Trùng sốt rét và trùng kiết lị - hai loại trùng chuyên ký sinh trong cơ thể người, gây hại cho hồng cầu, gây suy nhược cơ thể. Việc tìm hiểu và so sánh trùng kiết lị và trùng sốt rét góp phần mang đến kiến thức cơ bản để phòng bệnh hiệu quả.
Trùng sốt rét và trùng kiết lị - hai loại trùng chuyên ký sinh trong cơ thể người, gây hại cho hồng cầu, gây suy nhược cơ thể. Việc tìm hiểu và so sánh trùng kiết lị và trùng sốt rét góp phần mang đến kiến thức cơ bản để phòng bệnh hiệu quả.
Trùng sốt rét là nguyên nhân gây bệnh sốt rét ở con người. Chúng chủ yếu ký sinh trong máu và ruột của con người. Vật trung gian lây truyền bệnh sốt rét là những con muỗi Anophen. Ký sinh trùng sốt rét thuộc chi Plasmodium, với 5 chủng ký sinh bao gồm:
Cấu tạo của trùng sốt rét khá đơn giản gồm: không bào, không có bộ phận di chuyển. Màng tế bào là nơi thực hiện quá trình hấp thụ dinh dưỡng và sinh sản.
Trùng kiết lị giống biến hình (không có một hình dạng nhất định) là loại trùng sống và ký sinh ở dạ dày con người. Trùng kiết lị khác ở chỗ chân giả của chúng rất ngắn và sinh sản nhanh hơn nhiều. Các nhà khoa học đã tìm ra 3 thể của loại trùng này:
Trùng kiết lị bám trên quần áo trong 6 đến 7 tuần
|
Trùng kiết lị |
Trùng sốt rét |
|
|
Cấu tạo |
Có chân giả tự di chuyển. Không có không bào. |
Không thể tự di chuyển. Không có không bào. |
|
Kích thước |
To hơn so với hồng cầu. |
Bé hơn so với hồng cầu. |
|
Sinh sản |
Phân chia tế bào mới, nhân bản vô tính. |
Phân chia tế bào mới, nhân bản vô tính. |
|
Đường truyền bệnh |
Từ thức ăn đến vào ruột (qua đường tiêu hoá). |
Từ những vết đốt muỗi Anophen (qua đường máu). |
|
Nơi kí sinh |
Ký sinh trong ruột người, ở ngoài tự nhiên, tồn tại dưới dạng kết bào xác. |
Nằm ở tuyến nước bọt muỗi Anophen, qua vết đốt đi vào trong máu người. Chủ yếu tập trung phát triển ở gan. |
|
Tác hại |
Sau khi vào hệ tiêu hoá sẽ làm loét thành ruột gây hiện tượng chảy máu ruột. Cùng với tốc độ sinh sản nhanh chóng, vết loét rất nhanh sẽ lan rộng, làm cho người bệnh không thể trụ được, thức ăn qua ruột không thể hấp thụ, cơ thể dần bị suy nhược. |
Đối với thể trùng Plasmodium Falciparum thời gian ủ bệnh từ 7 - 10 ngày. Bệnh nhân bắt đầu có dấu hiệu mệt mỏi, chóng mặt, rét run, sốt nóng, vã mồ hôi. Nếu để lâu dài, bênh chuyển sang giai đoạn ác tính, xuất hiện triệu chứng hôn mê, nôn mửa, rối loạn ý thức, tiêu chảy,... |
|
Trùng kiết lị |
Trùng sốt rét |
|
Bào xác của trùng kiết lị có thể tồn tại trong 9 tháng. Tiếp đó, chúng sẽ bám vào vật trung gian gây bệnh (ruồi, nhặng) rồi truyền bệnh cho con người qua thức ăn. Vòng đời của trùng kiết lị: bào xác trong thức ăn -> ống tiêu hoá người -> ruột -> trùng chui ra khỏi bào xác -> gây lở loét ở thành ruột -> nuốt hồng cầu, sinh sản. |
Muỗi bị nhiễm bệnh đốt người -> Người bị nhiễm trùng sốt rét -> Trùng kí sinh lên gan người và nhân lên -> Lây nhiễm và phá vỡ các hồng cầu -> Muỗi hút máu người bị nhiễm bệnh -> Muỗi truyền bệnh cho người khoẻ mạnh. |
Trùng sốt rét và kiết lị sau khi vào cơ thể sẽ phá vỡ hồng cầu
Những điểm giống nhau trong dinh dưỡng của trùng sốt rét và trùng kiết lị:
Bên cạnh những điểm tương đồng, dinh dưỡng ở trùng sốt rét và trùng kiết lí có những điểm khác biệt:
|
Trùng kiết lị |
Trùng sốt rét |
|
Sau khi xâm nhập vào cơ thể qua vật trung gian (ruồi, muỗi) chúng sẽ chui ra khỏi bào xác, gây các vết loét ở niêm mạc ruột. Sau đó chúng sẽ nuốt tế bào hồng cầu. |
Trùng sốt rét đi vào cơ thể theo vết muỗi đốt sẽ chui vào tế bào hồng cầu để kí sinh và sinh sản. Sau khi sinh sản tăng số lượng thì chúng sẽ phá vỡ tế bào hồng cầu và chui ra ngoài, tấn công hồng cầu khác. |
|
Kích thước lớn hơn nên có thể nuốt trọn 3-4 tế bào hồng cầu. Nuốt trọn tế bào hồng cầu. |
Kích thước bé hơn nên phải chui vào hồng cầu, sinh sản để phá vỡ. Tổng hợp chất dinh dưỡng từ hồng cầu. |
Các cách phòng tránh bệnh sốt rét bao gồm:
Sử dụng vợt điện đập muỗi thường xuyên
Các cách phòng tránh bệnh kết lị bao gồm:
Bệnh viện Đa khoa Phương Đông luôn đồng hành cùng bạn trong việc thăm khám và giải đáp thắc mắc về thông tin so sánh trùng kiết lị và trùng sốt rét. Nếu bạn có nhu cầu được tư vấn và thăm khám riêng, hãy liên hệ theo hotline 1900 1806 để được hướng dẫn đặt lịch.
Bệnh tả không còn xa lạ ở nhiều quốc gia, đặc biệt là những nơi có điều kiện vệ sinh kém. Vậy, bệnh tả có triệu chứng ra sao và...
