Tuyến giáp là gì? Vai trò và những bệnh lý thường gặp

Chuyên gia giải đáp tuyến giáp là gì?

Tuyến giáp là tuyến nội tiết lớn nhất trong cơ thể, có hình dạng con bướm, giữ vai trò quan trọng đối với hoạt động sống con người. Tuyến giáp nằm ở phía trước cổ tương đương với đốt sống cổ số 5 đến đốt sống ngực số 1, được cấu tạo bởi 2 thùy: thùy phải và thùy trái, chúng được nối với nhau bởi eo tuyến giáp.

Vị trí của tuyến giáp bên trong cơ thể 

Vậy chức năng của tuyến giáp là gì? 

• Giúp tăng cường trao đổi về chất: Làm tăng hoạt động của tế bào, tăng cường chuyển hóa glucid giúp tăng đường huyết, tăng cường chuyển hóa lipid và tạo năng lượng cần thiết cho cơ thể.
• Kích thích hoạt động của tim mạch: Tăng nhịp tim, tăng lưu lượng máu, tăng cường sự co bóp để cung cấp oxy cho sự chuyển hóa giữa các mô cơ quan.
• Tăng trưởng và phát triển của cơ thể: Nhất là đối với tăng cường hoạt động của não bộ và sự phát triển của hệ thần kinh.
• Duy trì ổn định lượng canxi: Tuyến giáp giúp duy trì sự ổn định lượng canxi có trong máu.
• Có tác động tới quá trình hoạt động của tuyến sữa và tuyến sinh dục.

Ngoài ra, tuyến giáp còn đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết lượng photpho và canxi trong máu và luôn duy trì nồng độ 1%.

Bệnh lý về tuyến giáp nào thường gặp?

Sau khi biết tuyến giáp là gì, vị trí và chức năng của tuyến giáp thì bạn nên tìm hiểu thêm về những bệnh lý, biểu hiện đặc trưng của chúng để sớm phát hiện sớm và đưa ra phương án điều trị kịp thời. 

Hạch tuyến giáp 

Trong tất cả các vấn đề về hạch tuyến giáp, tuyến giáp thường không đau và vô hại, có thể nhìn hoặc sờ thấy hạch trên cổ. Các hạch này có thể chèn ép khí quản hoặc thực quản dẫn đến khó nuốt và khó thở.

Đôi khi các hạch tuyến giáp có thể tạo ra các hormone dẫn đến nhiều triệu chứng khác nhau như: Lo lắng, sụt cân, nhịp tim nhanh,... Tuy nhiên, tỷ lệ hạch tuyến giáp biến chứng và phát triển thành ác tính khá là nhỏ.

Bướu giáp đơn thuần

Đây là một trong những vấn đề ở tuyến giáp, biểu hiện thành một khối lớn bên dưới cổ. Các triệu chứng của bướu giáp thường gặp bao gồm: Sưng to có thể nhìn thấy ở vùng đáy cổ, thường không đau. Khi kích thích bướu cổ quá lớn có thể gây ra biến chứng: Khó nuốt và khó thở.

Bướu giáp đơn thuần biểu hiện thành một khối lớn bên dưới cổ 

Bệnh cường giáp do tăng sản xuất hormone giáp

Các biểu hiện của bệnh cường giáp thường gặp như: Giảm cân nhanh chóng, tăng thân nhiệt, khó ngủ, da nóng và ẩm, tăng tiết mồ hôi, tăng huyết áp, tiêu chảy, dễ cáu gắt, khó tập trung,... Đặc biệt có thể sờ thấy lượng tuyến giáp đang to ra.

Bệnh suy giáp do tuyến giáp giảm bài tiết hormon T3 và T4

Bệnh suy giáp có biểu hiện thường gặp như: Buồn ngủ, cơ thể mệt mỏi, tăng cân, tiểu ít, táo bón, cơ thể chậm chạp, trí nhớ giảm, khả năng tư duy kém, nhịp tim giảm, huyết áp thấp, chức năng sinh dục suy giảm,... Người bệnh cần thăm khám ngay khi có biểu hiện bất thường để kịp thời phát hiện và có biện pháp điều trị kịp thời.

Ung thư tuyến giáp 

Ung thư tuyến giáp là căn bệnh đáng sợ nhất của tuyến giáp. Bệnh nhân sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống, đồng thời ảnh hưởng nghiêm trọng tới tâm lý. Thời gian đầu, bệnh không có triệu chứng rõ ràng, khi phát triển đến giai đoạn sau, triệu chứng xuất hiện nhiều và rõ ràng hơn như: Khàn giọng, khó thở, khó nuốt, sưng hạch bạch huyết ở cổ gây đau.

Hình ảnh khối u tuyến giáp 

Ngoài việc biết tuyến giáp là gì, tuyến giáp nằm ở đâu, bạn nên ghi nhớ những triệu chứng của bệnh tuyến giáp để có biện pháp chữa trị kịp thời, tránh trường hợp phát hiện muộn, dẫn đến ung thư tuyến giáp nguy hiểm tính mạng.

Biện pháp chẩn đoán bệnh tuyến giáp

Tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân mà các bác sĩ sẽ chỉ định các loại xét nghiệm khác nhau. Phương pháp chẩn đoán phổ biến hiện nay bao gồm:

Phương pháp siêu âm tuyến giáp

Siêu âm tuyến giáp là phương pháp đầu tiên được chỉ định để kiểm tra tuyến giáp. Dựa vào hình ảnh trực quan mà bác sĩ có thể quan sát được vị trí cũng như kích thước của các nhân tuyến giáp.

Phương pháp xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu để chẩn đoán và kiểm tra các chức năng tuyến giáp là phương pháp được đánh giá cao bởi tính chính xác và độ nhạy. Các thông số cần xác định sau khi xét nghiệm FT3, FT4, T3, T4, TSH (hormone kích thích tuyến giáp).

Xét nghiệm tuyến giáp bằng xét nghiệm máu đưa kết quả chính xác

Dựa vào chỉ số hormone kích thích tuyến giáp mà ta có thể đánh giá được chức năng của tuyến giáp hoạt động có bình thường hay không. Hoặc có thể thực hiện xét nghiệm một số kháng thể như Anti TG và Anti TPO để chẩn đoán các bệnh về tuyến giáp tự miễn.

Kiểm tra độ tập trung của Iod

Bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân sử dụng một lượng iod nhất định trước khi thực hiện kiểm tra. Nếu tuyến giáp có độ tập trung iod cao thì bệnh nhân đang bị cường tuyến giáp và ngược lại. Nguyên nhân là do tuyến giáp sản xuất ra ít hoặc nhiều các hormone tuyến giáp.

Xạ hình tuyến giáp 

Bác sĩ yêu cầu bệnh nhân sử dụng một liều lượng iod phóng xạ rất nhỏ (I131) để kiểm tra sự hấp thu của các tế bào tuyến giáp. Các iod phóng xạ này sau khi tiến vào cơ thể sẽ bị bao vây bởi các tế bào tuyến giáp.

Tiến hành theo dõi các chất phóng xạ này để ghi nhận hình ảnh phục vụ cho công tác chẩn đoán. Nhờ đó để đưa ra nhận xét cấu trúc bất thường về nhân giáp và tuyến giáp một cách trực quan.

Sinh tiết tuyến giáp

Ngoài câu hỏi tuyến giáp là gì, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông còn thường nhận được câu hỏi về phương pháp sinh thiết tuyến giáp. Đối với biện pháp này, đầu tiên người bệnh sẽ được gây mê vùng cổ rồi tiến hành chọc hút các tế bào tuyến giáp bằng kim nhỏ. Sau khi lấy một số tế bào và dịch nhân của tuyến giáp bác sĩ sẽ cho soi tươi dưới kính hiển vi để phát hiện những điểm bất thường.

Sinh thiết tuyến giáp áp dụng cho bệnh nhân có kích thước khối u lớn hơn 1cm

Phương pháp điều trị bệnh lý tuyến giáp là gì?

Đa số trường hợp mắc bệnh liên quan tới tuyến giáp, nhóm chuyên gia sẽ cùng ngồi lại thảo luận và đưa ra phác đồ điều trị tổng thể, kết hợp với các phương pháp điều trị khác nhau, trong đó có thể kể tới:

• Phẫu thuật: Là phương pháp loại bỏ hoàn toàn khối u và một phần của tuyến giáp. Đây là phương pháp điều trị cho hầu hết những người mắc bệnh ung thư tuyến giáp.

• Điều trị hormone: Bệnh nhân sau khi điều trị phẫu thuật sẽ được cung cấp liệu pháp hormone tuyến giáp trọn đời. Ngoài việc thay thế những hormone đặc biệt như T3 và T4, liệu pháp này còn giúp kìm hãm sự phát triển của bất kỳ tế bào ung thư nào sau phẫu thuật còn sót lại.

• Điều trị phóng xạ i-ốt: Tuyến giáp hấp thụ hầu hết lượng iod từ thực phẩm nạp vào cơ thể. Do đó, một loại phương pháp xạ trị là iod phóng xạ được đưa vào chữa trị để tìm và phá hủy các tế bào tuyến giáp không cần đến phẫu thuật.

• Điều trị xạ trị: Là phương pháp sử dụng tia X có mức năng lượng chiếu trực tiếp vào cơ thể nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư. Đối với tuyến giáp, xạ chỉ chỉ được chỉ định trong một số trường hợp nhất định để điều trị.

Sử dụng xạ trị với mức năng lượng cao nhằm tiêu diệt tế bào ung thư

• Phương pháp hóa trị: Hóa trị là phương pháp sử dụng thuốc để tiêu diệt các tế bào ung thư thông qua cơ chế kìm hãm phân chia, sự phát triển của chúng. Một chế độ hóa trị là sự kết hợp của nhiều loại thuốc khác nhau trong việc điều trị.

Thực phẩm hỗ trợ cân bằng hormone tuyến giáp là gì?

Một trong những nguyên nhân gây ra bệnh lý về tuyến giáp là từ chế độ dinh dưỡng nghèo nàn của bệnh nhân. Để giữ hệ thống báo hiệu tuyến giáp, bạn cần bổ sung các loại thực phẩm như:

• I-ốt: I-ốt chính là một khối xây dựng rất quan trọng trong hormone tuyến giáp. Bạn nên bổ sung muối i-ốt hoặc các loại thực phẩm chứa nhiều i-ôt như: Hải sản, các loại rau xanh đậm. 
• Cá hồi: Đây là thực phẩm rất tốt để hỗ trợ tăng cường chuyển hóa. Trong cá hồi có chứa axit béo omega-3, giúp tăng cường các loại thuộc  tính chống viêm.
• Dầu ô-liu: Chứa các chất chống oxy hóa mạnh, có thể ngăn ngừa nhiều bệnh như loãng xương, ung thư và làm tăng serotonin có trong máu.

Bổ sung thực phẩm tốt cho huyết áp

• Nghệ: Thực phẩm hỗ trợ rất tốt cho tuyến giáp nhờ có hoạt chất curcumin. Nghệ có tác dụng kháng viêm, làm suy giảm các rối loạn liên quan đến tâm lý như suy diễn, lo âu và trầm cảm do bệnh cường giáp hoặc suy giáp gây ra.
• Gừng: Giúp giảm đau khi mắc các bệnh mãn tính và giảm nguy cơ bệnh lý do tim mạch hoạt động kém hay tuyến giáp suy yếu.

Trên đây là những thông tin giúp bạn đọc trả lời câu hỏi bệnh tuyến giáp là gì, tuyến giáp nằm ở đâu và các bệnh lý thường gặp. Để bảo vệ sức khỏe, bạn nên lựa chọn các gói tầm soát ung thư tuyến giáp tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông. Gói khám được xây dựng với tiêu chí đầy đủ các danh mục cần thiết, đồng thời luôn tối ưu chi phí, đảm bảo quyền lợi cho từng khách hàng.  Mọi thông tin chi tiết vui lòng liên hệ 1900 1806 để được tư vấn, hỗ trợ nhanh nhất.