Cách xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người cao tuổi

Cơ thể người cao tuổi có sự thay đổi như thế nào?

Cơ thể của người cao tuổi thường trải qua nhiều thay đổi so với giai đoạn trưởng thành khi sức khỏe còn tốt. Những thay đổi này bao gồm:

Thay đổi về hình dáng 

• Chiều cao trung bình: Giảm từ 0,5 - 2cm mỗi năm so với giai đoạn trưởng thành.
• Chiều cao có thể giảm từ 3 - 5 cm nếu bị xẹp đĩa đệm hoặc cột sống. Nếu giảm hơn 6cm, nguyên nhân có thể là do loãng xương.

Biến đổi về thành phần cơ thể

• Tỷ lệ nước trong cơ thể giảm theo tuổi tác: Ở tuổi 25, nước chiếm 65% cơ thể, nhưng đến tuổi 75, tỷ lệ này giảm còn 53%.
• Khối mỡ: Ở tuổi 25, mỡ chiếm 15% cơ thể; đến tuổi 50, tỷ lệ này tăng lên 25%.
• Khối cơ: Suy giảm đáng kể, đặc biệt ở những người ít vận động.
• Tỷ trọng của gan giảm khoảng 18%, phổi giảm 19,8%, và thận giảm 8,9%.

Cơ thể người cao tuổi có sự thay đổi như thế nào?

Thay đổi về cấu trúc và chức năng ngan

• Dạ dày co nhỏ, giảm sức co bóp và tiết dịch vị, ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa và hấp thu các dưỡng chất như canxi, vitamin B12.
• Sự giảm cảm giác thèm ăn và rụng răng làm giảm khả năng nhai và tiết nước bọt, dẫn đến tiêu hóa chậm.
• Giảm nhu động ruột, dễ gây đầy hơi, khó tiêu và táo bón.
• Suy giảm chức năng gan và mật.
• Xơ hóa tim và mạch máu, gây giãn thành tim, thoái hóa van tim và xơ cứng động mạch, dẫn đến giảm cung lượng tim, tăng huyết áp và nguy cơ rối loạn nhịp tim, suy tim.
• Giảm chức năng lọc của cầu thận, tình trạng này làm tăng nguy cơ suy thận và xơ hóa thận, trong khi phì đại tuyến tiền liệt có thể gây bí tiểu và nhiễm trùng.
• Suy giảm chức năng hô hấp do thay đổi ở phổi và lồng ngực.
• Bị thoái hóa hệ thần kinh có thể trí nhớ bị suy giảm.
• Suy yếu hệ miễn dịch làm giảm khả năng đáp ứng kháng thể khi tiêm vắc-xin và làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn.
• Nguy cơ mắc ung thư cao hơn so với người trẻ.
• Rối loạn dung nạp lượng đường làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường.
• Bị thoái hóa xương khớp, loãng xương.

Sự thay đổi chức năng chuyển hóa năng lượng và các chất dinh dưỡng

• Chuyển hóa năng lượng: Nhu cầu năng lượng giảm khoảng 30% so với người trẻ, chủ yếu do sự giảm khối cơ bắp và mức độ hoạt động thể chất thấp hơn.
• Chất đạm: Khả năng tiêu hóa và hấp thu chất đạm bị giảm, đồng thời khả năng tổng hợp albumin của gan suy yếu, dẫn đến tình trạng thiếu hụt chất đạm ở người cao tuổi. Ngược lại, nếu tiêu thụ quá nhiều thịt, quá trình phân hủy ở đại tràng có thể tạo ra các chất độc hại cho cơ thể.
• Chất đường bột: Người cao tuổi giảm khả năng chịu đựng đồ ngọt, có nguy cơ cao mắc bệnh đái tháo đường do tuyến tụy giảm sản xuất insulin và khả năng kháng insulin có thể tăng.
• Chất béo: Do giảm hoạt động của men lipase - enzyme chịu trách nhiệm phân hủy chất béo - người cao tuổi dễ gặp tình trạng tăng mỡ máu.
• Nước: Người cao tuổi giảm nhạy cảm với cảm giác khát, làm tăng nguy cơ thiếu nước.
• Vitamin: Ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời dẫn đến giảm khả năng tổng hợp vitamin D3 (được da tổng hợp khi phơi nắng), khiến người cao tuổi thường thiếu hụt loại vitamin này so với người trẻ.

Chế độ dinh dưỡng cho người cao tuổi như thế nào là hoa học?

Cách thiết lập chế độ dinh dưỡng ở người cao tuổi

Những thay đổi về dinh dưỡng ở người cao tuổi có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ thức ăn, nhu cầu dinh dưỡng và khẩu vị. Chính vì vậy, khi thiết lập chế độ dinh dưỡng cho người cao tuổi, hãy lưu ý những điểm sau:

Nguyên tắc dinh dưỡng dành riêng cho người cao tuổi

Khẩu phần ăn cần đảm bảo đầy đủ nhu cầu và cân bằng các nhóm chất dinh dưỡng, bao gồm: protein, chất béo, tinh bột, vitamin, khoáng chất, nước và chất xơ.

• Thức ăn nên được chế biến dễ tiêu hóa và nên có món canh trong mỗi bữa ăn.
• Không bỏ bữa ăn nào trong ngày.
• Lập kế hoạch thực đơn và thường xuyên theo dõi, đánh giá bữa ăn.
• Theo dõi cân nặng, tỷ lệ mỡ cơ thể và vòng eo.

Về chế độ khẩu phần ăn

• So với người ở độ tuổi 25, nhu cầu năng lượng của người 60 tuổi giảm khoảng 20%, của người trên 70 tuổi giảm khoảng 30%. Theo khuyến nghị dành cho người cao tuổi ở Việt Nam, lượng năng lượng hàng ngày cần duy trì từ 1700 đến 1900 calo.
• Tỷ lệ phân bổ năng lượng trong khẩu phần ăn hàng ngày nên bao gồm: 68% từ ngũ cốc, 18% từ chất béo, 14% từ chất đạm. Điều chỉnh chế độ ăn cho người cao tuổi cần đảm bảo hợp lý để duy trì chỉ số BMI ở mức khỏe mạnh từ 18,5 đến 22,9.

Dinh dưỡng cho người cao tuổi khoa học giúp tăng cường sức khỏe, phòng bệnh tật.

Chất béo, tinh bột, chất đạm, muối

Chất béo: Nên tiêu thụ cả mỡ động vật và dầu thực vật, với tỷ lệ chất béo từ thực vật chiếm khoảng 35% tổng lượng chất béo. Dầu thực vật không chứa cholesterol và ít axit béo bão hòa hơn mỡ động vật, phù hợp cho người bị tăng huyết áp và các bệnh tim mạch.

Tinh bột: Người cao tuổi nên ăn từ 1 đến 2 bát cơm trong mỗi bữa ăn và bổ sung thêm sắn, khoai để cung cấp chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón.

Chất đạm: Nhu cầu protein của người cao tuổi trung bình khoảng 60 - 70g/ngày, trong đó khoảng 30% nên là đạm động vật. Hãy giảm tiêu thụ thịt đỏ, tăng cường thực phẩm giàu canxi như tôm, cá, cua và protein thực vật như vừng, đỗ, lạc, đậu phụ. Hạn chế thực phẩm nhiều cholesterol như óc, da và nội tạng động vật. Nên ăn thêm cá và sữa chua, giới hạn số lượng trứng ở mức 3 quả/tuần.

Muối: Hạn chế thực phẩm chứa nhiều muối như dưa, cà muối, thực phẩm chế biến sẵn. Nên kiểm soát lượng muối tiêu thụ dưới 150g/người/tháng, vì lượng muối cao có thể làm tình trạng cao huyết áp trở nên nghiêm trọng hơn.

Khoáng chất, chất xơ, nước

Khoáng chất và Vitamin: Người lớn tuổi nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin B, C, D và các khoáng chất như kẽm, sắt, canxi, để tăng cường sức đề kháng.

Chất xơ: Người cao tuổi nên tiêu thụ khoảng 25g chất xơ mỗi ngày. Chất xơ hòa tan có tác dụng giảm đường huyết và cholesterol, bên cạnh đó còn có lợi cho người mắc bệnh tăng huyết áp và bệnh tiểu đường. Ngoài ra, chất xơ kích thích nhu động ruột, giúp ngăn ngừa táo bón và phòng chống xơ vữa động mạch. Để đáp ứng nhu cầu này, người cao tuổi nên ăn nhiều rau xanh và trái cây giàu vitamin và khoáng chất. Mỗi ngày, nên tiêu thụ khoảng 300g rau xanh và 100g hoa quả.

Nước: Người cao tuổi thường uống ít nước để tránh tình trạng tiểu đêm, nhưng nước rất quan trọng cho tiêu hóa và đào thải chất cặn bã. Nên uống đủ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày, ngay cả khi không cảm thấy khát. Ngoài nước lọc, các loại trà như trà xanh, chè sen và chè ngó sen cũng có lợi cho sức khỏe người cao tuổi.

Dinh dưỡng cho người cao tuổi giàu chất xơ có tác dụng giảm đường huyết và cholesterol.

Những lưu ý khi thiết lập chế độ dinh dưỡng cho người cao tuổi

Dưới đây là những lưu ý khi thiết lập chế độ dinh dưỡng cho người cao tuổi, nhằm giúp duy trì sức khỏe và chất lượng cuộc sống tốt nhất.

• Duy trì thói quen sinh hoạt điều độ, ăn ngủ đúng giờ và kết hợp vận động để hỗ trợ tiêu hóa và cải thiện sức khỏe.
• Uống một ly sữa ít béo và ít đường mỗi ngày để bổ sung dưỡng chất cần thiết.
• Chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày và tạo không khí thoải mái khi ăn.
• Nên ăn từ từ và nhai kỹ để dễ tiêu hóa.
• Ưu tiên chế biến món ăn bằng cách hấp hoặc luộc thay vì rán hoặc nướng để giảm hấp thu cholesterol và hỗ trợ tiêu hóa.
• Hãy đổi thực đơn liên tục để tránh đơn điệu và kích thích khẩu vị.
• Cần chế biến món ăn mềm, nhừ và thái nhỏ để dễ ăn và tiêu hóa hơn.
• Tránh ăn quá no, đặc biệt vào buổi tối.
• Sau bữa ăn, ngồi nghỉ hoặc đi lại nhẹ nhàng trong 30 phút để giúp dạ dày tiêu hóa tốt hơn.
• Chọn thực phẩm phù hợp với các bệnh lý: Ví dụ người tăng huyết áp (cần tây, dưa leo, cà chua, bí đao); người đái tháo đường (bí xanh, rau muống đỏ, khổ qua).

Duy trì thói quen sinh hoạt điều độ, ngủ đúng giờ để cải thiện sức khỏe.

Khám dinh dưỡng uy tín tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông

Khi nhắc đến chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông luôn là lựa chọn hàng đầu nhờ vào sự kết hợp hoàn hảo giữa đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và cơ sở vật chất hiện đại. Tại bệnh viện, khám dinh dưỡng không chỉ là một dịch vụ mà còn là một phần quan trọng trong chiến lược chăm sóc sức khỏe toàn diện.

Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm

Bệnh viện Đa khoa Phương Đông quy tụ đội ngũ Bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu, với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực dinh dưỡng và sức khỏe. Tiêu biểu là TTƯT. PGS. TS Bác sĩ Cao Thị Thu Hương - Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đã có hơn 35 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực phòng chống suy dinh dưỡng, thiếu vi chất, dinh dưỡng và phòng chống các bệnh không lây nhiễm. Bác sĩ Cao Thị Thu Hương từng là Trưởng Phòng Quản lý Nghiên cứu, Viện dinh dưỡng Quốc gia; Trưởng Khoa Dinh dưỡng và phòng chống bệnh không lây nhiễm, Viện dinh dưỡng Quốc gia. 

Hình ảnh TTƯT. PGS. TS Bác sĩ Cao Thị Thu Hương tư vấn dinh dưỡng cho bệnh nhân.

Cơ sở vật chất hiện đại

Bệnh viện được trang bị các thiết bị phân tích và đánh giá dinh dưỡng tiên tiến, như máy INBODY 770, giúp theo dõi tình trạng dinh dưỡng và thành phần cơ thể một cách chi tiết. Các thiết bị này hỗ trợ trong việc đánh giá chính xác nhu cầu dinh dưỡng của từng cá nhân và từ đó xây dựng kế hoạch dinh dưỡng phù hợp.

Máy INBODY 770 - Kỹ thuật đánh giá và phân tích thành phần của cơ thể.

Cam kết chất lượng và đặt sức khỏe người bệnh lên hàng đầu

Bệnh viện Đa khoa Phương Đông cam kết cung cấp dịch vụ khám dinh dưỡng với chất lượng cao nhất, đồng thời luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của bệnh nhân lên hàng đầu. Quy trình làm việc tại bệnh viện được xây dựng nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho bệnh nhân, từ việc đặt lịch khám đến việc thực hiện các xét nghiệm và tư vấn.

Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ uy tín để khám dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là lựa chọn lý tưởng, hứa hẹn mang đến những dịch vụ chất lượng và sự chăm sóc tận tình nhất. Mọi thông tin chi về dịch vụ khám dinh dưỡng cho người cao tuổi, bạn hãy liên hệ hotline 1900 1806 để được tư vấn, thăm khám và chuyên gia dinh dưỡng sẽ lên phác đồ điều trị cụ thể một cách hiệu quả nhất.

Phương Đông luôn sẵn lòng phục vụ quý khách!