Sinh thiết lỏng: Phương pháp chẩn đoán và theo dõi ung thư không xâm lấn

Bích Ngọc

19-04-2024

goole news
16

Sinh thiết lỏng là phương pháp giúp phát hiện ung thư sớm và kết quả chẩn đoán chính xác gần như tuyệt đối mà không cần xâm lấn ở người bệnh. Đây được đánh giá là một trong những phương pháp y khoa mở ra kỉ nguyên mới cho việc chẩn đoán và điều trị ung thư. Cùng các bác sĩ ở Bệnh viện Đa khoa Phương Đông tìm hiểu về sinh thiết lỏng qua bài viết dưới đây.

1. Sinh thiết lỏng là gì?

Sinh thiết lỏng (hay tiếng anh là Liquid biopsy) là một phương pháp chẩn đoán và theo dõi ung thư không thực hiện kỹ thuật xâm lấn. Phương pháp này sử dụng các mẫu sinh học lỏng như máu để tìm kiếm các dấu hiệu ung thư. Đây được xem như là một phương pháp xét nghiệm máu đặc biệt bằng việc phát hiện ung thư qua truy tìm các phần tử của khối u lưu truyền trong dịch cơ thể hoặc máu. Khi khối u phát triển, các mảnh của chúng có thể bị vỡ và lưu hành trong máu của bệnh nhân. Qua phương pháp này, bác sĩ có thể phát hiện ra bệnh ung thư (nếu có). 

Thông thường, khi thực hiện phương pháp này, bệnh nhân thường được lấy 2 ống máu, mỗi ống chứa khoảng 10ml để xét nghiệm. 

Sinh thiết lỏng là một phương pháp chẩn đoán ung thư nhưng không xâm lấnSinh thiết lỏng là một phương pháp chẩn đoán ung thư nhưng không xâm lấn

Bác sĩ sẽ phân tích một lượng mẫu máu nhỏ để tìm ra các tế bào có đặc điểm nhất định là tế bào của khối u, các loại nucleic axit khối u lưu thông trong máu, các đoạn RNA, DNA có trong máu. Qua đó phát hiện ra:

  • Tế bào khối u lưu thông (CTC): Là tế bào ung thư của khối u đang lưu thông trong máu của bệnh nhân. 
  • DNA của khối u lưu thông (ctDNA): Là đoạn DNA của tế bào khối u lưu hành trong máu người bệnh. DNA có chứa mã di truyền hay kiểm soát hành vi của tế bào đó. 

CTC và ctDNA được phát hiện trong máu chính là bằng chứng cho thấy người bệnh có khối u ung thư. Các mảnh của khối u cũng là nguồn cung cấp thông tin về căn bệnh ung thư, dựa vào đó các bác sĩ cũng sẽ có phương án điều trị bệnh hiệu quả nhất. 

Nếu người bệnh đã từng bị ung thư, việc thực hiện sinh thiết lỏng giúp bác sĩ dự đoán xem chúng là tái phát nữa hay không. 

2. Khi nào thực hiện sinh thiết lỏng?

Các bác sĩ sẽ yêu cầu cho người bệnh xét nghiệm bằng phương pháp sinh thiết lỏng nếu mắc ung thư, đặc biệt là ung thư di căn (ung thư tiến triển). Ung thư di căn lan từ vị trí của khối u ban đầu đến các bộ phận khác trong cơ thể. Các mảnh khối u sẽ vỡ ra trong quá trình lan rộng bằng cách di chuyển bằng máu. Thực hiện xét nghiệm sinh thiết lỏng có thể được tiến hành nhằm: 

  • Xác định tiên lượng bệnh: Xét nghiệm sinh thiết sẽ giúp các bác sĩ xác định được tế bào khối u lưu thông (CTC) có liên quan tới bệnh ung thư. Bác sĩ cũng có thể chỉ định xét nghiệm định kỳ để theo dõi tình trạng của bệnh và phương pháp điều trị. 
  • Đưa ra phương án điều trị bệnh: Bác sĩ sẽ lựa chọn phương án điều trị ung thư phù hợp nhất với từng trường hợp ca bệnh sau khi thực hiện xét nghiệm sinh thiết lỏng.

Ngoài ra, người bệnh có thể được chỉ định sinh thiết lỏng nếu không thể thực hiện sinh thiết lấy mô truyền thống để chẩn đoán ung thư. Bệnh nhân không đủ điều kiện sức khỏe sẽ được chỉ định sinh thiết lỏng. 

Xác định tiên lượng và đưa ra hướng điều trị bệnhXác định tiên lượng và đưa ra hướng điều trị bệnh

3. Những loại xét nghiệm sinh thiết lỏng

Có 4 loại xét nghiệm điển hình đảm bảo tính an toàn, chính xác khi thực hiện hình thức xét nghiệm sinh thiết lỏng:

  • Xét nghiệm tế bào khối u tuần hoàn (CTC): Được ứng dụng nhằm giúp bác sĩ xác định tiên lượng cho những bệnh nhân mắc ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú, ung thư ruột kết di căn. Ngoài ra, bác sĩ có thể theo dõi được tình trạng bệnh. Nếu CTC xuất ít trong máu thì cho thấy được tiên lượng thuận lợi, và ngược lại. 
  • Xét nghiệm EGFR Mutation Test v2 để phát hiện ctDNA: Sử dụng hình thức này để phát hiện đột biến trên gen EGFR thường gặp ở bệnh ung thư phổi không tế bào nhỏ. 
  • CDx phát hiện ct DNA: Phương pháp được ứng dụng để phát hiện những lỗi di truyền, qua đó bác sĩ sẽ có phương án điều trị tối ưu. 
  • Liquid CDx để phát hiện ctDNA: Qua xét nghiệm này, bác sĩ sẽ phát hiện những đột biến có trong căn bệnh ung thư khác nhau. 

4. Quy trình thực hiện sinh thiết lỏng

4.1.  Chuẩn bị trước khi thực hiện sinh thiết 

Bệnh nhân cần thực hiện theo những yêu cầu của các y bác sĩ, nhân viên y tế trước khi thực hiện sinh thiết. Xét nghiệm sinh thiết lỏng được thực hiện khá nhanh chóng, đơn giản vì vậy người bệnh không cần quá lo lắng mà nên giữ tinh thần thoải mái. 

4.2. Quy trình thực hiện sinh thiết

Nhân viên y tế hoặc bác sĩ sẽ thực hiện lấy mẫu máu của bệnh nhân bằng kim tiêm. Lấy 2 ống máu, mỗi ống khoảng 10ml máu. Sau đó, mang đến phòng thí nghiệm để giải phẫu mẫu bệnh. Ở phòng thí nghiệm, các thiết bị chuyên dụng sẽ thực hiện tách phần lỏng của máu (huyết tương) ra khỏi phần rắn của máu (các tế bào máu). Sau đó, sẽ có chuyên gia tiến hành phân tích mẫu mô và chất lỏng để tìm kiếm CTC hay ctDNA có trong huyết tương. 

Quy trình thực hiện xét nghiệm sinh thiết lỏngQuy trình thực hiện xét nghiệm sinh thiết lỏng

4.3. Sau khi thực hiện sinh thiết 

Sau khi thực hiện sinh thiết, kết quả sẽ được thông báo với bệnh nhân khi đã thực hiện xong quy trình phân tích mẫu máu. Lúc này bác sĩ sẽ dựa vào kết quả thu được mà tiên lượng bệnh và đưa ra phương án điều trị bệnh phù hợp với bệnh nhân

5. Những câu hỏi thường gặp khi xét nghiệm sinh thiết lỏng

Sinh thiết lỏng có chẩn đoán được ung thư không?

Sinh thiết lỏng là một phương pháp chẩn đoán, phát hiện ung thư bằng cách phân tích các phần tử có có trong máu. 

Sinh thiết lỏng có đau không?

Đây là phương pháp không xâm lấn, chính vì vậy sẽ không cảm thấy đau. Khi thực hiện sinh thiết lỏng, người bệnh có thể sẽ cảm thấy hơi khó chịu khi thực hiện lấy máu bằng kim tiêm. Tuy nhiên, quá trình này diễn ra nhanh chóng nên tình trạng này cũng mất đi ngay sau đó. 

Sinh thiết lỏng và sinh thiết khác nhau như thế nào?

Không như phương pháp sinh thiết lấy mô tiêu chuẩn thông thường, sinh thiết lỏng không trực tiếp kiểm tra mô khối u. Thay vào đó, hình thức sinh thiết này được thực hiện để tìm kiếm bằng chứng của khối u. 

Với phương pháp sinh thiết, bác sĩ sẽ lấy mẫu mô đi thực hiện giải phẫu trong phòng thí nghiệm dưới kính hiển vi. Còn đối với sinh thiết lỏng, thực hiện xét nghiệm máu để phát hiện ra tế bào khối u, DNA khối u lưu thông trong máu.

Sinh thiết lỏng có chính xác không? 

Sinh thiết lỏng có độ chính xác lên đến 70% đối với các loại ung thư như: Ung thư gan, ung thư tuyến tụy, ung thư dạ dày, ung thư thực quản, ung thư phổi, ung thư vú,....

Ngoài ra, 5 loại ung thư buồng trứng, gan, dạ dày, tuyến tụy và thực quản có độ chính xác lên tới 98%. 

6. Kết luận 

Sinh thiết lỏng là một phương pháp xét nghiệm máu giúp chẩn đoán, phát hiện và điều trị các bệnh lý ung thư. Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là một địa chỉ uy tín để thực hiện sinh thiết. Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại, bệnh viện đảm bảo mang lại kết quả chính xác, giúp người bệnh phát hiện bệnh sớm và có biện pháp điều trị kịp thời.

Tầm soát ung thư tại Bệnh viện Đa khoa Phương ĐôngTầm soát ung thư tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông

Dưới đây là một số ưu điểm khi thực hiện sinh thiết tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông:

  • Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản tại các trường đại học, bệnh viện uy tín trong và ngoài nước.
  • Trang thiết bị hiện đại, nhập khẩu từ các nước tiên tiến như Mỹ, Nhật Bản,....
  • Quy trình xét nghiệm được thực hiện theo tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo an toàn và chính xác.
  • Chi phí dịch vụ tại Phương Đông được áp dụng giảm trừ theo bảo hiểm bảo lãnh. Ngoài ra, bệnh viện thường xuyên triển khai những chương trình ưu đãi cho khách hàng nhằm đem lại lợi ích tối đa.

Để Đặt lịch khám và tầm soát ung thư từ sớm bằng phương pháp sinh thiết lỏng, bệnh nhân có thể liên hệ hotline 19001806 để được đội ngũ của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông hỗ trợ kịp thời.

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

 
501

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

19001806 Đặt lịch khám