Cường tuyến cận giáp là gì? Nguyên nhân và cách điều trị bệnh hiệu quả

Cường tuyến cận giáp là gì? 

Thông qua việc tiết ra hormone tuyến cận giáp, các tuyến cận giáp có vai trò duy trì nồng độ canxi ngoại bào. Cường cận giáp là một căn bệnh đặc trưng bởi sự tiết quá nhiều hormone tuyến cận giáp, loại hormone này là hormone polypeptide 84-axit amin. Sự bài tiết hormone tuyến cận giáp sẽ được điều chỉnh trực tiếp bởi nồng độ canxi hoá trong máu.

Cường cận giáp là một căn bệnh đặc trưng bởi sự tiết quá nhiều hormone tuyến cận giáp

Theo đó, bệnh lý này được phân thành 2 loại với từng đặc điểm cụ thể như sau:

• Trong cường tuyến cận giáp nguyên phát sự mở rộng của một hay nhiều tuyến cận giáp gây nên tình trạng tiết nhiều hormone. Điều này sẽ khiến lượng canxi trong máu tăng cao và gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe. Phẫu thuật chính là một phương pháp điều trị phổ biến nhất cho căn bệnh này.
• Cường cận giáp thứ phát xảy ra do một bệnh khác gây nên đầu tiên là do mức canxi trong cơ thể thấp và theo thời gian, mức độ hormone tuyến cận giáp sẽ tăng lên.

Cường tuyến cận giáp là bệnh lý diễn ra do nồng độ hormone tiết ra quá nhiều

Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh lý cường cận giáp

Những triệu chứng của bệnh có thể nhẹ và không đặc hiệu khó có thể nhận biết và cũng không liên quan đến các chức năng của tuyến cận giáp. Tuy nhiên nếu nhận thấy cơ thể có một số triệu chứng sau đây hãy nhanh chóng đi gặp bác sĩ chuyên khoa để khám và chữa bệnh.

• Loãng xương.
• Sỏi thận.
• Đi tiểu nhiều.
• Đau bụng.
• Dễ mệt mỏi, yếu ớt cơ thể suy nhược.
• Trầm cảm hoặc đãng trí.
• Đau xương khớp.
• Thường xuyên thấy tinh thần chán nản hay phàn nàn về bệnh tật nhưng lại không rõ nguyên nhân.
• Buồn nôn, nôn mửa, biếng ăn, ăn không ngon miệng.

Cường cận giáp sẽ có một số triệu chứng cụ thể bệnh nhân nên nắm rõ

Những biến chứng của bệnh

Những biến chứng của bệnh cường tuyến cận giáp chủ yếu liên quan đến những ảnh hưởng lâu dài do lượng canxi trong xương quá ít mà canxi trong máu lại quá nhiều. Điều này sẽ nguy hiểm tới sức khỏe của bệnh nhân và để lại nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Bệnh loãng xương: Do thiếu hụt lượng canxi trong xương nên dẫn đến tình trạng xương yếu, giòn dễ gãy, mật độ xương thấp , loãng xương.
• Sỏi thận: Khi lượng canxi quá nhiều trong máu cũng có thể dẫn đến quá nhiều canxi ở nước tiểu tạo ra cặn canxi nhỏ và cứng, cùng nhiều chất khác trong thận gây nên sỏi thận khiến bệnh nhân đau buốt khi đi tiểu.
• Bệnh tim mạch: Mặc dù có mối liên hệ chính xác của nguyên nhân và kết quả không mấy rõ ràng thế nhưng nếu nồng độ canxi cao có thể ảnh hưởng đến tim mạch như huyết áp cao và một số loại bệnh tim.
• Suy tuyến cận giáp sơ sinh: Nếu bệnh nặng không chữa trị được ở phụ nữ mang thai có thể gây nên mức canxi thấp nguy hiểm đến trẻ sơ sinh.

Bệnh để lâu không chữa gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm

Nguyên nhân gây bệnh cường cận giáp

Cường cận giáp là do các yếu tố làm tăng sự bài tiết hormone tuyến cận giáp. Khi các tuyến cận giáp duy trì ở mức thích hợp cả canxi và photpho trong cơ thể bằng cách tăng hoặc giảm bài tiết lượng hormone tuyến cận giáp. Lúc này Vitamin D cũng tham gia vào việc điều chỉnh lượng canxi trong máu.

Khi nồng độ canxi trong máu xuống quá thấp và các tuyến cận giáp sẽ tiết ra đủ hormone để khôi phục lại sự cân bằng. Hormone sẽ làm tăng mức canxi bằng cách giải phóng canxi từ xương và tăng lượng canxi hấp thụ từ ruột non vào máu.

Khi nồng độ canxi ở máu quá cao, các tuyến cận giáp sẽ sản xuất hormone ít hơn. Nhưng đôi khi sẽ có những tuyến sản xuất quá nhiều hormone dẫn tới lượng canxi cao bất thường.

Cường cận giáp có thể xảy ra do vấn đề với tuyến cận giáp hoặc do một bệnh khác ảnh hưởng đến chức năng của các tuyến. Cụ thể của từng nguyên nhân gây bệnh như sau:

Cường cận giáp nguyên phát

Cường cận giáp nguyên phát sẽ xảy ra do một số vấn đề với một hoặc nhiều trong bốn tuyến cận giáp cụ thể là:

• Sự phát triển không phải ung thư trên một tuyến chính là nguyên nhân phổ biến nhất.
• Sự tăng sản của hai hoặc nhiều tuyến cận giáp chiếm hầu hết các trường hợp khác.
• U ung thư cũng là một nguyên nhân rất hiếm của cường giáp nguyên phát.
• Cường cận giáp thường xảy ra ngẫu nhiên nhưng một số người thừa hưởng một gen đột biến.

Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh cường tuyến cận giáp

Cường cận giáp thứ phát

Cường tuyến cận giáp thứ phát là kết quả của một tình trạng khác làm giảm nồng độ canxi. Điều này sẽ khiến tuyến cận giáp làm việc quá sức để bù đắp lượng canxi đã mất. Những yếu tố có thể gây ra cường cận giáp thứ phát đó là:

• Cơ thể thiếu hụt canxi trầm trọng và kéo dài không được bổ sung.
• Thiếu vitamin D trầm trọng: Nếu cơ thể không nhận đủ hàm lượng vitamin D, lượng canxi có thể suy giảm xuống và khó hấp thụ.
• Suy thận mãn tính: Thận sẽ chuyển đổi vitamin D thành một dạng mà cơ thể có thể sử dụng và nếu hoạt động kém vitamin D có thể sử dụng được có thể suy giảm và lượng canxi sẽ giảm xuống làm cho mức hormone tuyến cận giáp tăng lên. Đây cũng là nguyên nhân cơ bản nhất của bệnh cường cận giáp thứ phát.

Có nhiều bệnh lý khác cũng là nguyên nhân gây cường cận giáp

Yếu tố làm tăng nguy cơ và đối tượng dễ mắc bệnh

Người có rối loạn di truyền, hiếm gặp hoặc chẳng hạn như đa u nội tiết loại 1 thường ảnh hưởng đến các tuyến trong đó có tuyến cận giáp. Phụ nữ mãn kinh cũng có nguy cơ cao gây nên bệnh lý này. Một số yếu tố nguy cơ mắc bệnh cường cận giáp gồm:

• Khi cơ thể bị thiếu canxi hoặc vitamin D kéo dài nghiêm trọng.
• Khi bạn đã từng điều trị bằng tia xạ cho bệnh ung thư khiến cổ tiếp xúc với tia phóng xạ.
• Người bệnh đã từng dùng lithium, một loại thuốc thường dùng để điều trị rối loạn lưỡng cực.

Thiếu hụt canxi hoặc vitamin D kéo dài làm tăng nguy cơ mắc bệnh

Các phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán bệnh tại bệnh viện Phương Đông

Cường cận giáp sẽ được chẩn đoán trước khi dấu hiệu và triệu chứng rối loạn rõ ràng hơn. Khi các triệu chứng xảy ra, chúng sẽ là kết quả của tổn thương hoặc do rối loạn chức năng của các cơ quan hoặc mô khác do nồng độ canxi cao trong máu và nước tiểu hoặc quá ít canxi trong xương. Các bác sĩ tại Bệnh viện Phương Đông sẽ thực hiện các biện pháp chẩn đoán cụ thể như sau:

Xét nghiệm máu

Khi thất nồng độ hormone tuyến cận giáp tăng cao, bác sĩ tiến hành xét nghiệm cường tuyến cận giáp bằng việc lấy mẫu máu để đưa ra kết quả chính xác nhất.

Kiểm tra chẩn đoán bổ sung

Sau khi chẩn đoán, bác sĩ yêu cầu xét nghiệm  để loại trừ các nguyên nhân gây bệnh. Sau đó, sẽ xác định rõ các biến chứng có thể xảy ra và đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh với các bài kiểm tra gồm:

Kiểm tra mật độ khoáng của xương

Tiến hành xét nghiệm mật độ khoáng của xương nhằm xác định người bệnh có bị loãng xương hay không, sử dụng phương pháp đo hấp thụ tia X năng lượng kép (DEXA).

Thử nghiệm này sử dụng các thiết bị chụp X quang đặc biệt nhằm đó có bao nhiêu gam canxi và các khoáng chất khác của xương trong một đoạn xương cụ thể.

Kiểm tra mật độ xương để xác định hàm lượng canxi có bị thiếu hụt

Xét nghiệm nước tiểu

Việc hấp thu nước tiểu ở trong 24 giờ có thể cung cấp thông tin về mức độ hoạt động của thận cùng với lượng canxi được bài tiết qua nước tiểu. Xét nghiệm này sẽ giúp đánh giá mức độ nghiêm trọng của tuyến cường cận giáp hoặc chẩn đoán các rối loạn thận gây ra bệnh. Nếu hàm lượng canxi ra thấp hoặc tìm thấy ở nước tiểu điều này có nghĩa đây là một tình trạng bệnh không cần điều trị.

Phương pháp điều trị cường cận giáp tại bệnh viện Phương Đông

Tùy theo từng mức độ nặng nhẹ của bệnh mà bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất. Mỗi một biện pháp sẽ mang lại hiệu quả cao và phù hợp với từng đối tượng cụ thể:

Không điều trị

Có nhiều đối tượng bác sĩ đề nghị không điều trị và theo dõi thường xuyên nếu như:

• Mức canxi chỉ tăng nhẹ.
• Thận của người bệnh đang hoạt động bình thường và không có bất cứ dấu hiệu sỏi thận nào.
• Mật độ xương bình thường hoặc dưới mức bình thường một chút không ở mức đáng báo động.
• Không có bất cứ triệu chứng nào có thể cải thiện khi điều trị chỉ cần thực hiện theo dõi.

Phẫu thuật 

Phẫu thuật là một phương pháp điều trị phổ biến nhất cho bệnh nhân bị cường cận giáp nguyên phát và giúp chữa khỏi trong hầu hết các trường hợp. Các bác sĩ sẽ phẫu thuật để loại bỏ những tuyến bị phì đại hoặc có khối u.

Nếu cả bốn tuyến đều bị ảnh hưởng, tiến hành phẫu thuật loại bỏ bã tuyến và một phần tuyến thứ tư sẽ để lại một số mô tuyến cận giáp đang hoạt động. Khi thực hiện phẫu thuật cũng sẽ có một sổ rui ro nhất định cụ thể là:

• Tổn thương dây thần kinh, kiểm soát dây thanh âm khiến bệnh nhân có lúc gặp khó khăn khi phát âm.
• Hàm lượng canxi thấp trong thời gian dài người bệnh có thể bổ sung các chất giàu canxi và vitamin D.

Thực hiện phẫu thuật cắt bỏ một phần tuyến cận giáp

Thuốc điều trị

Nhiều trường hợp các bác sĩ chỉ định bệnh nhân chỉ nên dùng thuốc cụ thể một số thuốc cho bệnh như sau:

Calcimimetics

Calcimimetic là một loại thuốc bắt chước canxi lưu thông trong máu và thuốc này có đánh lừa các tuyến cận giáp và hormone sẽ tiết ra ít hơn. Sản phẩm đang được bán dưới dạng cinacalcet. Một số bác sĩ có thể kê đơn cinacalcet để điều trị cường cận giáp nguyên phát nhất là nếu tiến hành phẫu thuật không chữa khỏi thành công.

Tuy nhiên, sử dụng loại thuốc này sẽ có một số tác dụng phụ phổ biến như đau khớp và đau cơ, tiêu chảy buồn nôn thậm chí nhiễm trùng đường hô hâos,... Vì vậy bệnh nhân nên lưu ý và nếu có bất cứ dấu hiệu nào hãy hỏi ý kiến bác sĩ.

Sử dụng thuốc hỗ trợ điều trị bệnh lý cường tuyến cận giáp

Liệu pháp thay thế hormone

Đối với phụ nữ đã qua thời kỳ mãn kinh, nếu có dấu hiệu loãng xương, liệu phá này sẽ giúp xương giữ được canxi. Phương pháp điều trị này sẽ không thể giải quyết được các vấn đề cơ bản của tuyến cận giáp và sử dụng kéo dài liệu pháp thay thế hormone sẽ làm tăng nguy cơ ung thư vú và hình thành cục máu đông. 

Ngoài ra, sử dụng biện pháp này cũng sẽ có một số tác dụng phụ như đau và căng vú, chóng mặt và đau đầu. Nếu tác dụng phụ quá nguy hiểm, người bệnh nên báo cho bác sĩ và có giải pháp phù hợp nhất.

Bisphosphonat

Bisphosphonates cũng là một loại thuốc ngăn ngừa sự mất canxi từ xương, phòng ngừa loãng xương do tuyến cận giáp. Sử dụng loại thuốc này cũng có các tác dụng phụ như huyết áp thấp, sốt và nôn mửa. Hơn nữa, phương pháp điều trị này cũng không thể điều trị dứt khoát các vấn đề cơ bản của tuyến cận giáp.

Cách phòng ngừa bệnh hiệu quả

Đối với bệnh cường tuyến cận giáp này người bệnh cũng nên chủ động phòng ngừa với việc thay đổi thói quen sinh hoạt và nhiều biện pháp khác cụ thể như sau:

Chế độ sinh hoạt

Trong sinh hoạt hằng ngày, người bệnh nên thực hiện theo những giải pháp sau đây:

• Hãy tuân thủ hướng dẫn của các bác sĩ chuyên khoa trong việc điều trị bệnh.
• Nên duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng, thoải mái và yêu đời, luôn có tinh thần lạc quan.
• Hãy liên hệ ngay với các bác sĩ khi cơ thể có nhiều bất thường trong quá trình điều trị bệnh.
• Thường xuyên thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn biến của bệnh để đưa ra biện pháp điều trị phù hợp với từng giai đoạn.
• Bệnh nhân cần lạc quan: Tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến điều trị nên hãy nói chuyện với người đáng tin cậy, chia sẻ với thành viên trong gia đình, hãy làm bất cứ điều gì khiến bạn cảm thấy thoải mái.
• Chế độ dinh dưỡng: Nói chuyện với bác sĩ về các hướng dẫn chế độ ăn uống phù hợp, đặc biệt bổ sung thức ăn giàu canxi, nên ăn hoa quả, nước ép trái cây để bổ sung khoáng chất và nguồn năng lượng cho cơ thể.
• Hạn chế sử dụng các chất kích thích, tránh làm việc ở môi trường độc hại giúp hạn chế bệnh phát triển nặng hơn.

Hãy thay đổi chế độ sinh hoạt, giữ tâm lý luôn thoải mái yêu đời

Một số cách phòng ngừa khác

Hãy theo dõi hàm lượng canxi và vitamin D trong chế độ ăn uống của mình. Lượng canxi khuyến nghị cho người lớn từ 19 đến 50 tuổi đó là 1.000 miligam canxi mỗi ngày.  Sau đó tăng dần lên khi độ tuổi tăng cao, lượng vitamin D mỗi ngày nên bổ sung là 600 đơn vị quốc tế (IU).

Thực hiện uống nhiều nước, uống đủ chất lỏng chủ yếu là nước lọc để tạo ra nước tiểu nhằm giảm nguy cơ sỏi thận. Bên cạnh đó, hãy tập luyện đều đặn, thường xuyên tập xuyên gồm cả rèn luyện sức mạnh giúp duy trì xương chắc khỏe.

Người bệnh không nên hút thuốc lá bởi hút thuốc làm tăng nguy cơ loãng xương và nguy cơ mắc các bệnh về sức khỏe nghiêm trọng. Tránh sử dụng một số loại thuốc làm tăng canxi như thuốc lợi tiểu và lithium có thể tăng canxi trong máu.

Khám sức khỏe định kỳ

Một trong những biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất mà ai cũng nên thực hiện đó chính là hãy chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ, tầm soát bệnh trước khi có những dấu hiệu đáng ngờ. Hiện nay, bệnh Viện Đa khoa Phương Đông đang có gói khám sức khỏe định kỳ với nhiều ưu đãi.

Đến khám và điều trị tại bệnh viện Phương Đông, bệnh nhân sẽ được làm việc trực tiếp với các chuyên gia đầu ngành, các y bác sĩ giỏi chuyên khoa nội tiết sẽ giúp chẩn đoán đúng bệnh và đưa ra phương pháp điều trị kịp thời, hiệu quả. Bên cạnh đó, bệnh viện còn có hệ thống máy móc, máy chụp Xquang, máy chụp Cộng hưởng từ, máy đo mật độ xương hiện đại được nhập khẩu từ những thương hiệu hàng đầu thế giới.

Hơn nữa, bệnh viện cũng luôn cập nhật phác đồ điều trị mới nhất đảm bảo quá trình điều trị bệnh hiệu quả. Không gian bệnh viện khang trang, sạch sẽ, đầy đủ cơ sở vật chất với sự phục vụ tận tình chu đáo của y bác sĩ giúp người bệnh có được tinh thần thoải mái và lạc quan yêu đời. Giá cả cũng phù hợp với bệnh tình nên người bệnh yên tâm khám và chữa bệnh tại bệnh viên nhé.

Hãy chủ động thăm khám sức khỏe để phát hiện sớm ra bệnh

Như vậy, thông tin bài viết đã giúp bạn đọc nắm được nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa hiệu quả bệnh lý cường tuyến cận giáp. Nếu có nhu cầu đặt lịch khám bệnh hãy liên hệ với Bệnh viện Phương Đông để được hỗ trợ nhanh nhất nhé.