Điểm vàng là gì? Những bệnh lý liên quan đến hoàng điểm cần biết

Điểm vàng là gì? 

Điểm vàng của mắt hay còn có tên gọi khác là hoàng điểm, đây là cấu trúc đặt biệt nằm tại cực sau của mắt tập hợp hàng triệu tế bào cảm quan.

Nhờ những tế bào này có thể giúp mắt nhận biết được hàng loạt các tín hiệu ánh sáng, chuyển tín hiệu ánh sáng thành tín hiệu thần kinh giúp chúng ta có thể thu nhận được hình ảnh sự vật, môi trường bên ngoài. 

Do đó, có thể nói rằng điểm vàng trong mắt có vai trò vô cùng cần thiết trong chức năng của thị giác. Nếu như có bất cứ tổn thương, bệnh lý nào có liên quan đến vùng này đều gây tổn thương nặng nề đến tầm nhìn và khả năng quan sát của thị giác.

Điểm vàng của mắt là cấu trúc đặt biệt của mắt tập hợp hàng triệu tế bào

Cấu tạo điểm vàng của mắt là gì?

Điểm vàng của mắt cấu trúc dạng bầu dục và có kích thước ước chừng khoảng  0,5mm. Cấu trúc này có một hố trung tâm được gọi là hố hoàng điểm và có màu vàng do có chứa nhiều lutein và zeaxanthin, nằm tại cực sau của mắt ở vùng trung tâm võng mạc. Có thể quan sát vùng hoàng điểm này thông qua kính soi đáy mắt hoặc thông qua chụp hình ảnh võng mạc. 

Hoàng điểm của mắt là nơi có chứa các tế bào nhạy cảm ánh sáng là những tế bào hình nón hoặc là hình que với mật độ dày đặc so với những khu vực khác trên võng mạc. Bên cạnh đó, sự phân bố của những tế bào hình que và hình nón trên hoàng điểm cũng có những sự khác biệt rất lớn. Những tế bào hình que thường phân bố tại điểm rìa còn tại vùng trung tâm của hố hoàng điểm chỉ có các tế bào hình nón. 

Điểm vàng của mắt cấu trúc dạng bầu dục có nhiều tế bào

Chức năng của điểm vàng

Nhờ vào mật độ dày đặc của các tế bào hình nón đóng vai trò cảm nhận ánh sáng mạnh và màu mắt và tế bào hình que cảm nhận ánh sáng yếu mà điểm vàng chính là nơi có thị lực tốt nhất của mắt. Cấu trúc này giúp cho thị lực trung tâm tốt, cung cấp sự rõ ràng, sắc nét cho hình ảnh quan sát được. Việc mắt có thể nhận biết được các chi tiết nhỏ trong hình ảnh là nhờ những chức năng của hoàng điểm mắt tạo nên.

Do chức năng của hoàng điểm như vậy, nên những triệu chứng chung khi vùng này tổn thương rất rõ ràng. Có thể kể đến như nhìn vật trở nên kém sắc, xuất hiện những mảng mờ, vùng thị lực trung tâm bị giảm, hình ảnh bị méo mó, biến dạng, độ lớn của hình ảnh không chuẩn xác…

Mật độ dày đặc của các tế bào hình nón đóng vai trò cảm nhận ánh sáng

Điểm vàng điểm mù là gì? Sự khác biệt của hai cấu trúc này

Điểm vàng cung cấp cho chúng ta tầm nhìn sắc nét nhất, tại đây có mật độ cao của thụ thể ánh sáng nhạy cảm với màu sắc có trên võng mạc. Có thể nằm chính xác tại trục thị giác. Do đó, hình ảnh nằm ở trung tâm trường nhìn sẽ rơi vào hoàng điểm. 

Hoàng điểm nằm sâu trong võng mạc và là vùng nhạy cảm nhất của mắt. Tại vùng này có nhiều tế bào cảm quan và có vai trò quan trọng trong quá trình thu nhận hình ảnh, nhận biết độ sắc nét, màu sắc của sự vật và môi trường xung quanh. 

Trong khi đó, điểm mù là điểm theo hướng mũi nơi mà các dây thần kinh tụ lại một điểm phía sau cầu mắt và theo dây thần kinh thị giác đi vào não. Bởi vì tại điểm này không có đầy dây thần kinh đón nhận ánh sáng nên không thể nhìn thấy bất cứ hình ảnh gì tại đây. Bất cứ ai cũng có cấu tạo điểm mù tương tự nhau. Mắt hoàn toàn không có những thông tin tại vị trí điểm mù như não đã bù đắp nhược điểm này thông qua con mắt thứ 2. 

Những bệnh lý có liên quan đến điểm vàng của mắt 

Hiện nay có rất nhiều bệnh lý khác nhau có liên quan đến điểm vàng. Do tính chất đặc trưng và quan trọng của hoàng điểm nên bất cứ tổn thương, bệnh lý nào tại vị trí này đều có thể gây ra những hậu quả rất nghiêm trọng. Cụ thể:

Thoái hóa điểm vàng

Một trong những bệnh lý tại hoàng điểm thường hay gặp nhất đó là thoái hóa hoàng điểm. Nguyên nhân gây ra bệnh lý này là do sự thoái hóa của các bộ phận theo thời gian, sự tăng dần tuổi tác càng cao tỷ lệ mắc bệnh càng lớn và thường xảy ra ở những người trên 65 tuổi chiếm hơn 40%.

Do tình trạng thoái hóa hoàng điểm là quá trình tự nhiên nên tổn thương này không thể đảo ngược lại cũng như không thể chữa khỏi hoàn toàn. Bệnh tiến triển có thể dẫn đến mù lòa nặng, mất thị lực. Hiện nay, bệnh được phân loại thành hai thể chính đó là thoái hóa thể khô và thoái hóa thể ướt: 

• Thoái hóa thể khô: Đây là tình trạng chiếm đến hơn 90% số trường hợp bị thoái hóa. Tuy nhiên, tình trạng bệnh tiến triển từ từ và thị lực của bệnh nhân cũng ít khi bị suy thoái nhanh chóng mà giảm từ từ theo tiến triển của bệnh. 
• Thoái hóa điểm vàng thể ướt: Đây là tình trạng chiếm khoảng 10% các trường hợp, tuy nhiên mức độ lại vô cùng nguy hiểm so với thoái hóa thể khô, gây suy giảm thị lực nhanh chóng.

Tuy nhiên, tình trạng thoái hóa điểm vàng hiện nay còn xuất hiện ở người trẻ khá nhiều. Nguyên nhân là do môi trường sống, làm việc dùng nhiều máy vi tính, thiết bị điện tử, sử dụng thuốc lá, chất kích thích…

Bệnh lý tại hoàng điểm thường hay gặp nhất đó là thoái hóa hoàng điểm

Phù điểm vàng của mắt

Phù điểm vàng của mắt cũng là tổn thương khá thường gặp, do tổ chức hoàng điểm bị tích tụ chất lỏng gây ra phù nề. Hầu hết những trường hợp bệnh hiện nay là do hậu quả thứ phát của một bệnh lý nào đó. Chẳng hạn như bệnh lý về mạch máu tại võng mạc, hoặc do biến chứng đái tháo đường…

Phù điểm vàng của mắt cũng là tổn thương khá thường gặp

Lỗ hóa điểm vàng

Đây là tình trạng bệnh lý đặc biệt tại hoàng điểm của mắt. Khoảng cách giữa các tế bào tại hoàng điểm bị giãn rộng ra, khiến chúng không còn đứng sát với nhau như ban đầu, hình thành nên các lỗ nhỏ. Sự xuất hiện của những lỗ nhỏ này đã khiến cho mật độ tế bào tại điểm vàng giảm xuống khiến cho thị lực bệnh nhân suy yếu, quan sát hình ảnh méo mó biến dạng. 

Tình trạng lỗ hóa hoàng điểm tiến triển nặng có thể sẽ gây ra tình trạng ám điểm tại thị lực trung tâm. Nhưng vùng thị lực ngoại vi vẫn có khả năng quan sát bình thường mà không bị tác động gì. 

Lỗ hóa điểm vàng là tình trạng bệnh lý đặc biệt tại hoàng điểm của mắt

Cách phòng ngừa bệnh lý tại điểm vàng

Trong các bệnh lý, thoái hóa hoàng điểm là thường xuyên xảy ra nhất và không thể điều trị khỏi. Đặc biệt tình trạng này hiện nay đang có xu hướng trẻ hóa do đó thực hiện tốt các biện pháp phòng tránh là cần thiết: 

• Bỏ thuốc lá: Thuốc lá là yếu tố kích thích quá trình oxi hóa diễn ra mạnh hơn tại máu và mắt. Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh nhiều hơn 5 lần so với những người không dùng vậy nên bỏ thuốc lá là điều cần thiết. 
• Kiểm soát bệnh huyết áp: Tăng huyết áp gây co mạch võng mạc làm giảm máu đến điểm vàng, tăng nguy cơ gây bệnh nên cần kiểm soát huyết áp và thay đổi lối sống.
• Dùng nhiều chất chống oxy hóa: Các tế bào của cơ thể bị lão hóa do quá trình oxi hóa, do đó nên bổ sung chất chống oxy hóa để phòng ngừa bệnh thông qua thực phẩm từ nguồn gốc tự nhiên hoặc dạng thuốc bào chế. 
•  Giảm tiêu thụ đường: Đường làm tăng nguy cơ mắc bệnh lên đến 1,7 lần. Tốt nhất nên sử dụng các loại đường đa thay vì đường đơn như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây giàu xơ…. 
• Khám mắt định kỳ: Những biện pháp nêu trên có thể phát huy hiệu quả tích cực, nhưng không có tác dụng đặc hiệu. Do đó, thường xuyên thăm khám định kỳ để phát hiện các bệnh có liên quan đến mắt, đặc biệt là những đối tượng có nguy cơ cao. 

Nên bổ sung chất chống oxy hóa để phòng ngừa bệnh thông qua thực phẩm

Địa chỉ khám mắt uy tín nhất hiện nay

Như đã đề cập ở trên, để phòng ngừa những bệnh lý có liên quan đến điểm vàng để chữa trị kịp thời. Bệnh viện Đa Khoa Phương Đông với kinh nghiệm nhiều năm trong việc khám sức khỏe nhãn khoa toàn diện, bảo vệ đôi mắt của bạn. Tại đây có nhiều trang thiết bị kỹ thuật hiện đại được đầu tư cùng kỹ thuật mới được ứng dụng để chẩn đoán và điều trị các bệnh về mắt. ‘

Bệnh viện tiếp nhận mọi đối tượng có nhu cầu khám và điều trị các bệnh về mắt. Đội ngũ chuyên gia, bác sĩ giàu kinh nghiệm đưa ra kết quả chuẩn xác, tư vấn kỹ càng để bệnh nhân an tâm. 

Bệnh viện Phương Đông với kinh nghiệm trong việc khám nhãn khoa

Như vậy, bài viết đã chia sẻ về cấu trúc điểm vàng, đây là bộ phận có ý nghĩa to lớn đối với cơ quan thị giác. Do đó, nếu như phát hiện những dấu hiệu bất thường có liên quan đến bệnh lý, hãy đến ngay những cơ sở y tế uy tín để thăm khám và hỗ trợ điều trị phù hợp.