Viêm xoang dị ứng: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Viêm xoang dị ứng là gì?

Viêm xoang dị ứng là hiện tượng niêm mạc mũi bị kích thích bởi những yếu tố đến từ bên ngoài như hóa chất, khói bụi, phấn hoa, lông động vật… Điều này làm cho niêm mạc mũi bị viêm, bị ứ dịch dẫn đến nhiều hiện tượng khó chịu cho đường hô hấp.

Viêm xoang dị ứng xảy ra khi niêm mạc mũi bị kích thước bởi hóa chất, khói bụi…

Viêm xoang dị ứng không bắt nguồn từ nguyên nhân vi khuẩn, virus mà do yếu tố môi trường. Do vậy, người bệnh có thể gặp tình huống này vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Đặc biệt là ở những thời điểm nhạy cảm, môi trường có nhiều tác nhân gây dị ứng. Theo đó, các chuyên gia chia bệnh lý này thành hai dạng:

• Viêm xoang dị ứng theo mùa (theo chu kỳ)

Với dạng này, bệnh còn được gọi là viêm mũi xoang dị ứng thời tiết. Xảy ra khi thời tiết thay đổi, nhất là khi trời trở lạnh. Hoặc vào những mùa cây cối, hoa cỏ sản sinh ra phấn hoa với nồng độ dày đặc hơn bình thường.

• Viêm xoang dị ứng quanh năm (không theo chu kỳ)

Hiện tượng viêm xoang dị ứng quanh năm xảy ra bất cứ khi nào người bệnh tiếp xúc với các tác nhân dị nguyên. Ví dụ như bụi bẩn, hóa chất, lông động vật…

Triệu chứng của viêm xoang dị ứng

Các triệu chứng của viêm xoang dị ứng diễn ra trong thời gian vài ngày hoặc vài tuần tùy theo loại dị ứng mắc phải cùng độ nghiêm trọng của bệnh. Những triệu chứng cơ bản sẽ bao gồm:

• Ngứa mũi, hắt xì.
• Chảy nước mũi.
• Nghẹt mũi.
• Có đờm trong.
• Ngứa mắt, ngứa họng, ho.
• Giảm khứu giác.
• Đau đầu, chóng mặt.

Viêm xoang mũi dị ứng gây nghẹt mũi, giảm khứu giác

Triệu chứng của những người mắc bệnh theo chu kỳ

Khi bị viêm xoang dị ứng theo chu kỳ, các triệu chứng thường xuất hiện khi thời tiết thay đổi từ nóng sang lạnh hoặc ngược lại. Người bệnh sẽ có những biểu hiện thường thấy của bệnh như ngứa mắt mũi, chảy nước mắt, chảy nước mũi, hắt hơi…

Bên cạnh đó, người bệnh có thể có một số triệu chứng khác. Ví dụ như đau rát ở vòm họng, kết mạc, đau nhức cơ thể, mệt mỏi… Những triệu chứng này diễn ra trong một thời gian nhưng có thể sẽ tái phát vào thời điểm cùng kỳ năm sau. 

Nếu không được dùng thuốc trị viêm xoang dị ứng thích hợp, về lâu dài vùng xoang mũi sẽ bị thoái hóa. Làm nặng thêm các triệu chứng và khiến cho người bệnh gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống hơn.

Dấu hiệu bệnh không theo chu kỳ 

Các biểu hiện chung của viêm xoang dị ứng ở viêm xoang dạng không theo chu kỳ thường xuất hiện vào buổi sáng. Sau đó, dần thuyên giảm theo thời gian trong ngày nếu như không tiếp tục tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng.

Lúc đầu, dịch mũi của người bệnh sẽ trong suốt và không quá nhiều. Sau đó, có thể diễn biến nặng hơn, nước mũi đặc chảy liên tục kèm theo ngạt mũi, hắt hơi…

Viêm xoang dị ứng với tình trạng hắt hơi, ngạt mũi liên tục

Những nguyên nhân gây viêm xoang dị ứng

Có rất nhiều nguyên nhân gây viêm xoang dị ứng. Mỗi cơ địa của người bệnh lại có thể phản ứng đặc biệt với các tác nhân khác nhau. Theo đó, một số tác nhân phổ biến gây ra bệnh lý này bao gồm:

Thay đổi thời tiết

Dị ứng viêm xoang xảy ra do sự thay đổi của thời tiết, nhất là ở thời điểm giao mùa từ nóng sang lạnh hoặc từ lạnh sang nóng. Thời tiết hanh khô, độ ẩm thấp càng khiến cho cơ thể nhạy cảm và dễ bị dị ứng hơn.

Phấn hoa

Phấn hoa theo sự chuyển động của gió bay vào không khí và người có tiền sử dị ứng với phấn hoa vô tình hít phải dẫn đến việc tái phát bệnh. Hoặc người bệnh tiếp xúc gần với hoa cỏ, với các sản phẩm có chứa phấn hoa.

Ở nhiều bệnh nhân, phấn hoa nếu đi vào cơ thể theo đường mũi sẽ gây nên tình trạng dị ứng. Tuy nhiên, nếu phấn hoa đi vào theo đường ăn uống thì lại không gây nên vấn đề gì. 

Lý do là phấn hoa chỉ có tác động tới các tế bào niêm mạc mũi mà không phải là một chất gây dị ứng như một số loại đồ ăn hoặc thuốc khác. Do đó quá trình điều trị viêm xoang mũi dị ứng do phấn hoa, tránh tái phát bệnh cũng thuận lợi hơn so với dị ứng thời tiết.

Lông động vật

Lông động vật có độ mảnh, mềm nên rất dễ bay lan trong không khí, chui vào đường hô hấp trên, kích thích niêm mạc mũi. Từ đó, gây nên tình trạng viêm xoang dị ứng cho người nhạy cảm với tác nhân này.

Bụi mịn

Bụi mịn có kích thước vô cùng nhỏ, dễ bị phân tán trong không khí nhờ sức gió và có thể bay đến bất kỳ đâu, kể cả trong phòng kín thường xuyên đóng cửa. Khi người có hệ hô hấp nhạy cảm hít phải không khí có chứa bụi mịn sẽ xuất hiện tình trạng ngứa mũi. Dần dần trở thành tình trạng dị ứng mũi rồi phát triển thành viêm xoang.

Bụi mịn dễ gây viêm xoang dị ứng ở người có hệ hô hấp nhạy cảm

Ô nhiễm không khí

Khi không khí bị ô nhiễm, tức là trong không khí tồn tại những tạp chất không tốt cho sức khỏe con người. Khói, bụi… là tác nhân khiến cho tình trạng dị ứng viêm xoang của nhiều người tái phát.

Hóa mỹ phẩm

Xà bông, dầu gội với mùi hương và các hoạt chất hóa học rất dễ khiến cho cơ thể của người nhạy cảm với những yếu tố này phải phản ứng lại. Đó là khởi nguồn của hiện tượng dị ứng.

Phân biệt viêm xoang dị ứng và viêm mũi dị ứng

Viêm xoang dị ứng và viêm mũi dị ứng có không ít triệu chứng giống nhau nên việc nhầm lẫn giữa hai hiện tượng bệnh là hoàn toàn có thể xảy ra. Để có thể phân biệt được hai bệnh lý này, cần dựa vào một số triệu chứng đặc trưng của từng bệnh thông qua bảng dưới đây.

Chẩn đoán và cách điều trị viêm xoang dị ứng

Khi có các biểu hiện của bệnh, người bệnh nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, chẩn đoán chính xác bệnh trạng của mình. Từ đó, được áp dụng các cách điều trị viêm xoang mũi dị ứng thích hợp.

Chẩn đoán

Phương thức chẩn đoán viêm xoang dị ứng thông thường là thực hiện thăm khám lâm sàng. Dựa trên các biểu hiện đặc trưng của bệnh, các yếu tố như tiền sử bệnh cùng điều kiện tiếp xúc trong thời gian thực tế để tiến hành chẩn đoán.

Tiếp đến, bệnh nhân sẽ được áp dụng các biện pháp để xác nhận xem có đang bị tình trạng viêm xoang hay không. Ví dụ như nội soi mũi, chụp CT scan…

Nếu cần thiết, bệnh nhân sẽ được chỉ định thực hiện một số xét nghiệm để tìm ra yếu tố gây dị ứng. Việc xét nghiệm sẽ được làm thông qua quá trình bôi chất dị ứng lên da và xem cách cơ thể phản ứng lại. Nếu có xuất hiện vết đỏ, sưng tấy bất thường thì chất đó chính là nguyên nhân.

Nội soi mũi giúp chẩn đoán viêm xoang mũi dị ứng

Cách điều trị

Hiện nay, chưa có phương pháp hay loại thuốc đặc trị viêm xoang mũi dị ứng nào thực sự có thể giải quyết được căn nguyên gây dị ứng. Do đó, việc điều trị viêm xoang dị ứng phụ thuộc vào biểu hiện bệnh, mức độ của bệnh và khả năng đáp ứng thuốc của bệnh nhân. 

• Đối với những bệnh nhân bị bệnh ở mức độ nhẹ và vừa: Có thể sử dụng các loại thuốc để hỗ trợ đẩy lùi tình trạng dị ứng. Một số loại thuốc gồm: thuốc kháng Histamin, Corticoid, thuốc ức chế Leukotriene, thuốc xịt thông mũi, thuốc chống dị ứng…
• Đối với những bệnh nhân mắc bệnh ở mức độ nặng, có hiện tượng viêm xoang mạn tính dị ứng bội nhiễm và không đáp ứng thuốc thì cần phải phẫu thuật. Tuy nhiên, quá trình phẫu thuật cũng chỉ có thể tạm thời loại bỏ các tình huống xấu nhất của các triệu chứng dị ứng.

Phòng tránh bệnh viêm xoang dị ứng ra sao?

Với người bệnh bị viêm xoang dị ứng, phòng ngừa chính là biện pháp hiệu quả nhất để hạn chế những tác động tiêu cực của bệnh. Các chuyên gia y tế khuyên người bệnh nên:

• Thường xuyên dọn dẹp nhà cửa, hút bụi sạch sẽ không gian sống.
• Không nuôi thú cưng có nhiều lông nhỏ như chó, mèo, thỏ… Hạn chế tiếp xúc gần với những loại động vật này.
• Luôn đeo khẩu trang kín khi ra ngoài, nhất là trong những mùa dễ bị dị ứng.
• Không hút thuốc và tránh tiếp xúc với môi trường có người hút thuốc.
• Tiêm phòng vắc xin cúm đầy đủ hàng năm.
• Có phương án áp dụng điều trị bằng liệu pháp miễn dịch trước khi bắt đầu thời điểm có khả năng bị dị ứng.
• Vệ sinh hệ hô hấp trên thường xuyên và đúng cách để loại bỏ các tác nhân gây dị ứng cùng chất thải của niêm mạc mũi xoang.
• Áp dụng chế độ ăn uống khoa học, đủ dinh dưỡng.
• Tăng cường luyện tập thể dục thể thao, nâng cao miễn dịch.

Trên đây là một số chia sẻ liên quan đến nguyên nhân, triệu chứng và cách trị bệnh viêm xoang dị ứng. Mong rằng qua bài viết này, các bạn đã có những hiểu biết đúng đắn nhất về bệnh viêm xoang dị ứng. Từ đó, hạn chế tối đa nguy cơ mắc phải tình trạng này cho bản thân và gia đình.

Hãy liên hệ để được tư vấn theo số điện thoại tổng đài 19001806 của Bệnh viện Phương Đông nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần giải đáp hoặc để lại thông tin đăng ký tại phần Đặt lịch khám.