Sỏi tuyến nước bọt dưới lưỡi: Triệu chứng, nguyên nhân và điều trị

Sỏi tuyến nước bọt dưới lưỡi là gì?

Sỏi tuyến nước bọt dưới lưỡi là hiện tượng nổi các viên sỏi nhỏ bên trong tuyến nước bọt, nằm ngay dưới lưỡi. Các viên sỏi này phần lớn không ảnh hưởng đến sức khỏe, song được khuyến cáo loại bỏ sớm tránh gây tắc nghẽn ống dẫn nước bọt, gây viêm và đau.

Sỏi tuyến nước bọt dưới lưỡi có nguy cơ cao gây tắc ống dẫn nước bọt

Các viên sỏi thường được tìm thấy bên trong ống tuyến, có kích thước nhỏ, dạng tròn, bầu dục hoặc hình thon kéo dài. Bạn nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được kiểm tra, loại bỏ theo chuẩn quy trình y khoa.

Triệu chứng sỏi tuyến nước bọt dưới lưỡi

Tuyến và ống tuyến dưới lưỡi nằm ở vị trí dễ quan sát, có thể sờ thấy sỏi ở sàn miệng. Các viên sỏi nhỏ nằm sát lỗ đổ của ống tuyến có thể tự đào thải ra ngoài nhờ hoạt động co bóp của ống.

Một số triệu chứng mà bạn có thể nhận biết rõ ràng hơn sự hình thành của sỏi tuyến nước bọt:

• Vùng sàn miệng dưới lưỡi xuất hiện các khối phồng, kích thước khác nhau.
• Bệnh nhân có thể sờ thấy sỏi, khối cứng hình tròn, bầu dục.
• Quan sát bằng mắt thường thấy khối màu vàng, trắng đục dưới niêm mạc sàn miệng.
• Mặt hoặc miệng cảm thấy đau nhức.
• Vị giác thay đổi.
• Cổ, dưới lưỡi, mặt xuất hiện tình trạng sưng.

Các triệu chứng nhận biết sỏi tuyến nước bọt hình thành dưới lưỡi

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân hình thành sỏi tuyến nước bọt phần lớn xảy ra do sự tích tụ khoáng chất bên trong các ống dẫn lưu tuyến nước bọt. Các viên sỏi không được loại bỏ kịp thời sẽ vón thành cục, tạo thành một khối chặt cứng làm tắc nghẽn ống dẫn nước bọt.

Một số yếu tố nguy cơ khác có thể hình thành các viên sỏi như:

• Người lớn tuổi sử dụng cùng lúc nhiều loại thuốc gây khô miệng.
• Nhiễm trùng tuyến nước bọt, nhiễm trùng hạch bạch huyết, nhiễm trùng thứ cấp.
• Các rối loạn miễn dịch khác như HIV, AIDS, Sjogren, viêm khớp dạng thấp, tiểu đường.
• Người có tiền sử lạm dụng rượu bia, gây sưng tuyến nước bọt ở hai bên mặt.

Các phương pháp chẩn đoán

Để có hướng can thiệp điều trị phù hợp, bệnh nhân cần được xét nghiệm chẩn đoán lâm sàng. Một số kỹ thuật tiên tiến có thể được chỉ định bao gồm:

• Siêu âm là phương pháp chẩn đoán đơn giản nhất, xác định sỏi tuyến nước bọt với độ nhạy và đặc hiệu cao.
• Chụp sialography có tiêm thuốc cản quang giúp khảo sát tình trạng ống tuyến, loại trừ tắc nghẽn ống tuyến do u hoặc sỏi.
• Chụp CT, MRI là kỹ thuật chẩn đoán sỏi tuyến nước bọt cho hình ảnh rõ nét, chi tiết. Kết quả hình ảnh cũng hỗ trợ việc đánh giá mô mềm ống tuyến hoặc quanh tuyến, qua đó phát hiện bệnh lý đi kèm.

Các phương pháp thường được ứng dụng phát hiện sỏi tuyến nước bọt

Điều trị sỏi tuyến nước bọt dưới lưỡi

Điều trị sỏi tuyến nước bọt dưới lưỡi thông thường sẽ được bắt đầu bằng các biện pháp bảo tồn. Áp dụng một số cách như xoa bóp tuyến nước bọt, dùng thuốc chống viêm không steroid, sialogues, sử dụng kháng sinh khi có dấu hiệu viêm nhiễm.

Việc xử lý sỏi ở ống tuyến ngắn, tuyến nước bọt có phần dễ dàng hơn sỏi tuyến dưới dám và tuyến mang tai. Dựa vào vị trí hình thành sỏi, bệnh nhân sẽ được xây dựng phác đồ can thiệp phù hợp.

Thủ thuật xâm lấn tối thiểu

Các thủ thuật xâm lấn thường được chỉ định với các viên sỏi kích thước nhỏ, trung bình, phổ biến sỏi ống tuyến. Bác sĩ ứng dụng kỹ thuật nội soi ống tuyến để loại bỏ sỏi, bảo tồn tuyến nước bọt, hạn chế tối đa các di chứng do cắt bỏ.

Thủ thuật xâm lấn tối thiểu nhằm mục đích bảo tồn ống tuyến nước bọt

Với sỏi có kích thước trung bình, lớn, nằm ở tuyến mang tai, bác sĩ có thể sử dụng tia laser tán sỏi. Quá trình này giúp việc loại bỏ sỏi tuyến nước bọt trở nên dễ dàng, thuận lợi hơn.

Phẫu thuật

Phương pháp phẫu thuật chỉ áp dụng với trường hợp sỏi tuyến nước bọt không thể điều trị dứt điểm bằng thủ thuật. Bệnh nhân cần có hướng xâm lấn sâu hơn để loại bỏ các viên sỏi.

Hướng dẫn chăm sóc sau phẫu thuật

Với người bệnh được chỉ định cắt bỏ tuyến nước bọt, cần chú ý tuyệt đối đến khâu chăm sóc hậu phẫu. Đồng thời để giảm thiểu các vấn đề không mong muốn sau cắt bỏ như sâu răng, nhiễm trùng, cần lưu ý:

• Uống nước ấm đều đặn mỗi ngày, trung bình 2 lít/ngày.
• Giữ vệ sinh khoang miệng sạch sẽ bằng cách súc miệng đều đặn trước và sau bữa ăn, đánh răng đều đặn sáng và tối.
• Nhai kỹ nuốt chậm thức ăn, nên ăn từng miếng nhỏ.
• Kích thích tuyến nước bọt hoạt động bằng cách ngậm kẹo không đường hoặc nhai kẹo cao su.
• Không súc miệng với nước chứa thành phấn hóa chất nguy hại cho sức khỏe.
• Kiêng các loại đồ uống chứa cồn, giàu tính axit và nicotin như thuốc lá.
• Sử dụng các thực phẩm chức năng không kê đơn, tăng cường độ ẩm cho khoang miệng.

Xem thêm: Vệ sinh họng sao cho đúng cách? Lưu ý gì khi làm sạch cổ họng?

Hướng dẫn chăm sóc hậu phẫu cắt tuyến nước bọt dưới lưỡi

Biến chứng nguy hiểm

Sỏi tuyến nước bọt không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến biến chứng viêm cấp tính, mạn tính. Tình trạng tắc nghẽn cũng có thể khiến dòng chảy nước bọt bị ảnh hưởng, gây sưng và đau.

Chưa dừng ở những cảm giác khó chịu, ngăn cản dòng chảy thông thường có thể gia tăng sự phát triển của vi khuẩn, dẫn đến nhiễm trùng.

Người bệnh bị tắc nghẽn tuyến nước bọt mãn tính có thể làm tăng nguy cơ hỏng tế bào tuyến nước bọt, gây viêm cục bộ. Bệnh nhân cần được điều trị sớm, ngừa thêm biến chứng teo tuyến hoặc xơ hóa vĩnh viễn.

Cách phòng ngừa sỏi tuyến nước bọt dưới lưỡi

Hiện nay chưa có nghiên cứu chứng minh nguyên nhân gây sỏi tuyến nước bọt, nên không có biện pháp phòng ngừa cụ thể. Để ngăn bệnh tình khởi phát hoặc chuyển biến nặng, bệnh nhân cần tập trung chăm sóc sức khỏe khong miệng.

Một số hướng dẫn được khuyến nghị thực hiện bao gồm:

• Vệ sinh răng đều đặn hàng ngày.
• Nói không với khói thuốc lá.
• Tránh sử dụng rượu bia, nước ngọt hoặc các chất kích thích.
• Thiết lập chế độ dinh dưỡng cân bằng, không lạm dụng thực phẩm giàu canxi.
• Uống nước ấm để giữ ẩm cho vòm miệng, giữ ấm cổ họng.
• Tầm soát sức khỏe Tai - Mũi - Họng.

Biện pháp phòng ngừa sỏi tuyến nước bọt bên dưới lưỡi

Chuyên khoa Tai - Mũi - Họng, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là cơ sở y tế uy tín trong tầm soát sức khỏe tai mũi họng nói riêng và sức khỏe tổng thể nói chung. Khách hàng liên hệ hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được kiểm tra, nhận liệu trình điều trị.

Sỏi tuyến nước bọt dưới lưỡi là bệnh không lây nhiễm, riêng với nguyên nhân nhiễm trùng do virus, vi khuẩn có thể truyền nhiễm cho người khác qua tiếp xúc dịch tiết. Người bệnh cần chủ động điều trị, có biện pháp phòng ngừa khi tiếp xúc với người xung quanh.