Huyết khối tĩnh mạch cửa là tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi cục máu đông hình thành trong con đường vận chuyển máu quan trọng từ các cơ quan tiêu hóa về gan. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến chức năng gan mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Vậy dấu hiệu nào giúp nhận biết sớm tình trạng này? Phương pháp điều trị ra sao để bảo vệ sức khỏe một cách hiệu quả? Bài viết sau đây sẽ giúp bạn nắm rõ tất cả thông tin cần thiết.
Huyết khối tĩnh mạch cửa (Portal Vein Thrombosis - PVT) là sự hình thành của các cục máu đông khiến cho một trong nhiều nhánh của tĩnh mạch cửa (tĩnh mạch nhận máu từ ống tiêu hoá, tuỵ, lá lách để nuôi gan) bị tắc nghẽn nghiêm trọng.
Phân biệt huyết khối tĩnh mạch cửa ác tính và lành tính
Những người bị xơ gan, viêm gan B, viêm gan C, ung thư biểu mô tế bào gan có nguy cơ mắc huyết khối tĩnh mạch cửa và các biến chứng cao hơn. Bên cạnh đó, các đối tượng mắc các bệnh lý khác cũng có nguy cơ bị huyết khối tĩnh mạch cửa như:
Huyết khối tĩnh mạch cửa có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào nguyên nhân, vị trí, mức độ tắc nghẽn, và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Cụ thể:
Bệnh nhân có triệu chứng nghi ngờ như đau bụng, nôn ra máu, vàng da hoặc mệt mỏi kéo dài nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân phổ biến của huyết khối tĩnh mạch cửa ung thư gan là ung thư biểu mô tế bào. Gan là một cơ quan giàu mạch máu do đó tĩnh mạch cửa gan dễ bị xâm lấn, di căn vào tĩnh mạch cửa. Mặt khác, đây cũng chính là một trong những yếu tố lớn dẫn tới ung thư da.
Ngoài ra, huyết khối tĩnh mạch cửa còn có thể xảy ra trong các trường hợp như: viêm tuỵ, u tuỵ, viêm đại tràng ruột hoại tử, rối loạn đông máu, viêm túi mật,...Đồng thời, chế độ sinh hoạt không lành mạnh cũng là một yếu tố góp phần gây bệnh huyết khối ở gan như thường xuyên thức khuya, sử dụng đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ, đồ uống có cồn,...
Tuỳ vào tình trạng bệnh mà huyết khối tĩnh mạch cửa được chia thành dạng cấp tính hay mãn tính.
Bước đầu chẩn đoán huyết khối tĩnh mạch cửa có thể là chẩn đoán lâm sàng thông qua việc thu thập các thông tin về tiền sử bệnh, triệu chứng của bệnh nhân. Sau đó, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán để xác định tình trạng bệnh. Cụ thể:
Chức năng gan bình thường hoặc gần bình thường khi huyết khối tĩnh mạch cửa xảy ra ở bệnh nhân bị xơ gan. Tăng áp lực tĩnh mạch cửa do huyết khối tĩnh mạch cửa mạn tính có thể gây giảm tiểu cầu do lách to. Bệnh nhân bị bệnh lý mật tĩnh mạch cửa có thể biểu hiện tăng phosphatase kiềm hoặc bilirubin.
Siêu âm Doppler là một xét nghiệm được lựa chọn với độ nhạy và độ đặc hiệu dao động từ 80-100% với độ chính xác từ 88-98%. Đây là một xét nghiệm hình ảnh không xâm lấn cho thấy các cấu trúc bên trong cơ thể bạn bằng sóng âm cường độ cao. Siêu âm sẽ cho thấy vật liệu rắn đẳng âm hoặc giảm âm trong tĩnh mạch cửa hay lấp đầy một phần hoặc toàn bộ lòng tĩnh mạch mà không giảm lưu lượng tĩnh mạch cửa.
Cách chẩn đoán này giúp cung cấp thông tin bổ sung, chẳng hạn như sự mở rộng của huyết khối, bằng chứng nhồi máu ruột và tĩnh trạng của các cơ quan lân cận.
Chụp CT hay MRI được ứng dụng phổ biến trong việc xác định tình hình bệnh
Chụp CT có cản quang giúp phân biệt huyết khối lành tính với huyết khối ác tính. Huyết khối lành tính thường coi là khiếm khuyết có mật độ thấp, không tăng cường trong tĩnh mạch cửa. Ngược lại, huyết khối ác tính thường tăng cường sau khi tiêm thuốc cản quang với sự giãn nở của thành mạch hoặc tương cường độ tương phản trong huyết khối do tân mạch hoá.
Độ nhạy và độ đặc hiệu của MRI lần lượt là 100% và 98% trong việc xác định khả năng cắt bỏ khối u liên quan đến hệ thống tĩnh mạch cửa và theo dõi sau các thủ thuật điều trị.
Nội soi là điều cần thiết ở những bệnh nhân mắc PVT, vì bệnh lý dạ dày tăng áp lực tĩnh mạch cửa thường xuất hiện ở PVT cấp tính với ung thư hoặc xơ gan. Các tĩnh mạch giãn lạc chỗ, thực quản hoặc dạ dày lớn thường xuất hiện nhiều ở những bệnh nhân mãn tính.
Sau khi chẩn đoán PVT, cần tiến hành điều tra mở rộng các rối loạn prothrombotic và các yếu tố tại chỗ, bao gồm hội chứng kháng Phospholipid, protein C, S, nồng độ antithrombin III, yếu tố V và đột biến Leiden cùng nhiều yếu tố khác.
Xem thêm:
Dựa vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, dưới đây chính là cách phương pháp điều trị huyết khối tĩnh mạch cửa gan:
Các phương pháp điều trị huyết khối tĩnh mạch cửa gan
Phẫu thuật loại bỏ cục máu đông được chỉ định khi huyết khối tĩnh mạch cửa xảy ra ở giai đoạn cấp tính và vị trí tắc nghẽn giới hạn tại thân chính hoặc các nhánh đầu tiên phân chia từ tĩnh mạch cửa ở gan, bao gồm nhánh phải hoặc nhánh trái. Những trường hợp này, cục máu đông cần loại bỏ để tránh nguy cơ xơ hóa tĩnh mạch.
Các trường hợp chống chỉ định thực hiện phẫu thuật bao gồm:
Đối với những trường hợp u tuỵ hay u đường mật xâm lấn tĩnh mạch cửa, bệnh nhân có thể cần được phẫu thuật cắt - thay - nối tĩnh mạch cửa.
Phương pháp được bác sĩ chuyên khoa chỉ định kẹp hai đầu trên, dưới của đoạn mạch bị khối u xâm lấn gây tắc nghẽn cần cắt bỏ. Sau đó, sẽ nối một đoạn mạch nhân tạo với chiều dài và đường kính tương đương vào để thay thế đoạn mạch cũ.
Các trường hợp chống chỉ định thực hiện phẫu thuật này bao gồm:
Đối với những bệnh nhân bị ung thư gan di căn tĩnh mạch cửa, xạ trị chiếu chọn lọc (hay tắc mạch xạ trị) là một phương pháp được đánh giá là có lợi thế hơn so với cách điều trị hoá tắc mạch qua động mạch cũ. Bởi hiện nay, các chuyên gia vẫn thống nhất chỉ định phẫu thuật trong các trường hợp này.
Xạ trị được thực hiện thông qua động mạch đồng vị phóng xạ đưa trực tiếp vào khối u nhằm tạo liều chiếu xạ tập trung tại chỗ, hạn chế nguy cơ gây tổn thương các nhu mô gan lành lân cận. Tuy nhiên, kỹ thuật này đòi hỏi cần phải có sự phối hợp của nhiều chuyên gia cùng thiết bị máy móc hiện đại. Chính vì thế, phương pháp này có chi phí điều trị khá lớn.
Cách phòng tránh huyết khối tĩnh mạch cửa tập trung vào việc duy trì sức khỏe tổng thể, quản lý các bệnh nền và giảm thiểu các yếu tố nguy cơ gây hình thành cục máu đông. Dưới đây là các biện pháp hiệu quả:
Chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh giúp ngăn ngừa được huyết khối tĩnh mạch cửa
Mọi thắc mắc cần giải đáp chi tiết, quý khách hàng có thể liên hệ với chúng tôi qua hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám tại website để được hỗ trợ thăm khám sớm nhất.
Huyết khối tĩnh mạch cửa là một bệnh lý không thể xem nhẹ bởi những nguy cơ và biến chứng mà nó mang lại. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và áp dụng đúng phương pháp điều trị sẽ giúp ngăn ngừa bệnh tiến triển nghiêm trọng. Hãy luôn chú ý đến sức khỏe, khám định kỳ và tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để bảo vệ hệ sức khoẻ một cách toàn diện.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Đốt điện tim là một phương pháp can thiệp y học hiện đại, được ứng dụng nhằm loại bỏ ổ phát nhịp bất thường và khôi phục nhịp tim ổn...
