Thiếu máu cơ tim khi mang thai là một tình trạng hiếm gặp, tuy nhiên chúng ngày càng có xu hướng tăng nhanh. Khi mang bầu, cơ thể người mẹ sẽ có những biến đổi về tim và mạch máu. Do đó đối với những mẹ bầu đã có sẵn tiền sử về bệnh tim cần phải hết sức cẩn thận và theo dõi sát sao sức khoẻ của mình trong thời gian nhạy cảm này. Trong bài viết này, hãy cùng nhau đi tìm hiểu chi tiết hơn về những dưỡng chất cần bổ sung cũng như cách chăm sóc bà bầu bị thiếu máu cơ tim.
Thiếu máu cơ tim là như thế nào?
Thiếu máu cơ tim (còn gọi là thiếu máu cục bộ cơ tim) - là tình trạng xảy ra khi giảm lưu lượng máu đến cơ tim, dẫn đến việc cơ tim không nhận lượng oxy cần thiết do động mạch vành bị thu hẹp để có thể tiếp tục duy trì hoạt động đẩy máu qua cơ thể như bình thường.
Thiếu máu cơ tim có thể gây ra nhiều tổn thương cho tim, chẳng hạn như dẫn đến rối loạn nhịp tim hoặc nhồi máu cơ tim vô cùng nguy hiểm.
Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng bà bầu bị thiếu máu cơ tim
Thiếu máu khi mang thai được xác định thông qua kết quả xét nghiệm về số lượng hồng cầu, Hematocrit và Hemoglobin nếu có trong máu của mẹ bầu. Trong đó, mẹ bầu được chẩn đoán là thiếu máu khi mang thai nếu Hb < 12g/dL, Hct <37% hoặc RBC < 4 triệu/μL.
Nguyên nhân bà bầu bị thiếu máu cơ tim có thể xuất phát từ nhiều yếu tố, nhưng phổ biến nhất vẫn là do thiếu sắt. Khi mang thai, nhu cầu sắt trong cơ thể tăng lên rất nhiều do cần cung phải cung cấp cả cho thai nhi. Tuy nhiên, có không ít mẹ bầu không để ý điều này và không bổ sung đầy đủ sắt kịp thời.
Ghi chú:
- Hb = hemoglobin (xét nghiệm giúp chẩn đoán tình trạng thiếu máu, đa hồng cầu ở mỗi cá thể)
- dL = decilit (đơn vị đo mức đường huyết)
- Hct = hematocrit (chỉ số các tế bào hồng cầu trong máu)
- RBC = Red Blood Cell (chỉ số đo lường lượng hồng cầu trong máu)
- μL = Microliter ( đơn vị đó thể tích tương đương với một phần triệu của một lít (1μL = 10⁻⁶ L)
Dấu hiệu nhận biết bà bầu bị thiếu máu cơ tim là gì?
Mệt mỏi, buồn nôn là một trong những dấu hiệu ở bà bầu bị thiếu máu cơ tim
Một số dấu hiệu phổ biến có thể gặp ở bà bầu bị thiếu máu cơ tim như:
- Rối loạn tiêu hoá: Đau bụng, dễ nôn ói, kém ăn, bị táo bón hoặc phân lỏng,...là những dấu hiệu cho thấy bà bầu bị thiếu máu cơ tim. Tuy nhiên, có rất nhiều mẹ bầu nhầm lẫn những triệu chứng về vấn đề tiêu hoá. Để cẩn thận hơn, mẹ bầu nên đi khám định kỳ thường xuyên để nắm bắt được tình trạng sức khoẻ của bản thân cũng như xác định được rõ bệnh lý.
- Da thiếu sức sống, nhợt nhạt: Chẳng hạn như môi tái nhợt, lòng bàn tay không hồng hào, hơi lạnh, niêm mạc mí mắt có dấu hiệu thiếu các mạch máu, lưỡi nhạt màu,...
- Tóc gãy rụng nhiều, móng tay khô: Do bị thiếu máu nên cơ thể sẽ không đủ dưỡng chất để nuôi dưỡng tóc và móng. Móng tay sẽ trở nên nhạt màu, tóc yếu và dễ gãy rụng dù không tác động hoặc chỉ tác động nhẹ. Tệ hơn là tóc có thể rụng thành từng mảng khi vuốt hoặc chải.
- Cơ thể cảm thấy mệt mỏi hơn: Ở giai đoạn đầu, mẹ bầu có thể cảm thấy khó thở nhẹ, đánh trống ngực liên tục, dễ hồi hộp hay lo lắng,...Khi bệnh có những diễn biến phức tạp hơn, thai phụ sẽ thấy mệt mỏi thường xuyên, hoa mắt kéo dài, không cải thiện sau khi nghỉ ngơi hay thậm chí là ngất xỉu.
- Dễ bị nhiễm trùng: Sức đề kháng của mẹ bầu có thể bị giảm đáng kể trong thời gian mang thai khi thiếu máu cơ tim. Một số dấu hiệu có thể nhận thấy là dễ bị mắc các bệnh nhiễm trùng như tiêu hoá, rộp loét, nứt nẻ môi hay nhiễm trùng hô hấp,...
- Gặp các vấn đề về thần kinh: Như trí não mơ hồ, mất ngủ, giảm trí nhớ, dễ cáu gắt, tê tay chân,...
Nếu bà bầu gặp các dấu hiệu trên, đặc biệt là đau ngực hoặc khó thở, cần đi khám ngay để bác sĩ kiểm tra và chẩn đoán kịp thời. Các bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng và có thể yêu cầu các xét nghiệm như điện tâm đồ (ECG), siêu âm tim hoặc xét nghiệm máu để xác định nguyên nhân và tình trạng của bệnh.
>>> Tham khảo:
Các thực phẩm bà bầu bị thiếu máu cơ tim cần bổ sung
Phụ nữ mang thai bị thiếu máu cơ tim cần chế độ dinh dưỡng đặc biệt, giúp tăng cường sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa biến chứng. Dưới đây là các nhóm thực phẩm quan trọng giúp cải thiện sức khỏe tim và hỗ trợ lưu thông máu tốt hơn:
Thực phẩm giàu axit béo omega-3
Thực phẩm giàu omega - 3 giúp ổn định nhịp tim mẹ bầu hiệu quả
Omega-3 là một loại axit béo không bão hòa giúp giảm viêm và ổn định nhịp tim, ngăn ngừa hình thành cục máu đông trong mạch máu. Bao gồm:
- Cá hồi, cá ngừ, cá thu chứa hàm lượng omega-3 cao, rất tốt cho sức khỏe tim mạch. Bà bầu có thể ăn cá hai lần mỗi tuần nhưng nên tránh các loại cá có nguy cơ nhiễm thủy ngân cao như cá kiếm, cá mập.
- Hạt chia, hạt lanh, quả óc chó: Đây là nguồn cung cấp omega-3 thực vật, phù hợp với những người không ăn cá. Các hạt này có thể được thêm vào ngũ cốc, sữa chua, hoặc sinh tố để tăng dinh dưỡng.
Thực phẩm giàu chất xơ và ngũ cốc nguyên hạt
Chất xơ giúp kiểm soát cholesterol trong máu và duy trì mức đường huyết ổn định, từ đó giảm áp lực lên tim:
- Ngũ cốc nguyên hạt: Lúa mạch, yến mạch, gạo lứt cung cấp chất xơ và các vitamin nhóm B, giúp tăng cường năng lượng và hỗ trợ chức năng tim mạch. Ngũ cốc nguyên hạt còn giúp giảm nguy cơ tích tụ cholesterol trong động mạch, giúp giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim.
- Rau xanh và trái cây giàu chất xơ: Rau cải xoăn, cải bó xôi, cà rốt, táo, cam, chuối là những nguồn chất xơ và kali tốt, giúp điều hòa huyết áp và bảo vệ mạch máu. Đặc biệt, các loại rau xanh đậm màu như Cải bó xôi, rau dền chứa nhiều folate, cần thiết cho sự phát triển của thai nhi.
Thực phẩm giàu sắt
Sắt là khoáng chất quan trọng trong quá trình sản xuất hemoglobin, giúp vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Thiếu sắt có thể khiến tim phải làm việc vất vả hơn để bơm máu, gia tăng nguy cơ đau tim và mệt mỏi:
- Thịt đỏ: Thịt bò nạc, thịt lợn, thịt cừu chứa sắt heme dễ hấp thụ hơn sắt từ thực vật. Tuy nhiên, cần kiểm soát lượng thịt đỏ để tránh làm tăng cholesterol.
- Đậu, hạt, và rau xanh: Đậu lăng, đậu xanh, rau bina cũng là nguồn sắt dồi dào cho người ăn chay hoặc những người muốn giảm tiêu thụ thịt đỏ. Để tăng khả năng hấp thụ sắt, nên kết hợp với thực phẩm giàu vitamin C như cam, chanh.
Thực phẩm giàu kali và magie
Kali và magie là hai khoáng chất quan trọng trong việc duy trì nhịp tim và ổn định huyết áp:
- Chuối, cam, dưa hấu: Chuối đặc biệt giàu kali, giúp giảm huyết áp và giảm nguy cơ đột quỵ. Các loại trái cây khác như cam, dưa hấu cũng chứa nhiều kali.
- Các loại hạt và rau lá xanh: Hạnh nhân, hạt điều, hạt hướng dương chứa magiê, giúp cơ tim hoạt động hiệu quả hơn, giảm nguy cơ co thắt mạch và tăng cường khả năng chịu đựng của tim.
Thực phẩm giàu vitamin C và E
Vitamin C và E giúp mẹ bầu chống oxy, tạo hàng rào bảo vệ những tổn thương
Vitamin C giúp tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện hấp thu sắt từ thực phẩm, còn vitamin E là chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do các gốc tự do:
- Trái cây có múi và rau quả: Cam, bưởi, chanh, ớt chuông cung cấp nhiều vitamin C.
- Dầu ô liu, hạt hướng dương, hạnh nhân: Các loại thực phẩm này là nguồn vitamin E tốt cho tim mạch và hỗ trợ làn da khỏe mạnh.
Uống đủ nước cần cho cơ thể
Đảm bảo cơ thể đủ nước giúp tuần hoàn máu hiệu quả và giảm tải cho tim, đặc biệt khi mang thai. Bổ sung nước giúp tránh tình trạng máu cô đặc, giúp tim bơm máu dễ dàng hơn:
- Nước lọc: Uống đủ nước (khoảng 2-3 lít mỗi ngày) để giữ cho cơ thể luôn đủ nước, đặc biệt trong thai kỳ.
- Nước dừa và nước ép trái cây tự nhiên: Nước dừa cung cấp điện giải tự nhiên, giúp hỗ trợ cân bằng khoáng chất, đặc biệt hữu ích trong các trường hợp bị hạ huyết áp.
Các thực phẩm, đồ uống mẹ bầu bị thiếu máu cơ tim cần tránh:
- Kiểm soát lượng muối trong bữa ăn để tránh tăng huyết áp, gây áp lực lên tim.
- Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn bởi chúng chứa nhiều chất béo bão hòa và muối, không tốt cho tim mạch.
- Tránh caffeine và rượu vì những chất kích thích này có thể làm tăng nhịp tim, huyết áp và gây căng thẳng cho hệ tim mạch.
Một số lưu ý dành cho phụ nữ bị thiếu máu cơ tim nếu có ý định mang thai
Mặc dù có thể mang thai khi cơ thể người phụ nữ bị mắc bệnh thiếu máu cơ tim có thể sẽ xảy ra những rủi ro không mong muốn, nhưng trên thực tế vẫn có rất nhiều trường hợp mang thai và sinh con thành công. Dưới đây là những lưu ý cần thiết:
Người mẹ cần đi khám sức khỏe tổng quát trước khi mang thai để nắm bắt được tình trạng sức khoẻ của bản thân
- Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa tim mạch và sản phụ khoa để đánh giá sức khỏe tim mạch, kiểm tra mức độ bệnh và đưa ra các biện pháp cần thiết để chuẩn bị tốt nhất cho thai kỳ.
- Điều chỉnh hoặc thay đổi các loại thuốc phù hợp để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi trong quá trình thai kỳ.
- Thai phụ bị thiếu máu cơ tim cần được theo dõi thường xuyên để đảm bảo bệnh tim không tiến triển xấu. Bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm theo dõi chức năng tim, siêu âm thai, và kiểm tra thường xuyên về huyết áp, nhịp tim và các chỉ số sức khỏe khác.
- Phụ nữ bị thiếu máu cơ tim khi mang thai nên ăn uống cân bằng, hạn chế muối và chất béo bão hòa, tăng cường rau quả, và bổ sung các loại thực phẩm giàu chất xơ và chất béo không bão hòa (như cá béo, dầu ô-liu). Ngoài ra, cần tránh hút thuốc, hạn chế rượu bia, và duy trì tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ hoặc yoga.
- Luôn giữ một tinh thần vui vẻ, lạc quan. Các phương pháp thư giãn như thiền, yoga hoặc các bài tập hít thở sâu có thể giúp giảm căng thẳng và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
- Phụ nữ bị thiếu máu cơ tim có thể cần lựa chọn phương pháp sinh an toàn, tùy thuộc vào mức độ bệnh và sức khỏe tổng thể. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề xuất sinh mổ để tránh căng thẳng quá mức lên tim trong quá trình sinh thường.
Liên hệ với Bệnh viện Phương Đông qua hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được các bác sĩ tại Phương Đông hỗ trợ thăm khám kịp thời.
Kết luận
Bà bầu bị thiếu máu cơ tim trong thai kỳ là một vấn đề sức khỏe không thể xem nhẹ, vì có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Bằng cách bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng như sắt, axit folic, vitamin B12 và C, bà bầu có thể cải thiện sức khỏe tim mạch và hỗ trợ quá trình phát triển của thai nhi. Nếu gặp phải bất kỳ dấu hiệu nào của thiếu máu cơ tim, hãy liên hệ bác sĩ ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời. Hãy luôn theo dõi và chăm sóc sức khỏe của mình, để hành trình mang thai trở nên an toàn và trọn vẹn hơn.
