Sa tử cung khi mang thai - Dấu hiệu nhận biết và phương pháp điều trị

Sa tử cung khi mang thai là như thế nào?

Tử cung (dạ con) của nữ giới bao gồm nhiều mô, cơ và dây chằng, nằm sâu phía bên trong xương chậu. Đây chính là nơi trứng sau khi đã thụ tinh sẽ làm tổ và phát triển thành thai nhi.

Hình ảnh sa tử cung khi mang thai

Trong quá trình mang thai, sinh nở, quá trình lão hóa tự nhiên… có một số yếu tố ảnh hưởng làm cho các cơ và dây chằng này yếu đi hoặc căng ra. Dẫn đến việc tử cung thiếu sự nâng đỡ, có thể bị trượt và sa xuống âm đạo, dẫn đến bệnh sa tử cung khi mang thai.

Sa tử cung khi mang thai hay sa âm đạo thai kỳ thường rất hiếm gặp. Đây là hiện tượng xảy ra khi tử cung tụt xuống âm đạo. Đôi khi, những mối sa tụt hẳn ra ngoài âm đạo, do những cơ dây chằng bị kéo căng ra, bị suy yếu dẫn đến việc không thể nâng đỡ tử cung.

Nguyên nhân dẫn tới bệnh sa tử cung khi mang thai

Theo các chuyên gia Sản khoa, có rất nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn tới việc mắc bệnh sa tử cung, có thể xuất phát từ thai nhi, từ người mẹ, hoặc từ các yếu tố bên ngoài:

• Táo bón là nguyên nhân khiến các mẹ phải dùng sức rặn trong quá trình đại tiện.
• Có khối u vùng chậu hoặc u xơ cần được phát hiện.
• Đã từng trải qua quá trình sinh thai nhi lớn hoặc bị khó sinh.
• Áp lực trong ổ bụng tăng lên nhanh chóng trong quá trình mang thai, mà cơ thể chưa kịp thích nghi.
• Mắc phải hội chứng mô liên kết bẩm sinh.
• Tăng cân quá mức khi mang thai không kiểm soát.
• Chấn thương từ lần sinh trước đó dẫn đến cơ sàn chậu yếu.
• Các cơn ho nặng kéo dài đến từ bệnh hen suyễn hoặc viêm phế quản.
• Đã từng phẫu thuật trước đây ở phần xương chậu dẫn đến suy yếu cơ bắp.
• Thay đổi sinh lý do thay đổi nội tiết tố làm mềm cổ tử cung.
• Từ thai nhi: Thai nhi lớn hoặc người mẹ mang đa thai khiến tử cung bị sa xuống.
• Từ mẹ bầu: Mang bầu ở tuổi cao hoặc sinh nhiều lần trước đó cũng là nguyên nhân.
• Nguyên nhân do tác hại của việc mẹ nạo phá thai nhiều lần, nó làm cho tử cung bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
• Cơ thể mẹ có thể có khoảng cách vùng xương chậu lớn hơn người bình thường.

Phân loại các dạng sa tử cung khi mang thai

Cách phân biệt tử cung bình thường và sa tử cung

• Sa tử cung toàn phần: Là trường hợp tử cung di chuyển xa khỏi vị trí ban đầu, đến mức một phần của bộ phận này xuất hiện ngoài cửa âm đạo.
• Sa tử cung bán phần: Trường hợp này xảy ra khi một phần của tử cung tiến vào âm đạo, nhưng không đi xuyên qua bộ phận này.

Các giai đoạn của sa tử cung

Tình trạng bệnh này trong thai kỳ sẽ được chia làm 4 mức độ bệnh, tương đương với 4 giai đoạn khác nhau, tùy theo mức độ sa của tử cung bao gồm:

• Giai đoạn I: Mối sa tử cung sẽ nằm ở phía nửa trên của âm đạo.
• Giai đoạn II: Sa tử cung đã hạ hơn xuống, gần đến lỗ âm đạo hoặc thập thò, cách cửa của âm đạo 1cm trở vào trong.
• Giai đoạn III: Tử cung trượt xuống nhiều và nhô ra ngoài âm đạo phần lớn, nhưng tử cung với khối sa chỉ có khoảng cách đến mép của màng trinh, nó chưa đến hết toàn bộ chiều dài của âm đạo. Giai đoạn này khó nhìn thấy để phát hiện được bằng mắt thường.
• Giai đoạn IV: Đây là giai đoạn được gọi là nặng nhất, khi toàn bộ tử cung đã tụt hẳn ra ngoài của âm đạo, bạn có thể nhìn thấy mối sa tử cung bằng mắt.

Hình ảnh 4 giai đoạn khi mẹ bầu mắc sa tử cung

Bệnh sa tử cung khi mang thai có thể gây ra biến chứng cả lúc trước sinh, trong khi sinh và hậu sản. Các biến chứng trước khi sinh do tình trạng bao gồm:  thai chết lưu, chuyển dạ sinh non, sảy thai, nhiễm trùng đường tiết niệu, thậm chí tử vong mẹ.

Các biến chứng về nội khoa chính bao gồm: cơ thể mẹ không còn khả năng giãn nở ở cổ tử cung hoàn toàn, cũng như cổ tử cung bị rách, chuyển dạ ngừng biểu hiện tiến triển, thay đổi trục, hướng cổ tử cung không còn thuận lợi để sinh. Biến chứng trên sức khỏe của mẹ gây tiểu tồn lưu, nhiễm trùng tiểu tiện, trĩ, táo bón có thể gây nên việc sảy thai, sinh non, thai chết lưu, nếu nhiễm trùng xảy ra không được điều trị kịp thời. Nhiễm trùng hậu sản và xuất huyết sau sinh ​​là hậu quả thường gặp của sa tử cung đến lúc sau sinh.

Dấu hiệu sa tử cung khi mang thai

Các sản phụ mắc sa tử cung khi mang thai thường cảm thấy nặng bụng dưới, âm đạo, âm hộ trở lên nặng nề, đau lưng. Tuy nhiên trong giai đoạn đầu, các dấu hiệu này vẫn chưa rõ ràng. Nó làm quá trình chẩn đoán gặp một số khó khăn, vì nó có thể giống với tình trạng đau nhức bình thường trong quá trình mang thai. Nếu mẹ bầu xuất hiện những biểu hiện sau thì rất có thể đó là biểu hiện bị sa tử cung khi mang thai.

Việc bài tiết gặp khó khăn như: đi đại tiện và tiểu tiện đau rát. Đôi khi, mẹ có những cảm giác buồn đi tiểu, nhưng lại không  thể đi tiểu được.

Mẹ bầu có những cảm giác như đang ngồi trên một quả bóng hoặc có cảm giác có cái gì đó sắp rơi ra khỏi âm đạo của mình.

Nếu mẹ bầu có xuất hiện triệu chứng như: chảy máu ở âm đạo, đi tiểu khó khăn, bị bí tiểu tiện hoặc táo bón, mẹ cần lập tức đến các cơ sở y tế về chuyên khoa sản, để bác sĩ thăm khám kịp thời.

Hậu quả khi mắc sa tử cung khi mang thai

Biến chứng của sa tử cung trong thai kỳ

Trong quá trình mang thai, nếu người mẹ gặp phải tình trạng sa tử cung thì sẽ gặp rất nhiều biến chứng nguy hiểm như sau:

• Sẩy thai
• Sinh khó
• Sinh non
• Loét mô
• Bí tiểu cấp tính
• Nhiễm trùng đường tiết niệu
• Nhiễm trùng cổ tử cung nhẹ
• Vỡ tử cung gây tử vong cho thai nhi và mẹ
• Các bộ phận khác như trực tràng hoặc bàng quang bị dịch chuyển khỏi vị trí vốn có

Đối tượng có nguy cơ mắc phải sa tử cung khi mang thai

Sa tử cung không phải là tình trạng phổ biến thường gặp ở thai kỳ. Bệnh này chỉ có thể xảy ra ở những người có nguy cơ cao như:

• Các thai phụ không ở độ tuổi sinh đẻ được khuyến cáo.
• Chỉ số BMI của bà bầu không đáp ứng.
• Ổ bụng trong thời gian ngắn bị tăng áp lực.
• Tiền sử mắc yếu cơ bẩm sinh mà thai phụ mắc phải.
• Các thai phụ từng bị chấn thương vùng chậu trước đó do gặp khó khăn khi sinh hoặc chuyển dạ kéo dài cũng cũng có nguy cơ cao hơn.
• Những thay đổi trong hormone thai kỳ có thể dẫn đến tăng nồng độ progesterone, cortisol và relaxin. Chúng có khả năng gây phì đại cổ tử cung, ảnh hưởng xấu đến các cơ sàn chậu nâng đỡ tử cung, dẫn đến sa tử cung.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị sa tử cung khi mang thai

Phương pháp chẩn đoán

Cách bác sĩ chẩn đoán để xác định sa tử cung trong thai kỳ, thì thai phụ có thể thực hiện một số kiểm tra như: kiểm tra âm đạo và tử cung. Trong quá trình thăm khám của bác sĩ về sàn chậu, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện động tác rặn, nó tương tự như trong quá trình bệnh nhân đi vệ sinh.

Điều đó để đánh giá được mức độ của tình trạng sa tử cung của bệnh nhân. Bên cạnh việc đó, bác sĩ cũng sẽ có thêm phần kiểm tra sức mạnh của cơ sàn chậu qua các hoạt động về khả năng co của cơ, mạnh hay yếu và thả lỏng cơ.

Cách điều trị

Phương pháp để có thể điều trị được bệnh này một cách hiệu quả và không ảnh hưởng đến quá trình mang thai, thì bạn cần:

• Tuân thủ đúng theo phác đồ của bác sĩ đã chỉ định không bỏ qua bất cứ buổi trị liệu nào.
• Chăm chỉ luyện tập các bài tập vận động nhẹ nhàng theo bác sĩ hướng dẫn. Sau khi đã sinh con xong, mẹ vẫn cần luyện tập đều để chức năng của vùng chậu mau hồi phục.
• Tránh vận động quá mạnh, ngồi xổm xuống thời gian lâu để áp lực cơ thể không dồn lên vùng chậu.
• Thực hiện chế độ ăn uống một cách lành mạnh, nghỉ ngơi điều độ hợp lý.
• Chú ý vệ sinh vùng kín sạch sẽ, giữ vùng kín khô ráo, để tử cung có thể tránh việc bị sa ra ngoài, bị nhiễm khuẩn gây viêm.
• Việc sử dụng các loại thảo dược cũng được các mẹ bầu lựa chọn vì sẽ giúp hồi phục chức năng sinh lí. Nó giúp tạo độ co giãn của âm đạo, thuận lợi cho việc sinh nở tốt hơn.

Quá trình điều trị thường dựa trên mức độ nghiêm trọng của từng bệnh nhân. Bác sĩ của bạn có thể sẽ đề nghị về việc sẽ chèn một vòng nâng vào âm đạo. Đây là một dụng cụ hỗ trợ cho các mô khi bị chảy xệ một cách tối đa. Vòng nâng cao su sẽ cần phải được lấy ra khỏi cơ thể, theo định kỳ để làm sạch.

Trong trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ sẽ đề nghị phẫu thuật nội soi mổ bụng, đó là cách chữa sa tử cung khi mang thai hiệu quả nhất.

Nhiều chị em phụ nữ thắc mắc sa tử cung, khi mang thai có khả năng sinh thường được không? Thông thường, điều đó sẽ tùy thuộc vào mức độ của sa tử cung, mà bác sĩ điều trị sẽ là người chỉ định bạn có sinh thường hay phải sinh mổ. Nếu bạn có tình trạng bệnh ở mức độ nhẹ và được bác sĩ theo dõi một cách chặt chẽ, trong suốt thai kỳ thì vẫn có cơ hội sinh con qua đường âm đạo. Ngược lại, nếu biểu hiện sa tử cung khi mang thai nghiêm trọng, đến lúc sinh bạn gặp tình trạng chuyển dạ kéo dài. Cổ tử cung bị phù nề nhiều hoặc mở chậm thì bác sĩ của bạn sẽ đề xuất việc mổ lấy thai.

Chế độ chăm sóc thai phụ bị sa tử cung

Khi mắc phải tình trạng sa tử cung, phụ nữ mang thai cần phải được quan tâm chăm sóc nhiều hơn vì bệnh gây nhiều biến chứng nguy hiểm khó lường. Sau đây là một số cách chăm sóc mẹ bầu bị sa tử cung:

• Mẹ bầu nên đi khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ, để đánh giá được tình trạng sa tử cung, và hướng điều trị thích hợp. Tránh những trường hợp không may xảy ra cho cả mẹ và bé.
• Mẹ bầu mắc sa tử cung cần uống đủ nước mỗi ngày, tăng cường ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc lành mạnh để hạn chế táo bón.
• Giữ tâm trạng thật thoải mái, vui vẻ, tránh tâm lý suy nghĩ, lo lắng nhiều khi mang thai.
• Tập thể dục nhẹ nhàng để nâng cao sức đề kháng và giúp tinh thần thoải mái hơn.
• Thai phụ không nên mang vác đồ vật quá nặng, cúi nhiều hay ngồi xổm xuống quá lâu sẽ gây áp lực lên xương chậu.
• Mẹ bầu nên xây dựng lối sống lành mạnh, khoa học, chế độ ăn đủ chất, tránh các loại thực phẩm không tốt cho sức khỏe.

Biện pháp ngăn ngừa sa tử cung

Mẹ bầu cần theo dõi sát sao sức khỏe để sớm phát hiện bệnh và có được những biện pháp điều trị kịp thời. Ngay khi có ý định làm mẹ, bạn nên đi khám tổng quan sức khỏe trước đó, điều đó đảm bảo an toàn cho mẹ và bé sau này. Ngoài ra, một số cách phòng tránh khác hiệu quả như sau:

• Bạn cần chọn thật kỹ và tìm hiểu về những cơ sở bạn sẽ thăm khám sản khoa về độ uy tín.
• Nếu bạn có ý định mang thai, bạn cần phải khám sức khỏe tổng thể. Điều đó để đảm bảo bạn sẽ có một thai kỳ khỏe mạnh. Bạn cần thực hiện việc tiêm chủng vắc xin đầy đủ, đặc biệt là những loại vắc xin cần tiêm trước khi mang thai như: vắc xin phòng về bệnh rubella, vắc xin về ngừa ung thư cổ tử cung…Vì khi cơ thể bạn có hiện tượng suy yếu do nhiễm bệnh, thì cấu trúc của sàn chậu nâng đỡ tử cung cũng sẽ bị suy yếu theo.
• Nếu các mẹ bầu bị viêm phế quản, ho hãy điều trị nó càng sớm càng tốt.
• Bạn cần tránh làm các công việc quá nặng nhọc. Bạn không nên mang thai nhiều lần, không lạm dụng các loại thuốc hoặc tự ý ngưng thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ và không nạo phá thai nhiều. Nếu bạn phải thực hiện điều đó hãy chọn làm ở những cơ sở an toàn.
• Bạn cần theo dõi cân nặng của bản thân tránh việc bị tăng cân quá mức.
• Bạn cần thực hiện các bài tập nhẹ nhàng có thể trao đổi với bác sĩ để tăng sức mạnh vùng cơ chậu. Việc tập luyện các bài tập cơ sàn chậu nhẹ nhàng hoặc những bài tập Kegel, mang lại khá nhiều lợi ích. Không chỉ trong việc chuẩn bị cho mẹ bầu sắp sinh nở, mà còn làm giảm các triệu chứng của sa tử cung. Các nghiên cứu đã chỉ ra, những phụ nữ có luyện tập các bài tập cơ sàn chậu thường xuyên, có thể tránh được hầu hết những vấn đề, liên quan đến tình trạng sa cổ tử cung. Do đó, mẹ bầu sẽ thấy hữu ích, khi biến những bài tập này thành một phần trong lịch trình sinh hoạt hàng ngày.
• Bạn nên uống nhiều nước, ăn các loại rau xanh, ăn các loại hoa quả tươi mát, thức ăn nhiều vitamin. Bạn cần tránh ăn đồ khô, đồ ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn để hạn chế tình trạng táo bón.
• Người chồng của bạn cũng cần kiểm tra sức khỏe sinh sản. Điều đó nhằm phòng ngừa và chữa trị kịp thời các bệnh như teo tinh hoàn, yếu sinh lý, tinh trùng yếu, các bệnh lây qua đường tình dục. Đặc biệt là những bệnh vô cùng nguy hiểm không thể chữa khỏi ảnh hưởng trực tiếp đến vợ khi mang thai.

Các bài tập thể dục nhẹ nhàng sẽ khiến tinh thần mẹ bầu trở nên tốt hơn

Khi nhận thấy mình có nguy cơ bị sa tử cung cao, bạn cần hết sức chú ý theo dõi các biểu hiện của cơ thể, đặc biệt là ở vùng kín và báo ngay cho bác sĩ khi thấy có bất thường để được chẩn đoán cũng như chữa trị kịp thời. Để chuẩn bị cho một quá trình mang thai khỏe mạnh, bạn cần điều trị hẳn bệnh sa tử cung. Cả hai vợ chồng cần kiểm tra sức khỏe sinh sản, tốt nhất từ 3-6 tháng trước khi mang thai.

Mắc sa tử cung khi mang thai khiến nhiều chị em phụ nữ rất hoang mang, không biết phải làm sao. Tuy nhiên mẹ bầu không nên quá lo lắng, suy nghĩ tiêu cực nhiều sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Nếu có bất kỳ triệu chứng sa tử cung khi mang thai nào, thai phụ cần đến ngay các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nếu vẫn còn thắc mắc liên quan đến bệnh sa tử cung khi mang thai, mẹ bầu vui lòng liên hệ hotline 1900 1806 để được đội ngũ bác sĩ Sản khoa của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông tư vấn trực tiếp.