Sốt phát ban là bệnh lý xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất là nhóm trẻ 6 – 36 tháng. Bệnh không quá nguy hiểm nhưng nên chủ động phòng ngừa từ sớm để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe và sức đề kháng của cơ thể. Bệnh viện đa khoa Phương Đông sẽ hướng dẫn chi tiết các biện pháp phòng ngừa bệnh sốt phát ban cũng như tổng quan về căn bệnh này trong bài viết dưới đây để mọi người cùng tham khảo.
Sốt phát ban là bệnh lý lành tính có thể khỏi sau 5 – 7 ngày nếu người bệnh được chăm sóc và điều trị đúng cách. Người có sức đề kháng kém thường dễ mắc bệnh hơn người khỏe mạnh.
Bệnh sốt phát ban ở trẻ em có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau và lây truyền chủ yếu qua đường không khí thông qua ho, hắt hơi,... Nước bọt của người mang mầm bệnh sẽ lây bệnh cho người lành nếu cùng sinh hoạt trong một môi trường khép kín. Do đó, trẻ em đang học tại trường mầm non có sức đề kháng yếu dễ mắc sốt phát ban nhiều lần.
Hình 1: Sốt phát ban xảy ra phổ biến ở trẻ
Sốt phát ban có thể do những nguyên nhân chính sau:
Sốt phát ban ở những người khỏe mạnh có thể tự khỏi sau vài ngày mà không cần điều trị. Đa số, bệnh kéo dài một tuần hoặc lâu hơn tùy thể trạng và cách điều trị của mỗi người với các triệu chứng điển hình như sau:
Nhiệt độ thân nhiệt của cơ thể dao động từ 37.5 – 38.5 độ C, kéo dài 3 – 5 ngày. Có trường hợp sốt cao trên 39 độ C.
Sau khi sốt cao, cơ thể người bệnh sẽ xuất hiện các nốt phát ban màu đỏ hoặc hồng. Ban đỏ mọc li ti ở khắp cơ thể nhưng nhiều nhất vẫn là lưng, bụng và ngực. Các nốt ban này sẽ biến mất sau vài ngày và không gây ngứa ngáy khó chịu nếu người bệnh được chăm sóc, điều trị đúng phác đồ.
Hình 2: Sốt phát ban có biển hiện là các nốt ban màu đỏ hoặc hồng
Sốt phát ban có thể gây sổ mũi, mệt mỏi, nôn mửa, sưng mắt, tiêu chảy... Đa phần các triệu chứng này khá nhẹ và được đánh giá là lành tính. Tuy nhiên, bệnh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng như: Viêm phổi, viêm não, hội chứng Guillain Barre...
Nhìn chung sốt phát ban không gây nguy hiểm cho sức khỏe nhưng làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Vì thế, chúng ta nên tìm hiểu các biện pháp phòng ngừa bệnh sốt phát ban từ sớm để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.
Trẻ bị sốt phát ban với các triệu chứng nhẹ có thể điều trị tại nhà và khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, ba mẹ cần đưa con đến cơ sở y tế để được can thiệp kịp thời nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:
Hình 3: Trẻ sốt cao liên tục không hạ cần đưa con đến cơ sở y tế để thăm khám
Sốt phát ban có thể cải thiện tại nhà với các biện pháp đơn giản sau:
Trong tinh dầu bạc hà có nhiều dưỡng chất mang đến tác dụng giảm viêm, làm dịu da, cải thiện tình trạng ngứa rát trên da hiệu quả. Ngoài ra, chất sát khuẩn có trong tinh dầu bạc hà còn tiêu diệt vi khuẩn, giúp hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm trùng.
Với tinh dầu bạc hà, các bạn chỉ cần thoa một chút lên khu vực da có vết mẩn ngứa. Mỗi ngày bôi 2 – 3 lần sau khi vệ sinh sạch sẽ cơ thể để mang lại hiệu quả tốt nhất.
Hình 4: Thoa tinh dầu bạc hà nhằm hỗ trợ điều trị sốt phát ban
Khi bị sốt phát ban, có thể sử dụng khăn lạnh để chườm lên những vùng da tổn thương hay đang kích ứng. Cách làm này khá an toàn và hiệu quả, phù hợp với mọi lứa tuổi từ trẻ em đến người già.
Hãy lấy một chiếc khăn mềm sạch thấm vào thau nước lạnh. Sau đó, vắt bớt nước nhưng không được vắt quá kiệt rồi đắp lên da. Tuy nhiên, bạn cần tránh thực hiện khi thân nhiệt đang quá cao.
Thành phần Corticosteroid có trong thuốc bôi ngoài da sẽ giúp cải thiện triệu chứng ngứa và sốt phát ban hiệu quả. Cách này chỉ áp dụng với người lớn mà không được thực hiện cho trẻ nhỏ để tránh những tác dụng không mong muốn. Tốt nhất, hãy sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ trong bất kỳ trường hợp nào.
Hình 5: Thuốc bôi có chứa thành phần Corticosteroid giảm ngứa, sốt phát ban
Thuốc kháng Histamin có thể giảm ngứa, giảm sưng, chống viêm và cải thiện một số triệu chứng liên quan đến sốt phát ban. Một số loại thuốc được chỉ định điều trị sốt phát ban như: Cetirizine, Loratadine, Diphenhydramine...
Với phương pháp này, người bệnh chỉ nên áp dụng khi thực hiện chườm khăn lạnh, dùng tinh dầu bạc hà hay cách chữa tự nhiên không hiệu quả. Liều dùng, cách dùng cần đảm bảo theo hướng dẫn của bác sĩ và đủ thời gian sử dụng.
Các biện pháp phòng ngừa bệnh sốt phát ban khá đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao. Dưới đây là một số gợi ý để các bạn tham khảo và áp dụng:
Sốt là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến phát ban ngoài da. Do đó, khi trẻ bị sốt, ba mẹ hãy kiểm tra thân nhiệt thường xuyên.
Nếu có sốt từ 37,5 độ trở nên, ba mẹ có thể dùng thuốc hạ sốt, dùng khăn ướt mềm làm mát cơ thể và mặc quần áo mỏng cho trẻ. Điều này sẽ hạn chế tối đa tình trạng sốt cao thêm và co giật.
Trong trường hợp trẻ sốt trên 380C, ba mẹ có thể cho dùng thuốc hạ sốt đường uống hoặc đường hậu môn. Liều dùng paracetamol 19 – 15 mg/kg. Uống cách nhau 4 – 6 giờ và không được dùng quá 6 lần/ ngày.
Hình 6: Lau người hạ sốt cho trẻ
Trong thành phần nha đam có chứa nhiều dưỡng chất tái tạo và phục hồi da tổn thương. Ngoài ra, chất chống oxy hóa trong nha đam còn giúp dịu da và cải thiện các nốt phát ban hiệu quả. Tuy nhiên, những ai có cơ địa dị ứng với nha đam cần tìm hiểu các biện pháp phòng ngừa bệnh sốt phát ban khác để tránh ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe.
Lá trà xanh có hàm lượng chất chống oxy hóa cao cùng một số thành phần giảm sưng, tiêu viêm, sát khuẩn... Vì thế, có thể sử dụng nước lá trà xanh tắm hàng ngày để làm dịu da, sạch da và phòng ngừa bệnh sốt phát ban.
Cách sử dụng: Lấy một nắm lá trà xanh tươi rửa sạch, vò nát, sau đó đem đun sôi hoặc hãm lấy nước. Có thể cho thêm muối trắng vào nước lá trà xanh và tắm hàng ngày để mang lại hiệu quả tối ưu.
Khi cơ thể có dấu hiệu tăng thân nhiệt nên được bù nước và điện giải kịp thời để tránh phát ban. Bằng cách sử dụng nước điện giải như oresol và uống nhiều nước. Đối với nước oresol, không được dùng tùy tiện mà cần phải có sự hướng dẫn, chỉ định từ bác sĩ.
Hình 7: Bù nước và điện giải đúng cách
Nguyên nhân gây sốt phát ban là do không được vệ sinh thân thể sạch sẽ, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Vì thế, cần vệ sinh cơ thể hàng ngày để loại bỏ da chết, vi khuẩn, bụi bẩn tích tụ trên da. Nếu không sẽ làm tăng kích thích ngoài da dẫn đến ngứa ngáy, khó chịu và xuất hiện các nốt ban đỏ.
Khi trẻ mệt mỏi, ốm yếu, ba mẹ không được kiêng gió, kiêng nước mà hãy dùng nước ấm để tắm. Trong trường hợp cơ thể cảm thấy gai lạnh và mệt mỏi thì có thể lau người bằng khăn ấm. Lúc này, trẻ nên được mặc quần áo thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt để tạo cảm giác dễ chịu, thoải mái.
Trẻ có sức đề kháng kém, chế độ ăn nghèo dinh dưỡng thì nguy cơ mắc bệnh sốt phát ban cao hơn bình thường. Ba mẹ hãy bổ sung đầy đủ dinh dưỡng vào chế độ ăn hàng ngày cho con để giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng và chống lại tác nhân gây bệnh.
Hình 8: Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ
Nếu trẻ đang bị mệt dẫn đến chán ăn, có thể bổ sung các loại thức ăn dạng lỏng như súp, cháo, sữa và chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Ngoài ra, các loại trái cây giàu vitamin và khoáng chất cũng nên được sử dụng hàng ngày để phòng ngừa sốt phát ban hiệu quả.
Khi trẻ bị các bệnh về đường hô hấp dẫn đến ho nhiều kèm sốt, ba mẹ có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ về loại thuốc điều trị phù hợp. Vệ sinh sạch sẽ mũi họng cho trẻ nếu bị chảy nước mũi hay nghẹt mũi bằng nước muối sinh lý. Việc làm này sẽ giúp bệnh mau thuyên giảm và hạn chế các biến chứng.
Tiêm phòng là một trong những biện pháp an toàn và hiệu quả mà ba mẹ không nên bỏ qua để bảo vệ sức khỏe cho trẻ. Tiêm phòng đúng độ tuổi theo khuyến cáo sẽ mang lại hiệu quả phòng bệnh tốt nhất.
Hình 9: Tiêm phòng đầy đủ vắc xin cho trẻ
Môi trường sống là một trong những nguyên nhân làm cho tình trạng sốt phát ban thêm trầm trọng. Do đó, cần vệ sinh sạch sẽ môi trường sống, giặt chăn màn định kỳ. Mở cửa sổ thường xuyên để đảm bảo lưu thông khí và không cho vi khuẩn có cơ hội phát triển.
Đặc biệt, không nên cho trẻ tiếp xúc với môi trường có mầm bệnh. Cách ly trẻ bị sốt phát ban để tránh nhiễm bệnh cho người khác bởi bệnh có thể lây truyền theo đường không khí.
Nắm rõ sốt phát ban cũng như các biện pháp phòng ngừa bệnh sốt phát ban sẽ giúp ba mẹ yên tâm và chủ động chăm sóc sức khỏe cho trẻ. Nếu có dấu hiệu của sốt phát ban, ba mẹ hãy liên hệ với Bệnh viện đa khoa Phương Đông để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Hãy liên hệ để được tư vấn theo số điện thoại tổng đài 19001806 nếu có bất kì thắc mắc nào cần giải đáp hoặc để lại thông tin đăng ký tại phần Đặt lịch khám để đặt lịch khám.
Bệnh tả không còn xa lạ ở nhiều quốc gia, đặc biệt là những nơi có điều kiện vệ sinh kém. Vậy, bệnh tả có triệu chứng ra sao và...
