Những quy tắc vàng trong xây dựng chế độ ăn cho trẻ suy dinh dưỡng?
Chế độ ăn cho trẻ suy dinh dưỡng là vấn đề được nhiều bậc cha mẹ quan tâm. Lý do bởi đây là điều kiện cơ bản để cải thiện thể chất cho các bé.
Bệnh noma (cam tẩu mã) là bệnh viêm họng miệng hoại tử lan rộng, có khả năng làm thủng thành trên miệng, mũi, xương gò má, mắt, ăn dần lên não và tử vong. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm, bệnh hoàn toàn có thể chữa khỏi. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin khoa học về căn bệnh này.
Bệnh noma hay còn có các tên gọi khác là bệnh cam tẩu mã, nha cam tẩu mã, tị cam, hàu cam hoặc thuần cam, tên tiếng anh là Cancrum Oris. Từ 'noma' có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp 'nomein', có nghĩa là “ăn tươi nuốt sống”, phản ánh bản chất diễn biến “ăn mô”của bệnh. Đây là một bệnh nhiễm trùng hoại tử cấp tính - một hoại tử ướt.
Bệnh noma (cam tẩu mã) được ví như bệnh ăn mặt người
Bệnh noma có khả năng gây tàn phá các mô mềm và xương của vùng orofacial (vùng xương hàm), thường ở trên khuôn mặt, đặc biệt là vùng miệng. Đôi khi bệnh lây lan và ảnh hưởng đến bộ phận sinh dục.
Căn bệnh này được ví là một căn bệnh của nghèo đói. Vì theo Tổ chức Y tế Thế giới (WTO) ước tính, có khoảng 140.000 trường hợp mới mắc noma mỗi năm, trong đó 80% chủ yếu ở Châu Phi, còn lại là châu Á (gồm cả Việt Nam).
Cam tẩu mã tiến triển rất nhanh. Trong trường hợp không được điều trị, bệnh nhân mắc cam tẩu mã có nguy cơ tử vong là 90%. Nếu được phát hiện sớm, bệnh có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh và giảm nguy cơ để lại di chứng.
Bệnh noma thường xuất hiện ở những quốc gia nghèo hoặc đang phát triển trên các đối tượng như:
Khi bạn phát hiện những triệu chứng dưới đây, cần tới cơ sở y tế để được điều trị, không tự ý dùng thuốc hay tự chữa ở nhà khiến bệnh lan rộng và nhanh. Mỗi người có cơ địa khác nhau nên bệnh diễn tiến nhanh hay chậm. Bệnh noma xuất hiện đột ngột và diễn biến cực nhanh thường với 5 giai đoạn như sau:
Viêm lợi hoại tử cấp tính làm nặng thêm tình trạng viêm lợi đơn thuần. Đây được coi là giai đoạn đầu tiên của bệnh noma. Thời gian bệnh ở giai đoạn này tùy thuộc vào từng người. Người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng sau:
Đây là giai đoạn cấp tính của bệnh noma, tiến triển trong khoảng 1 - 2 tuần. Người bệnh cần được điều trị nhanh chóng để hạn chế các biến chứng và để lại sẹo. Lúc này, bệnh phát triển với các dấu hiệu sau:
Đây là giai đoạn nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng người bệnh. Quá trình hoại tử diễn ra nhanh chóng trong khoảng 1 - 2 tuần và chắc chắn sẽ để lại di chứng. Các biến chứng và bệnh kèm theo khiến người bệnh có tỷ lệ tử vong lên đến 70 - 90%.
Trong giai đoạn này, bệnh có biểu hiện sau:
Bệnh nhân bị hoại tử vùng miệng do mắc bệnh noma
Sau khi giai đoạn hoại tử diễn ra, tại những vùng bị tổn thương khô lại và bắt đầu hình thành sẹo. Những vị trí bị hoại tử ăn sâu, mô chết sẽ có vết sẹo sâu khiến khuôn mặt bị biến dạng. Giai đoạn này diễn ra trong vòng 1 - 2 tuần.
Bệnh noma không được điều trị kịp thời sẽ để lại những di chứng không thể hồi phục. Một số di chứng thường gặp ở những bệnh nhân mắc noma là:
Đến nay nguyên nhân chính xác gây bệnh noma vẫn chưa được tìm ra tuy nhiên theo nhiều chuyên gia, bác sĩ cho rằng bệnh do vi khuẩn Fusobacterium mortrophorum và Prevotella intermedia gây ra. Một số vi khuẩn khác bao gồm Borrelia vincentii, Porphyromonas gingivalis, Tannerella forsynthesis, Treponema denticola, Staphylococcus aureus và Streptococcus spp không tán huyết.
Hình ảnh mô phỏng vi khuẩn Prevotella intermedia
Những yếu tố tiềm ẩn, tạo điều kiện thuận lợi cho hai loại vi khuẩn này sinh sôi và gây tác hại nghiêm trọng đó là:
Bệnh noma thường có biểu hiện ban đầu giống bệnh viêm họng Aphtose (vết loét ở miệng nông), nên khiến nhiều người lầm lẫn. Bệnh viêm họng Aphtose (áp-tơ) gây những vết loét tổn thương ở miệng, không lây nhiễm. Vết loét nhỏ dưới 1cm, có hình bầu dục hoặc tròn với quầng màu đỏ xung quanh. Vị trí vết loét áp-tơ thường thấy ở phần niêm mạc phía trong của miệng, vùng hầu họng. Trong khi đó, ở bệnh noma, các vết loét xuất hiện ở nướu và mô niêm mạc, kích thước bằng hạt đậu xanh và lan rộng ra các vùng xung quanh, bốc mùi hôi thối.
Bệnh viêm họng Aphtose thường xảy ra ở tuổi thanh thiếu niên và ít gặp hơn ở người lớn tuổi. Người da trắng, người có điều kiện kinh tế xã hội cao dễ mắc bệnh hơn. Bệnh này thường tự khỏi trong vòng 7-10 ngày và có khả năng tái phát vào mùa trăng hay còn gọi là đẹn trăng nên dân gian có câu “Trăng lên thì nổi, trăng lặn thì chìm”.
Bệnh cam tẩu mã dễ bị nhầm lẫn với bệnh viêm họng áp-tơ
Trong giai đoạn đầu, bệnh noma rất khó để chẩn đoán. Khi bệnh nhân được phát hiện và điều trị kịp thời có thể giảm nguy cơ tử vong và các biến dạng ở mặt. Dựa trên nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn nên phương pháp điều trị chủ yếu bằng kháng sinh kết hợp chế độ sinh hoạt, ăn uống phù hợp.
Bệnh nhân noma được điều trị bằng thuốc kháng sinh đường uống, tiêm hoặc truyền
Trong thời gian điều trị bệnh, bệnh nhân cần tăng cường dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin C, B1, B2, PP,... để cường hệ miễn dịch, ngăn chặn quá trình hoại thư của bệnh.
Bệnh noma hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng các cách như:
Vệ sinh răng miệng sạch sẽ là cách phòng ngừa bệnh noma tốt nhất
Hiện nay, với điều kiện sống cùng với sự phát triển của y học, bệnh cam tẩu mã đã được khống chế và giảm thiểu. Dù vậy, mọi người vẫn nên phòng bệnh và đi khám ngay khi có dấu hiệu bất thường để tránh di chứng làm ảnh hưởng đến sức khỏe và thẩm mỹ.
Trên đây là những thông tin khoa học về bệnh noma (bệnh cam tẩu mã). Nếu bạn đọc cần tư vấn thêm hoặc giải đáp liên quan đến bệnh này, vui lòng liên hệ 1900 1806.
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Chế độ ăn cho trẻ suy dinh dưỡng là vấn đề được nhiều bậc cha mẹ quan tâm. Lý do bởi đây là điều kiện cơ bản để cải thiện thể chất cho các bé.