Trẻ thiếu vitamin D: Dấu hiệu sớm và giải pháp phòng ngừa

Biểu hiện của trẻ thiếu vitamin D

Thiếu vitamin D ở trẻ nhỏ gây nên nhiều hệ lụy tới sức khỏe mà cho đến sau này khó có thể bù đắp được. Trẻ thiếu vitamin D sẽ bị hiện tượng gì? Cha mẹ hãy quan sát các dấu hiệu của con để kịp thời có giải pháp xử lý:

Dấu hiệu sớm

Dấu hiệu thiếu vitamin D ở trẻ sơ sinh bộc lộ sớm nhất là việc tác động đến hệ thần kinh. Khi này, trẻ sẽ thường xuyên quấy khóc, khó đi vào giấc ngủ và ngủ không sâu giấc, giấc ngủ ngắn. Ngoài ra, khi ngủ trẻ còn rất hay giật mình do thần kinh bị kích thích. Bên cạnh đó, hiện tượng trẻ thiếu vitamin D sớm có thể nhận biết đó là trẻ hay ra mồ hôi trộm (nhất là mồ hôi đầu) vào ban đêm dù thời tiết không oi nóng.

Trẻ thường xuyên ra mồ hôi trộm ở đầu vào ban đêm là dấu hiệu thiếu vitamin D

Dấu hiệu muộn

Trẻ bị thiếu hụt vitamin D trong thời gian dài sẽ có những bất thường trong cấu trúc và sự phát triển của cơ thể tùy vào mức độ và độ tuổi. Những dấu hiệu để nhận biết trẻ thiếu vitamin D ở giai đoạn này như sau:

• Trẻ chậm biết bò, biết đi do cơ nhão, xương kém phát triển
• Triệu chứng trẻ thiếu vitamin D là trẻ mọc răng chậm và thiếu cân đối
• Hộp sọ không cứng và không nối liền sau 19 tuần kể từ khi sinh do thóp mềm, rộng và lâu liền làm tăng nguy cơ chấn thương sọ não
• Đầu dẹt, hộp sọ biến dạng, xương sọ mềm, thậm chí ấn vào bị lõm
• Đầu xương tại cổ tay phình to là dấu hiệu của trẻ thiếu vitamin D
• Lồng ngực và xương sườn biến dạng, chân vòng kiềng, vẹo cột sống, gù lưng, vẹo - hẹp xương chậu
• Dấu hiệu trẻ thiếu vitamin D là tay chân mềm nhũn, chậm phát triển thể lực
• Hạ canxi trong máu dẫn đến ngất xỉu, co giật
• Suy giảm chức năng miễn dịch, ảnh hưởng đến chức năng của phổi, dễ bị cảm cúm, hen suyễn, viêm phế quản, viêm phổi,...
• Trẻ thiếu vitamin D có triệu chứng gì? Phổ biến là các vấn đề về nha khoa, nhất là tình trạng sâu răng.
• Các vấn đề về dạ dày như thường xuyên đau bụng.

Trẻ chậm phát triển vận động do cơ xương yếu vì thiếu hụt vitamin D 

Nguyên nhân khiến trẻ thiếu vitamin D

Bên cạnh việc nhận biết sớm các biểu hiện của trẻ thiếu vitamin D thì nắm được nguyên nhân khiến cơ thể trẻ không được nạp đủ lượng vi chất này như khuyến cáo cũng là điều hết sức quan trọng. Theo đó, các nguyên nhân khiến trẻ bị thiếu vitamin D đã được y tế chỉ ra đó là:

• Phụ nữ trong quá trình mang thai bị thiếu hụt vitamin D.
• Người mẹ sau sinh cho con bú thiếu vitamin D.
• Thời gian cho trẻ bú toàn phần kéo dài (trên 6 tháng) khiến cơ thể trẻ thiếu hụt vitamin D do lượng chất này trong sữa mẹ bị giảm theo thời gian.
• Khẩu phần ăn thiếu hụt dinh dưỡng, đặc biệt ở trẻ không hoặc ăn quá ít cá.
• Trẻ ít được tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, che chắn quá kỹ hoặc bôi nhiều kem chống nắng khi ra ngoài.
• Trẻ mắc các bệnh lý có liên quan tới việc xử lý vi chất.

Trẻ có thể bị thiếu vitamin D ngay từ khi còn trong bụng mẹ

Phòng ngừa thiếu vitamin D ở trẻ như thế nào?

Trẻ thiếu vitamin D phải làm sao? Khi biết được nguyên nhân chính xác khiến trẻ bị thiếu vitamin D, cha mẹ hãy có biện pháp dự phòng ngay từ khi có ý định mang thai để con sinh ra, lớn lên khỏe mạnh nhất. Theo đó, bạn hãy lưu ý một số điểm sau:

• Trong thời gian thai kỳ và cho con bú, để tránh trẻ thiếu vitamin D, mẹ cần ăn uống đủ chất hoặc tham khảo thêm ý kiến bác sĩ để bổ sung vitamin D nếu cần thiết.
• Chăm sóc trẻ thiếu vitamin D bằng cách bổ sung vitamin D cho trẻ với hàm lượng như sau:
• Với trẻ <12 tháng: Bổ sung vitamin D 10mcg/ngày.
• Với trẻ > 1 tuổi: Bổ sung 15mcg/ngày.

• Cho trẻ tắm nắng hoặc hoạt động dưới  nắng 3-10 phút vào thời điểm nắng dịu trong ngày như sáng sớm và chiều muộn do vitamin D được cơ thể tổng hợp từ các tiền chất sẵn có trong da chiếm 80% nhu cầu của cơ thể.
• Khẩu phần ăn của trẻ chú trọng các thực phẩm giàu canxi, cho trẻ uống thêm sữa tươi, phomat, các loại ngũ cốc,...

Cho trẻ tắm nắng thường xuyên 3-10 phút mỗi ngày để da tự tổng hợp vitamin D

Có nên bổ sung vitamin D3 cho trẻ sơ sinh?

Khi trẻ có các dấu hiệu thiếu vitamin D hoặc muốn dự phòng thiếu vitamin D/canxi, nhiều mẹ lựa chọn bằng cách bổ sung vitamin D3. Đây có phải là cách an toàn không? 

Vitamin D3, còn gọi là Cholecalciferol, chất có vai trò chuyển hoá chất vô cơ, trong đó chủ yếu là phốt pho và canxi, đồng thời tăng cường hấp thu canxi qua thành ruột, gắn kết chặt canxi vào hệ xương. Bên cạnh đó, loại vitamin này còn có tác dụng giúp tái tạo hấp thu canxi ở thận, tăng cường protein để tạo xương. nhờ đó cơ thể của trẻ có khả năng giữ thăng bằng tốt hơn, giảm tình trạng té ngã trong quá trình lớn lên sau này.

Theo đó, sau khi sinh 3 ngày mẹ có thể bổ sung vitamin D3 cho trẻ với thời điểm tốt nhất là từ 9h sáng đến 11h trưa. Cách bổ sung như sau:

Ngoài bổ sung vitamin D3, việc kết hợp các vi chất khác như kẽm, selen, crom, vitamin nhóm B, lysine,... sẽ giúp trẻ được bổ sung đủ chất và phát triển tốt hơn. Những vitamin này sẽ giúp trẻ ngon miệng hơn, hệ tiêu hoá hoạt động hiệu quả và hấp thu dinh dưỡng tốt nhất.

Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng trong những năm đầu đời, ngoài ra khi đến độ tuổi ăn dặm, mẹ hãy lựa chọn các thực phẩm giàu vitamin D và canxi.  Ngoài ra có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ về các thực phẩm chức năng bổ sung vi chất. Không tự ý sử dụng để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Các thực phẩm bổ sung vitamin D

Liệu pháp tốt nhất để phòng ngừa trẻ thiếu vitamin D cho trẻ chính là xây dựng khẩu phần ăn đủ dưỡng chất. Với trẻ nhỏ, sữa và dưỡng chất trong thực phẩm chính là cách bổ sung dinh dưỡng an toàn, phù hợp và hoàn hảo nhất. Trong các thực phẩm sau đây rất giàu vitamin D, cha mẹ hãy linh hoạt thay đổi khẩu phần cho con mỗi ngày, vừa cung cấp dưỡng chất đa dạng cho bé yêu. Mẹ đừng bỏ qua nhé:

Cá hồi

Là loại cá béo rất giàu dưỡng chất, cá hồi được đánh giá là thực phẩm “vàng” giúp bổ sung vitamin D cho con người với hàm lượng 100g cá tự nhiên có chứa tới 988 IU vitamin D. Tuy nhiên với loại cá hồi nuôi, hàm lượng vitamin D chỉ khoảng 250 IU vitamin D nên phụ huynh hãy ưu tiên chọn cá tự nhiên.

Cá trích và cá mòi

Trong 100g cá mòi có chứa khoảng 272 IU vitamin D , 100g cá trích tươi cung cấp 216 IU. Ngoài hai loại cá này thì cá thu và cá bơn cũng rất thích hợp để bổ sung vitamin D bởi trong 100g thịt cá loại này có chứa lần lượt là 360 IU và 600 IU.

Cá trích bổ sung nguồn vitamin D tự nhiên dồi dào và chất lượng

Dầu gan cá tuyết

Đa số trẻ nhỏ không ít ăn cá, tuy nhiên đây lại là nguồn thực phẩm dồi dào vitamin D không thể bỏ qua. Vậy giải pháp khi này là cho trẻ bổ sung bằng cách uống dầu gan cá tuyết (hàm lượng 448 IU/5ml tương đương 90% lượng vitamin D khuyến cáo cần nạp trong ngày). Tuy nhiên mẹ cũng không nên quá lạm dụng mà cho trẻ uống quá nhiều trong ngày vì dầu gan cá tuyết còn chứa nhiều vitamin A, Omega-3 và các chất khác có thể gây độc ở liều cao.

Lòng đỏ trứng

Đây cũng là nguồn vitamin D dồi dào với hương vị thơm ngon rất nhiều trẻ yêu thích. Trong một quả trứng gà nuôi có chứa 18 - 39 IU vitamin D, nhất là các loại gà nuôi trên đồng, dưới ánh sáng mặt trời thì sẽ cho trứng có hàm lượng vitamin D cao gấp 3-4 lần so với trứng gà nuôi. Dự phòng trẻ thiếu vitamin D bằng cách cho trứng gà vào khẩu phần ăn mẹ nhé.

Lòng đỏ trứng là nguồn thực phẩm chứa vitamin D tuyệt vời cho con trẻ

Sữa và các sản phẩm từ sữa

Trong sữa tươi, phô mai, sữa chua, váng sữa,... có lượng vitamin D và canxi dồi dào. Trong sữa bò có chứa khoảng 115-130 IU/237ml. Ngoài ra các loại sữa hạt hiện nay cũng được sản xuất với công thức bổ sung vitamin D nên trẻ hoàn toàn có thể sử dụng được.

Ngoài các thực phẩm kể trên, một số loại khác mẹ có thể linh hoạt đổi khẩu phần để trẻ ngon miệng hơn, phòng ngừa  trẻ thiếu vitamin D đó là các loại hải sản như cá ngừ, tôm, hàu, nấm tự nhiên, nước cam, ngũ cốc, đặc biệt là yến mạch… 

Đừng bỏ qua các món từ yến mạch để cung cấp vitamin D cho trẻ nhỏ

>>> Xem thêm: Hướng dẫn bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh an toàn và hiệu quả

Hiện nay với thông tin đại chúng phát triển, các bậc cha mẹ đã thông thái hơn trong việc nuôi con nhỏ. Tuy nhiên nếu chủ quan, trẻ hoàn toàn có khả năng bị thiếu hụt vi chất do cơ địa, bệnh tật,... Phụ huynh hãy kiểm tra tình trạng thiếu vi chất nói chung và trẻ thiếu vitamin D nói riêng tại các chuyên khoa Nhi, điển hình tại bệnh viện Đa khoa Phương Đông để sớm có giải pháp nếu không may trẻ bị thiếu hụt dinh dưỡng ảnh hưởng tới thời điểm vàng phát triển trong đời con.