Rung giật nhãn cầu: Nguyên nhân, chẩn đoán và phương pháp điều trị

Rung giật nhãn cầu là gì?

Rung giật nhãn cầu là các vận động giao động của nhãn cầu lặp đi lặp lại, không chủ ý và có tính chu kỳ. Hiện tượng này phản ánh mắt đã không được não điều khiển và phối hợp hoàn hảo nữa. 

Không ít người lo lắng rằng rung giật nhãn cầu có nguy hiểm không

Để nhìn rõ một vật (duy trì hình ảnh một vật ở trung tâm hoàng điểm) thì cần có sự phối hợp của 3 cơ chế gồm: định thị, đường hợp nhất thần kinh và phản xạ tiền đình - nhãn cầu.

• Định thị ở trí nguyên phát liên quan đến khả năng hệ thị giác phát hiện các di lệch của hình ảnh ra khỏi hoàng điểm, sau đó báo hiệu khoảng cách di chuyển mắt thích hợp để hình ảnh về lại hoàng điểm. 
• Phản xạ tiền đình - nhãn cầu là một hệ thống của các liên kết thần kinh để duy trì hình ảnh trên hoàng điểm khi đầu thay đổi vị trí.
• Đường hợp nhất thần kinh: khi mắt xoay đến 1 vị trí tối đa trong hốc mắt, các dây chằng chéo mắt và cân mạc tạo ra một lực đàn hồi để kéo mắt về vị trí nguyên phát.

Vậy nên, nếu một trong ba cơ chế điều khiển hoạt động nhãn cầu nêu trên bị rối loạn thì có thể gây nên rung giật nhãn cầu.

Biểu hiện rung giật nhãn cầu

Người mắc bệnh rung giật nhãn cầu thường gặp phải triệu chứng đầu tiên là mắt chuyển động mất kiểm soát, lên xuống theo chiều dọc, chuyển động theo chiều ngang hoặc chuyển động xoay tròn. Đồng thời, các di chuyển của nhãn cầu cũng không có sự ổn định trong tốc độ, tùy lúc mà có thể chậm hoặc nhanh.

Ngoài những triệu chứng nêu trên, người bệnh còn có thể nhận thấy một số dấu hiệu khác như nhạy cảm với ánh sáng, khó nhìn trong bóng tối, tầm nhìn bị mờ đi, suy giảm thị lực, chóng mặt, hoa mắt, choáng váng và gặp khó khăn trong việc giữ thăng bằng…

Nguyên nhân gây bệnh

Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến nhãn cầu rung giật, cụ thể như:

• Nguyên nhân tại mắt: đục thể thủy tinh bẩm sinh, tật khúc xạ nặng, bệnh võng mạc sắc tố… 
• Nguyên nhân tại não bộ: u não, sau viêm não - màng não, não úng thủy, thiếu oxy não, chấn thương đầu… 
• Nguyên nhân toàn thân gây nhiễm độc hệ thần kinh: ngộ độc thủy ngân, asen, tai biến tiêm vaccine, nghiện rượu hay thuốc… 

Đục thể thủy tinh bẩm sinh một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhãn cầu bị rung giật

Phân loại rung giật nhãn cầu

Rung giật nhãn cầu được chia thành 3 loại dưới đây:

• Rung giật nhãn cầu sinh lý: Xảy ra trong các hoạt động sinh lý của mắt. Nó thường không ảnh hưởng đến khả năng nhìn.
• Rung giật nhãn cầu bẩm sinh: Xuất hiện trước 1 tuổi, được gọi là xuất hiện sớm nếu bệnh khởi phát trước 6 tháng tuổi và xuất hiện muộn nếu bệnh khởi phát sau 6 tháng. Người bị bệnh bẩm sinh có thể vẫn có thị lực tốt, nhìn gần rõ hơn nhìn xa. Còn những trường hợp kèm theo đục thể thủy tinh, bị mù màu, bạch tạng…. thì sẽ có thị lực kém. 
• Rung giật nhãn cầu mắc phải: Xuất hiện ở độ tuổi thiếu niên hoặc trưởng thành. Loại này có nguyên nhân từ bệnh lý hoặc tai nạn gây chấn thương vùng mắt - sọ đầu.

Phương pháp chẩn đoán

Là bệnh ở mắt tương đối nguy hiểm nên khi có dấu hiệu bất thường, người bệnh nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt để được thăm khám và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp. Để chẩn đoán, đầu tiên bác sĩ thường sẽ đặt một câu hỏi về bệnh sử như:

• Tuổi khởi phát.
• Các triệu chứng ở mắt: song thị, mất thị lực, ảo giác…
• Các triệu chứng tiền đình: ù tai, mất thăng bằng, chóng mặt…
• Các triệu liên quan đến bệnh lý ở não bộ.
• Thuốc đang sử dụng.
• Tiền sử bệnh của bệnh nhân cùng người thân trong gia đình.

Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành khám cận lâm sàng gồm:

• Khám các đặc tính của rung giật nhãn cầu: loại, biên độ, tần số, hướng, đơn thuần hay kết hợp, đồng hành hay không đồng hành theo các hướng nhìn, có điểm chặn không, có kèm đầu gật.
• Khám mắt toàn bộ: thị lực, phản xạ đồng tử, khúc xạ, điều tiết, chức năng cơ vận nhãn, nhãn áp…
• Các khám nghiệm về hệ thống tiền đình: phản xạ mắt - não, khám nghiệm nhiệt, khám nghiệm Promberg.
• Các khám nghiệm khác: khám thị trường, trống quang động, điện võng mạc, điện đồ cơ vận nhãn, siêu âm.
• Chụp MRI não.
• Thử nghiệm gene.

Cách khám rung giật nhãn cầu

Phương pháp điều trị khi bị rung giật nhãn cầu

Cho đến này vẫn chưa có một phương pháp điều trị đặc hiệu nào cho rung giật nhãn cầu.

• Ngưng sử dụng thuốc hoặc rượu trong một vài trường hợp mắc sẽ giúp cải thiện tình trạng, tuy nhiên rung giật nhãn cầu thường tồn tại vĩnh viễn.
• Kính điều chỉnh cho tật khúc xạ giúp cải thiện thị lực của mắt và có thể kiểm soát nhãn cầu rung giật trong một số trường hợp. Thông thường, đeo kính áp tròng sẽ mang lại hiệu quả cao hơn so với đeo kính gọng.
• Điều trị thuốc: Cách chữa này có hiệu quả trên trẻ em, chỉ có tác dụng trên người lớn có rung giật nhãn cầu cố định với chẩn đoán rung giật gây ảnh hưởng đến thị lực.
• Chích botulinum toxin hậu cầu hoặc vào cơ nhằm làm mất rung giật tạm thời nhưng cần cân nhắc vì có thể gây ra nhiều tác dụng phụ như song thị, sụp mí, phải chính lặp lại…
• Phẫu thuật rung giật nhãn cầu được thực hiện cho một số dạng nhất định.

Với những chia sẻ trên về rung giật nhãn cầu, hy vọng rằng rằng bạn đã có cho mình được những thông tin hữu ích. Trong trường quý khách hàng có vấn đề bất thường ở mắt, hãy đến Bệnh viện Đa khoa Phương Đông để được thăm khám và điều trị. Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, chắc chuyên môn cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại sẽ mang đến cho quý khách hàng những trải nghiệm dịch vụ y tế chất lượng cao. Đồng hành cùng bạn bảo vệ sức khỏe đôi mắt, liên hệ ngay đến hotline 1900 1806 để được hỗ trợ.