Viêm mũi teo có nguy hiểm không? Điều trị muộn gặp biến chứng gì?

Viêm mũi teo là gì?

Viêm mũi teo (Atrophic rhinitis) là bệnh lý mạn tính ở mũi, xảy ra khi lớp niêm mạc, các tuyến, xương cuốn mũi và dây thần kinh đến mũi đồng thời bị teo cứng lại. Lúc này, khoang mũi của bệnh nhân bị rộng bất thường, lớp niêm mạc mũi khô, thành mỏng, đóng vảy và bốc mùi khó chịu. 

Đây là bệnh lý tiến triển từ từ, ảnh hưởng đến cả hai bên mũi cùng lúc. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng gây ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống của người bệnh. 

Minh hoạ viêm mũi teo trên nội soi 

Phân loại viêm mũi teo

Viêm mũi teo là bệnh lý Tai mũi họng, đặc trưng bởi sự teo nhỏ và suy giảm chức năng của lớp niêm mạc, có hai loại viêm mũi chính, bao gồm:

Viêm mũi teo nguyên phát

Viêm mũi teo nguyên phát (Primary atrophic rhinitis) là bệnh lý liên quan đến các yếu tố di truyền hoặc bệnh tự miễn, có thể nhận biết bằng các triệu chứng như thở bằng miệng, khô niêm mạc, ngạt mũi,...

Bệnh thường xuất hiện dưới dạng tự phát, không liên quan trực tiếp đến các bệnh lý hoặc can thiệp ngoại khoa trước đó. Đồng thời, xu hướng phụ nữ mắc bệnh lý này cao hơn so với nam giới (tỷ lệ 5:1), các biểu hiện đầu tiên thường xuất hiện ở giai đoạn dậy thì hoặc sau dậy thì.

Mặc dù các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra viêm mũi teo ozena nhưng các yếu tố sau có thể tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:

• Cơ địa dị ứng
• Bị nhiễm trùng do vi khuẩn
• Sự mất cân bằng nội tiết tố estrogen
• Tiền sử gia đình bị viêm mũi teo
• Thiếu sắt hoặc vitamin A, D

Cơ địa nhạy cảm với các tác nhân như mùi hương cũng có thể khiến bệnh nhân có nguy cơ viêm mũi cao hơn

Viêm mũi teo thứ phát

Khác với bệnh lý nguyên phát, viêm mũi teo thứ phát (Secondary atrophic rhinitis) có thể là biến chứng của các bệnh lý khác hoặc ảnh hưởng từ các cuộc phẫu thuật trong quá khứ như: 

• Phẫu thuật mũi xoang quá mức hoặc thực hiện quá nhiều lần
• Chấn thương mũi nghiêm trọng do chấn thương hoặc phẫu thuật vùng mũi
• Nhiễm trùng mũi xoang mạn tính do vi khuẩn, virus gây ra
• Đang điều trị các bệnh lý mãn tính như giang mai, Lupus ban đỏ hệ thống, lao, phong,...
• Đã và đang thực hiện xạ trị

Ai dễ bị viêm mũi teo

Theo thống kê trên lâm sàng, các bác sĩ chuyên khoa Tai mũi họng cho hay, các đối tượng sau đây có nguy cơ mắc viêm mũi cao hơn bình thường, bao gồm:

• Phụ nữ: Do nguy cơ bị rối loạn nội tiết tố và dễ mắc các bệnh tự miễn hơn nam giới
• Người ở độ tuổi trung niên cơ thể đang bắt đầu lão hoá, các tế bào niêm mạc mũi bị suy giảm chức năng về cấu trúc, chức năng, dẫn đến viêm mũi teo
• Bệnh nhân đã và đang điều trị các bệnh lý tai mũi họng, mắc các bệnh về mũi và xoang mạn tính
• Người có thói quen hút thuốc lâu ngày, niêm mạc mũi bị tổn thương do phải chịu các tác nhân kích ứng lâu ngày
• Người có chế độ ăn thiếu vitamin, sức đề kháng yếu,...
• Người làm việc trong công xưởng, nhà máy phải tiếp xúc với hóa chất công nghiệp, khói bụi nhiều

Phụ nữ có nguy cơ bị viêm mũi cao hơn nam giới

Triệu chứng viêm mũi teo

Các dấu hiệu đặc trưng của bệnh có thể kể đến như:

• Khô mũi nghiêm trọng khiến bệnh nhân cảm thấy cộm rát trong mũi
• Đau nhức, khó chịu trong mũi và cảm giác nặng mặt
• Nhức đầu do nghẹt mũi, áp lực trong vùng mũi
• Mùi hôi đặc trưng (ozaena) trong mũi do tụ dịch: Đây là lý do bệnh lý này còn có tên gọi là viêm mũi teo ozena, lớp vảy trong niêm mạc mũi và tình trạng dịch tích tụ lâu ngày của người bệnh bốc lên mùi khó chịu
• Nhức đầu do mũi bị tắc nghẽn, áp lực lên vùng mũi lớn
• Khó nuốt, khô họng, khó chịu khi nuốt
• Tạm thời không ngửi được mùi hoặc chỉ ngửi thấy một số mùi nhất định
• Chảy nước mắt liên tục

Chẩn đoán bệnh viêm mũi như thế nào

Để chẩn đoán bệnh nhân có bị viêm mũi hay không, trước tiên, các bác sĩ Tai mũi họng sẽ thăm khám lâm sàng cho người bệnh để khai thác triệu chứng, tiền sử bệnh lý và các yếu tố nguy cơ. Sau đó, bạn có thể được chỉ định thực hiện:

• Nội soi tai mũi họng bằng ống mềm để quan sát chi tiết cấu trúc, hình thái bên trong mũi
• Xét nguyên kháng nguyên dị ứng
• Chụp CT xoang mũi (nếu cần thiết) 
• Xét nghiệm máu
• Xét nghiệm miễn dịch để loại trừ các bệnh tự miễn

Điều trị bệnh viêm mũi ra sao?

Tuy viêm mũi teo không phải là bệnh nguy hiểm nhưng việc điều trị nên thực hiện càng sớm càng tốt để khắc phục tình trạng khó thở, mũi có mùi hôi khó chịu, đau nhức mũi, đau đầu…  Tuỳ tình trạng bệnh lý và sức khoẻ, bệnh nhân có thể thực hiện các phương pháp điều trị như sau:

Điều trị không phẫu thuật

• Rửa mũi thường xuyên bằng nước muối sinh lý để làm sạch dịch nhầy kẹt bên trong mũi, giúp đường thở thông thoáng hơn
• Dùng thuốc nhỏ mũi để làm ẩm mũi, giảm nhẹ tình trạng khô mũi
• Xịt thuốc kháng viêm để hạn chế mùi hôi từ dịch nhầy và lớp vảy trong khoang mũi
• Dùng thuốc nhỏ mũi hoặc thuốc kháng sinh đường uống 
• Bổ sung các loại vitamin A, D và sắt vào bữa ăn hàng ngày

Bạn nên dùng thuốc nhỏ mũi hàng ngày để điều trị viêm mũi

Điều trị phẫu thuật

Nếu tình trạng xương và lớp niêm mạc trong mũi của bệnh nhân bị teo nặng, chỉ định phẫu thuật có thể được đưa ra để:

• Thu hẹp khoang mũi
• Tăng cường lưu lượng máu trong mũi
• Kích thích tái tạo lại các mô trong mũi
• Tăng cường độ ẩm cho lớp niêm mạc

Bác sĩ có thể thực hiện nội soi mũi xoang, cấy ghép mỡ tự thân hoặc sụn vào dưới niêm mạc mũi thay cho các mô đã bị teo cứng. 

Viêm teo mũi có nguy hiểm không?

Viêm teo mũi là một bệnh lý đe dọa đến sức khỏe, mức độ nghiêm trọng tùy thuộc vào nguyên nhân, mức độ và biến chứng tiềm ẩn. Tuy nhiên theo thống kê, phần lớn bệnh không quá nguy hiểm, cơ bản ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống như gây khó chịu trong sinh hoạt.

Các phương pháp phòng ngừa bệnh viêm mũi teo

Mặc dù không thể chữa trị dứt điểm cho người bệnh viêm mũi nhưng chúng ta có thể thực hiện các biện pháp chủ động phòng tránh như sau:

• Bổ sung vitamin A, D, sắt, kẽm vào chế độ ăn để tăng cường sức đề kháng
• Uống đủ 1,5 -2L nước/ ngày
• Ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng kéo dài, kiêng rượu bia và thuốc lá
• Vệ sinh mũi hàng ngày bằng nước muối sinh lý hoặc nước ấm, không tự ý lấy vảy trong mũi
• Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân kích thích phản ứng viêm trong mũi như xịt mũi, giảm đau, chống viêm, chống trầm cảm,...
• Duy trì điều trị các bệnh lý như viêm xoang, viêm mũi, lệch vách ngăn mũi, polyp mũi,...

Hãy dành thời gian nghỉ ngơi và ngủ nghỉ điều độ

Câu hỏi thường gặp

Viêm mũi teo là hiện tượng viêm nhiễm kéo dài ở niêm mạc mũi, khiến các tế bào ở đây suy yếu hoặc thoái hóa. Để kịp thời ngăn chặn tình trạng diễn tiến nguy hiểm, lo lắng quá mức, bạn có thể tìm hiểu thêm một số thông tin qua thắc mắc dưới đây.

Tiên lượng phục hồi của viêm teo mũi

Viêm mũi teo được xếp vào dạng bệnh lý mạn tính, khó có thể điều trị phục hồi hoàn toàn. Mục tiêu điều trị thường nhằm mục đích kiểm soát, giảm nhẹ triệu chứng, ngừa các biến chứng và phòng tránh bệnh tiến triển nặng.

Viêm mũi teo và viêm mũi vận mạch giống và khác nhau như thế nào?

Khi nào nên đi gặp bác sĩ?

Ngay khi phát hiện các triệu chứng kể trên, bạn nên đến các Bệnh viện uy tín càng sớm càng tốt để được bác sĩ hỗ trợ điều trị kịp thời. Hiện nay, Khoa Tai mũi họng Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là địa chỉ quy tụ đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề và hệ thống trang thiết bị hiện đại giúp điều trị nhẹ nhàng, hiệu quả. 

Có thể nói, viêm mũi teo là bệnh lý cần được chú ý và điều trị  đúng lúc để nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Việc điều trị tập trung vào giảm nhẹ triệu chứng và tái tạo lớp mô mới trong niêm mạc (cho các trường hợp teo mũi nặng). Ngoài ra, điều quan trọng nhất là bạn nên thực hiện theo hướng dẫn vệ sinh mũi hàng ngày và hạn chế tiếp xúc với các tác nhân như khói bụi, mùi hương quá nồng, thuốc lá,...