Ung thư thanh quản giai đoạn 0 là gì?
Ung thư biểu mô tại chỗ được chẩn đoán khi các tế bào ác tính xuất hiện trong mẫu mô u dưới kính hiển vi, nhưng chúng chưa lan rộng ra khỏi ranh giới của lớp tế bào lót bề mặt. Thuật ngữ "tại chỗ" (tiếng Anh là in situ) thường được sử dụng để mô tả tình trạng này, có nghĩa là tế bào ác tính tồn tại tại vị trí nguyên phát mà không xâm lấn vào mô lân cận. Do đó, ung thư biểu mô tại chỗ còn được gọi là ung thư không xâm lấn hoặc ung thư giai đoạn 0.
Hình ảnh minh họa ung thư thanh quản tại chỗ (ung thư giai đoạn 0).
Ung thư thanh quản giai đoạn giai đoạn đầu là quá trình hình thành các tế bào ác tính trong lớp tế bào niêm mạc che phủ vùng thanh quản. Đặc điểm của giai đoạn này là tế bào ác tính chỉ xuất hiện ở bề mặt niêm mạc và chưa xâm lấn vào các mô lân cận và hạch bạch huyết gần đó. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có khả năng các tế bào ác tính này phát triển thành khối u xâm lấn và lan đến các mô lành trong khu vực xung quanh.
Ung thư thanh quản giai đoạn 0 còn được gọi là ung thư biểu mô tại chỗ.
Hình ảnh minh họa về giải phẫu của thanh quản.
Thanh quản được phân chia thành ba vùng tương ứng với ba tên gọi là thượng thanh môn, thanh môn và hạ thanh môn. Theo tỷ lệ, ung thư thanh quản phân bố như sau: khoảng 30-35% xảy ra ở thượng thanh môn, 60-65% ở vùng thanh môn và chỉ khoảng 5% xảy ra ở vùng hạ thanh môn.
Vị trí chính xác của ba vùng này được mô tả như sau:
Hình minh họa 3 vùng của thanh quản.
Hình ảnh minh họa thượng thanh môn (nắp thanh môn) và thanh môn (vùng dây thanh âm).
- Thượng thanh môn: Nằm ở phía trên dây thanh âm và thuộc phần nắp thanh môn, bao gồm cả nắp thanh môn phía trên và phía dưới xương móng. Nắp thanh môn là một cấu trúc có khả năng mở đóng tạm thời khi nhai hoặc nuốt, giúp tạm thời đóng kín đường thở để ngăn thức ăn rơi vào đường thở phía trước.
- Thanh môn: Nằm ở vùng chứa dây thanh âm thật và bao gồm cả cả hai dây thanh âm.
- Hạ thanh môn: Nằm ở vùng phía dưới thanh môn và kéo dài đến bờ dưới của sụn nhẫn. Sụn nhẫn là một vòng sụn bao quanh khí quản và là ranh giới dưới cùng của khung xương thanh quản; có hình vòng giống như một chiếc nhẫn mặt vuông, nằm phía dưới sụn giáp.
Ung thư thanh quản được phân loại theo các giai đoạn dựa trên hướng dẫn của Ủy ban Liên hợp về Ung thư Hoa Kỳ (AJCC - American Joint Committee on Cancer), phiên bản 8 (cập nhật mới nhất vào năm 2017).
Đánh giá giai đoạn ung thư thanh quản dựa trên đặc điểm của 3 yếu tố:
T (Tumor = Khối u): Đánh giá về khối u ở thanh quản, còn được gọi là u nguyên phát. Đánh giá T dựa trên mức độ xâm lấn của khối u vào các cấu trúc lân cận. Yếu tố T được biểu thị bằng một chữ số từ 1 đến 4, trong đó chữ số này phản ánh mức độ phát triển của khối u. Số lớn hơn thường tương ứng với mức độ xâm lấn và lan rộng nhiều hơn. Đặc biệt, ung thư biểu mô tại chỗ thường được ký hiệu là Tis.
Yếu tố N (Node = Hạch): Trong đánh giá ung thư thanh quản liên quan đến hạch bạch huyết, những cấu trúc nhỏ dạng bầu dục giúp cơ thể chống đỡ bệnh tật. Đánh giá N bao gồm số lượng, kích thước và vị trí của các hạch bạch huyết bị di căn từ khối u nguyên phát. Yếu tố N đi kèm một chữ số từ 0 đến 3. Số lớn hơn tương ứng với mức độ lan rộng cao hơn (số lượng nhiều hơn và kích thước lớn hơn).
Yếu tố M (Metastasis = Di căn): Yếu tố M đánh giá việc ung thư đã lan đến các cơ quan khác trong cơ thể (hay còn gọi là di căn). Trong trường hợp ung thư thanh quản, di căn thường ít xảy ra. Nếu có di căn, các cơ quan có thể bị ảnh hưởng bao gồm phổi, xương, gan, và trung thất.
Ung thư thanh quản giai đoạn 0 hoặc ung thư thanh quản biểu mô tại chỗ phải đáp ứng đủ hai điều kiện sau:
- Khi quan sát dưới kính hiển vi, có thể thấy rằng các tế bào trong lớp biểu mô bình thường của thanh quản (lớp tế bào biểu mô là lớp tế bào lót bề mặt của niêm mạc thanh quản) đã bị thay thế bởi các tế bào ác tính, nhưng chưa xâm lấn qua màng đáy.
Dưới kính hiển vi, tế bào ác tính trong lớp biểu mô của thanh quản giai đoạn 0 chưa xâm lấn qua màng đáy.
- Ung thư chưa lan đến hạch bạch huyết lân cận (N0) và chưa di căn đến các cơ quan khác trong cơ thể (M0).
Yếu tố nguy cơ của ung thư thanh quản là gì?
Mọi yếu tố có khả năng kích thích sự phát triển của ung thư đều được coi là yếu tố nguy cơ. Đây có thể xuất phát từ hành vi cá nhân, tác động của môi trường sống, hoặc được di truyền từ ba mẹ thông qua gen (được sử dụng để mã hóa cho các tế bào trong cơ thể). Yếu tố nguy cơ của ung thư thanh quản có thể bao gồm:
Giới tính
Ung thư thanh quản thường phổ biến hơn ở nam giới so với nữ giới. Điều này có thể được giải thích bởi thực tế nam giới thường có thói quen hút thuốc lá và uống rượu bia nhiều hơn.
Tuổi
Ung thư thanh quản giai đoạn 0 thường xuất hiện phổ biến ở những người trên 40 tuổi.
Thói quen hút thuốc lá
Khi hút thuốc lá, khói thuốc lá sẽ đi qua thanh quản trước khi đến phổi của bạn, chứa nhiều hóa chất độc hại. Hút thuốc lá (thuốc lá điếu, tẩu, xì gà) tăng nguy cơ phát triển ung thư thanh quản, là một trong những yếu tố nguy cơ chính gây ung thư thanh quản ở phương Tây. Nguy cơ ung thư càng tăng theo thời gian hút thuốc và số lượng điếu mỗi ngày.
Hút thuốc lá tăng nguy cơ mắc ung thư thanh quản.
Thói quen uống nhiều rượu bia
Uống nhiều rượu bia tăng nguy cơ ung thư thanh quản. Hiện vẫn chưa có định nghĩa cụ thể về lượng rượu bia gây nguy cơ ung thư thanh quản. Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng thường khuyến cáo nam giới không nên uống quá 3 lon bia (330ml) 5%/ngày và không quá 9 lon/tuần, rượu 40% không quá 100ml/ngày và không quá 250ml/tuần; phụ nữ không nên uống quá 2 lon bia (330ml) 5%/ngày và không quá 7 lon/tuần, rượu 40% không quá 75ml/ngày và không quá 150ml/tuần. Nguy cơ ung thư thanh quản tăng lên nếu có cả hai thói quen là hút thuốc lá và uống nhiều rượu bia.
Tiếp xúc với hóa chất
Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC - International Agency for Research on Cancer) xác định rằng sương mù chứa Acid và Amiăng (Asbestos) đã được chứng minh làm tăng nguy cơ mắc ung thư thanh quản.
Bệnh viêm nhiễm
Nguy cơ mắc ung thư thanh quản tăng gấp đôi ở những người nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) so với những người không nhiễm (HP là vi khuẩn ảnh hưởng đến dạ dày, có thể gây loét dạ dày).
HPV (Human papillomavirus) là virus gây u nhú ở người. Đây là một bệnh phổ biến, thường không có triệu chứng và có thể tự khỏi. Một số nghiên cứu đề cập đến liên quan giữa HPV16 và ung thư thanh quản, nhưng bằng chứng vẫn còn chưa rõ ràng. HPV thường là nguyên nhân của các loại ung thư đầu và cổ khác, nhưng mối liên quan giữa HPV và ung thư thanh quản vẫn còn hạn chế.
Ung thư thanh quản giai đoạn 0 có triệu chứng không?
Ung thư thanh quản giai đoạn đầu thường không gây ra triệu chứng đáng kể. Hầu hết bệnh nhân thường được phát hiện ngẫu nhiên trong quá trình kiểm tra tai, mũi, họng. Vì vậy, việc phát hiện ung thư thanh quản giai đoạn 0 có thể khá khó khăn.
Ung thư thanh quản giai đoạn đầu có nguy hiểm không?
Trong giai đoạn này, ung thư chỉ tập trung ở vùng thanh quản, chưa xâm lấn đến các vùng lân cận và chưa di căn hạch, cũng chưa di căn đến các cơ quan khác. Do đó, khả năng điều trị thành công là rất cao và tiên lượng sống của bệnh nhân rất lạc quan.
Tổng thể, nếu được điều trị đúng, tỷ lệ sống sau 5 năm của ung thư thanh quản giai đoạn đầu đạt khoảng 90%. Tiên lượng cho bệnh nhân ung thư thanh quản giai đoạn 0 thường rất lạc quan, với khả năng đáp ứng tốt với liệu pháp.
Cách chẩn đoán ung thư thanh quản giai đoạn 0
Chẩn đoán ung thư thanh quản giai đoạn sớm thường khó khăn và có thể bỏ lỡ nếu không có ý thức về nó, vì các dấu hiệu ban đầu có thể bị nhầm lẫn với các vấn đề tai mũi họng thông thường và dễ bị bỏ qua. Người bệnh có các yếu tố tăng nguy cơ mắc ung thư thanh quản nên tự chủ động tham gia các kỳ kiểm tra định kỳ tại các bệnh viện có uy tín.
Các phương pháp chẩn đoán ung thư thanh quản giai đoạn đầu gồm:
Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ điều tra bệnh sử gia đình để xem xét có trường hợp ung thư vùng đầu cổ nào trong gia đình hay không. Đồng thời, bác sĩ cũng sẽ thăm hỏi về các thói quen của người bệnh như hút thuốc lá, uống rượu bia, và chế độ dinh dưỡng.
Nội soi thanh quản: Phương pháp này đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện ung thư thanh quản giai đoạn 0. Bác sĩ sử dụng đầu dò có gắn camera siêu nhỏ để kiểm tra toàn bộ khu vực hầu họng và thanh quản. Phương pháp này giúp phóng đại hình ảnh bên trong ống thanh quản, thực quản và khí phế quản gấp 30-50 lần, nhằm phát hiện các dấu hiệu bất thường ở lớp niêm mạc.
Sinh thiết: Khi thực hiện nội soi thanh quản, bác sĩ có thể thu mẫu mô bằng cách bấm lấy một hoặc một số mẫu nhỏ nếu có nghi ngờ. Sau đó, các mẫu mô này sẽ được chuyển đến bác sĩ giải phẫu bệnh để kiểm tra dưới kính hiển vi và xác định sự có tế bào bất thường hay không. Người bệnh có thể trải qua quá trình nội soi tại phòng khám với phương pháp gây tê tại chỗ, hoặc nếu cần, nội soi có thể được thực hiện trong phòng phẫu thuật với phương pháp gây mê.
Chẩn đoán hình ảnh:
Siêu âm vùng cổ/hoặc CT scan (còn gọi là chụp cắt lớp vi tính) được thực hiện để đánh giá tình trạng hạch cổ và kiểm tra các tổn thương khác đi kèm (nếu có).
X-quang ngực thẳng và siêu âm bụng cũng có thể được chỉ định để tầm soát toàn bộ cơ thể.
Điều trị ung thư thanh quản giai đoạn đầu như thế nào?
Phẫu thuật là phương pháp chính trong việc điều trị ung thư thanh quản giai đoạn 0. Quyết định về phương pháp phẫu thuật dựa trên các yếu tố như vị trí của tổn thương trong thanh quản, mức độ ảnh hưởng đến chức năng của thanh quản, mong muốn của người bệnh, khả năng tuân thủ theo dõi bệnh sau điều trị, và quan trọng nhất là phải dựa vào tổng trạng của người bệnh để chọn lựa phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Việc phát hiện ung thư thanh quản giai đoạn 0 đặc biệt quan trọng, vì tỷ lệ thành công của điều trị ở giai đoạn này rất cao. Mặc dù tiên lượng của ung thư tại chỗ là khá tích cực và khả năng đáp ứng điều trị cao, người bệnh vẫn cần tuân thủ nghiêm ngặt lịch tái khám theo đề xuất của bác sĩ để ngăn ngừa nguy cơ tái phát bệnh.
Nhằm đảm bảo sức khỏe tốt và nắm bắt kịp thời mọi thay đổi bất thường trong cơ thể của mỗi người, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đã triển khai dịch vụ khám sức khỏe tổng quát và tầm soát ung thư với mức giá vô cùng hợp lý, bên cạnh đó bệnh nhân còn được thăm khám cùng đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm và trang thiết bị y tế hiện đại.
Hãy đặt lịch tầm soát ung thư thanh quản giai đoạn 0 ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe của bạn. Để biết thêm thông tin chi tiết về các gói khám và đặt lịch hẹn, vui lòng liên hệ hotline 1900 1806 để nhận được sự hỗ trợ nhanh chóng và chuyên nghiệp. Chúng tôi luôn sẵn lòng hỗ trợ bạn trên hành trình duy trì sức khỏe toàn diện.