Chế độ dinh dưỡng hằng ngày có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe đôi mắt. Nhiều người cho rằng sử dụng ánh sáng xanh trong thời gian dài, ảnh hưởng từ chấn thương hay quá trình lão hoá mới gây giảm thị lực nhưng những món ăn bạn tiêu thụ mỗi ngày cũng có thể làm mắt suy yếu nhanh hơn.
Đặc biệt, một số loại thực phẩm nếu ăn quá nhiều có thể kích thích quá trình viêm, gây tổn thương mao mạch nuôi mắt. Từ đó, bạn có nguy cơ cao mắc các bệnh lý như thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể, khô mắt hay tăng nhãn áp nhanh hơn. Do đó, nắm rõ các loại thực phẩm không tốt cho mắt để hạn chế tiêu thụ là điều hết sức quan trọng!
Tổng hợp các loại thực phẩm không tốt cho mắt
Theo các bác sĩ chuyên khoa Dinh dưỡng, dưới đây là một số loại thực phẳm không tốt cho mắt mà bạn nên hạn chế lựa chọn cho bữa ăn hàng ngày:
Đồ ăn đóng hộp, đồ ăn chế biến sẵn
Đồ hộp, thịt nguội, xúc xích, snack đóng gói hay mì gói nêm sẵn đều là nhóm thực phẩm nhiều người yêu thích nhưng nếu ăn quá nhiều sẽ gây ra các ảnh hưởng tiêu cực với đôi mắt.
Nguyên nhân là theo các chuyên gia dinh dưỡng, thành phần của chúng chứa nhiều hoạt chất gây hại như:
- Nhiều muối (natri): Có thể làm tăng huyết áp, từ đó làm tổn thương hệ thống mao mạch nuôi võng mạc. Người ăn mặn trong thời gian dài có nguy cơ cao bị tăng nhãn áp hoặc nhìn mờ do thiếu máu nuôi mắt.
- Nhiều chất bảo quản + phụ gia: Các thành phần này có thể thúc đẩy stress oxy hóa và làm suy yếu tế bào võng mạc.
- Ít vitamin và khoáng chất: Hoạt chất này nếu được bổ sung quá nhiều sẽ khiến mắt dễ mỏi, nhanh khô và kém phục hồi khi làm việc nhiều trước màn hình.
Lời khuyên là nếu phải dùng đồ hộp, bạn nên ưu tiên sản phẩm ít muối, ít phụ gia và kết hợp thêm rau xanh, hoa quả để cân bằng dinh dưỡng.
Xem thêm: Thoái hóa võng mạc: Dấu hiệu nhận biết sớm và cách điều trị
Các loại đồ ăn đóng hộp là một trong số các loại thực phẩm không tốt cho mắt
Đồ chiên rán
Khoai tây chiên, gà rán, nem rán hay hamburger đều chứa lượng lớn chất béo bão hòa và trans fat – nhóm chất cản trở máu lưu thông, ảnh hưởng đến hoạt động của mô võng mạc và dây thần kinh thị giác.
Khi ăn thường xuyên, cơ thể dễ bị tăng cholesterol xấu, khiến dòng máu nuôi mắt lưu thông kém. Ngoài ra, các loại thực phẩm này cũng tạo nhiều gốc tự do làm tổn thương các tế bào võng mạc.
Đặc biệt, theo các bác sĩ chuyên khoa, ăn đồ chiên rán liên tục trong thời gian dài còn khiến bệnh nhân dễ bị thoái hóa điểm vàng (AMD) và đục thủy tinh thể. Đồng thời, dầu mỡ tích tụ lâu ngày có thể làm tăng huyết áp, từ đó gây tổn thương võng mạc và giảm thị lực.
Bơ thực vật
Dù có nguồn gốc thực vật nhưng điều này không có nghĩa là mọi loại bơ đều tốt cho sức khoẻ đôi mất. Trong trường hợp này, bơ không được xếp vào nhóm thực phẩm không tốt cho mắt bởi nhiều loại bơ thực vật vẫn chứa:
- Trans fat – chất béo chuyển hóa làm tăng viêm và khiến mạch máu kém đàn hồi.
- Phụ gia tạo màu, mùi và độ sánh.
Nếu dùng thường xuyên, bơ thực vật có thể đẩy nhanh tốc độ lão hóa tế bào mắt, làm tăng nguy cơ thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể theo thời gian.
Bơ thực vật cũng không tốt cho việc duy trì thị lực và bảo vệ sức khoẻ mắt
Đồ ăn liền
Trong số các loại thực phẩm không tốt cho mắt, tất nhiên là phải kể đến các loại mì gói, cháo ăn liền, phở gói hay pizza đông lạnh. Theo chuyên gia dinh dưỡng, các loại thực phẩm này không tốt cho cơ thể nói chung và mắt nói riêng bởi chúng:
- Chứa nhiều muối và chất béo bão hòa: Muối khiến cơ thể giữ nước, làm tăng áp lực lên mạch máu; còn chất béo bão hòa dễ gây tắc nghẽn thành mạch khiến lượng máu nuôi mắt lưu thông kém.
- Có nhiều chất bảo quản: Một số chất khi tích tụ lâu ngày có thể thúc đẩy viêm, làm mắt dễ đỏ, mỏi và nhạy cảm với ánh sáng.
- Thiếu dưỡng chất tốt cho thị lực: Không có vitamin A, lutein hay omega-3 thì quá trình bảo vệ sức khoẻ mắt sẽ kém hiệu quả hơn.
Nước ngọt
Nước ngọt, nước tăng lực, soda hay trà sữa đều chứa lượng đường rất cao, đôi khi bạn chỉ cần uống một lon nhỏ đã có thể vượt mức đường khuyến nghị cho cả ngày. Khi nạp quá nhiều đường, cơ thể sẽ đối mặt với các hệ quả sau:
- Đường huyết tăng nhanh: Lượng đường lớn làm tổn thương các mao mạch nhỏ ở võng mạc, tương tự biến chứng mắt ở người tiểu đường. Điều này khiến mắt dễ mờ, chấm đen xuất hiện trong tầm nhìn.
- Tăng triglyceride (mỡ máu): Mỡ máu cao làm hẹp và cứng động mạch làm lượng máu đến mắt giảm đi đáng kể.
- Giảm hấp thu chất chống oxy hóa: Thiếu các chất bảo vệ tế bào khiến mắt dễ nhạy sáng, nhanh mỏi và tổn thương bởi ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính.
Ngoài ra, các bác sĩ chuyên khoa còn ghi nhận: Uống nước ngọt thường xuyên khiến thị lực giảm nhanh hơn, cảm giác mỏi mắt, nhức hốc mắt xuất hiện nhiều hơn và nguy cơ thoái hóa điểm vàng tăng lên theo thời gian.
Đồ uống chứa chất kích thích (rượu bia, cà phê…)
Khi uống quá nhiều rượu, bia hoặc cà phê, cơ thể mất nước và rối loạn chuyển hóa, gây ra hàng loạt vấn đề liên quan đến mắt. Những loại đồ uống này cũng gây ra các phản ứng tiêu cực cho cơ thể và mắt như sau:
- Khi thiếu nước, tuyến lệ giảm hoạt động trực tiếp khiến mắt khô, rát, cảm giác cộm như có bụi.
- Giảm hấp thu vitamin A, cơ thể bị thiếu hụt lâu dài khiến mắt nhìn mờ vào ban đêm hoặc dễ nhạy sáng.
Bạn cũng không nên uống nhiều loại đồ uống chứa chất kích thích
Các loại thực phẩm tốt cho mắt
Đề chủ động bảo vệ thị lực, bên cạnh chủ động giảm thiểu các loại thực phẩm không tốt cho mắt kể trên, bạn cũng nên tích cực bổ sung các món ăn có công dụng tăng cường sức khoẻ cho mắt như sau:
- Rau củ xanh đậm như cải xoăn, rau bina, cải búp… chứa nhiều vitamin C, E và A (dưới dạng lutein và zeaxanthin). Đây là các dưỡng chất giúp giảm khô mỏi mắt, đồng thời hạn chế nguy cơ thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể.
- Ngô là nguồn cung cấp dồi dào lutein và zeaxanthin – hai sắc tố quan trọng giúp bảo vệ thị lực. Chỉ cần nửa chén ngô đã mang đến gần 2g carotenoid tốt cho mắt. Ăn ngô thường xuyên sẽ giúp duy trì lượng dưỡng chất này trong cơ thể và giảm nguy cơ đục thủy tinh thể theo thời gian.
- Cá hồi giàu omega-3 – dưỡng chất giúp giữ ẩm cho mắt, bảo vệ võng mạc và hỗ trợ phòng ngừa thoái hóa điểm vàng
- Các loại đậu đỏ, đậu mắt đen, đậu lăng và nhiều loại đậu khác đều chứa kẽm và bioflavonoid. Đây là những chất hỗ trợ và bảo vệ võng mạc, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến võng mạc khi bạn lớn tuổi.
- Trứng, đặc biệt là lòng đỏ trứng là kho lutein, zeaxanthin và kẽm tự nhiên. Các dưỡng chất này giúp mắt hoạt động tốt và giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng.
- Các loại quả mọng bao gồm việt quất, phúc bồn tử hay mâm xôi đều chứa nhiều vitamin C và chất chống oxy hóa mạnh. Chúng giúp tăng cường miễn dịch, chống lại các gốc tự do và hỗ trợ bảo vệ mắt khỏi lão hóa.
Có thể nói, giữ đôi mắt khỏe mạnh không chỉ phụ thuộc vào việc thăm khám và duy trì kiểm tra thị lực thường xuyên mà còn nằm ở thói quen tránh xa những thực phẩm không tốt cho mắt. Khi bạn chủ động làm chủ bữa ăn hàng ngày, bắt đầu thay đổi dủ chỉ là bước nhỏ nhất sẽ hỗ trợ đôi mắt luôn sáng khỏe và linh hoạt theo thời gian.
