Bật mí quy trình cấy nước tiểu cho kết quả chuẩn xác

Lê Linh

05-10-2023

goole news
16

Hiện nay, cấy nước tiểu là phương pháp hàng đầu được các bác sĩ áp dụng, giúp nâng cao hiệu quả trong chẩn đoán bệnh lý nhiễm trùng đường tiết niệu. Tuy nhiên, để đảm bảo tính chính xác của kết quả xét nghiệm, việc thực hiện cấy nước tiểu theo đúng quy trình là vô cùng quan trọng. Cùng tìm hiểu rõ hơn về phương pháp lấy mẫu, quy trình thực hiện và những lưu ý khi xét nghiệm cấy nước tiểu qua bài viết sau.

Xét nghiệm cấy nước tiểu là gì?

Xét nghiệm nhằm phát hiện vi khuẩn, vi trùng hoặc tế bào bất thường trong mẫu nước tiểu của người bệnh. Quá trình này giúp chẩn đoán xác định nhiễm trùng đường tiết niệu và tìm nguyên nhân gây ra nhiễm trùng.

Kết quả xét nghiệm cấy nước tiểu sẽ cho biết loại và số lượng vi khuẩn hoặc vi trùng trong mẫu nước tiểu, giúp bác sĩ xác định bệnh và quyết định liệu trình điều trị phù hợp cho người bệnh.

Xét nghiệm này thường được sử dụng để chẩn đoán và theo dõi các bệnh liên quan đến đường tiết niệu như viêm nhiễm tiểu tiện, viêm bàng quang, viêm thận…

cấy nước tiểu
Tìm hiểu về nuôi cấy nước tiểu tìm vi khuẩn

Các phương pháp lấy mẫu để cấy nước tiểu

Lấy nước tiểu giữa dòng

Với phương pháp lấy nước tiểu giữa dòng, người bệnh nên thực hiện vào sáng sớm, bởi đây là thời điểm lượng nước tiểu đầu tiên trong ngày có nồng độ vi khuẩn cao hơn so với các thời điểm khác.

Trước khi lấy mẫu, cần vệ sinh kỹ bộ phận sinh dục bên ngoài để đảm bảo mẫu nước tiểu không nhiễm vi khuẩn thường trú trên dương vật hay âm đạo, đảm bảo độ chính xác của kết quả xét nghiệm. 

Tiếp theo, người bệnh tiểu, để nước tiểu chảy thành dòng trong vài giây, sau đó đặt lọ lấy mẫu vô trùng vào dòng nước, thu thập khoảng 60ml nước tiểu giữa dòng, đậy kín nắp.

Chuyển mẫu nhanh chóng đến phòng xét nghiệm, thực hiện xét nghiệm trong vòng 1 giờ.

cấy nước tiểuLấy nước tiểu như thế nào để cấy đúng cách

Lấy nước tiểu bằng cách chọc hút kim trên xương mu

Khi thực hiện phương pháp này, một kim dài sẽ được chọc thấu vào bàng quang thông qua bề mặt bên trên của bụng để lấy mẫu nước tiểu trực tiếp từ bàng quang.

Phương pháp này thường được sử dụng trong những tình huống cần độ chính xác tuyệt đối hoặc khi không thể thu thập mẫu nước tiểu bằng các phương pháp thông thường, chẳng hạn trường hợp trẻ nhỏ hoặc cần xác định chính xác loại vi khuẩn gây nhiễm trùng.

Do độ phức tạp và tiềm ẩn rủi ro, phương pháp này thường được thực hiện bởi các chuyên gia y tế có kinh nghiệm và khi có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa.

Lấy nước tiểu qua ống sonde bàng quang

Phương pháp lấy mẫu nước tiểu qua ống sonde bàng quang thường áp dụng trong trường hợp bệnh nhân không không thể tự đi tiểu hoặc cần kiểm tra bàng quang trực tiếp. Nhân viên y tế sẽ chèn một ống sonde nhỏ xuyên qua niệu đạo vào bàng quang để lấy mẫu nước tiểu.

Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây rủi ro nhiễm khuẩn hoặc gây khó chịu cho bệnh nhân, cần được thực hiện đúng chuẩn để tránh các biến chứng.

cấy nước tiểuCách lấy nước tiểu để xét nghiệm cấy định lượng vi khuẩn qua bàng quang

Quy trình cấy nước tiểu bộ y tế

Chuẩn bị những gì để thực hiện lấy mẫu?

Để lấy mẫu cấy nước tiểu đúng chuẩn, cần chuẩn bị các vật dụng sau:

  • Lọ đựng nước tiểu vô trùng: Lọ đựng nước tiểu cần có dung tích ít nhất 100ml, miệng rộng, có nắp đậy kín.
  • Giấy lau sạch: Giấy lau sạch được sử dụng để lau khô tay và bộ phận sinh dục trước khi lấy mẫu.
  • Dụng cụ vệ sinh bộ phận sinh dục: dung dịch vệ sinh phụ nữ, xà phòng, nước sạch…

Ống sonde bàng quang, kim chọc hút đã được vô trùng (với trường hợp lấy mẫu nước tiểu qua ống sonde bàng quang, chọc hút kim trên xương mu).

Các bước thực hiện xét nghiệm cấy nước tiểu

  • Bước 1: Tiếp nhận và xử lý mẫu nước tiểu
    - Mẫu nước tiểu cần được tiếp nhận và xử lý ngay sau khi lấy. Phòng vi sinh cần có quy trình tiếp nhận và xử lý mẫu nước tiểu rõ ràng, khoa học để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác. Nếu mẫu nước tiểu không được xét nghiệm ngay thì cần bảo quản đúng cách trong tủ lạnh ở 4oC.
  • Bước 2: Thực hiện phết nhuộm Gram
    - Phết nhuộm Gram là bước quan trọng để xác định loại vi khuẩn có trong nước tiểu. Kết quả phết nhuộm Gram có thể giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị phù hợp. Mẫu nước tiểu được lấy một lượng nhỏ để phết lên lam kính.
    - Sau đó, lam kính được nhuộm Gram theo quy trình chuẩn và quan sát dưới kính hiển vi để xác định loại vi khuẩn.
  • Bước 3: Nuôi cấy nước tiểu định lượng
    - Nuôi cấy nước tiểu định lượng giúp xác định số lượng vi khuẩn có trong nước tiểu. Số lượng vi khuẩn vượt quá giới hạn cho phép (>105 CFU/ml) được coi là nhiễm trùng đường tiết niệu.
    - Cụ thể, mẫu nước tiểu được lấy một lượng nhỏ để cấy trên môi trường thạch Blood agar và MacConkey agar. Sau đó, các đĩa cấy được ủ ở 35oC qua đêm.

cấy nước tiểuCác bước kỹ thuật nuôi cấy nước tiểu 

Các yếu tố có thể làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm

Có nhiều yếu tố có thể làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm cấy nước tiểu, bao gồm:

  • Lấy mẫu không đúng cách: Nếu mẫu nước tiểu không được lấy đúng cách, có thể bị nhiễm khuẩn từ môi trường bên ngoài. Điều này có thể dẫn đến kết quả xét nghiệm dương tính giả hoặc âm tính giả.
  • Bảo quản mẫu không đúng cách: Nếu mẫu nước tiểu không được bảo quản đúng cách, vi khuẩn có thể phát triển, dẫn đến kết quả xét nghiệm không chính xác.
  • Sử dụng thuốc kháng sinh trước khi lấy mẫu: Thuốc kháng sinh có thể tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, dẫn đến kết quả xét nghiệm âm tính giả.
  • Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý khác, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, bệnh thận, có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm.

Xét nghiệm cấy nước tiểu cần chú ý điều gì?

Để mang đến kết quả chuẩn xác nhất cần lưu ý những điều sau:

  • Lấy mẫu nước tiểu giữa dòng đúng cách, đảm bảo không bị lẫn với vi khuẩn từ bộ phận sinh dục.
  • Bảo quản mẫu nước tiểu đúng cách, tránh vi khuẩn phát triển. Nếu không thể mang mẫu nước tiểu đến cơ sở y tế ngay, cần bảo quản mẫu nước tiểu trong tủ lạnh ở 4 độ C.
  • Thông báo cho bác sĩ nếu đang sử dụng thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh có thể tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, dẫn đến kết quả xét nghiệm âm tính giả. Nếu đang sử dụng thuốc kháng sinh, cần thông báo cho bác sĩ để được hướng dẫn lấy mẫu nước tiểu.
  • Thông báo cho bác sĩ về các bệnh lý khác: Một số bệnh lý khác, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, bệnh thận, có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm cấy nước tiểu. Nếu người bệnh có các bệnh lý khác, cần thông báo cho bác sĩ để được cân nhắc khi giải thích kết quả xét nghiệm.

Cấy nước tiểu là một xét nghiệm cận lâm sàng quan trọng trong chẩn đoán nhiễm trùng đường tiết niệu. Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm có thể bị ảnh hưởng bởi quy trình lấy mẫu và nuôi cấy. Do đó, cần thực hiện quy trình cấy định lượng nước tiểu đúng cách để đảm bảo kết quả chính xác. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ với BVĐK Phương Đông để được tư vấn chi tiết.

3,170

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

19001806 Đặt lịch khám