Loạn sản phế quản phổi ảnh hưởng tới trẻ sơ sinh và sinh non như thế nào?

Võ Thu Thảo

28-03-2024

goole news
16

Loạn sản phế quản phổi là một bệnh lý mãn tính liên quan đến phổi, thường xuyên xuất hiện ở trẻ sinh thiếu tháng, đòi hỏi sự can thiệp bằng máy thở và oxy liệu pháp để giải quyết các vấn đề hô hấp cấp. Đây thường được coi là một biến chứng phổ biến của sinh thiếu tháng. Vậy làm thế nào chúng ta có thể chẩn đoán và điều trị loạn sản phế quản phổi? Hãy theo dõi qua bài viết dưới đây.

Loạn sản phế quản phổi là gì?

Loạn sản phế quản phổi (BronchoPulmonary Dysplasia, viết tắt là BPD) là dạng bệnh lý phổi mạn tính, thường xuyên xuất hiện ở trẻ sinh non, sinh thiếu tháng. Để giải quyết các vấn đề về hô hấp cấp, đa số những trẻ này cần phải sử dụng máy thở. Tuy nhiên, loạn sản phế quản phổi cũng có thể ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh có vấn đề hô hấp nhẹ hơn.

Loạn sản phế quản phổi là bệnh thường gặp ở trẻ sinh non.

Những trẻ sinh non, đặc biệt là những trẻ sinh trước 28 tuần thai, thường có ít phế nang trong phổi khi mới sinh, và những phế nang này cũng không phát triển hoàn chỉnh và không hoạt động như bình thường. Do đó, trẻ cần được hỗ trợ hô hấp thông qua việc sử dụng oxy hoặc máy thở. Mặc dù các biện pháp y khoa có thể giúp trẻ sống sót, nhưng cũng có thể gây tổn thương phổi, góp phần vào sự phát triển của loạn sản phế quản phổi. Trẻ mắc chứng loạn sản phế quản phổi thường chậm phát triển, vì không có đủ năng lượng hoặc thời gian để ăn uống đầy đủ. Đa số năng lượng của trẻ được tiêu thụ trong quá trình thở, giảm sự phát triển và sinh trưởng, tạo ra một loạt vấn đề khác tại các cơ quan khác trong cơ thể.

Các dấu hiệu nghi ngờ loạn sản phế quản phổi

Những trẻ được chẩn đoán mắc bệnh thường đã trải qua việc sử dụng máy thở oxy hoặc can thiệp thở máy trước đó. Nếu ở trẻ không xuất hiện những dấu hiệu nghi ngờ từ lúc mới sinh, cha mẹ nên quan sát và đưa trẻ đi kiểm tra sức khỏe nếu phát hiện các triệu chứng sau:

  • Trẻ thở nhanh hơn so với tần suất bình thường cho độ tuổi của mình, thường là nhanh hơn từ 10 đến 20 nhịp mỗi phút so với tần suất thở bình thường.
  • Trẻ thở mạnh mẽ và có dấu hiệu của sự gắng sức hô hấp, như rút lõm lồng ngực, co bóp lồng ngực, hoặc cử động co kéo các cơ hô hấp phụ.
  • Xuất hiện biểu hiện tím quanh môi hoặc tím quanh miệng.

Trẻ mắc bệnh có dấu hiệu thở khó khăn.

Những biểu hiện trên có thể là dấu hiệu của vấn đề hô hấp và cần được kiểm tra và theo dõi bởi bác sĩ để đảm bảo rằng bệnh lý sẽ được chẩn đoán và điều trị một cách hiệu quả.

Triệu chứng lâm sàng

Dấu hiệu lâm sàng của loạn sản phế quản phổi sẽ không hoàn toàn giống nhau mà sẽ có sự thay đổi tùy thuộc vào mức độ nặng của từng trường hợp. Các triệu chứng thường gặp của loạn sản phế quản phổi bao gồm:

  • Thở nhanh: Tần suất hô hấp tăng lên, thường là một dạng phản ứng tự nhiên của cơ thể để cố gắng đảm bảo cung cấp đủ lượng oxy.
  • Thở gắng sức: Dấu hiệu của sự cố gắng trong quá trình hô hấp, thường được thể hiện qua việc rút lõm lồng ngực, co rút lồng ngực và co kéo các cơ hô hấp phụ.
  • Khò khè: Sự khó chịu trong đường hô hấp có thể dẫn đến tình trạng khò khè, là một biểu hiện thường xuyên.
  • Tím tái quanh môi, tím tái ở các móng: Do thiếu hụt oxy, các vùng này có thể biến thành màu tím tái.
  • Chậm tăng trưởng: Trẻ mắc loạn sản phế quản phổi thường gặp khó khăn trong quá trình phát triển, do năng lượng chủ yếu được tiêu thụ trong quá trình thở.
  • Nhiễm khuẩn phổi tái diễn: Các trường hợp nặng có thể dẫn đến nhiễm khuẩn phổi tái diễn, đòi hỏi việc nhập viện để điều trị và quản lý tình trạng sức khỏe.

Xem thêm:

Phương pháp chẩn đoán

Chẩn đoán loạn sản phế quản phổi dựa trên các đặc điểm lâm sàng của từng trẻ, mức độ sinh thiếu tháng của trẻ, và nhu cầu về oxy sau một khoảng thời gian nhất định. Không có bất kỳ xét nghiệm chuyên biệt nào được sử dụng để chẩn đoán một cách cụ thể, tuy nhiên để phát hiện và xác định bệnh thì trẻ không cần thực hiện sinh thiết. 

Trẻ nghi ngờ mắc bệnh cần phải nhận hỗ trợ oxy với nồng độ > 21% ít nhất trong 28 ngày hoặc vẫn cần được hỗ trợ oxy khi đã đạt số ngày tuổi tương đương với thai 36 tuần. Tuy nhiên, vẫn còn sự không nhất quán trong các tiêu chuẩn chẩn đoán của loại bệnh này.

Hình ảnh chụp x-quang của trẻ mắc chứng loạn sản phế quản phổi.

Phim chụp X-quang ngực thường cho thấy hình ảnh mờ do sự tích tụ của dịch tiết, tạo nên hình ảnh giống như đa nang hoặc bọt biển, xen kẽ với các khu vực khí thũng, xơ phổi và xẹp phổi.

Điều trị loạn sản phế quản phổi

Hiện nay chưa có phương pháp điều trị cụ thể cho loạn sản phế quản phổi. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị hiện tại có thể giúp ngăn chặn, trì hoãn hoặc giảm nhẹ các triệu chứng. Dưới đây là một số loại thuốc mà có thể được sử dụng trong quá trình điều trị:

  • Thuốc lợi tiểu: Loại thuốc này giúp giảm lượng dịch trong và xung quanh phế nang, thường được sử dụng qua đường uống, từ 1 đến 4 lần mỗi ngày.
  • Thuốc giãn phế quản: Thuốc này có tác dụng làm giãn cơ xung quanh phế quản, mở rộng đường khí đạo, làm cho quá trình hô hấp dễ dàng hơn. Có thể sử dụng dưới dạng xịt hoặc khí dung.
  • Corticosteroid: Thuốc corticosteroid giảm và/hoặc ngăn chặn quá trình viêm tại phổi, giúp giảm phù nề, tránh hẹp đường thông khí và giảm tiết dịch (thường được sử dụng dưới dạng xịt hoặc khí dung).

Corticosteroid, một loại thuốc được sử dụng trong điều trị loạn sản phế quản phổi.

  • Thuốc kháng virus: Đặc biệt dành cho những trẻ có nguy cơ cao nhiễm trùng đường hô hấp, đặc biệt là virus hợp bào hô hấp (RSV). Có thể được sử dụng nhằm mục đích phòng ngừa.
  • Thuốc giãn mạch: Một số trẻ có thể cần thuốc giãn mạch để làm giãn các cơ trong mạch máu phổi, giảm áp lực trong lòng mạch, cải thiện tuần hoàn máu và giảm gánh nặng cho tim.

Những ảnh hưởng đến sức khỏe 

Khi trẻ ngày càng lớn, sự phát triển của phổi cũng theo đó mà diễn ra, cho phép trẻ dần dần tự cải thiện khả năng hô hấp mà không cần sự hỗ trợ từ máy thở. Tuy nhiên, nhiều trường hợp vẫn cần sự hỗ trợ oxy trong một khoảng thời gian sau này. Hầu hết các trường hợp mắc loạn sản phế quản phổi sẽ trải qua sự cải thiện, mặc dù thời gian này có thể thay đổi từ trẻ này sang trẻ khác. 

Những trẻ từng mắc loạn sản phế quản phổi khi lớn lên có thể gặp phải những nguy cơ về sức khỏe như: 

  • Tác động dài hạn của loạn sản phế quản phổi: hen phế quản, ho mãn tính,...
  • Khả năng cao mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp phổ biến như cảm lạnh và cúm.
  • Phải nhập viện nhiều để phục vụ quá trình điều trị và thăm khám thường xuyên. 
  • Phát triển chậm và gặp vấn đề về thể chất, như yếu cơ, khó nuốt, cũng như các vấn đề liên quan đến thị lực và thính giác.

Do đó, việc tuân thủ các biện pháp vệ sinh cá nhân và phòng tránh nhiễm trùng là quan trọng. Tránh tiếp xúc với các chất độc hại như khói thuốc lá, bụi bẩn cũng là điều cần được chú ý.

Trẻ có thể gặp phải nhiều vấn đề trong quá trình trưởng thành.

Bệnh viện Đa khoa Phương Đông luôn sẵn sàng là đơn vị tiên phong trong điều trị đa dạng các bệnh lý của cơ thể. Trang thiết bị chất lượng cao, đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, dịch vụ khám chữa bệnh theo tiêu chuẩn quốc tế,... là những gì Phương Đông có thể đem đến cho quý khách hàng khi thăm khám và sử dụng dịch vụ của chúng tôi. Vui lòng liên hệ qua hotline 1900 1806 để được tư vấn và đặt lịch sớm nhất.

288

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

19001806 Đặt lịch khám