Chảy máu dạ dày - Nguyên nhân do đâu và cách điều trị tình trạng xuất huyết dạ dày

Chảy máu dạ dày là gì?

Chảy máu dạ dày còn gọi là xuất huyết dạ dày - GI, đây là hiện tượng niêm mạc dạ dày bị chảy máu dẫn tới hiện tượng đi ngoài ra máu, nôn ra máu. Bệnh diễn biến nhanh và có thể gây tử vong nếu không được chữa trị sớm.

Xuất huyết dạ dày có tỷ lệ mắc ở nam giới cao hơn nam với và thường xảy ra ở độ tuổi 20-50 tuổi do thói quen uống bia rượu. Ở trẻ nhỏ vẫn có thể mắc do virus, vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể.

Xuất huyết dạ dày là tình trạng cấp tính cần được cấp cứu kịp thời

Nguyên nhân dẫn đến chảy máu dạ dày

Xuất huyết dạ dày có thể gây biến chứng rất nhanh với mức độ tác động đến sức khỏe rất lớn, do đó nắm được nguyên nhân sẽ giúp bạn hiểu hơn về bệnh lý để điều chỉnh lối sống phù hợp kết hợp với điều trị tích cực. Các nguyên nhân cụ thể được chỉ ra sau đây.

Loét dạ dày tá tràng

Đây là nguyên nhân gây tình trạng xuất huyết do các vết loét, ổ loét non ăn sâu vào các lớp cơ tại dạ dày, dẫn đến chảy máu mao mạch (có thể tự cầm máu được). Một số vết loét có thể sâu vào động mạch dẫn tới hiện tượng chảy máu ồ ạt không thể cầm được. Nguyên nhân của loét dạ dày tá tràng đa phần gây nên bởi vi khuẩn HP, thói quen lạm dụng thuốc giảm đau và chế độ sinh hoạt thiếu khoa học.

Loét dạ dày tá tràng nặng gây tình trạng chảy máu ồ ạt

Viêm dạ dày

Viêm dạ dày (gồm viêm dạ dày cấp tính và mãn tính) chiếm 20-30% số ca xuất huyết tại vị trí này. Biến chứng xuất huyết do viêm dạ dày cấp cũng được nhắc đến, nguyên nhân chủ yếu do:

• Sử dụng thường xuyên các loại thuốc như Aspirin, A.I.N.S, Corticoid khiến dạ dày tăng tiết HCL hoặc dẫn tới viêm loét trực tiếp.
• Do uống rượu bia khiến phù nề niêm mạc dạ dày dẫn tới xuất huyết.
• Do hội chứng ure máu cao bởi tình trạng viêm niêm mạc dạ dày và mao mạch tăng tính thấm.
• Do thường xuyên bị stress: Có tới 20-30% số người bị stress nặng dẫn tới tình trạng loét và chảy máu dạ dày.
• Do mắc cúm ác tính dẫn tới viêm dạ dày.
• Do bị hội chứng Sholein- Henoch - viêm mao mạch dị ứng.

K (ung thư) dạ dày

Ung thư dạ dày là bệnh lý u bướu có tỷ lệ mắc đứng thứ 3, chỉ sau ung thư gan và phổi. Bệnh gây tình trạng loét và xuất huyết từ các mao mạch tân sinh, do đó xảy đến hiện tượng máu chảy dai dẳng, có thể chảy nhiều và khó cầm.

Ung thư dạ dày gây tình trạng chảy máu âm ỉ

Tăng áp lực tĩnh mạch cửa

Tĩnh mạch cửa có nhiệm vụ vận chuyển máu đi qua các cơ quan dạ dày, ruột non, ruột già,... trở về tim. Trong trường hợp huyết áp tĩnh mạch cửa tăng cao hơn so với chỉ số bình thường có khả năng dẫn vỡ tĩnh mạch thực quản và gây xuất huyết tiêu hoá.

Chảy máu dạ dày do bệnh về máu

Các bệnh về rối loạn đông máu và cầm máu có thể gây nên xuất huyết dạ dày có thể kể đến như: Sốt xuất huyết, suy tủy, xuất huyết giảm tiểu cầu, suy gan nặng, sử dụng các loại thuốc kháng đông như kháng vitamin K, heparin trong điều trị bệnh.

Một số nguyên nhân khác

• Polyp dạ dày tá tràng: Máu dạ dày lẫn trong phân hoặc chảy từng đợt do viêm gây xuất huyết.
• Mắc bệnh Dieulafoy gây phình mạch dưới niêm mạc, chảy máu ồ ạt và cần can thiệp cầm máu.
• Thoát vị hoành: Vị trí bị thoát vị thiếu máu, hoại tử.
• …

Dấu hiệu chảy máu dạ dày đặc trưng

Xuất huyết dạ dày không diễn biến âm thầm mà những triệu chứng bệnh thường diễn ra rất dữ dội và có thể nhận biết. Các dấu hiệu của bệnh chảy máu dạ dày đó là:

Da nhợt nhạt, xanh xao

Khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương sẽ ảnh hưởng đến khẩu vị và ảnh hưởng đến quá trình tiêu hoá, hấp thu dinh dưỡng. Tình trạng kéo dài dẫn đến cơ thể mệt mỏi, suy nhược biểu hiện sắc tố da nhợt nhạt, thiếu sức sống.

Nôn ra máu

Ban đầu, người bệnh sẽ cảm thấy đầy bụng, khó tiêu, buồn nôn và cảm giác tanh trong miệng. Chảy máu dạ dày biểu hiện với triệu chứng nôn ra máu, tuỳ vào tình trạng bệnh mà máu lẫn trong dịch nôn có thể là máu tươi hoặc máu đen.

Nôn ra máu là triệu chứng của xuất huyết dạ dày

Đi ngoài ra máu

Chảy máu dạ dày có biểu hiện gì? Người bị xuất huyết dạ dày đi ngoài ra phân đen, mùi hôi tanh, có lẫn máu tươi. Bệnh càng nặng, màu sắc của phân càng đen sẫm.

Đau vùng thượng vị 

Tại thượng bị (vùng trên rốn), người bệnh cảm thấy bụng căng tức, đau dữ dội, toát mồ hôi lạnh và tái nhợt. Trong tình huống này, người thân cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để cấp cứu kịp thời.

Thiếu máu

Tình trạng chảy máu âm ỉ có thể dẫn tới những biểu hiện như da nhợt nhạt, mạch đập yếu, hoa mắt, chóng mặt,... Cơ thể người bệnh khi này đang trong tình trạng thiếu máu trầm trọng.

Chảy máu dạ dày có nguy hiểm không?

Chảy máu dạ dày là một trong những biến chứng cấp tính liên quan tới các bệnh lý nguy hiểm tại vị trí này. Ngay trong giai đoạn đầu của bệnh đã có những biểu hiện rõ ràng của sự thay đổi như tình trạng da xanh xao, đau vùng thượng vị…

Bệnh khi tiến triển dẫn tới chảy máu nặng có thể khiến bệnh nhân xây xẩm mặt mày, hoa mắt chóng mặt, tay chân lạnh do mạch đập yếu,... Tình trạng này rất nguy hiểm nếu không được cấp cứu kịp thời.

Xuất huyết dạ dày cần điều trị càng sớm càng tốt

Xuất huyết dạ dày nên làm gì?

Ngay khi có những dấu hiệu bất thường về sức khỏe nói chung và tình trạng bất thường tại dạ dày nói riêng, người bệnh cần nhanh chóng đến khám tại các cơ sở y tế. Trong trường hợp bệnh đang ở mức độ nhẹ, các bác sĩ có thể tiến hành nội soi, tìm ra nguyên nhân, vị trí ổ chảy máu, cầm máu và hướng điều trị bằng thuốc tại nhà với chế độ dinh dưỡng phù hợp.

Với các trường hợp chảy máu dạ dày mức độ nặng, bệnh nhân sẽ được điều trị tích cực để cầm máu ngay lập tức và điều trị nguyên nhân gây nên tình trạng chảy máu. Lưu ý rằng, người bệnh không được tự ý điều trị bằng thuốc hoặc mẹo dân gian tại nhà có thể dẫn tới mất máu kéo dài hoặc nhiễm trùng dẫn tới tử vong.

Xuất huyết dạ dày có thể dẫn tới tử vong nếu không cấp cứu kịp thời

Điều trị và phòng ngừa khi bị chảy máu dạ dày

Khi gặp bất cứ vấn đề nào về sức khỏe, người bệnh cần đến khám và thực hiện theo tư vấn của bác sĩ. Đặc biệt khi gặp phải tình trạng bị chảy máu dạ dày, tức là cơ thể có khả năng đang mắc phải một số bệnh lý nghiêm trọng. Do đó để làm giảm sự tiến triển của bệnh, người mắc hãy lưu ý những thông tin sau:

Phương pháp điều trị

Chảy máu dạ dày phải làm sao? Bệnh lý sau khi được thăm khám sẽ tuỳ vào mức độ nặng nhẹ của bệnh. Vậy chảy máu dạ dày có phải mổ không? Về cơ bản, hướng điều trị của chảy máu dạ dày sẽ theo hai phác đồ như sau:

• Với tình trạng nhẹ: Bác sĩ theo dõi tình trạng bệnh từ 24-48 tiếng, sau đó tiến hành nội soi và hướng dẫn dùng thuốc theo đơn tại nhà.
• Với tình trạng nặng: Bệnh nhân được tiến hành cầm máu ngay lập tức, điều trị bằng kháng sinh trong 10-14 ngày và thuốc chữa lành vết loét từ 6-8 tuần.

Trong thời gian chờ đợi can thiệp y khoa, người bệnh nên thực hiện theo hướng dẫn sau:

• Người bệnh không ngồi, đứng hoặc di chuyển mà nằm nghỉ tuyệt đối.
• Kê cao hai chân hơn đầu để lưu thông máu về tim và lên não.
• Dùng đá lạnh bọc vào khăn để chườm vào vùng thượng vị giúp giảm đau và cầm máu.
• Ăn cháo loãng ấm, uống từ từ một cốc nước muối loãng.

Bên cạnh đó, người bệnh có thể đến khám sức khỏe tại các chuyên khoa tại Bệnh viện đa khoa Phương Đông. Với các thiết bị hiện đại bậc nhất hiện nay cùng đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm sẽ đưa ra kết luận nhanh và chính xác nhất với phác đồ điều trị hiệu quả trong thời gian ngắn. 

Phòng ngừa xuất huyết dạ dày

Để không xảy ra tình trạng xuất huyết dạ dày và phát hiện muộn các tình trạng bất thường về sức khỏe, bạn cần phòng ngừa bằng cách:

• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, đúng thời điểm, không bỏ bữa.
• Không sử dụng rượu bia thường xuyên.
• Hạn chế dùng thuốc giảm đau.
• Cân bằng cuộc sống và công việc để tránh bị stress.
• Tập luyện thể thao đều đặn.
• Thăm khám sức khoẻ định kỳ để kiểm soát bệnh tật.

Hạn chế bia rượu và thực hiện lối sống lành mạnh để giữ sức khỏe tốt

Chảy máu dạ dày ăn gì?

Loại thực phẩm và chế độ ăn ảnh hưởng trực tiếp đến việc kiểm soát và hỗ trợ điều trị tình trạng chảy máu dạ dày. Người nhà bệnh nhân hãy thực hiện những điều sau:

• Lựa chọn các thực phẩm có tác dụng chống viêm, giảm tiết acid dịch vị và hạn chế tổn thương tế bào như gừng, nghệ, súp lơ, đu đủ, việt quất, dâu tây,...
• Ưu tiên các loại trái cây và rau củ có hiệu quả chống viêm, giàu chất xơ dễ tiêu hoá gồm cải xanh, đậu bắp, bắp cải,...
• Nên ăn các món ăn loãng, mềm. Vậy chảy máu dạ dày kiêng ăn gì? Bệnh nhân nên hạn chế thức ăn cứng để giảm sự hoạt động của hệ tiêu hoá.
• Cân bằng 4 nhóm chất gồm tinh bột, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.

Ưu tiên thực phẩm và món ăn mềm để tiêu hoá dễ dàng

Chảy máu dạ dày hay xuất huyết dạ dày là tình trạng cấp tính cần phải can thiệp và điều trị càng sớm càng tốt. Tuy nhiên sâu xa hơn, chúng ta cần phải có một lối sống khoa học và tích cực để đảm bảo sức khỏe không bị đi xuống, đồng thời theo dõi những bất thường của cơ thể bằng cách khám sức khoẻ định kỳ để phát hiện sớm và có hướng xử lý kịp thời nhất.