Nang cơ năng buồng trứng là gì?
Nang cơ năng buồng trứng là một dạng u nang lành tính, chúng hình thành và phát triển ở buồng trứng của phụ nữ trong và sau khi trứng rụng. Chúng thường phát triển trong chu kỳ kinh nguyệt và thường tự biến mất mà không cần điều trị. Hầu hết nang cơ năng buồng trứng không gây hại và không có triệu chứng.
Nang cơ năng buồng trứng là u nang lành tính xuất hiện trong và sau khi rụng trứng
Người bệnh có thể mắc phải một trong các loại u nang cơ năng, bao gồm:
- Nang bọc noãn: Đây là nang noãn trưởng thành nhưng không vỡ, chúng thường tiếp tục phát triển và có thể đạt kích thước lên đến 8cm. Do đó khiến người bệnh bị chậm chu kỳ kinh nguyệt.
- Nang hoàng tuyến: Thường gặp ở bệnh nhân bị thai trứng, người bệnh bị ung thư nguyên bào nuôi,...
- Nang hoàng thể: Đây là tình trạng hoàng thể tiếp tục phát triển sau khi phóng noãn tạo ra nang có lớp vỏ mỏng chứa dịch bên trong. Chúng có thể khiến người bệnh bị đau, xuất huyết trong hoặc ngoài nang.
Trường hợp người bệnh có u nang ở hai bên buồng trứng thường rất hiếm gặp mà chỉ mắc nang cơ năng buồng trứng phải hoặc nang cơ năng buồng trứng trái. Theo bác sĩ chuyên khoa cho biết, hầu hết nang cơ năng buồng trứng sẽ biến mất sau vài tháng mà không cần điều trị, ngoại trừ trường hợp chảy máu và gây đau. Lúc này, người bệnh nên đến bệnh viện thăm khám để được điều trị bệnh.
Nguyên nhân gây ra nang cơ năng buồng trứng
Nguyên nhân chính khiến người bệnh bị u nang cơ năng là do kết quả của chu kỳ kinh nguyệt. Buồng trứng thường giải phóng trứng trong khoảng 1-2 tháng, lúc này mỗi trứng sẽ hình thành một nang trứng.
Bên trong nang trứng chứa chất lòng để bảo vệ trứng, noãn phát triển và vỡ ngay khi trứng rụng. Nếu nang noãn trưởng thành nhưng không vỡ, không giải phóng trứng hoặc sau khi rụng trứng nhưng nang không tiết dịch sẽ tạo thành u nang cơ năng.
Bên cạnh đó, có một số yếu tố khiến chị em phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh, gồm:
- Trong gia đình có tiền sử mắc bệnh nang cơ năng buồng trứng.
- Người bệnh có tiền sử mắc bệnh
- Phụ nữ sử dụng Clomiphene gây rối loạn nội tiết tố và gây cản trở quá trình phóng noãn,
- Phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai, vòng tránh thai, que cấy tránh thai,... có thành phần Progestin liều thấp.
Nguyên nhân chính gây ra u nang cơ năng là do kết quả của chu kỳ kinh nguyệt
Những dấu hiệu nhận biết bị nang cơ năng buồng trứng
U nang cơ năng buồng trứng thường không gây ra triệu chứng, chúng sẽ tự biến mất sau một thời gian gian. Hầu hết người bệnh chỉ phát hiện khi đi khám sức khỏe phụ khoa. Tuy nhiên, nếu khối nang lớn, người bệnh có thể có một số dấu hiệu như:
- Có cảm giác đầy hoặc nặng ở bụng.
- Đau âm ỉ ở vùng chậu hoặc đau nhói ở vùng có u.
- Chu kỳ kinh nguyệt không đều.
- Đi tiểu nhiều lần.
Khi nang cơ năng ở buồng trứng trở nên nghiệm trọng hơn khi u nang phát triển lớn và bị xoắn, chúng có thể bị vỡ gây chảy máu. Khi người bệnh có những dấu hiệu dưới đây cần đến bệnh viện ngay:
- Đau đột ngột và dữ dội ở vùng chậu hoặc vùng bụng.
- Có cảm giác buồn nôn, nôn.
- Chóng mặt, cơ thể yếu.
- Âm đạo chảy máu bất thường.
Phần lớn u nang cơ năng không gây ra triệu chứng làm ảnh hưởng đến sức khoẻ người bệnh
Nang cơ năng buồng trứng có nguy hiểm không?
Tính chất của nang cơ năng buồng trứng thường là lành tính, không ảnh hưởng đến sức khoẻ và gây nguy hiểm cho người bệnh. Tuy nhiên, có một số ít trường hợp u nang lớn, người bệnh có thể gặp một số nguy hiểm như:
- Xoắn cuống u nang: Với u nang có cuống dài, khi cử động hoặc vận động mạnh, cuống u có thể xoắn lại vào nhau làm tắc mạch máu. Người bệnh sẽ bị đau bụng liên tục, có cảm giác buồn nôn.
- Vỡ u nang buồng trứng: Khi khối u nang quá lớn có thể khiến u bị vỡ do áp lực dịch bên trong khối u. Một số trường hợp, u nang gây chảy máu ổ bụng làm cho người bệnh ngất xỉu. Khối u khi bị vỡ sẽ gây ra tình trạng nhiễm trùng. Do đó, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể đe dọa đến tính mạng.
- Chèn ép nội tạng: Đây là biến chứng khi khối u phát triển quá lớn và chèn ép lên các bộ phận khác trong vùng tiểu khung. Khối u có thể chèn ép bàng quang, trực tràng, niệu quản, tĩnh mạch,...
Khi người bệnh bị u nang cơ năng buồng trứng khi mang thai, nếu khối u to có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như vỡ u nang, khối u chèn ép thai nhi, sinh non, sảy thai,... Chính vì vậy, để đảm bảo an toàn khi mang thai bị u nang buồng trứng thì chị em cần thăm khám đúng hẹn để được theo dõi sát sao.
Xem thêm:
Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh
Phương pháp chẩn đoán bệnh
Phần lớn trường hợp phát hiện u nang buồng trứng là khi phụ nữ đi khám phụ khoa định kỳ hoặc siêu âm thai. Nếu phát hiện có u nang cơ năng, bác sĩ sẽ theo dõi chúng trong vòng 1-2 tháng để xem sự phát triển của chúng. Đa số u nang sẽ tự biến mất, nếu u nang không biến mất và kèm các triệu chứng khác thì bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra để có kết quả chẩn đoán chính xác.
Chẩn đoán lâm sàng
Bác sĩ sẽ khai thác thông tin như tiền sử bệnh lý của gia đình và bản thân bệnh nhân, một số triệu chứng mà người bệnh có thể gặp như:
- Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt
- Đau, khó chịu ở vùng chậu
- Khi quan hệ tình dục có cảm giác đau.
- Gặp các tình trạng như: tiểu rắt, tiểu khó, táo bón,..
Chẩn đoán cận lâm sàng
Bác sĩ chỉ định người bệnh yêu cầu bệnh nhân thực hiện các kiểm tra cận lâm sàng như:
- Siêu âm: Siêu âm giúp xác định được vị trí, hình dáng, kích thước và tính chất của khối u. Hình ảnh siêu âm có thể gợi ý đó là u ác tính hay lành tính.
- Chụp CT scan hoặc MRI: Thường được chỉ định khi khối u to và cần biết kết quả chính xác. Ngoài ra chụp CT scan còn xác định được mức độ lan rộng của khối u.
- Xét nghiệm xác định dấu vết ung bướu như: CA-125, AFP,...
Người bệnh có thể được chỉ định thực hiện các xét nghiệm để tìm kiếm dấu vết của ung bướu
Phương pháp điều trị bệnh
Theo bác sĩ chuyên khoa cho biết, u nang cơ năng buồng trứng không cần can thiệp điều trị mà khối u sẽ biến mất sau một vài tháng. Người bệnh sẽ được theo dõi sát sao sự phát triển bằng cách siêu âm sau mỗi chu kỳ kinh nguyệt.
Người bệnh có thể điều trị phương pháp nội khoa hoặc ngoại khoa tuỳ theo mức độ, kích thước của khối u.
Điều trị nội khoa
Bác sĩ sẽ theo dõi sự phát triển của u nang trong 1- 2 tháng, nếu kích thước của chúng không giảm và có những triệu chứng bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng một số loại thuốc:
- Thuốc giảm đau: Giúp người bệnh giảm tình trnjg đau khi khối u chèn ép những bộ phận xung quanh.
- Thuốc tránh thai: Ngăn quá trình rụng trứng giúp giảm nguy cơ hình thành nang mới và hạn chế kích thước u nang lớn hơn.
Lưu ý: Người bệnh cần tuân thủ đúng theo chỉ định và hướng dẫn liều lượng của bác sĩ. Tuyệt đối không sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Điều trị bằng thuốc theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa
Điều trị ngoại khoa
Đối với trường hợp u nang gây đau và không đáp ứng phương pháp điều trị nội khoa, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị bằng phương pháp phẫu thuật loại bỏ khối u
- Phẫu thuật nội soi: Đây là phương pháp thường được áp dụng trong phẫu thuật cắt bỏ khối u nang bởi ít gây đau đớn cho người bệnh, nhanh chóng hồi phục và thời gian nằm viện ngắn. Thường áp dụng với u nang không quá to, quá dính và không nghi ngờ ác tính.
- Phẫu thuật mở ổ bụng: Thường trường hợp có u nang quá lớn và có hình dạng bất thường thì bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật mở bụng để quan sát khối u và xử lý kịp thời. Thông thường, phương pháp này sẽ cần nhiều thời gian hồi phục và cần nhập viện thời gian dài để theo dõi và kiểm tra.
Biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả
Theo các bác sĩ phụ khoa khuyến cáo, mặc dù không thể phòng ngừa u nang cơ năng buồng trứng hoàn toàn, nhưng chỉ em có thể phát hiện, theo dõi và điều trị sớm nếu khám sức khỏe phụ khoa 6 tháng/lần.
Bên cạnh đó, chị em phụ nữ cần quan tâm hơn đến cơ thể mình, cần chú ý đến những bất thường trong chu kỳ kinh nguyệt như: Thời gian chu kỳ, các triệu chứng của kinh nguyệt,... để phát hiện được u nang cơ năng buồng trứng nói riêng và các bệnh phụ khoa khác nói riêng.
Chị em phụ nữ cần thăm khám phụ khoa định kỳ để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường
Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Phương Đông quy tụ đội ngũ y bác sĩ Sản Phụ khoa có nhiều kinh nghiệm trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh phụ khoa phức tạp. Hơn nữa, bệnh viện trang bị hệ thống máy móc hiện đại, mới nhất giúp hỗ trợ chẩn đoán chính xác giúp quá trình điều trị đạt hiệu quả nhất.
Để được tư vấn và thăm khám với các bác sĩ chuyên khoa Sản Phụ khoa tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, Quý khách có thể liên hệ theo số hotline 1900 1906 hoặc để được khám, chẩn đoán và điều trị nhanh chóng nhất.
Hầu hết các trường hợp u nang cơ năng buồng trứng sẽ tự biến mất mà không cần can thiệp điều trị. Mặc dù vậy, có một số trường hợp có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, do đó chị em phụ nữ cần theo dõi tình trạng bệnh thường xuyên. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường, tuyệt đối không được chủ quan mà cần thăm khám và thực hiện theo chỉ định của bác sĩ để cải thiện tình trạng bệnh.