Đa phần các mẹ mới sinh đều cảm thấy lúng túng khi sữa chưa về hoặc sữa tiết ra rất ít. Từ lo lắng con bị đói, tới băn khoăn liệu có nên pha thêm sữa công thức cho trẻ bú? Hãy cùng theo dõi lời giải đáp của chuyên gia phụ sản 35 năm kinh nghiệm trong bài viết dưới đây.
Nguyên nhân khiến mẹ mới sinh không có sữa hoặc ít sữa
Chia sẻ về thời gian sữa mẹ bắt đầu xuất hiện, TTUT.BS CKII Nguyễn Thị Bích Ngọc (Chuyên gia sản phụ khoa BV Phương Đông - Nguyên Trưởng khoa Sản, BV Thanh Nhàn) cho biết: thông thường, sữa non đã có trong bầu vú mẹ từ 40 giờ đầu sau sinh. Với mẹ đẻ thường thì chỉ khoảng 2-4 tiếng sau sinh, ngực mẹ sẽ tiết ra sữa non cho trẻ bú và sau đó tới sữa đầu. Còn nếu sinh mổ thì khoảng 5-6 tiếng sau khi hồi sức, sữa mẹ sẽ về. Sữa tiết ra nhiều hơn sau 3-5 ngày sau sinh.
Các trường hợp mới sinh không có sữa hoặc rất ít sữa có thể do một số nguyên nhân sau:
- Người mẹ quá căng thẳng.
- Bị mất cân bằng nội tiết tố sau sinh.
- Do chế độ ăn uống thiếu khoa học.
- Tác dụng ngược của một số loại thuốc hoặc thảo dược.
- Do tình trạng sinh khó, sinh non hoặc bị tai biến sản khoa.
- Bắt nguồn từ tuổi tác của người mẹ khi sinh con.
Dấu hiệu nhận biết mẹ không có sữa hoặc ít sữa gồm:
- Bầu ngực không tăng kích cỡ sau sinh.
- Sờ vào ngực thấy nhão.
- Cố nặn ngực cũng không thấy sữa tiết ra.
Có cần cho trẻ bú thêm sữa công thức nếu mẹ mới sinh bị ít sữa?
Những ngày đầu mới sinh, sữa chưa về nhiều, mẹ liền đi pha sữa công thức cho con uống với tâm lý sợ con đói, ảnh hưởng tới sức khỏe,... Theo bác sĩ CKII Nguyễn Thị Bích Ngọc đây có thể là một sai lầm bởi mẹ đã bỏ qua nguồn dưỡng chất trọn vẹn và giàu kháng thể nhất giúp trẻ phòng tránh nhiều bệnh tật.
“Các mẹ đừng quá lo lắng trẻ bị đói vì khi mới chào đời, trẻ đã có sẵn nguồn năng lượng dự trữ đủ duy trì trong ít nhất 24 giờ sau đó. Thêm một lý do nữa là, trẻ vừa sinh ra có kích thước dạ dày rất nhỏ, chỉ chứa được khoảng 5ml sữa mỗi lần bú. Ăn lượng sữa quá nhiều đôi khi còn khiến bé khó chịu, nôn trớ. Và không phải cứ trẻ quấy khóc tức là đang đói, là ăn chưa đủ.”, bác sĩ Ngọc cho biết thêm.
Bé nên được da kề da cùng mẹ và tập bú ngay sau sinh để kích thích sữa mẹ mau về.
Sữa mẹ là nguồn cung cấp dinh dưỡng đầy đủ và an toàn nhất cho trẻ sơ sinh, hơn bất kỳ loại sữa công thức nào. Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, sữa mẹ không nhiễm khuẩn, và có kháng thể giúp trẻ phòng tránh được các nguy cơ nhiễm nhiều loại bệnh tật mà các loại sữa công thức khác không có hoặc có rất ít.
Sữa mẹ cũng chứa đầy đủ các axit béo cần thiết, các men lipaza để tiêu hóa mỡ, vitamin, sắt, phù hợp nhất với trẻ. Còn các loại sữa công thức khác không có đầy đủ axit béo cần thiết, trong khi, lượng đạm lớn dễ khiến trẻ khó tiêu hóa.
“Cho trẻ bú sữa công thức lúc mới sinh chỉ nên áp dụng trong các trường hợp thật sự cần thiết”, bác sĩ Ngọc khuyến cáo. Để kích thích sữa mau về, mẹ nên cho con bú ngay lập tức sau sinh, giúp báo hiệu cơ thể nhanh chóng tiết ra prolactin, oxytocin để tạo sữa. Đây cũng là cách da kề da mang lại nhiều lợi ích vàng cho sức khỏe của trẻ, khiến trẻ yên tâm, cơ thể mẹ nhanh chóng hồi phục hơn.
Trẻ bú sữa mẹ không chỉ hấp thụ được nguồn dinh dưỡng quý giá mà còn tăng sự gắn kết với mẹ.
Sự khác biệt về chất lượng sữa theo từng giai đoạn tiết sữa khi cho con bú mẹ
Điều tốt nhất cho trẻ mới sinh là cần được bú mẹ trong vòng 1 giờ đầu, để hấp thụ toàn bộ lợi ích vàng của dòng sữa non (Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia). Theo đó, mẹ lưu ý không cần cho trẻ bú thêm sữa công thức vào thời điểm này. Khoảng 3-4 ngày sau sinh, sữa non chuyển sang dạng sữa trưởng thành sẽ tiết ra nhiều và liên tục để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ.
Tuy nhiên, mẹ cần biết chất lượng sữa mẹ ở các giai đoạn tiết sữa luôn có sự khác biệt rõ ràng, thường được phân biệt là sữa đầu bữa và sữa cuối bữa.
- Sữa đầu bữa: dạng sữa tiết ra ngay khi trẻ ngậm ti mẹ, có màu hơi xanh, lượng dồi dào, cung cấp nhiều đạm, đường, nước, cùng nhiều chất dinh dưỡng khác.
- Sữa cuối bữa: được tiết ra vào cuối bữa bú của trẻ, lúc mà bầu ngực mẹ đã không còn căng. Sữa này có màu trắng, chứa nhiều chất béo hơn sữa đầu, cung cấp năng lượng giúp trẻ tăng cân tốt. Do đó, đảm bảo sự tăng trưởng của trẻ, mẹ nên để trẻ bú hết phần sữa này rồi mới chuyển bên vú.
Hình ảnh phân biệt sữa mẹ theo từng giai đoạn tiết sữa.
Mẹ cần lưu ý thêm là trong 6 tháng đầu sau sinh, trẻ chỉ cần bú sữa mẹ là đã đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng, mẹ không cần phải cho trẻ bú thêm sữa công thức hay uống thêm nước (nếu không quá cần thiết). Từ 6 tháng tuổi trở ra, trẻ cần được ăn bổ sung nhưng sữa mẹ vẫn là nguồn năng lượng quan trọng.
Nên chọn sữa công thức như thế nào nếu bắt buộc phải cho trẻ bú sau sinh?
Trường hợp mẹ gặp vấn đề về sức khỏe hay lý do bất khả kháng nào đó không thể cho con bú sữa mẹ khi vừa sinh thì trẻ bắt buộc phải được nuôi thay thế bằng sữa công thức. Khi này, mẹ nên chọn các loại sữa chất lượng của các thương hiệu uy tín, được chứng nhận, kiểm định rõ ràng.
Đặc biệt, mẹ cũng cần lưu ý chọn địa chỉ mua sữa tin cậy, tránh mua phải hàng nhái, hàng giả kém chất lượng. Mẹ càng nên tìm hiểu kỹ về thành phần, hạn sử dụng, cách thức pha sữa, bảo quản sữa công thức để tránh làm giảm dinh dưỡng của sữa. Không nên cho trẻ uống sữa đã pha và để quá lâu bên ngoài. Lượng sữa trẻ không bú hết nên bỏ đi, tránh tình trạng nhiễm khuẩn, khiến trẻ bị rối loạn tiêu hóa.
Sữa Morinaga Hagukumi số 1 được nhiều mẹ lựa chọn khi bắt buộc phải cho con bú sữa công thức.
Với trẻ mới sinh bắt buộc phải dùng thêm sữa công thức, mẹ nên chọn các loại sữa tốt cho tiêu hóa, giàu kháng thể như sữa Morinaga Hagukumi số 1 dành cho trẻ 0-6 tháng. Sữa bổ sung Lactoferrin, một thành phần dinh dưỡng có nhiều trong sữa non rất tốt cho trẻ trong những năm tháng đầu đời.
Điều quan trọng khi bắt đầu làm mẹ là luôn cần giữ một tâm thế vững vàng để đảm bảo cho con điều kiện tốt nhất. Trau dồi kiến thức mỗi ngày cũng là điều cần thiết giúp mẹ nuôi con khoa học, thảnh thơi hơn.