Ung thư đại trực tràng: Dấu hiệu và đối tượng dễ mắc bệnh

Phạm Thị Lương

16-08-2023

goole news
16

Ung thư đại trực tràng có nguồn gốc từ đại tràng (phần chính của ruột già) hoặc từ trực tràng (đoạn nối giữa đại tràng và hậu môn). Đây là 1 trong 5 loại ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam với đối tượng mắc ở cả nam và nữ.

Ung thư đại trực tràng là gì?

Ung thư đại trực tràng là loại ung thư khởi phát từ vùng đại tràng hoặc trực tràng của người bệnh. Do thói quen sống không khoa học, chế độ ăn uống không lành mạnh,... nên hiện nay, tỷ lệ người mắc ung thư này ngày càng cao và trẻ hoá.

Ung thư đại trực tràng là do sự tăng sinh bất thường của niêm mạc đại trực tràng.Ung thư đại trực tràng là do sự tăng sinh bất thường của niêm mạc đại trực tràng.

Hầu hết ung thư đại trực tràng đều khởi phát từ những polyp hay còn gọi là sự tăng sinh của niêm mạc đại trực tràng. Tuy nhiên không phải polyp nào cũng là nguyên nhân gây ung thư, một số dạng có thể tiến triển thành ung thư sau nhiều năm. Cụ thể như sau:

  • Polyp tuyến (u tuyến): Đây là loại polyp có thể phát triển thành ung thư. Vì vậy, u tuyến còn được gọi là tình trạng tiền ung thư.
  • Polyp tăng sản và polyp viêm: Loại này phổ biến hơn nhưng thường không phải là hiện tượng tiền ung thư.
  • Chứng loạn sản cũng là một dạng tiền ung thư khác khi bản thân polyp hoặc niêm mạc của đại trực tràng chứa các tế bào bất thường (nhưng không giống như tế bào ung thư).

Thành đại trực tràng của con người được cấu tạo từ nhiều lớp, mức độ xâm lấn của tế bào ung thư phụ thuộc vào giai đoạn bệnh như:

  • Khởi phát từ lớp trong cùng (niêm mạc), sau đó có thể tăng trưởng đến vài lớp hoặc tất cả các lớp niêm mạc.
  • Sau khi tế bào ung thư hiện diện trên thành đại trực tràng, chúng đi vào trong các mạch máu hoặc mạch bạch huyết. 
  • Cuối cùng, các tế bào ung thư di căn đến các cơ quan khác hoặc hạch bạch huyết lân cận gây nguy hiểm và đau đớn cho người bệnh.

Những dấu hiệu ung thư đại trực tràng phổ biến

Ở giai đoạn sớm ung thư đại trực tràng không có triệu chứng ngay lập tức, tuy nhiên bạn có thể căn cứ vào các biểu hiện sau để nhận biết bệnh:

  • Rối loạn tiêu hoá kéo dài, hơi thở hôi, hay ợ chua, ợ hơi, đau tức vùng bụng trước khi ăn hoặc sau khi ăn,...
  • Thay đổi thói quen đi vệ sinh trong nhiều ngày như tiêu chảy, táo bón, phân dẹt kéo dài
  • Cảm giác không đi hết phân sau mỗi lần đi tiêu
  • Xuất hiện máu trong phân
  • Đau quặn bụng
  • Cơ thể suy nhược và mệt mỏi
  • Sụt cân một cách bất thường

Dấu hiệu ung thư đại trực tràng được nhắc đến nhiều nhất là xuất hiện tình trạng chảy máu trong đường tiêu hóa. Thông thường, người bệnh đại tiện kèm máu đỏ tươi hoặc làm phân sẫm màu. Một số trường hợp, ở giai đoạn cuối bệnh nhân tăng số lần đại tiện khi táo bón, khi tiêu chảy. Tuy nhiên cần phân biệt trĩ ra máu tươi với ung thư đại trực tràng thường xuất huyết dưới dạng máu lẫn với nhầy.

Như vậy, nếu bệnh nhân gặp bất thường ở đường tiêu hoá, thay đổi cấu trúc phân khi đại tiện bạn cần phải gặp bác sĩ ngay để tìm nguyên nhân và có hướng điều trị.

Rối loạn tiêu hoá kéo dài có thể là triệu chứng ung thư đại tràng, trực tràng.Rối loạn tiêu hoá kéo dài có thể là triệu chứng ung thư đại tràng, trực tràng.

Những ai dễ mắc ung thư đại trực tràng

Nguyên nhân gây ung thư đại trực tràng là do thói quen ăn thường xuyên các loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, có tồn dư chất độc hại, nhiều chất bảo quản, ăn chế biến sẵn, lên men cùng với đó là thói quen lười vận động,... Những người thuộc nhóm sau đây dễ mắc bệnh bao gồm:

Người thừa cân hoặc béo phì

Trường hợp bị thừa cân hoặc béo phì thì nguy cơ ung thư đại trực tràng sẽ cao hơn ở cả nam và nữ. Theo đó, nếu mắc sự phát triển của tế bào ung thư và nguy cơ tử vong vì sẽ cao hơn người bình thường.

Người lười vận động

Người không thường xuyên vận động thể chất, hay ngồi một chỗ trong thời gian dài như làm việc văn phòng, lái xe,... có thể là yếu tố nguy cơ gây bệnh ung thư đại tràng. Việc vận động nhiều giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Chế độ ăn uống không lành mạnh

Người thường xuyên ăn nhiều thịt đỏ như thịt lợn, bò, cừu hoặc gan và thịt chế biến sẵn như xúc xích, thịt hộp là đối tượng nguy cơ cao mắc bệnh ung thư đường tiêu hoá trong đó có đại trực tràng. 

Bên cạnh đó, sử dụng quá nhiều các món được nấu bằng cách chiên, nướng, hoặc quay cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư.

Nếu có thói quen ăn đồ đã lên men, thực phẩm muối nhiều chất bảo quản như: thịt muối, dưa muối, cà muối, cá muối hay thịt hun khói,…. thì bạn nên ăn ít lại bởi đó là nguyên nhân gây ung thư đại tràng.

Chế độ ăn quá nhiều thịt đỏ làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng.Chế độ ăn quá nhiều thịt đỏ làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng.

Người nghiện thuốc lá

Theo một số nghiên cứu, những người hút thuốc lá trong thời gian dài nguy cơ ung thư đại tràng và trực tràng sẽ cao hơn những người không hút thuốc. Người hút thuốc nguy cơ cao mắc ung thư phổi nhưng hiện nay ung thư đại tràng cũng được nhắc đến để cảnh báo những ai nghiện thuốc lá.

Người uống nhiều bia rượu

Đây cũng là nhóm người có thể mắc ung thư đại tràng và trực tràng. Vì vậy, hạn chế uống rượu bia, sử dụng không quá hai ly/ngày đối với nam một ly/ngày đối với nữ có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Người cao tuổi

Hiện nay, ung thư đại tràng, ung thư trực tràng cũng xuất hiện ở người trẻ tuổi và ngày càng gia tăng do thói quen không tốt trong sinh hoạt. Tuy nhiên, các nghiên cứu và thực tế cũng chỉ ra rằng nguy cơ sẽ tăng rõ rệt khi bệnh nhân trên 50 tuổi.

Có tiền sử bị polyp tuyến

Một số polyp tuyến làm tăng nguy cơ bị ung thư đại tràng, trực tràng, nhất là polyp có kích thước lớn hoặc người có nhiều polyp. Việc phát hiện sớm và cắt polyp kịp thời cũng giảm rủi ro mắc bệnh.

Có yếu tố tiền sử gia đình

Mặc dù nguyên nhân ung thư đại tràng có nhiều yếu tố do chế độ ăn uống sinh hoạt nhưng có đến 1/5 số người mắc bệnh có thành viên trong gia đình bị loại ung thư này.

Ngoài ra bệnh còn có thể mắc ở những người bị viêm loét đại tràng trong thời gian dài nhưng không chữa trị kịp thời và triệt để khiến các vết viêm loét ngày càng lan rộng.

Viêm loét đại tràng trong thời gian dài không được điều trị cũng có nguy cơ gây ung thư đại tràng.Viêm loét đại tràng trong thời gian dài không được điều trị cũng có nguy cơ gây ung thư đại tràng.

Cách chẩn đoán ung thư đại trực tràng

Trước tiên, bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng, hỏi thăm bệnh sử, đánh giá tổng quát bệnh từ việc khai thác dấu hiệu. Sau đó sẽ chỉ định một số xét nghiệm ung thư đại trực tràng gồm:

  • Xét nghiệm máu trong phân: Nhằm định hướng cho nội soi đại trực tràng giúp phát hiện sớm tổn thương tiền ung thư
  • Xét nghiệm marker ung thư như CEA, CA 19.9, CA 74,... trong máu
  • Siêu âm ổ bụng: Nếu khối u lớn xuất hiện thì siêu âm sẽ gián tiếp phát hiện tình trạng lồng ruột, tắc ruột, thành đại tràng dày,...
  • Nội soi đại trực tràng toàn bộ kết hợp sinh thiết
  • Chụp CT scanner, chụp MRI nếu ung thư đã di căn

Theo tiên lượng, bệnh có thể chữa và kéo dài thời gian sống sau 5 năm nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm và điều trị kịp thời. Chính vì vậy, việc tầm soát ung thư đại trực tràng là cần thiết để chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân, đặc biệt là với những người trên 45 tuổi.

Phương pháp điều trị ung thư đại trực tràng

Việc điều trị ung thư đại trực tràng sẽ phụ thuộc vào giai đoạn và mức độ bệnh. Nếu giai đoạn đầu, ung thư mới khởi phát phương pháp điều trị khác so với khi ung thư đã di căn xa. Các phương pháp chữa trị ung thư đại tràng trực tràng bao gồm:

Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp được áp dụng trong giai đoạn sớm nhằm loại bỏ khối u trực tràng, các mô và một số hạch bạch huyết lân cận.

Tuỳ vào cấu trúc giải phẫu của đoạn trực tràng cần can thiệp, sức khoẻ bệnh nhân và mức độ phức tạp của bệnh mà bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định mổ nội soi hay mở mở để loại bỏ khối u.

Hóa trị

Hóa trị chính là việc dùng thuốc qua đường uống hoặc đường tiêm để điều trị ung thư đại trực. Đây là phương pháp góp phần trong việc ngăn chặn và tiêu diệt tế bào ung thư.

Hoá trị giúp giảm nhẹ triệu chứng bệnh và bổ trợ cho trước hoặc sau phẫu thuật. Tùy theo tình trạng của người bệnh mà bác sĩ sẽ tư vấn loại thuốc, liều lượng và lịch trình sử dụng khác nhau.

Bệnh nhân ung thư đại trực tràng được áp dụng phương pháp hoá trị nhằm giảm triệu chứng bệnh.Bệnh nhân ung thư đại trực tràng được áp dụng phương pháp hoá trị nhằm giảm triệu chứng bệnh.

Xạ trị

Bằng việc sử dụng tia X có năng lượng cao tiêu, xạ trị nhằm diệt tế bào ung thư nhờ chiếu tia X trực tiếp vào khu vực khối u của người bệnh. Phương pháp này thường sử dụng với mục đích hỗ trợ, làm tăng hiệu quả trước hoặc sau phẫu thuật. Xạ trị cũng có thể sử dụng trong trường hợp bệnh nhân không có chỉ định phẫu thuật.

Có 2 hình thức xạ trị là xạ trị áp sátxạ trị chiếu ngoài.

Ngoài những phương pháp điều trị ung thư trực tràng trên thì còn các phương pháp khác như đốt, áp lạnh,… cũng sẽ được cân nhắc lựa chọn để điều trị cho bệnh nhân.

Cách phòng ngừa ung thư đại trực tràng

Đây là loại ung thư thường bắt đầu từ polyp. Polyp là một tổn thương có hình dạng giống như khối u, không có cuống hoặc có cuống, do sự tăng sinh ở niêm mạc đại tràng và tổ chức dưới niêm mạc tạo thành. Polyp không phải là ung thư nhưng sau một thời gian có thể phát triển thành ung thư. Vì vậy, bạn cần:

  • Thường xuyên kiểm tra đại trực tràng bằng phương pháp nội soi để phòng tránh bệnh, nếu phát hiện polyp có thể cắt ngay để tránh nguy cơ ung thư.
  • Thực hiện thói quen ăn uống lành mạnh như: không ăn quá nhiều thịt đỏ (ăn khoảng 160g/ngày hoặc chế độ ăn thịt quá 5 lần/tuần nguy cơ cao gấp 3 lần)
  • Không ăn quá nhiều đồ chiên, nướng, dưa muối, đồ chế biến sẵn,...
  • Kiểm soát để tránh việc tăng cân.
  • Ăn nhiều chất xơ như rau xanh, củ quả tươi.
  • Tránh xa rượu bia và không hút thuốc lá để bảo vệ bản thân và người xung quanh.
  • Hoạt động thể lực thường xuyên, tập thể dục sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng.

Tập thể dục thể thao đều đặn, vận động thường xuyên để phòng ngừa ung thư.Tập thể dục thể thao đều đặn, vận động thường xuyên để phòng ngừa ung thư.

Nếu bạn đang có nhu cầu nội soi tiêu hoá để tầm soát ung thư đại trực tràng hãy liên hệ ngay tới bệnh viện Phương Đông. Bệnh viện trang bị hệ thống máy nội soi CV 190 Olympus (Nhật Bản) hiện đại nhất hiện nay cùng công nghệ nội soi NBI phát hiện sớm ung thư tiêu hoá. Với nhiều ưu đãi hấp dẫn, Quý khách hàng có thể chọn nội soi gây mê hoặc không gây mê nhằm phát hiện sớm ung thư ngay từ khi người bệnh chưa có triệu chứng.

Liên hệ đặt lịch ngay tại phần Đặt lịch khám hoặc gọi tổng đài 19001806 để được tư vấn từ Phương Đông.

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

 
2,128

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

19001806 Đặt lịch khám