Những thông tin cần biết về bệnh ung thư tế bào vảy

Ung thư tế bào vảy là gì?

Tế bào vảy là loại tế bào mỏng, phẳng nằm trong lớp biểu bì hoặc lớp ngoài cùng của da. Một số bộ phận khác cũng có tế bào vảy như là đường tiết niệu, màng nhầy và phổi.

Ung thư tế bào vảy (tên tiếng anh là Squamous cell carcinoma - SCC) hay còn gọi là ung thư biểu mô tế bào vảy - một loại ung thư da phổ biến từ các tế bào vảy.

Căn bệnh này phát triển khá chậm nên không đe dọa đến tính mạng nhưng lại có thể để lại di chứng nghiêm trọng khi không điều trị kịp thời bởi ung thư lan sang các xương, mô và hạch bạch huyết lân cận. Nếu phát hiện sớm rất dễ điều trị khỏi.

Hình ảnh vi thể gây ung thư tế bào vảy

Triệu chứng của ung thư tế bào vảy

Ung thư biểu mô tế bào vảy thường bị ở những vùng da tiếp xúc trực tiếp với tia cực tím (tia UV) như mặt, tay, tai, cổ, ngực, lưng trên. Trong một vài trường hợp, nó cũng có thể xuất hiện ở những bộ phận khác. Trong giai đoạn đầu của ung thư, người bệnh sẽ thấy một mảng da có vảy và màu hơi đỏ, vết loét hở hoặc mụn cóc. Khi phát triển, vùng da có vảy này biến thành một vết sưng tấy, đóng vảy hoặc chảy máu hoặc một vài triệu chứng khác người bệnh có thể nhận biết đó là: miệng có vết loét hoặc mảng trắng, vết loét mới đè lên sẹo cũ, vết loét cũ hoặc nốt ruồi, vết bớt hoặc vết loét mãi không lành. Nếu bạn xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào ở trên thì cần đến bệnh viện chuyên khoa để thăm khám và điều trị sớm, tránh để lại những biến chứng nguy hiểm.

Trên da người bị ung thư biểu mô tế bào vảy mẩn đỏ có vảy

Các triệu chứng của ung thư tế bào vảy thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lao da, nấm hoặc ung thư tế bào đáy. Do đó, khi người bệnh phát hiện những thay đổi bất thường trên da hoặc các vùng khác, cần đến cơ sở chuyên khoa thăm khám và điều trị. Việc tự ý điều trị ở nhà có thể làm bệnh trở nặng hoặc điều trị sai bệnh ảnh hưởng đến sức khoẻ.

Nguyên nhân gây ung thư biểu mô tế bào vảy

Ung thư tế bào vảy nói riêng hay ung thư nói chung đều do xảy ra đột biến trong ADN của tế bào da. Đột biến này ảnh hưởng làm các tế bào bất thường nhân lên ngoài với tốc độ rất nhanh ngoài tầm kiểm soát. Tác nhân phổ biến gây đột biến DNA dẫn đến ung thư da là tia cực tím (tia UV). Tia UV thường có trong ánh nắng mặt trời, trong đèn điện hoặc giường tắm nắng trong nhà.

Tia UV từ ánh nắng mặt trời là nguyên nhân phổ biến gây ung thư da

Tuy nhiên có nhiều ca bệnh không thường xuyên tiếp xúc tia cực tím nhưng vẫn bị ung thư da. Đó là những người mang gen di truyền với bệnh ung thư da, hoặc bị suy giảm hệ miễn dịch (người bị bệnh bạch cầu, ung thư hạch, từng cấy ghép nội tạng) hoặc người từng điều trị bức xạ, tiếp xúc với thạch tín. Ngoài các nguyên nhân trên, những yếu tố nguy cơ dưới đây cũng có thể làm tăng khả năng mắc ung thư tế bào vảy:

• Rối loạn di truyền hiếm gặp là những người mắc bệnh xeroderma pigmentosum, cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng mặt trời và có nguy cơ cao phát triển ung thư da hơn người bình thường.
• Màu da trắng: Những người có làn da trắng, mái tóc vàng, mắt sáng màu dễ bị tàn nhang và cháy nắng hơn người có da sẫm màu, do đó cũng có nguy cơ cao bị ung thư da, trong đó có ung thư tế bào vảy. Bởi da trắng chứa ít sắc tố (melanin) nên làm giảm khả năng bảo vệ da khỏi tia bức xạ.
• Có tiền sử cháy nắng: Những người từng bị một hay nhiều vết cháy nắng phồng rộp sẽ làm tăng nguy cơ phát triển các tế bào ung thư da.
• Tiền sử về tổn thương tiền ung thư: Người từng mắc bệnh dày sừng actinic, bệnh Bowen cũng làm tăng nguy cơ biểu mô tế bào vảy của da.
• Tiền sử mắc ung thư da: Bệnh này có nguy cơ tái phát, do đó người từng bị ung thư da vẫn có khả năng bị ung thư biểu mô tế bào vảy.

Điều trị ung thư tế bào vảy

Điều trị ung thư biểu mô tế bào vảy dựa trên các yếu tố như: Mức độ nghiêm trọng, độ tuổi, thể trạng hiện tại và vị trí của ung thư. Nếu người bệnh phát hiện sớm thì hoàn toàn có thể điều trị khỏi bệnh. Khi tế bào ung thư di căn thì sẽ khó điều trị hơn. Khi đó, những phương pháp được dùng để điều trị bao gồm:

• Phẫu thuật điện: Hay cách gọi khác là nạo và cắt điện cực. Liệu pháp này bao gồm nạo loại bỏ khối u, đốt da để tiêu diệt tế bào ung thư. Quá trình này thường được thực hiện nhiều đợt để đảm bảo ung thư được loại bỏ hoàn toàn.
• Phẫu thuật Mohs: Bác sĩ ngoại khoa dùng dao mổ loại bỏ phần da bất thường và lớp mỏng da lành khu vực lân cận. Mẫu da này được mang đến phòng thí nghiệm kiểm tra, đảm bảo toàn bộ khu vực bị ung thư đã được loại bỏ hoàn toàn.
• Phẫu thuật lạnh: Trong khi phẫu thuật lạnh, bác sĩ dùng nito lỏng để đông lạnh và diệt các mô ung thư. Phương pháp này được lặp đi lặp lại đến khi các mô ung thư được tiêu diệt hết.
• Điều trị bức xạ: Để loại bỏ tế bào ung thư, bác sĩ dùng tia X năng lượng cao. Phương pháp này được thực hiện bên ngoài với một máy để các tia chiếu thẳng vào vùng bị ảnh hưởng. Người bệnh thường được xạ trị nhiều lần một tuần hoặc kéo dài vài tuần.

Xạ trị bằng tia X

• Phương pháp quang động: Người bệnh được đưa vào cơ thể một chất nhạy cảm ánh sáng vào vùng bị ung thư. Sau 1-3 giờ hoặc hơn, khu vực này được tiếp xúc với ánh sáng cường độ mạnh trong vài phút để tiêu diệt các tế bào ung thư.
• Bôi thuốc ngoài da: Một số loại thuốc bôi ngoài da dùng điều trị ung thư da có thể dùng cho người ung thư tế bào vảy đó là 5-fluorouracil, imiquimod.

Căn bệnh này có nhiều khả năng quay lại, do đó sau khi biểu mô tế bào vảy được điều trị khỏi, người bệnh theo dõi khu vực từng bị ung thư và tham gia khám định kỳ theo yêu cầu bác sĩ.

Phòng ngừa ung thư tế bào vảy

Bệnh ung thư này hoàn toàn có thể phòng ngừa. Dưới đây là một số biện pháp giúp giảm nguy cơ mắc ung thư tế bào vảy: 

• Tránh để da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng vào giữa ngày, đặc biệt là khoảng 10 giờ đến 15 giờ. Hoạt động ngoài trời vào thời điểm này nên trang bị đồ bảo hộ, mặc áo chống nắng, đeo kính để bảo vệ da ngay cả trong mùa đông hoặc trời nhiều mây.
• Thường xuyên dùng kem chống nắng: Cả nam và nữ đều nên dùng kem chống nắng với chỉ số SPF từ 30 trở lên, kể cả những ngày nhiều mây. Bôi thường xuyên, lặp lại sau 2 giờ hoặc thường xuyên hơn nếu đổ nhiều mồ hôi.

Thoa kem chống nắng giúp phòng ngừa ung thư biểu mô tế bào vảy

• Mặc quần áo chống nắng: Bảo vệ làn da bằng quần áo tối màu, mũ, kính. Mọi người nên dùng kính râm có khả năng ngăn chặn cả hai loại bức xạ UV - tia UVA và UVB.
• Hạn chế dùng giường tắm nắng trong nhà: Giường tắm nắng có khả năng phát tia UV có thể làm tăng nguy cơ bị ung thư tế bào vảy.

Hạn chế dùng giường có đèn giúp tắm nắng trong nhà

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe thường xuyên giúp bạn phát hiện sớm những vấn đề bất thường về sức khỏe nói chung và ung thư da nói riêng. Trong khi khám, bác sĩ sẽ kiểm tra và phát hiện những tổn thương mới, những thay đổi của nốt ruồi, vết sưng, vết bớt hay tàn nhang. 
• Theo dõi sức khoẻ tại nhà: Tự lắng nghe, theo dõi cơ thể. Đặc biệt, thường xuyên tự kiểm tra vùng ngực, phần thân, mặt dưới cánh tay, bàn tay, mặt trước sau của chân, bàn chân, lòng bàn chân, vùng sinh dục, vùng da giữa hai mông để sớm phát hiện những hiện tượng lạ.

Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là một địa chỉ uy tín có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, thiết bị công nghệ tiên tiến phục vụ khám chữa bệnh tổng quát và tầm soát ung thư, trong đó có ung thư tế bào vảy. Để được tư vấn trực tiếp hoặc đăng ký lịch khám, chữa, Quý khách vui lòng liên hệ hotline 19001806.