Buồng trứng có một vai trò đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Nhưng không phải ai cũng biết buồng trứng có cấu tạo như thế nào hay các bệnh lý thường gặp… Vậy nên đừng bỏ qua bài viết dưới đây của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông để tìm hiểu chi tiết về buồng trứng.
Buồng trứng là cơ quan sinh dục nữ, chúng có cấu tạo hình bầu dục và nằm ở hai bên tử cung của phụ nữ. Chúng là nơi sản xuất, lữu trữ và giải phóng trứng. Ngoài ra, đây cũng là cơ quan sản xuất ra hormone estrogen và progesterone để kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt và khi mang thai.
Hơn nữa, hai loại hormone góp phần quan trọng trong quá trình phát triển đặc điểm giới tính khi dậy thì như: Cơ thể thay đổi, phát triển các nang lông,...
Trong cơ thể của mỗi người phụ nữ đều có hai buồng trứng nằm hai bên tử cung, phía sau vòi tử cung, trên thành chậu hông bé, dưới eo chậu trên khoảng 10mm. Tuy nhiên, vị trí của chúng có thể thay đổi tùy vào số lần sinh nở của người phụ nữ. Đối với người chưa từng sinh nở thì buồng trứng ở tư thế đứng, trục dọc nằm thẳng đứng.
Vị trí của buồng trứng
Thông thường, bề mặt thường nhẵn nhụi và có màu hồng nhạt cho đến tuổi dậy thì. Sau tuổi dậy thì, việc rụng trứng hàng tháng ở người phụ nữ làm rách vỏ buồng trứng, để lại sẹo nên làm bề mặt bị sần sùi. Khi tới thời kỳ mãn kinh, không còn quá trình rụng trứng nên bề mặt sẽ nhẵn nhụi trở lại.
Xem thêm: 10 dấu hiệu sắp rụng trứng rõ nhất và dễ dàng dự đoán
Buồng trứng có hình hạt đậu dẹt với chiều dài khoảng 3cm, rộng 1,5cm và dày 1cm. Bao gồm hai mặt, hai bờ và hai đầu.
Cấu tạo của buồng trứng
Buồng trứng không có phúc mạc che phủ mà được bao bọc bởi lớp áo trắng. Dưới lớp áo trắng này là lớp vỏ, dưới lớp vỏ là tủy.
Theo các bác sĩ chuyên môn chia sẻ, ngay từ khi bé gái chào đời, cơ thể đã có hai buồng trứng. Mỗi buồng có đường kính khoảng 1cm và nặng khoàng 250-350mg. Cho đến khi dậy thì, kích thước sẽ tăng dần do sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể.
Kích thước trung bình của người trưởng thành khoàng 4cm. Gần như trong suốt cuộc đời, kích thước sẽ có một số sự thay đổi nhất định, đặc biệt là khi mang thai (kích thước gấp đôi so với bình thường). Theo một số nghiên cứu chỉ ra rằng, khi phụ nữ bước vào tuổi 30, kích thước sẽ giảm dần.
Thông thường, kích thước của buồng trứng có mối liên hệ chặt chẽ với lượng trứng trong độ tuổi sinh sản. Nếu kích thước nhỏ đồng nghĩa với việc lượng trứng được lưu trữ thấp, có thể khó khăn khi mang thai.
Mặc dù vậy, kích thước lớn không có nghĩa là dễ dàng thụ thai và mang thai. Đây có thể là dấu hiểu cảnh báo các vấn đề như: u nang, đa nang buồng trứng,... Điều này có thể ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng và khó khăn khi mang thai.
Có 03 chức năng quan trọng sau:
Dưới đây là một số bệnh thường gặp mà chị em cần phải đặc biệt quan tâm vì có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ sinh sản:
U nang buồng trứng là khối u hình thành từ các loại mô của buồng trứng hay từ mô của các cơ quan khác. U được bao bọc bên ngoài bởi lớp vỏ và bên trong chứa dịch lỏng. Đây là loại u phổ biến ở nữ giới, đặc biệt là trong độ tuổi sinh đẻ với tỷ lệ mắc lên tới 3.65 trong số các bệnh phụ khoa.
Hình ảnh u nang buồng trứng
Giai đoạn đầu, bệnh phát triển âm thầm nên chủ yếu chủ được phát hiện tình cờ qua thăm khám phụ khoa. Tuy nhiên, khối u ác tình thì tiến triển rất nhanh và có các biểu hiện lâm sàng rõ ràng. Dưới đây là một số triệu chứng của bệnh mà chị em cần lưu ý:
Thì tùy theo từng loại u (tính chất, kích thước…) và nguyên nhân xuất hiện của u nang buồng trứng, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị thích hợp. Phần lớn u nang ở phụ nữ trẻ là u nang cơ (không phải ung thư) nên sau khoảng 8-12 tuần chúng sẽ tự biến mất mà không cần điều trị. Còn một số ít trường hợp, bệnh nhân sẽ được chỉ định phẫu thuật mổ hở hay mổ nội soi để cắt bỏ toàn bộ buồng trứng hay chỉ bóc tách khối u.
Đây là bệnh thường xảy ra ở người phụ nữ có lượng hormone sinh dục nữ quá ít nhưng lại có quá nhiều hormone sinh dục nam trong cơ thể khiến quá trình rụng trứng diễn ra không bình thường. Đây là bệnh phụ khoa thường gặp gây ra nhiều ảnh hưởng đối với cuộc sống của chị em, đặc biệt là những người trong độ tuổi sinh sản.
Buồng trứng đa nang
Bệnh nhân khi mắc bệnh thường có các dấu hiệu nhận biết như: gặp các vấn đề về da, rối loạn kinh nguyệt, tặng hoạt động của nội tiết tố nam, đau lưng, bụng, vùng xương chậu, tâm trạng thất thường, khó có con…
Bệnh này không thể tự khỏi mà tùy vào tình trạng cụ thể, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị cụ thể.
Suy buồng trứng sớm là tình trạng các chức năng của buồng trứng không còn hoạt động và ngừng sản xuất trứng trước 40 tuổi. Khi này, người phụ nữ phải đối mặt với những vấn đề sức khỏe chung và sức khỏe sinh sản. Đặc biệt, khi cơ thể không còn sản xuất ra hormone estrogen và progesterone dẫn đến kinh nguyệt bị rối loạn và ảnh hưởng đến quá trình thụ thai.
Suy buồng trứng sớm
Căn bệnh này chính là một trong nguyên nhân dẫn đến vô sinh - hiếm muộn nữ. Vậy nên chị em cần lắng nghe cơ thể, nhận biết sớm những dấu hiệu để có hướng điều trị kịp thời:
Hiện nay, bệnh này chưa có phương pháp khoa học điều trị triệt để mà chỉ có phương pháp điều trị một số triệu chứng.
Ung thư buồng trứng là tình trạng buồng trứng xuất hiện các tế bào bất thường, phát triển thành khối u ác tính, tấn công phá hủy các mô, cơ quan bộ phận trong cơ thể. Các khối u ác tính thường gặp bao gồm:
Ung thư buồng trứng
Thông thường, bệnh có các triệu chứng ban đầu không rõ ràng nên dễ bị nhầm lẫn với nhiều bệnh lý thường gặp khác. Do đó, chị em nên khám phụ khoa định kỳ và đặc biệt là khi có những thay đổi lạ thường và dai dẳng sau:
Sau khi được chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ đánh giai đoạn bệnh để đưa ra pháp đồ điều trị phù hợp. Ung thư buồng trứng gồm 04 giai đoạn chính như sau:
Đây là tình trạng mà buồng trứng bị viêm nhiễm. Thông thường, chị em sẽ bị viêm cả hai bên thay vì chỉ viêm một bên.
Dấu hiệu của viêm buồng trứng
Viêm buồng trứng gồm 2 loại là viêm cấp tính và viêm mãn tính; mỗi loại sẽ có những dấu hiệu nhận biết khác nhau:
Hiện nay, có 2 phương pháp điều trị tình trạng viêm là nội khoa và ngoại khoa.
Bảo vệ buồng trứng là việc làm giúp chị em tránh xa các bệnh lý phụ khoa nguy hiểm như u nang, ung thư,… và duy trì khả năng khả năng sinh sản. Dưới đây là một lưu ý để giúp chị em có buồng trứng khỏe mạnh:
Chị em nên lựa chọn các loại thực phẩm giàu chất đạm và chất béo có lợi cho sức khỏe như thịt gà, thịt cá, quả óc chó, đậu nành, các loại hạt, dầu oliu, dầu dừa, trứng,... Nhằm cân bằng nội tiết đố và bảo vệ sức khỏe buồng trứng. Bên cạnh đó, chị em hãy tăng cường ăn trái cây, các loại rau giàu chất xơ, khoáng chất và vitamin giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh các bệnh phụ khoa khác.
Chế độ ăn tốt cho sức khỏe buồng trứng
Ngoài ra, chị em nên giảm thiểu các thực phẩm có quá nhiều đường và tinh bột có nguy cơ làm tăng đường huyết, cân nặng. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến các bệnh liên quan đến buồng trứng. Nói không với các chất có cồn hoặc chất gây nghiện vì có ảnh hưởng đến sức khỏe nói chung và sức khỏe sinh sản nói riêng.
Để duy trì sức khỏe buồng trứng thì nên thường xuyên vận động, rèn luyện cơ thể. Chị em có thể lựa chọn các hoạt động như chạy bộ, đi bộ, bơi lội hoặc các bài tập nhẹ nhàng. Điều này giúp tăng sức đề kháng, tăng cường tuần hoàn máu và cung cấp dưỡng chất đến các cơ quan phụ khoa cũng như toàn bộ các cơ quan trong cơ thể.
Lựa chọn những bài tập phù hợp với bản thân
Ngủ cũng là cách bảo vệ sức khỏe buồng trứng và duy trì ổn định lượng nội tiết tố. Nếu một người thường xuyên thức khuya nhiều cũng sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe. Vậy nên, chị em hãy chú ý ngủ đúng giờ, đủ giấc và hạn chế thức khuya.
Khi quan hệ, chị em nên “yêu” an toàn để tránh các bệnh lây qua đường tình dục và lưu ý các ngày trong thời kỳ kinh nguyệt. Đặc biệt là hãy nhớ sử dụng các biện pháp thai nếu chưa sẵn sàng làm mẹ. Theo các nghiên cứu chỉ ra rằng, mỗi lần phá thai sẽ làm cho thành buồng trứng mỏng đi và chất lượng trứng suy giảm theo.
Hãy “yêu” một cách an toàn!
Vệ sinh “cô bé” đúng cách giúp hạn chế vi khuẩn xâm nhập và tránh nguy cơ viêm nhiễm gây ảnh hưởng đến sức khỏe buồng trứng. Chị em nên dùng nước ấm và sạch để vệ rửa vùng kín “từ trước ra sau”. Rửa âm hộ trước rồi đến hậu môn, nếu không vi khuẩn từ hậu môn có thể lây sang âm đạo gây nhiễm trùng.
Một số bệnh liên quan đến buồng trứng thường diễn biến âm thầm và không có các triệu chứng rõ ràng. Vậy nên, khám phụ khoa định kỳ giúp chị em hiểu rõ tình hình sức khỏe và phát hiện sớm các nguy cơ bệnh để có phương pháp điều trị kịp thời.
Khám phụ khoa cùng bác sĩ giàu kinh nghiệm tại BVĐK Phương Đông
Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là một trong những địa chỉ khám phụ khoa uy tín. Gói khám phụ khoa được xây dựng bởi các chuyên gia Phụ sản với đầy đủ các danh mục: khám chẩn đoán, siêu âm, soi tươi âm đạo, Pap's mear, xét nghiệm máu yếu tố chuyên biệt sàng lọc ung thư. Một lần thăm khám tầm soát nhiều bệnh lý phụ khoa và đặc biệt bệnh viện đang có ưu đãi cực hấp dẫn. Vui lòng liên hệ đến hotline 19001806 để được tư vấn chi tiết và đặt lịch.
Hy vọng với những chia sẻ trên về chủ đề buồng trứng, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đã mang đến những thông tin hữu ích. Chị em hãy chủ động bảo vệ sức khỏe buồng trứng, sức khỏe sinh sản của chính bản thân trước khi quá muộn!
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Bị viêm đường tiết niệu khi mang thai có thể dẫn đến những nguy hiểm với thai nhi như gây đẻ non, nhiễm khuẩn sơ sinh, thậm chí sảy thai.
