Quai bị là một bệnh truyền nhiễm thông qua đường hô hấp do virus paramyxovirus gây ra. Biểu hiện nhận biết đặc trưng có thể kể đến như sốt cao, đau sưng tuyến nước bọt và viêm tinh hoàn do quai bị ở nam giới. Biến chứng này để lại những nguy cơ tiềm ẩn vô cùng nguy hiểm. Để hạn chế nguy cơ rủi ro xảy ra, bệnh nhân cần gặp ngay bác sĩ để được thăm khám và có phác đồ điều trị phù hợp.
Viêm tinh hoàn là một tình trạng bị viêm nhiễm của tinh hoàn, có nguồn gốc từ virus và chủ yếu do bệnh quai bị gây ra, có tác động xấu đến sức khỏe sinh sản của nam giới. Tình trạng này thường xuất hiện sau khoảng 4-7 ngày kể từ khi các triệu chứng quai bị khởi phát.
Viêm tinh hoàn cũng có thể do nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục, chẳng hạn như bệnh lậu, bệnh chlamydia. Tỷ lệ nam giới bị bệnh qua con đường nào khá cao, nằm trong độ tuổi từ 19-35.
Bên trái là tinh hoàn bình thường, bên phải là tinh hoàn bị viêm
Khoảng 20-30% nam giới bị quai bị sau tuổi dậy có thể mắc viêm tinh hoàn. Chúng có thể dẫn đến teo biểu mô mầm làm giảm số lượng tinh trùng và testosterone, gián đoạn quá trình sinh steroid. Tuy nhiên, biến chứng này không liên quan tới việc bị vô sinh.
Ngoài yếu tố đến từ virus quai bị thì nguy cơ bệnh nhân mắc bệnh cũng có thể đến từ việc không được tiêm vaccine phòng ngừa đầy đủ, nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát, hẹp niệu đạo, tuyến tiền liệt to hay các vấn đề bẩm sinh.
“Viêm tinh hoàn quai bị bao lâu thì khỏi?”
Câu trả lời chính là: Viêm tinh hoàn do quai bị thường kéo dài trong khoảng 1 đến 2 tuần, nhưng thời gian hồi phục cụ thể có thể khác nhau tùy theo từng trường hợp. Các yếu tố như mức độ viêm nhiễm, sức khỏe tổng thể của người bệnh và cách điều trị sẽ ảnh hưởng đến thời gian khỏi bệnh.
Hiện nay, viêm tinh hoàn do quai bị chưa có thuốc đặc trị riêng biệt. Vì vậy, trong thời gian bị bệnh nam giới không nên chủ quan, cần giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, quan trọng cần tiêm vaccine càng sớm càng tốt để ngăn chặn những biến chứng không mong muốn có thể xảy ra.
Viêm tinh hoàn do quai bị thường xảy ra khoảng một tuần sau khi bắt đầu viêm tuyến mang tai ở nam giới trưởng thành bị nhiễm virus quai bị. Chúng bắt đầu khởi phát với các biểu hiện như:
- Đau và sưng tinh hoàn.
- Sốt, ớn lạnh và mệt mỏi.
- Đau phần bụng dưới, đau vùng háng.
- Đôi lúc sẽ cảm thấy buồn nôn và nôn.
Viêm tinh hoàn thường xảy ra ở một hoặc cả hai bên tinh hoàn.
Nguyên nhân dẫn đến viêm tinh hoàn do quai bị
Không có quy trình tiêu chuẩn nào để chẩn đoán viêm tinh hoàn do quai bị vì đây không phải là một tình trạng phổ biến thường thấy trong bệnh viện.
Để xác định được viêm tinh hoàn có đến từ virus quai bị hay không chủ yếu dựa trên biến chứng lâm sàng và xét nghiệm trong phòng thí nghiệm chẳng hẹn như siêu âm tinh hoàn. Siêu âm có thể cung cấp các đặc điểm hình ảnh bao gồm độ hồi âm thấp, tăng mạch máu và tăng thể tích tinh hoàn.
Các bệnh nhân nam giới mắc triệu chứng viêm tinh hoàn do quai bị có thể dẫn đến một số biến chứng như sau:
Vô sinh ở bệnh nhân nam do viêm tinh hoàn quai bị là một vấn đề gây tranh cãi và mang tính thời sự, vì có các bằng chứng trái ngược nhau về tác động của viêm tinh hoàn quai bị lên chứng năng nội tiết của tinh hoàn.
Virus quai bị làm tổn thương mô tinh hoàn do phù nề nhu mô. Điều này dẫn đến tình trạng tắc nghẽn các ống sinh tinh và thâm nhiễm quanh mạch máu của tế bào lympho, sau đó là hoại tử các ống sinh tinh do áp lực. Điều này dễ đến hyalin hóa các ống sinh tinh có thể gây xơ hoá và teo tinh hoàn.
Nguy cơ nam giới vô sinh vì biến chứng của viêm tinh hoàn do quai bị
Mặc dù vậy, vô sinh thực tế là một biến chứng hiếm gặp, chúng có thể xảy ra ở khoảng 13% bệnh nhân không có dấu hiệu teo tinh hoàn. Đối với những trường hợp bị teo tinh hoàn cả ở hai bên, thì tình trạng vô sinh này sẽ cao hơn.
Teo tinh hoàn được báo cáo xảy ra ở 30-50% tinh hoàn bị ảnh hưởng. Các bác sĩ lâm sàng định nghĩa teo tinh hoàn là bất kỳ sự giảm kích thước tinh hoàn nào. Điều này rất khó để định lượng, vì sự giảm nhỏ chỉ có thể được đánh giá từ tiền sử của bệnh nhân hoặc so sánh với tinh hoàn chưa từng bị bệnh.
Sự bất thường về số lượng, khả năng di chuyển và hình thái của tinh trùng có thể giảm trong vòng 3 tháng sau khi hồi phục. Một nghiên cứu trên 298 bệnh nhân bị viêm tinh hoàn do quai bị cho thấy có 24% người lớn và 38% thanh thiếu niên gặp phải tình trạng này sau khi khỏi bệnh.
U tinh hoàn: Viêm tinh hoàn do quai bị trước đây được coi là yếu tố tiền ung thư tinh hoàn khi liên quan đến teo tinh hoàn. Tuy nhiên, tỷ lệ mắc là rất thấp chỉ 0,5%.
Ngoài ra, còn có các biến chứng khác liên quan tới viêm màng não do quai bị, viêm tụy và các biến chứng toàn thân khác có thể xảy ra đồng thời với viêm tinh hoàn.
Điều trị viêm tinh hoàn do quai bị tập trung vào việc giảm triệu chứng, hỗ trợ phục hồi và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như vô sinh. Do quai bị là một bệnh do virus gây ra, không có cách điều trị đặc hiệu cho nguyên nhân virus, mà điều trị chủ yếu dựa vào việc kiểm soát triệu chứng và hỗ trợ cơ thể tự khỏi bệnh.
Bệnh nhân bị viêm tinh hoàn do quai bị cần được nghỉ ngơi để hồi phục nhanh chóng
Bạn có thể sử dụng phương pháp thủ công như chườm lạnh lên tinh hoàn để giảm sưng và đau. Thời gian chườm khoảng 15-20 phút, tránh chườm trực tiếp lên da để không gây tổn thương mô.
Để giảm cảm giác nặng và đau, bạn nên sử dụng các loại đồ lót chuyên dụng để nâng đỡ tinh hoàn. Lưu ý cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ, nghỉ ngơi đầy đủ giúp cơ thể chống lại virus và giảm thiểu nguy cơ biến chứng về sau.
Hạn chế các hoạt động mạnh đòi hỏi sức như tập thể dục nặng hoặc quan hệ để tránh tổn thương nặng thêm.
Cung cấp đầy đủ vitamin và các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, uống nhiều nước, tránh những thực phẩm cay nóng hoặc kích thích khả năng viêm nhiễm.
Phòng ngừa viêm tinh hoàn do quai bị chủ yếu tập trung vào việc phòng ngừa bệnh quai bị bởi viêm tinh hoàn là một biến chứng trực tiếp của căn bệnh này. Dưới đây là các biện pháp hiệu quả để phòng tránh viêm tinh hoàn do quai bị:
Hiện nay, bệnh có thể được phòng ngừa bằng cách tiêm vaccin quai bị kết hợp với vaccin sởi và rubella.
Có 2 loại vaccine được sử dụng rộng rãi tại Việt Nam là vaccine 3 trong 1 của Ấn Độ: vaccine MMR và MMR II của Mỹ.
Với trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên đến dưới 7 tuổi cần được tiêm đầy đủ 2 mũi, mũi 2 tiêm khi trẻ 4- 6 tuổi, thời gian tiêm của 2 mũi này cách nhau ít nhất 1 tháng. Tương tự như vậy đối với trẻ từ 7 tuổi và người lớn.
Như vậy, tiêm phòng là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất để ngăn chặn quai bị và biến chứng viêm tinh hoàn.
Tiêm vaccine chính là giải pháp phòng ngừa viêm tinh hoàn do quai bị
>>> Tham khảo bảng giá tiêm vaccine tại đây
Bên cạnh biện pháp tiêm phòng vaccine, người bệnh chủ động tự cách ly và vệ sinh cá nhân thường xuyên sạch sẽ để tránh nguy cơ truyền nhiễm. Khi nhận thấy có dấu hiệu của triệu chứng viêm tinh hoàn do quai bị hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ thăm khám cũng như đưa ra những lời khuyên phù hợp cho quá trình chữa bệnh.
Ngoài ra, trong thời gian bị bệnh, bệnh nhân có thể tìm hiểu các thông tin thêm liên quan về bệnh quai bị trên Internet để biết cách phòng tránh cũng như nhắc nhở những người xung quanh về tình trạng, dấu hiệu và cách điều trị bệnh.
Như vậy có thể thấy, việc phát hiện sớm viêm tinh hoàn do quai bị và điều trị đúng cách có thể giúp ngăn chặn các biến chứng nghiêm trọng. Nên thực hiện tiêm phòng vaccine sớm để phòng ngừa và bảo vệ sức khoẻ của bản thân, giúp kiểm soát dịch bệnh trong cộng đồng. Lời khuyên cuối cùng là nên chú ý đến sức khoẻ của mình, đặc biệt trong giai đoạn trưởng thành, và cần thăm khám ngay khi có dấu hiệu bất thường.
Nếu quý khách hàng có thắc mắc nào khác thì đừng ngần ngại để lại thông tin tại phần Đặt lịch khám hoặc bấm máy gọi tới Hotline 1900 1806 của Phương Đông để được hỗ trợ kịp thời.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Viêm tinh hoàn là một tình trạng bị viêm nhiễm của tinh hoàn, có bắt nguồn từ virus do bệnh quai bị gây ra, tác động xấu đến sức khỏe...
