cao hơn nam giới.

(U cơ mỡ mạch thận gồm có 2 thể, xơ củ và không có xơ củ)

U cơ mỡ có khả năng xâm lấn, lan rộng vào nhu mô xung quanh thận, xoang thận hoặc hạch bạch huyết lân cận. Vì vậy, người bệnh cần theo dõi, quản lý AML sát sao, đảm bảo không gây ra tác động xấu cho sức khỏe.

Triệu chứng u cơ mỡ mạch thận

Những dấu hiệu nhận biết AML gồm có:

• Đau bụng hoặc đau bên hông, có thể tăng dần theo thời gian, đặc biệt với u lớn gây áp lực lên đường tiết niệu.
• Sờ vào bụng thấy một khối u lớn, bất thường.
• Tiểu máu toàn bãi.
• Chảy máu sau tiểu tiện.
• Thiếu máu.
• Suy thận đối với AML quá lớn.
• Nhiễm khuẩn đường tiết niệu.

(Những dấu hiệu nhận biết bệnh lý AML)

Tuy nhiên, u mạch cơ mỡ thận vẫn có thể diễn biến âm thầm, không có biểu hiện ở một số người. Không ít trường hợp phát hiện bệnh bằng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh, điển hình là siêu âm.

Nguyên nhân gây bệnh

Đến nay, chuyên gia giới y học chưa đưa ra lý do chính xác vì sao u cơ mạch hình thành trong thận. Song, hướng nghi ngờ tập trung vào những thay đổi, đột biến nhất định trong gen, chúng đóng một vai trò nào đó gây bệnh.

Ai có thể bị AML?

Mọi đối tượng, không kể giới tính hay độ tuổi đều có thể bị u mạch cơ mỡ thận. Tuy nhiên, chiếm tỷ lệ cao ở phụ nữ, đặc biệt những người trong khoảng 40 - 60 tuổi. Bệnh cũng có thể xảy ra ở người mắc bệnh Lymphangioleiomyomatosis (LAM) và bệnh xơ cứng củ (TSC).

(Những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh u cơ mỡ mạch thận)

U cơ mỡ mạch thận có nguy hiểm không?

U cơ mỡ mạch thận phần lớn là u lành tính, nhiều trường hợp không gây ra nguy hiểm cho người bệnh. Thế nhưng, vẫn có tình huống AML phát triển quá lớn, tác động đến đường tiết niệu, gây áp lực đến cơ quan lân cận gây tiểu máu, đau quặn ở thận. Vậy nên, cần được theo dõi và chẩn đoán bởi bác sĩ chuyên khoa, phòng tránh trường hợp xấu.

Phương pháp chẩn đoán

Theo như chia sẻ ở những nội dung trên, AML thường khó phát hiện và chẩn đoán bằng các biểu hiện lâm sàng. Người bệnh cần đến bệnh viện để được xác định bằng các kỹ thuật xét nghiệm hình ảnh hiện đại.

Cụ thể:

• Siêu âm: Là phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, có độ nhạy và độ đặc hiệu cao nên thường được chỉ định đầu tiên khi nghi ngờ u mạch cơ mỡ thận. Với kỹ thuật này, bác sĩ sẽ quan sát thấy hình ảnh tăng âm của mô mỡ.
• CT-Scan: Chụp cắt lớp vi tính có độ chính xác cao, cho kết quả chính xác lên tới 90%. Cho phép quan sát tỷ trọng mỡ -15 đến -80 đơn vị Hounsfield. Tuy nhiên, bệnh nhân sẽ phải tiếp xúc với bức xạ, tác dụng phụ của thuốc cản quang đến thận.
• Chụp động mạch thận: Là kỹ thuật khảo sát mạch máu thận song song với can thiệp điều trị, có thể thu hình ảnh khối u lớn trong nhu mô thận hoặc các mạch máu dị dạng.
• MRI: Là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh tiên tiến, an toàn hơn CT và cho hình ảnh sắc nét, chi tiết. Tuy nhiên, gặp hạn chế với nhóm đối tượng gặp các vấn đề về hành vi, thời gian quét tương đối lâu, không thể thực hiện nhanh chóng.
• Sinh thiết thận: Sinh thiết mô bệnh học là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán bệnh lý, nhưng chỉ thực hiện khi nghi ngờ chẩn đoán, cần loại trừ trường hợp ung thư thận.

Điều trị u cơ mỡ mạch thận

Phần lớn người bệnh AML không phát triển triệu chứng, kích thước có thể không cần điều trị. Áp dụng liệu pháp thường chỉ định với một số ca bệnh:

• Nghi ngờ khối u ác tính.
• Xuất huyết tự phát gây triệu chứng nghiêm trọng.
• Nguy cơ vỡ khối u, các mảnh vỡ đi vào máu.
• Diễn tiến biến chứng.
• Khối u lớn > 4cm.

AML hiện tại có 2 hướng điều trị phổ biến như sau:

• Phẫu thuật: Chỉ định với AML lớn, diễn biến nặng, cần phẫu thuật loại bỏ khối u thận. Tùy tình huống bác sĩ sẽ xem xét cắt một phần hay toàn bộ thận, đặc biệt với những khối u đe dọa tính mạng hoặc được chẩn đoán ung thư.
• Can thiệp nội mạch: Đây là một phương pháp điều trị phổ biến khác, ưu điểm xâm lấn thấp và khả năng bảo tồn thận. Bác sĩ gây tắc mạch để cản trở quá trình cung cấp máu đến khối u, giúp bảo tồn chức năng thận và giảm nguy cơ xuất huyết.

(Những cách điều trị tối ưu với AML)

Những phụ nữ mang thai có khối u lớn hơn 4cm cũng có thể được xem xét điều trị dự phòng, ngay cả khi không có triệu chứng. Đây là biện pháp ngăn ngừa bệnh phát triển, bảo toàn tính mạng cả mẹ và thai nhi.

Tiên lượng điều trị

Tỷ lệ điều trị thành công với những người u cơ mỡ mạch thận nhìn chung tốt, thành công khi các triệu chứng không xuất hiện và kích thước khối u vẫn còn nhỏ. Vậy nên, khi nhận thấy biểu hiện bất thường cần thăm khám ngay lập tức, đều đặn tái khám định kỳ theo lịch của bác sĩ.

Kết lại, u cơ mỡ mạch thận là một khối u thận nhưng không phải ung thư, gồm mỡ, cơ và mạch máu. Phần lớn các trường hợp là u lành tính nhưng vẫn có thể gây đau, biến chứng nên cần được thăm khám và theo dõi đều đặn, định kỳ.