Trẻ bị sốt nên làm gì? Những điều cha mẹ cần chú ý

Sốt là tình trạng gì?

Sốt là tình trạng thân nhiệt của trẻ cao hơn bình thường, đây là cơ chế để trẻ chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, vi rút,... Tuy nhiên, việc trẻ sốt cao có thể gặp phải những biến chứng nguy hiểm. Trẻ em được xác định sốt khi nhiệt độ ở nách trên 37,5 độ C, ở người lớn cũng được xác định ở nhiệt độ này.

Trẻ cần đo nhiệt độ cho trẻ ngay khi nghi trẻ bị sốt

Cha mẹ cần biết rằng sốt không phải là bệnh, nó chỉ là một dấu hiệu cho thấy cơ thể đang chống lại bệnh tật. Hệ thống phòng thủ của cơ thể sẽ được kích thích, các tế bào bạch cầu và các tế bào khác chiến đấu để tiêu diệt mầm bệnh nên sẽ khiến thân nhiệt trẻ tăng cao.

Sốt ở trẻ em có những loại nào?

Mỗi một biểu hiện sốt ở trẻ em sẽ được phân làm các loại sốt tùy theo nguyên nhân, thời gian sốt như sau:

Sốt cấp tính: Nguyên nhân của sốt chính là do virus. Thời gian phát hiện trẻ sốt từ 1 - 2 ngày, trẻ có thể dùng thuốc hạ sốt, nhưng nếu cơ thể trẻ không hạ thì phụ huynh cần đưa trẻ đi khám. 

Sốt nhẹ: Đây là tình trạng sốt có nhiệt độ từ 37,5 độ C đến 38 độ C. Sốt nhẹ có thể gặp trong các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên như viêm họng hoặc nhiễm trùng đường hô hấp dưới như viêm phế quản, viêm phổi. Một số nhiễm trùng các cơ quan khác như nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng đường tiêu hóa,... cũng có thể gây sốt nhẹ. Ngoài ra, trẻ còn có thể sốt nhẹ khi mọc răng, cảm nắng, cảm lạnh,… 

Sốt kéo dài: Tình trạng này là sốt kéo dài nhiều ngày không thuyên giảm. Lúc này, cha mẹ cần lưu ý tình trạng trẻ sốt kéo dài của trẻ và cho trẻ đến bệnh viện ngay lập tức. Vì đây có thể là dấu hiệu của những căn bệnh nguy hiểm nhất. Các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp, tiết niệu, tiêu hóa,... sẽ diễn biến rất nhanh khó lường trước. Trường hợp nặng nếu không được điều trị kịp thời có thể gây sốt kéo dài. Đặc biệt nhiễm khuẩn huyết rất có thể đã xảy ra với trẻ. 

Bệnh sốt phát ban: Đây là tình trạng trẻ bị sốt cao và kèm theo các nốt ban đỏ xuất hiện trên mặt và cơ thể của trẻ. Bệnh sốt phát ban có thể kèm theo các triệu chứng khác như: ho nhiều, sổ mũi, đỏ mắt, biếng ăn,… trẻ rất có thể đang mắc bệnh sởi hoặc rubella hoặc một loại virus nào đó. Tốt hơn hết, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám sớm để được điều trị kịp thời.

Sốt phát ban là trẻ bị nổi ban đỏ khi bị sốt

Trẻ bị sốt nên làm gì? Nhận biết đúng dấu hiệu

Cha mẹ để có thể biết trẻ bị sốt nên làm gì thì cần chú ý tới dấu hiệu trẻ bị sốt trước. Một số dấu hiệu cho thấy trẻ đang bị sốt:

•  Cảm thấy mệt mỏi.
•  Xanh xao.
•  Em bé trở nên biếng ăn.
•  Đau đầu hoặc đau nhức cơ thể 
•  Cảm thấy khó chịu 

Cảm giác khó chịu kèm cơ thể nóng là dấu hiệu trẻ bị sốt

Những dấu hiệu cho thấy trẻ đang gặp tình trạng không tốt khi sốt và cần tới sự giúp đỡ từ những cơ sở y tế ngay lập tức nếu: 

• Trẻ dưới 2 tháng bị sốt.
• Sốt trên 40 độ C. 
• Trẻ khóc không kiểm soát được hoặc trở nên rất khó chịu.
• Trẻ khóc khi di chuyển hoặc khi bố mẹ chạm vào chúng.
• Hôn mê, khó thức dậy, cứng cổ, phát ban. 
• Trẻ khó thở và không thấy đỡ sau khi hút mũi. 
• Trẻ em gặp khó khăn khi nuốt thức ăn hoặc bú.
• Nôn ra mọi thứ, phân có máu, nôn ra máu. 
• Đứa trẻ lên cơn co giật. 
• Bé trông rất yếu và mệt mỏi. 
• Trẻ bị sốt phải được đưa đến bác sĩ trong vòng 24 giờ nếu trẻ từ 2 đến 4 tháng tuổi (trừ khi trẻ bị sốt trong vòng 8 giờ sau khi tiêm vắc xin bạch hầu - ho gà - uốn ván và trẻ không có triệu chứng bệnh nghiêm trọng khác).

Nguyên nhân khiến trẻ bị sốt

Cha mẹ trước khi phân vân về việc trẻ bị sốt nên làm gì để hạ sốt, thì phụ huynh cần biết nguyên nhân gây sốt bằng cách kiểm tra nhiệt độ của trẻ. Trẻ bị sốt chủ yếu do các nguyên nhân chính sau: 

• Nhiễm trùng đường hô hấp trên. 
• Cảm lạnh thông thường. 
• Nhiễm trùng tai ở trẻ nhỏ. 
• Bệnh sốt phát ban do vi rút gây ra. 
• Trẻ em bị viêm amidan. 
• Tiết niệu, trùng thận bị nhiễm trùng. 
• Trẻ bị thủy đậu, ho gà hoặc một bệnh thông thường khác. 

Ngoài ra, trẻ bị sốt còn được gây ra bởi các tác nhân sau:

• Mọc răng: Trẻ có thể sốt nhẹ, bứt rứt, khó ngủ, chán ăn, chảy nước dãi. 

• Mặc quá nhiều quần áo: Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh có thể bị tình trạng sốt khi mặc quá nhiều quần áo. Do cơ chế điều hòa thân nhiệt của trẻ chưa hoàn thiện, nên trẻ dễ thay đổi thân nhiệt theo môi trường bên ngoài.
• Tiêm phòng: Trẻ có thể bị sốt nhẹ sau khi tiêm phòng các bệnh như thương hàn, bạch hầu, uốn ván, sởi, quai bị,... 

Trẻ em khi đi tiêm phòng sẽ bị sốt điều đó không nguy hiểm sức khỏe trẻ

Một trong những trường hợp không nên cho trẻ uống thuốc hạ sốt là khi trẻ vừa được tiêm phòng. Tiêm phòng giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch trong cơ thể, sốt sẽ kích thích phản ứng miễn dịch của trẻ. Ngoài ra, sốt cũng có thể tiêu diệt một số kháng nguyên gây bệnh cho trẻ. 

Sốt có tác dụng kích thích quá trình trao đổi chất trong tế bào tạo điều kiện để tích lũy năng lượng. Sốt do có những tác dụng bất ngờ nên y học cũng đã phát triển ứng dụng gây sốt nhân tạo. Điều ấy giúp xử lý các trường hợp bệnh nhân cần được điều trị sẹo lồi, sẹo co sau bỏng,...

Tất nhiên, sốt cũng có nhiều tác động đến cơ thể con người chúng ta, đặc biệt là đối với cơ thể non nớt của trẻ em. Khi trẻ sốt cao, cơ thể sẽ mất nước, rối loạn điện giải và có thể dẫn đến co giật, suy kiệt, trụy tim,…Đôi khi sốt cao kéo dài còn dẫn đến những biến chứng nguy hiểm cho trẻ sau này.

Khi trẻ bị sốt nên làm gì?

Khi trẻ sốt các bậc cha mẹ phải hiểu rõ về tình trạng sức khỏe của trẻ thông qua sự tư vấn của các bác sĩ. Ngoài ra, việc thực hiện các phương pháp dưới đây cũng sẽ giúp trẻ nhanh chóng phục hồi sức khỏe. 

• Cho trẻ uống nhiều nước: Khi trẻ bị sốt, cơ thể trẻ rất dễ bị mất nước, vì vậy việc bổ sung nhiều nước cho cơ thể của trẻ là vô cùng quan trọng. Cha mẹ có thể bổ sung nước cho trẻ bằng cách cho trẻ ăn những thức ăn mềm, dẻo hoặc loãng như: Cháo, súp, canh,… Các loại nước ép rau, củ, quả giàu chất dinh dưỡng, vitamin sẽ giúp bé tăng sức đề kháng khi bị sốt.

Bổ sung vitamin cho trẻ thường xuyên để trẻ có sức đề kháng khỏe mạnh

• Không nên cho trẻ mặc quá dày hoặc mặc quá kín khi bị sốt: Sốt có thể khiến trẻ rùng mình, nhưng cha mẹ nên cho trẻ mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát. Điều đó giúp kích thích quá trình thoát nhiệt làm hạ sốt nhanh hơn. 
• Tránh để trẻ bất động: Khi trẻ bị sốt, các hoạt động và trò chơi của trẻ cũng giúp cơ thể trẻ thoát nhiệt nhanh hơn. Tuy nhiên, cha mẹ nên tránh để trẻ vận động quá mạnh. 
• Nên cho trẻ hoạt động trong môi trường thoáng mát: Trẻ bị sốt khiến các bậc cha mẹ thường lo lắng gió sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của bé, nên phụ huynh sẽ cho bé ở trong phòng kín, kín gió. Việc đó không giúp trẻ hạ sốt mà còn có thể gây ra các bệnh khác. 
• Chườm ấm: Phụ huynh cần kết hợp chườm ấm để hạ sốt cho trẻ. Chườm ấm sẽ khiến lỗ chân lông nở ra, làm giãn mạch máu ngoại vi, tăng khả năng tản nhiệt, từ đó trẻ nhanh hạ sốt. Cha mẹ nhúng khăn vào nước ấm (bạn có thể thử độ nóng của nước bằng cách nhúng khuỷu tay vào và cảm thấy ấm như khi tắm cho trẻ). Nếu nước nguội, bạn nên pha thêm nước nóng hoặc thay bằng một chậu nước nóng khác, kiểm tra nhiệt độ rồi lau lại người cho trẻ. 

Phụ huynh có thể chườm ấm cho trẻ để trẻ thoát nhiệt hạ sốt

• Sử dụng thuốc hạ sốt đúng liều lượng: Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại thuốc hạ sốt cho trẻ, cha mẹ có thể tham khảo như Paracetamol hoặc Acetaminophen. Tuy nhiên việc sử dụng thuốc như thế nào thì cha mẹ nên nghe theo sự hướng dẫn của bác sĩ để tránh dùng quá liều.
• Xử trí co giật do sốt tại nhà: Trẻ em co giật do sốt chỉ xuất hiện ở khoảng 2-5% trẻ em, độ tuổi thường gặp nhất là trẻ 6 tháng đến 5 tuổi, đặc biệt là trẻ 12-18 tháng. Sốt dẫn đến co giật thường xảy ra vào ngày đầu tiên của bệnh và khi nhiệt độ của trẻ trên 39 độ C. Cơn co giật thường kéo dài 1-2 phút và không gây tổn thương não cũng như sự phát triển trí tuệ của trẻ sau này. Một số cơn co giật kéo dài hơn 10 phút, đặc biệt là những cơn co giật khu trú hoặc những cơn co giật nhiều hơn một lần trong 2 giờ có nguy cơ phát triển chứng động kinh. Hầu hết các cơn co giật do sốt sẽ kéo dài rồi tự biến mất trong vòng vài phút. Nếu trẻ bị sốt co giật, phụ huynh hãy bình tĩnh và làm những việc sau: Đặt trẻ nằm nghiêng trên mặt phẳng, đảm bảo trẻ không bị ngã. Bạn cần bắt đầu tính thời gian và loại bỏ các vật cứng và sắc nhọn gần trẻ. Sau đó trẻ cần được nới lỏng quần áo. Phụ huynh cần quan sát tình trạng co giật của trẻ và không cho bất cứ thứ gì vào miệng trẻ, không chạm hoặc giữ trẻ. 
• Phòng ngừa co giật: Cơn co giật do sốt có thể được giảm thiểu ở một mức độ nào đó bằng cách kiểm soát tốt cơn sốt của trẻ. Việc cho trẻ uống paracetamol hoặc ibuprofen khi bắt đầu sốt là để cho trẻ dễ chịu hơn và giúp hạ sốt nhanh hơn.
• Vệ sinh an toàn: Cả gia đình cần được giữ vệ sinh sạch sẽ môi trường sống, điều này để tránh nguy cơ lây nhiễm bệnh bằng cách: dùng xà phòng rửa tay, che mũi miệng khi hắt hơi, ho, rửa đồ ăn thức uống sạch sẽ,...
• Cho trẻ đi tiêm đúng lịch theo địa phương. 

Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đã cung cấp những thông tin về tình trạng sốt ở trẻ em cũng như cách chăm sóc trẻ khi trẻ bị sốt nên làm gì để không ảnh hưởng sức khỏe bé. Hy vọng với những điều đó phụ huynh có được những cách chăm sóc trẻ em tại nhà hiệu quả khi trẻ bị sốt. Trẻ em vẫn cần được đi thăm khám khi sốt có những dấu hiệu trở nặng tại bệnh viện uy tín.