Viêm xoang là gì?
Xoang là hệ thống các hốc rỗng nằm bên trong khối xương sọ - mặt. Niêm mạc lót xoang là một lớp mô mềm sạch sẽ và chứa đầy không khí. Tuy nhiên, khi các hốc rỗng này chứa nhiều dịch hoặc mủ và bị bịt kín, tắc nghẽn sẽ dẫn đến lớp niêm mạc bị viêm nhiễm và gây ra bệnh viêm xoang (hay còn được gọi là viêm mũi xoang).
Viêm xoang là bệnh lý khá phổ biến ở Việt Nam
Bệnh viêm xoang là bệnh lý khá phổ biến ở Việt Nam và gặp ở mọi lứa tuổi, kể cả người già và trẻ nhỏ. Nếu bệnh diễn ra trong thời gian ngắn sau tầm 4 tuần đã khỏi thì được gọi là viêm xoang cấp tính. Còn với trường hợp không được điều trị đúng cách khiến bệnh tái phát nhiều lần hoặc kéo dài dai dẳng trên 3 tháng thì được gọi là viêm xoang mạn tính.
Phân loại viêm xoang
Phân loại dựa vào mức độ bệnh
Viêm xoang mũi có thể phân loại dựa vào mức độ của bệnh, cụ thể:
- Viêm xoang cấp tính: Đây là tình trạng xảy ra do nhiễm trùng đường hô hấp trên, gây ra bởi vi khuẩn hoặc virus cấp tình. Các biểu hiện của viêm xoang gần giống với cảm lạnh như chảy nước mũi, nghẹt mũi, giảm độ nhạy của khứu giác, đau đầu, sốt, hôi miệng, đau quanh mắt, mũi… Bệnh thường khỏi trong vòng 1 - 4 tuần.
- Viêm xoang bán cấp: Nếu các triệu chứng của viêm xoang cấp tính kéo dài từ 4 - 12 tuần mà chưa khỏi thì rất có thể bạn đã chuyển sang giai đoạn viêm xoang bán cấp. Đây được xem là giai đoạn chuyển tiếp giữa viêm xoang cấp tính và mạn tính nhưng so với viêm xoang cấp tính thì các triệu chứng ở thời điểm này ít nghiêm trọng hơn.
- Viêm xoang mãn tính: Với những trường hợp viêm xoang mũi kéo dài hơn 12 tuần thì bệnh đã chuyển sang giai đoạn mạn tính. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến viêm xoang mạn tính như: nhiễm trùng, dị ứng với một số loại nấm, nhiễm nấm xoang… Viêm xoang mạn được chia thành 3 loại: viêm mũi họng mạn tính có polyp, viêm mũi họng mạn tính không có polyp và viêm mũi dị ứng do nấm. Phổ biến hay gặp nhất là viêm mũi họng mạn tính không có polyp. Các biển hiện của bệnh cũng tương tự như viêm xoang cấp tính.
- Viêm xoang tái phát: Đây là tình trạng người mắc bệnh trải qua các đợt viêm xoang cấp tính tái đi tái lại nhiều lần trong một năm. Đối tượng thường mắc viêm xoang tái phát là những người bị hen suyễn và dị ứng.
Có 2 cách phân loại bệnh viêm xoang đó là dựa vào mức độ bệnh hoặc dựa trên vị trí viêm
Phân loại dựa trên vị trí viêm
Ngoài việc phân loại dựa vào mức độ bệnh, các chuyên gia cho biết còn có thể phân loại viêm xoang mũi dựa trên vị trí của xoang:
- Viêm xoang hàm trên: Các xoang hàm trên là xoang cạnh mũi lớn nhất trong các xoang mặt và nằm ở vị trí phía sau xương gò má. Khi bị viêm xoang hàm trên, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức vùng mặt, sưng quanh mắt và má, đôi khi xuất hiện tình trạng nhức đầu, khó chịu.
- Viêm xoang trán: Vị trí các xoang này nằm ở vùng trán. Khi bị sưng, viêm hoặc nhiễm trùng, xoang trán sẽ khiến người bệnh cảm thấy đau nhức vùng giữa trán lan sang thái dương. Nếu điều trị không đúng cách để bệnh tiến triển nặng thì sẽ xuất hiện tình trạng đau ở vùng hốc mắt.
- Viêm xoang sàng: Vị trí của xoang sàng là nằm sâu trong hốc mũi, ở phía sau mặt nên các triệu chứng của bệnh cũng khó nắm bắt. Người bệnh thường bị ho kéo dài, đau nhức đầu ở vùng gáy và bị chảy dịch mủ ở mũi.
- Viêm xoang bướm: Vị trí của xoang bướm là nằm trong thân của xương bướm. Khi bị viêm xoang bướm, các triệu chứng của bệnh thường diễn tiến rất nhanh gồm rét run, nhức đầu, sốt cao, dịch chảy xuống mũi-họng, đau gáy, đồng thời lan nhanh ra 2 bên mắt khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, mệt mỏi. Đây là loại bệnh gây tử vong rất cao.
- Viêm đa xoang: Đây là trường hợp viêm niêm mạc của một hoặc nhiều xoang cùng lúc do nhiễm khuẩn từ một xoang rồi lây lan sang các xoang khác hoặc các nguyên nhân khác như: bị dị ứng, môi trường ô nhiễm, cơ thể suy giảm sức đề kháng, cấu trúc giải phẫu bất thường…
Nguyên nhân gây bệnh viêm xoang
Một số nguyên nhân phổ biến gây viêm xoang mũi
Có rất nhiều nguyên nhân gây viêm xoang, tuy nhiên thường gặp nhất là các nguyên nhân sau:
- Virus: Hầu hết các bệnh nhiễm trùng xoang đều xuất phát từ những triệu chứng cảm lạnh mà “tác nhân” gây bệnh là virus. Chúng xâm nhập vào các hốc xoang, làm sung huyết các mô mũi và chặn bít các lỗ thông dẫn lưu xoang. Với nguyên nhân gây viêm xoang là virus thì cách chữa trị bằng thuốc đều không có tác dụng. Sau khoảng 1 tuần, triệu chứng của bệnh sẽ dần được cải thiện. Biện pháp tốt nhất để ngăn ngừa viêm xoang do virus đó là tiêm phòng vắc-xin cúm hàng năm.
- Vi khuẩn: Nếu cơ thể bị cảm lạnh và không có dấu hiệu thuyên giảm sau 10 - 15 ngày thì “tác nhân” gây bệnh có thể do vi khuẩn Haemophilus Enzae hoặc phế cầu khuẩn Streptococcus pneumoniae. Nơi trú ẩn của những loại vi khuẩn này thường là ở các khoang mũi họng. Khi sức đề kháng cơ thể bị yếu đi, phế cầu khuẩn sẽ phát triển và gây bệnh. Sau một thời gian, cảm lạnh sẽ biến chứng thành viêm xoang. Tuy nhiên, viêm xoang do vi khuẩn có thể được phòng ngừa bằng cách tiêm vắc-xin.
- Dị ứng: Nhiều nghiên cứu đã đưa ra kết luận rằng, người có tiền sử bị viêm xoang do dị ứng có xu hướng bị nặng hơn so với người mắc bệnh do yếu tố khác. Vì thế, nếu cơ địa dễ bị mẫn cảm với lông vật nuôi, nước hoa, phấn hoa, nấm mốc… thì nên tránh xa những thứ này.
- Polyp: Polyp mũi là khối u nhỏ lành tính phát triển từ xoang hoặc các mô mũi, khiến các hốc xoang bị bịt kín, ngăn cản dịch mũi chảy ra và gây nhiễm trùng xoang. Những khối u nhỏ này cũng có thể cản trở đường dẫn khí, giảm độ nhạy của khứu giác, gây đau đầu cho người bệnh. Để điều trị viêm xoang do polyp, người bệnh thường được cho dùng thuốc xịt mũi steroid, tuy nhiên nếu việc điều trị không hiệu quả, bác sĩ sẽ can thiệp bằng phẫu thuật.
- Không khí bị ô nhiễm: Nguyên nhân gián tiếp gây kích ứng mũi, gây viêm, làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm xoang mũi đó chính là ô nhiễm không khí. Nếu người bệnh đang bị hen suyễn hoặc dị ứng mà sống ở môi trường ô nhiễm sẽ khiến tình trạng ngày càng nặng nề hơn.
- Thời gian bơi/lặn hồ bơi quá lâu: Chất clo có trong bể bơi sẽ gây kích ứng niêm mạc mũi, gây viêm mô và hình thành nên bệnh viêm xoang. Do đó, nếu đã có tiền sử bị nhiễm trùng xoang thì người bệnh không nên bơi hoặc lặn quá lâu trong bể bơi.
- Tần suất đi máy bay liên tục: Khi di chuyển bằng đường hàng không, áp suất không khí sẽ giảm dần khi càng lên cao khiến cho áp lực tích tụ trong đầu, chặn đường dẫn khí và khiến các triệu chứng của viêm xoang mũi trở nặng. Để khắc phục tình trạng này, người bệnh có thể sử dụng thuốc nhỏ mũi hoặc ống hít trước khi máy bay cất cánh hoặc hạ cánh để giữ vùng xoang luôn sạch sẽ.
- Nấm: Loại nấm phổ biến gây viêm xoang là Aspergillus. Khi hệ miễn dịch bị suy yếu, sức đề kháng kém, nấm có cơ hội phát triển mạnh mẽ ở trong môi trường tối tăm và ẩm như các hốc xoang.
- Lạm dụng thuốc xịt mũi: Thông thường, nhiều người bị viêm xoang hay sử dụng thuốc xịt mũi để giúp giảm nghẹt mũi, làm sạch khoang mũi nhưng cũng làm tắc nghẽn các mạch máu trong mũi. Vì thế, thuốc luôn là “con dao 2 lưỡi” nên nếu không tuân thủ đúng chỉ dẫn của bác sĩ mà lạm dụng thuốc xịt mũi có thể khiến các triệu chứng nặng nề hơn.
- Hút thuốc lá: Nguyên nhân viêm xoang không thể không nhắc đến đó là khói thuốc lá. “Tác nhân” này sẽ gây ra những tổn thương cho hệ thống làm sạch xoang tự nhiên của mũi, gây viêm và dẫn tới nhiễm trùng xoang.
- Bất thường bẩm sinh vùng mũi: Những trường hợp bất thường ở mũi do bẩm sinh như lệch vách ngăn mũi, đường dẫn lưu hẹp, khe hở vòm miệng… càng là yếu tố nguy cơ dễ mắc nhiễm trùng xoang. Để phòng ngừa và cải thiện các triệu chứng viêm xoang nên thực hiện giải pháp phẫu thuật sớm.
Triệu chứng viêm xoang
Biểu hiện của viêm xoang mũi
Một số biểu hiện viêm xoang thường bắt đầu bằng việc người bệnh có thể sổ mũi, hắt hơi như bị nhiễm cúm, cảm lạnh thông thường. Sau đó thường xuất hiện 2 triệu chứng là chảy nước mũi và nghẹt mũi, dịch tiết ở nước mũi có thể màu vàng xanh hoặc trong.
Khi bệnh trở nặng, người bệnh có thể bị sốt, đau nhức đầu vùng trán, thái dương hoặc gò má, nặng mặt, ho, toàn thân mệt mỏi và khứu giác bị ảnh hưởng, thậm chí không ngửi thấy mùi.
Ai là người dễ mắc bệnh?
Những đối tượng có nguy cơ cao bị viêm xoang bao gồm:
- Người có bất thường về cơ thể học như phì đại cuốn mũi, vách ngăn mũi lệch
- Phụ nữ trong thời gian mang bầu
- Người làm việc, tiếp xúc thường xuyên với nhiều trẻ e
- Người có thói quen hoặc nghiện hút thuốc lá
- Người có hệ thống miễn dịch yếu
- Người có cơ địa bị dị ứng, bị hen suyễn
- Người thường xuyên làm việc hoặc tiếp xúc nhiều với môi trường ô nhiễm như khói bụi, khói thuốc lá…
Viêm xoang có chữa được không
Dùng thuốc điều trị
Người bệnh sẽ được kê đơn thuốc để điều trị các triệu chứng của viêm xoang
Đa phần để điều trị các triệu chứng của viêm xoang cấp tính, bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân dùng thuốc, bao gồm thuốc giảm đau, kháng sinh chống viêm, thuốc chống dị ứng, thuốc co mạch chống xuất tiết. Tuy nhiên, nếu người bệnh tự ý mua và sử dụng thuốc không có sự hướng dẫn của các bác sĩ chuyên khoa Tai-mũi-họng sẽ dẫn đến tình trạng kháng thuốc kháng sinh, dẫn đến viêm xoang mạn tính.
Trong trường hợp người bệnh cần phải rửa xoang hay bơm thuốc vào để điều trị viêm xoang thì cần phải đến những cơ sở y tế uy tín, tránh tự ý làm ở nhà vì rất dễ dẫn đến những biến chứng không đáng có. Ngoài ra, để việc điều trị đạt hiệu quả cao, người bệnh cần tuân thủ các nguyên tắc điều trị cũng như phòng bệnh.
Phẫu thuật mổ xoang mũi
Phẫu thuật nội soi mũi xoang tại bệnh viện Phương Đông không đau, không sưng, ít xâm lấn
Nếu cách chữa viêm xoang bằng thuốc không phát huy hiệu quả, kéo dài viêm xoang dai dẳng nhiều năm thì bác sĩ có thể chỉ định can thiệp bằng phẫu thuật nội soi mũi xoang. Đây là phương pháp được nhiều người lựa chọn để kiểm soát triệu chứng chảy nước mũi, nhức mũi, đau rát… do bệnh viêm xoang gây ra.
Đây là phương pháp phẫu thuật xoang qua đường mũi bằng sự trợ giúp của ống nội soi. Thủ thuật này có thể làm sạch xoang, loại bỏ polyp, phục hồi sự thông khí, giúp cho niêm mạc trong các xoang tự hồi phục về cấu trúc và chức năng.
Cách phòng ngừa viêm xoang
Đối với trẻ em
Tạo thói quen cho trẻ đeo khẩu trang khi ra ngoài để phòng ngừa viêm xoang
Để phòng ngừa viêm xoang ở trẻ em, các bậc phụ huynh hoặc người chăm sóc trẻ cần thực hiện các biện pháp sau:
- Thực hiện vệ sinh mũi cho trẻ đúng thao tác, đúng liều lượng bằng dung dịch nước muối dạng nhỏ hoặc dạng xịt.
- Nếu không khí trong phòng bé quá khô hãy sử dụng máy tạo độ ẩm.
- Tránh tối đa việc trẻ hít khói thuốc lá thụ động hay tiếp xúc các tác nhân gây dị ứng cho trẻ như lông động vật, nước hoa, phấn hoa…
- Hạn chế cho trẻ đi bơi quá lâu ở các bể bơi chứa clo để không kích ứng mũi và xoang của bé.
- Hướng dẫn và tạo thói quen cho trẻ đeo khẩu trang khi ra ngoài và rửa tay đúng cách bằng xà phòng và nước khi đi từ ngoài về.
- Cha mẹ cần tuân thủ việc tiêm chủng đúng lịch cho trẻ, đặc biệt là các mũi tiêm ngừa cúm và các bệnh về đường hô hấp (viêm phế cầu, viêm phổi…).
- Không nên để trẻ tiếp xúc gần với người bị nhiễm trùng đường hô hấp trên hoặc người bị cảm lạnh.
- Khi trẻ bị sổ mũi, nghẹt mũi kéo dài, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám và điều trị đúng cách tại các cơ sở y tế uy tín.
Đối với người lớn
Nên rửa tay đúng cách trước mỗi bữa ăn hoặc khi đi từ ngoài về để phòng tránh viêm xoang
Với người lớn, để phòng ngừa bệnh viêm xoang mũi cần thực hiện các điều sau:
- Tránh xa môi trường ô nhiễm không khí và khói thuốc lá để giúp hạn chế nguy cơ gây kích ứng, nhiễm trùng, viêm phổi và đường hô hấp.
- Hạn chế tiếp xúc với người bị cảm lạnh, bị nhiễm trùng đường hô hấp trên. Nên rửa tay đúng cách trước mỗi bữa ăn, khi đi từ ngoài về và giữ ấm cơ thể khi thời tiết thay đổi.
- Chú ý đến các yếu tố gây dị ứng đường hô hấp như phấn hoa, nước hoa, lông chó mèo…
- Nếu không khí quá khô nên sử dụng máy tạo độ ẩm sẽ giúp ngăn ngừa viêm xoang. Tuy nhiên nên lưu ý vệ sinh máy thường xuyên để máy luôn sạch, tránh nấm mốc sinh sôi.
Viêm xoang có lây không?
Viêm xoang mũi không được xem là bệnh truyền nhiễm
Có rất nhiều người thắc mắc rằng bệnh viêm xoang mũi có lây không? Câu trả lời là chưa thể khẳng định được bởi một trong những nguyên nhân gây viêm xoang là do virus.
Thông thường, đường lây của virus từ người sang người là thông qua các giọt bắn trong không khí. Khi người bị viêm xoang hắt hơi hoặc ho, virus có thể bám lên vật dụng công cụ như thanh chắn, các bề mặt phẳng, tay nắm cửa.... và vô tình bạn chạm tay vào rồi đưa lên mũi, mắt. Thế nhưng, điều này không đồng nghĩa với việc người nhiễm virus gây viêm xoang chắc chắn sẽ mắc bệnh viêm xoang, mà có thể đó chỉ là những triệu chứng của cảm cúm thông thường. Chính vì vậy, phần lớn các bệnh nhiễm trùng xoang như viêm xoang mũi không được xem là bệnh truyền nhiễm.
Điều trị viêm xoang ở đâu Hà Nội?
Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là địa chỉ tin cậy giúp thăm khám và điều trị viêm xoang hiệu quả, cả cấp và mãn tính. Tại Phương Đông quy tụ đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Tai – Mũi – Họng giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn, làm việc tại nhiều bệnh viện lớn.
Hình ảnh khách hàng đang được các bác sĩ phẫu thuật nội soi mũi xoang
Tại bệnh viện Đa khoa Phương Đông, phương pháp phẫu thuật nội soi mũi xoang được rất nhiều khách hàng lựa chọn. Với đội ngũ bác sĩ đã có hàng chục năm kinh nghiệm, cùng sự hỗ trợ đắc lực của dàn máy phẫu thuật nội soi hàng đầu trên thế giới, sẽ nhanh chóng phục hồi lại sự lưu thông của mũi xoang, giúp cho niêm mạc trong các xoang tự hồi phục về cấu trúc và chức năng, xóa bỏ cảm giác đau nhức, mang lại cuộc sống dễ chịu cho người bệnh.
Đến với Phương Đông, khách hàng còn được tận hưởng các dịch vụ chăm sóc y tế và phẫu thuật cao cấp với cơ sở vật chất khang trang, hiện đại, không gian cây xanh thoáng mát, đầy đủ mọi tiện nghi, đội ngũ nhân viên y tế nhiệt tình, thân thiện và chu đáo, đem đến cảm giác thoải mái để người bệnh rút ngắn thời gian phục hồi sức khỏe.
Mọi thủ tục khám bệnh đều được thực hiện một cách nhanh chóng, giúp cho người bệnh không phải chờ đợi hàng giờ để được thăm khám với mức chi phí hợp lý, linh hoạt và công khai. Để đăng ký khám và chữa viêm xoang mũi tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, bạn có thể liên hệ hotline 1900 1806.
