Lạc nội mạc tử cung: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Lạc nội mạc tử cung là gì?

Nội mạc tử cung là lớp niêm mạc bao phủ bên trong tử cung, có nhiệm vụ bảo vệ thai nhi trong suốt thai kỳ. Lớp niêm mạc này chịu tác động bởi nội tiết tố nữ estrogen. Do đó, hàng tháng, khi nồng độ estrogen này suy giảm, lớp lót này bong ra tạo thành kinh nguyệt. Tức là lớp niêm mạc này chỉ có trong buồng tử cung. Do nguyên nhân nào đó khiến những niêm mạc này xuất hiện ở ngoài buồng tử cung và được gọi là lạc nội mạc tử cung.

So sánh tử cung bình thường và lạc nội mạc tử cung

Những lớp mô lạc chỗ này vẫn giữ nguyên tính chất của lớp nội mạc tử cung đó là dày lên - bong ra và chảy máu qua từng chu kỳ kinh. Nhưng thay vì trôi ra ngoài trong ngày hành kinh bình thường thì nó mắc kẹt trong cơ thể tạo nên những cấu trúc được gọi là nang.

Nội mạc tử cung thường bị lạc đến buồng trứng, vòi trứng và vùng chậu. Lạc nội mạc tử cung trong cơ tử cung xảy ra khi các tế bào nội mạc xâm nhập ở thành cơ tử cung. Tuy rất hiếm nhưng đôi khi nó cũng có thể lạc ở các cơ quan trong ổ bụng. 

Nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung

Hiện nay, nguyên nhân lạc nội mạc tử cung chưa xác định được rõ nhưng có một số yếu tố có thể gây bệnh như:

• Trào ngược máu kinh: Trong những ngày hành kinh, máu mang tế bào nội mạc tử cung trào ngược vào vòi trứng và khoang vùng chậu. Chính những tế bào này gieo rắc và cấy ghép vào khoang phúc mạc và bề mặt các cơ quan khác, sau đó chúng tiếp tục phát triển, dày lên và chảy máu theo kỳ kinh.
• Sự biến đổi của các tế bào: Nội tiết và các yếu tố miễn dịch thúc đẩy sự trao đổi các tế bào phúc mạc, tế bào màng bụng và tế bào nguyên thủy thành những tế bào giống nội mạc tử cung. Dưới tác động của các hormone, tế bào bị biến đổi này được duy trì và phát triển
• Ở phụ nữ từng quan hệ tình dục: Nguyên nhân có thể là do giao hợp trong kỳ kinh, dương vật đã đẩy máu kinh ngược lại
• Ở phụ nữ sau sinh: Đây có thể là hậu quả của quá trình mổ lấy thai hoặc can thiệp vào lòng tử cung làm cho niêm mạc rơi vào ổ bụng. Hoặc vết sẹo do phẫu thuật hình thành khiến các tế bào nội mạc tử cung dính vào đó gây lạc vị trí.

Trào ngược máu kinh có thể là yếu tố gây ra lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung có nguy hiểm không?

Bệnh lạc nội mạc tử cung khiến người phụ nữ luôn cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, nặng nề thậm chí là đau dữ dội vùng bụng. Bệnh gây tổn thương cả về sức khỏe lẫn tinh thần người bệnh. Bên cạnh đó thì vấn đề chăn gối cũng bị ảnh hưởng bởi người bệnh sẽ đau nhức mỗi khi quan hệ.

Bệnh không chỉ gây ra các cơn đau mà còn có thể ảnh hưởng đến những cơ quan khác của người phụ nữ. Một số biến chứng gây ra bởi bệnh có thể kể đến như:

• Phần nội mạc tử cung đi lạc đến các cơ quan khác dẫn tới tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng. Ccas tế bào nội mạc tử cung hư này xâm nhập vào buồng trứng, bàng quang, niệu quản, xung quanh ruột,... gây ra các kích thích, trầy xước, sưng tấy dẫn tới viêm nhiễm tiểu khung.
• Khả năng tế nào nội mạc tử cung đi lạc di chuyển đến buồng trứng là rất cao gây ra những biến chứng như: tế bào nội mạc tử cung trú ngụ làm viêm nhiễm, hỏng trứng hoặc tinh trùng khiến cho quá trình thụ thai bị ảnh hưởng.
• Có trường hợp tế bào đi lạc hết hạn vẫn tích tụ lại tại ống dẫn trứng tạo thành các kết dính hoặc mô sẹo trên thành ống dẫn trứng làm tắc nghẽn ống dẫn trứng dẫn tới khả năng không thể sinh con là khá cao, còn gọi là vô sinh.

Mặc dù bệnh có thể gây nhiều nguy hiểm cho khả năng sinh sản của phụ nữ, thế nhưng nếu bệnh được phát hiện sớm và điều trị khỏi thì vẫn có thể sinh con.

Tình trạng lạc nội mạc kéo dài khiến khó có con, thậm chí vô sinh

Dấu hiệu nhận biết bệnh lạc nội mạc tử cung

Đau bụng trong những ngày đèn đỏ là triệu chứng khá bình thường, hầu hết nữ giới ai cũng gặp phải. Thế nhưng, trường hợp người bệnh xuất hiện những cơn đau bất thường thì đó cũng có thể là dấu hiệu lạc nội mạc tử cung. Hay gặp nhất là đau tiểu khung, đau theo chu kỳ, và cơn đau càng nặng khi đến kỳ kinh nguyệt.

• Đau trước và/hoặc trong kỳ kinh, đau không hết sau 1 hoặc 2 ngày đầu. Một số người đau rất nặng và họ phải nghỉ học hoặc nghỉ làm.
• Đau bụng dưới và thắt lưng khi quan hệ tình dục hoặc đau khi đi vệ sinh
• Đau đầu, mệt mỏi, đau ngực mỗi khi đến ngày hành kinh.
• Đau vùng chậu mãn tính.
• Rối loạn kinh nguyệt.
• Cảm giác buồn, lo lắng trong thời gian dài.
• Đi vệ sinh thường xuyên.
• Những cô gái trẻ bị đau bụng kinh có thể là dấu hiệu của bệnh lạc nội mạc tử cung sau này.

Các triệu chứng lạc nội mạc tử cung khá giống với các bệnh lý khác như polyp nội mạc tử cung, u xơ tử cung,... nên người bệnh thường có tâm lý chủ quan hoặc tự ý điều trị bệnh khiến bỏ qua thời điểm chữa bệnh hiệu quả và gây ra những biến chứng nguy hiểm khác

Đau bụng là triệu chứng thường gặp ở người bệnh

Chẩn đoán, phát hiện lạc nội mạc tử cung

Khi xuất hiện triệu chứng của bệnh, bạn cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để thăm khám, chẩn đoán chính xác về tình trạng bệnh, tìm ra nguyên nhân cũng như có được phương pháp điều trị phù hợp.

Tại bệnh viện, các bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh dựa vào:

• Khám vùng chậu: với phương pháp này, bác sĩ sẽ phát hiện được các vấn đề như u nang hoặc mô sẹo ở tử cung. Bên cạnh đó còn giúp tìm ra nguyên nhân cụ thể gây chảy máu bất thường ở tử cung. Tuy nhiên, loại xét nghiệm này vẫn chưa đủ để kết luận bạn có bị mắc chứng lạc nội mạc tử cung hay không. Do đó, bác sĩ sẽ có thể yêu cần bạn thực hiện thêm một số xét nghiệm khác.
• Siêu âm: Máy siêu âm sử dụng sóng âm thanh tần số cao tạo ra hình ảnh của cơ quan sinh sản trong cơ thể. Quá trình kiểm tra này, nhân viên kỹ thuật có thể đặt đũa quét siêu âm (đầu dò) vào âm đạo hoặc di chuyển nó quanh bụng người bệnh. Việc phát hiện lạc nội mạc tử cung bằng phương pháp siêu âm thường nằm ở vị trí dễ quan sát. Mặc dù đây không phải là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất để phát hiện lạc nội mạc nhưng chúng có ích trong việc tìm ra các u nang lạc nội mạc tử cung buồng trứng gây nên u nang buồng trứng. 
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): hình ảnh thu được từ xét nghiệm này cho phép các bác sĩ quan sát rõ ràng bên trong cơ thể người bệnh mà không cần đến tia X. Bên cạnh đó, MRI còn giúp bác sĩ xác định và đưa ra đánh giá toàn diện về vị trí cũng như mức độ của khối nội mạc tử cung bị lạc.
• Nội soi: nếu những phương pháp kể trên không thể kết luận chính xác được bệnh thì bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện nội soi ổ bụng. Bác sĩ chuyên khoa sẽ cắt một vết nhỏ ở gần ở bụng, sau đó đặt dụng cụ nội soi vào để kiểm tra xem có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh hay không.

Siêu âm có thể phát hiện mô lạc tử cung ở vị trí dễ thấy

Lạc nội mạc tử cung có chữa được không?

Lạc nội mạc tử cung là bệnh lành tính, điều trị không khó nhưng lại rất khó để có thể điều trị hết dù biện pháp sử dụng là dùng thuốc hay phẫu thuật. Nhất là khi bệnh vào giai đoạn nặng, xuất hiện biến chứng. Chính vì thế mà các bác sĩ luôn khuyến cáo chị em, khi có dấu hiệu của bệnh cần đi khám ngay.

Thông thường, người bệnh sẽ được chẩn đoán bệnh dựa vào nguyên nhân, vị trí các tế bào nội mạc còn sót lại đang ở vị trí bào rồi mới đưa ra phương pháp điều trị cụ thể.

Phương pháp điều trị bệnh rất đa dạng, tùy vào nguyên nhân cũng như tình trạng của bệnh nhân. Có thể dùng thuốc kháng sinh để tiêu diệt phần nội mạc đi lạc, sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt để trị trieuejc hứng người người bệnh, liệu pháp nội tiết tố (thuốc hormon) hoặc phẫu thuật để lấy tế bào nội mạc có trong trong các vùng cơ quan bị xâm hại. Thậm chí là phương pháp cắt bỏ tử cung nếu các phương pháp kể trên không có kết quả.

Gói Khám sàng lọc ung thư cổ tử cung - buồng trứng

Hiện nay, ung thư cổ tử cung là một trong 10 loại ung thư có số ca mắc mới và tử vong hàng đầu Việt...

Gói tầm soát ung thư vú cơ bản - BVĐK Phương Đông

Ung thư vú luôn thuộc top bệnh ung thư phổ biến nhất ở nữ. Gói khám tầm soát ung thư vú cơ bản của Bệnh...

Gói khám phụ khoa ưu đãi 30%

Gói khám phụ khoa ưu đãi 30% bao gồm khám, chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm các bệnh phụ khoa về viêm nhiễm và tư...

Phương pháp điều trị lạc nội mạc tử cung

Dựa vào tình trạng của từng người bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị lạc nội mạc tử cung khác nhau. Với mục tiêu chính là kiểm soát, loại bỏ lạc nội mạc tử cung và bảo tồn khả năng sinh sản của người bệnh. Dưới đây là một số phương pháp điều trị thường được áp dụng phổ biến đối với người mắc bệnh lạc nội mạc tử cung. 

Uống thuốc

Lạc nội mạc tử cung uống thuốc gì? Một số loại thuốc được chỉ định điều trị như: thuốc giảm đau và hạ sốt (paracetamol), thuốc chống viêm nhiễm (non-steroid), thuốc giảm đau (hydrocodone, tramadol, fentanyl,...).

Những loại thuốc này giúp giảm thiểu bệnh tình một cách hiệu quả nhưng cũng đồng thời gây ra các tác dụng phụ không mong muốn như chóng mặt, buồn nôn, suy hô hấp. Trường hợp sử dụng thuốc kháng sinh quá nhiều còn có nguy cơ bị viêm loét dạ dày, cao huyết áp.

Sử dụng thuốc theo kê đơn của bác sĩ có thể điều trị bệnh hiệu quả

Điều trị nội tiết

Các nhóm thuốc trị bằng hormone gồm: nhóm thuốc chủ vận GnRH, nhóm thuốc tránh thai, nhóm thuốc ức chế enzym Aromatase và Danazol.

Các thuốc này phải sử dụng theo chỉ định đơn của bác sĩ chuyên môn, tuyệt đối không tự ý mua thuốc về uống. Có thể sẽ thấy hiệu quả trị bệnh ngay nhưng về sau sẽ có biến chứng khó lường.

Phẫu thuật bảo tồn

Phương pháp này chính là cắt bỏ hoặc phá hủy sự phát triển của nội mạc tử cung lạc nhưng đảm bảo không làm tổn thương đến cơ quan sinh sản. Phẫu thuật này được áp dụng khi sử dụng thuốc không mang lại hiệu quả.

• Phẫu thuật nội soi ổ bụng: phẫu thuật xâm lấn tối thiểu nhằm bóc bỏ các khối lạc nội mạc tử cung, cắt bỏ các khối u đang phát triển.
• Biện pháp đốt laser: sử dụng để phá hủy mô bị lạc chỗ này.

Phẫu thuật trong trường hợp thuốc không mang tác dụng

Phẫu thuật cắt bỏ tử cung

Phương pháp này là lựa chọn cuối cùng khi cả 3 phương pháp trên đều không mang lại hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, vì sẽ cắt hoàn toàn tử cung, cô tử cung, thậm chí là cả buồng trứng (cơ quan này tạo ra estrogen, căn nguyên của bệnh lạc nội mạc) nên bác sĩ rất hiếm khi đề nghị.

Hơn nữa, khi cắt bỏ tử cung sẽ không còn khả năng mang thai nữa nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi tiến hành.

Nhiều người vẫn còn đang phân vân lạc nội mạc tử cung có nên mổ không? Các chuyên gia y tế khuyến cáo, phương pháp này chỉ áp dụng khi xuất hiện u lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng. 

Cần làm gì khi bị đau do lạc nội mạc tử cung kéo dài?

Khi bị đau do lạc nội mạc tử cung trong thời gian dài, bạn cần đi khám bác sĩ ngay thay vì tự ý dùng thuốc giảm đau hoặc dùng theo đơn của người khác bởi thể trạng của mỗi người khác nhau, tình trạng bệnh cũng không giống nhau. Bạn cần được thăm khám chính xác, xác định nguyên nhân rồi bác sĩ mới kê đơn thuốc phù hợp.

BVĐK Phương Đông cung cấp dịch vụ khám và điều trị các bệnh phụ khoa, trong đó có lạc nội mạc tử cung. Với đội ngũ y bác sĩ chuyên gia cùng hệ thống máy móc, thiết bị hiện đại, tiên tiến, đảm bảo thăm khám nhanh chóng, chính xác, điều trị hiệu quả.

Đến với Phương Đông, quý khách hàng sẽ được tư vấn tận tâm từ đội ngũ y bác sĩ được đào tạo bài bản, đảm bảo thăm khám chuẩn xác, không phát sinh các dịch vụ thừa.

Đặc biệt, áp dụng đồng thời BHYT và BHBL đảm bảo tối đa lợi ích cho khách hàng.

Quý khách có nhu cầu đặt lịch khám lạc nội mạc tử cung, có thể liên hệ qua website, fanpage hoặc Hotline 1900 1806 của bệnh viện.

Lạc nội mạc tử cung có thai được không?

Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Hỗ trợ sinh sản và Di truyền học, ước tính có khoảng 30- 50% phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung sẽ bị vô sinh. Nguyên nhân là do lớp nội mạc tử cung đi lạc khi dày lên khiến cho tinh trùng khó đi vào buồng trứng, ngoài ra còn làm giảm chất lượng trứng, trứng đã được thụ tinh cũng khó di chuyển về buồng tử cung để làm tổ.

Tuy nhiên, với sự phát triển của y học hiện đại, nội mạc tử cung lạc tuy chưa có phương pháp điều trị triệt để nhưng nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì có thể ngăn chặn bệnh tiến triển nặng và người bệnh vẫn có khả năng mang thai và sinh con. 

Trường hợp không thể mang thai tự nhiên thì vẫn có các phương pháp hỗ trợ như bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) hoặc thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung có cơ hội mang thai và làm mẹ.

Phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung vẫn có khả năng mang thai sau khi điều trị dứt điểm bệnh

Chăm sóc người bệnh lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung nên ăn gì?

Bên cạnh việc điều trị bằng nội khoa hoặc ngoại khoa thì việc chăm sóc đến chế độ ăn uống cũng giúp ích rất nhiều cho quá trình điều trị bệnh.

Những thực phẩm giàu vitamin và chất xơ sẽ tốt cho người bệnh, do đó bạn cần bổ sung vào bữa ăn hàng ngày của mình. Dưới đây là những thực phẩm các bác sĩ sản phụ khoa khuyên bệnh nhân nên ăn:

• Trái cây: với thành phần chứa nhiều vitamin và khoáng chất giúp cơ thể khỏe mạnh, ăn hàng ngày còn giúp cân bằng nội tiết tố, chống oxy hóa, từ đó tình trạng lạc nội mạc tử cung cũng được cải thiện.
• Rau xanh: chứa nhiều chất xơ và vitamin giúp dễ tiêu đồng thời giúp lượng estrogen thừa trong cơ thể phụ nữ suy giảm và làm cân bằng nội tiết tố. Các loại rau có màu xanh đậm nên ăn nhiều như rau cải, bông cải xanh,...
• Thực phẩm giàu axit béo: axit béo omega 3 giúp chống viêm nhiễm, giảm đau, hạn chế sự phát triển của bệnh. Các thực phẩm giàu axit béo phải kể đến như cá hồi, cá ngừ, hạt điều, óc chó,...
• Thực phẩm có chứa chất chống oxy hóa: cải xoăn, cải tím, quả mâm xôi, dâu tây, củ dền,… chứa chất chống oxy hóa có thể làm hồi phục những tổn thương đồng thời tăng sức đề kháng cho cơ thể.
• Uống thêm vitamin: ngoài bổ sung vitamin từ thực phẩm thì chị em cũng có thể bổ sung thêm viên uống vitamin A, B, E rất có ích trong việc điều trị lạc nội mạc tử cung nhờ điều tiết lượng estrogen, giảm các triệu chứng đau của bệnh.
• Bổ sung Canxi: điều trị bệnh sẽ cần đến một số loại thuốc làm giảm hàm lượng estrogen. Việc dùng thuốc này kéo dài có thể gây loãng xương, do đó chị em cần bổ sung canxi trong quá trình trị bệnh. Một số thực phẩm chứa nhiều canxi như sữa, phô mai, hàu,...

Bổ sung chất dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin và chất xơ khi bị bệnh

Lạc nội mạc tử cung kiêng ăn gì?

Bên cạnh những thực phẩm nên ăn thì cũng có những thực phẩm người bệnh cần kiêng để quá trình điều trị đạt hiệu quả nhất, tránh cho bệnh tiến triển nặng.

Dưới đây là những thực phẩm mà chị em nên tránh xa: 

• Thức ăn nhanh, chế biến sẵn: những thực phẩm này chứa chất béo và đường cao. Chất béo omega-6 kích thích co thắt tử cung làm cảm giác đau tăng lên còn lượng đường trong khiến tình trạng viêm nhiễm trở nên trầm trọng hơn. Các chất tổng hợp tác động xấu cho sức khỏe và còn làm chậm quá trình điều trị bệnh.
• Thịt đỏ: thịt đỏ khiến cơ thể sản sinh hormone có tên là prostaglandin, loại hormone này khiến tình trạng bệnh nặng hơn. Thực tế cho thấy, phụ nữ ăn nhiều thịt đỏ sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn, bệnh cũng gây đau đớn và khó chịu hơn bình thường. Chị em chú ý giảm ăn thịt đỏ như thịt bò, thịt lợn,...
• Thực phẩm giàu chất béo: hàm lượng chất béo cao làm tăng hàm lượng cholesterol trong cơ thể. Ngoài ra còn khiến chị em tăng cân, béo phì dẫn tới mất cân bằng nội tiết tố, kinh nguyệt thất thường, dễ mắc bệnh về tim mạch và giảm sức đề kháng. Điều này khiến tổn thương do lạc nội mạc nặng hơn, khó hồi phục.
• Các chất kích thích: rượu bia, cafe: sử dụng chất kích thích khiến cơ thể sản xuất ra lượng lớn estrogen- nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung.

Một số thực phẩm cần kiêng khi bị bệnh lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung là một bệnh lý phụ khoa có thể gặp ở nhiều phụ nữ và khá khó để phát hiện bệnh bởi chúng không có những triệu chứng rõ ràng. Nếu bệnh kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của người bệnh, đặc biệt vô sinh. Do đó, chị em phụ nữ có bất cứ dấu hiệu bất thường nào nên đi khám và tránh tự ý điều trị tại nhà vì có thể gây ra những biến chứng khác

Hy vọng qua bài viết này của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đã đem lại cho người bệnh những thông tin hữu ích về bệnh lạc nội mạc tử cung. Có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào hãy chủ động thăm khám phụ khoa định kỳ để phát hiện hoặc để lại thông tin tại đặt lịch khám để được hỗ trợ từ Phương Đông.