Ung thư xoang mũi: Dấu hiệu,cách điều trị và phương pháp phòng ngừa

Ung thư xoang mũi là gì?

Ung thư xoang mũi là tình trạng bệnh lý khi trong mô của mũi và các khoang xoang cạnh mũi hình thành, phát triển các tế bào ác tính. Loại ung thư mũi xoang phổ biến là ung thư tế bào biểu mô vảy (squamous cell carcinoma) - một tế bào tạo thành lớp niêm mạc lót bên trong vùng xoang và mũi. Khi quan sát qua kính hiển vi, tế bào có hình dạng mỏng dẹt và xếp lớp giống như vảy cá. Bên cạnh đó còn có ung thư biểu mô nang và ung thư biểu mô tuyến. Đa số các khối u thường xuất hiện ở xoang hàm, ít gặp hơn ở xoang sàng, xoang trán, xoang bướm. Ung thư mũi và các xoang cạnh mũi khá hiếm gặp, chỉ chiếm khoảng 3% khối u thuộc đường hô hấp trên.

Ung thư mũi xoang đe doạ đến tính mạng người bệnh

Dấu hiệu của ung thư xoang mũi

Ung thư xoang mũi ít gặp, các triệu chứng biểu hiện bệnh của bệnh này thường không rõ ràng, dễ hiểu nhầm với các bệnh mũi xoang thông thường trong giai đoạn đầu. Nếu các dấu hiệu dưới đây kéo dài, không có dấu hiệu thuyên giảm, vậy nguy cơ cao là bạn đã mắc ung thư và cần đi khám chuyên khoa tai - mũi - họng:

• Bị nghẹt mũi liên tục, thường là nghẹt một bên.
• Một số bộ phận trên mặt đau, tê bì ở trán, má, mũi, xung quanh mắt hoặc tai.
• Dịch chảy từ cửa mũi xuống họng.
• Thường xuyên chảy nước mũi và chảy máu cam.

Chảy máu mũi thường xuyên là dấu hiệu ung thư mũi và xoang cạnh mũi

• Suy giảm thị giác, khứu giác, vị giác.
• Sưng phù vùng mặt, mũi, vòm miệng hoặc cổ.
• Tai nhiễm khuẩn, cảm giác nặng trong tai và nghe không rõ.
• Răng hàm trên có dấu hiệu lung lay, tự nhiên đau.

Để xác định chính xác thể loại và giai đoạn ung thư, bác sĩ sẽ khai thác triệu chứng từ người bệnh cùng khám lâm sàng hoặc chỉ định một số xét nghiệm như nội soi, chụp MRI, Chụp CT-scan, làm sinh khiết (chọc hút dịch trong khối u để làm xét nghiệm tế bào), qua đó quyết định phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh nhân. Người bệnh phát hiện dấu hiệu ung thư càng sớm thì tỷ lệ điều trị càng cao.

Nguyên nhân gây ra khối u ở xoang và mũi

Nam giới thường có khả năng bị ung thư mũi xoang nhiều hơn phụ nữ. Những người tầm tuổi 50-60 dễ gặp tình trạng ung thư này. 

Khói bụi từ vải dệt là tác nhân gây ung thư xoang mũi

Nguyên nhân gây ra khối u mũi xoang thường gặp là do người bệnh hút hoặc hít nhiều khói thuốc lá. Bên cạnh đó, tiếp xúc với khói bụi công nghiệp, bụi từ gỗ công nghiệp, từ da hoặc vải dệt cũng như hơi formaldehyde, crôm, niken, cồn hoặc radium cũng làm tăng nguy cơ bị ung thư mũi xoang. Đặc biệt, theo nghiên cứu gần đây những người sử dụng cần sa có nguy cơ cao bị ung thư cổ, ung thư mũi và xoang cạnh mũi. Trong một số trường hợp, vi rút Papillomavirus (HPV) có khả năng làm tăng nguy cơ mắc ung thư xoang cạnh mũi và khoang mũi. Quan hệ tình dục không an toàn là nguyên nhân chủ yếu làm lây nhiễm HPV. Có rất nhiều chủng vi rút HPV và hiện nay đã có vắc xin phòng một số chủng.

Ung thư xoang mũi được điều trị như thế nào?

Một số phương pháp điều trị ung thư xoang mũi là xạ trị, hoá trị hoặc phẫu thuật. Dựa vào kích thước khối u, người bệnh sẽ được chỉ định liệu pháp điều trị phù hợp. Nếu khối u có kích thước nhỏ, có thể phẫu thuật nội soi để loại bỏ. Trường hợp khối u lớn, đã lan vào mắt, má, dây thần kinh hoặc các bộ phận khác, người bệnh sẽ được phẫu thuật mở và xạ trị sau khi mổ. 

Phương pháp phẫu thuật thường được chỉ định cho tất cả các loại ung thư. Tuy nhiên, việc cắt bỏ hoàn toàn khối u thường bị hạn chế do có thể làm tổn thương các cấu trúc xung quanh như não, dây thần kinh sọ hoặc mắt. Với tiến bộ trong kỹ thuật phẫu thuật, càng nhiều cách tiếp cận nội soi có hướng dẫn bằng hình ảnh để loại bỏ khối u xoang mũi. Phương pháp nội soi này giúp giảm biến chứng sau khi phẫu thuật. Chống chỉ định đối với nội soi gồm khối u có sự tham gia của màng cứng hoặc lan vào các mô mềm ở mặt hay thần kinh sọ.

Để điều trị ung thư các khoang xoang và mũi, người bệnh có thể được chỉ định kết hợp phẫu thuật với tia xạ. Xạ trị là phương pháp dùng tia X để tiêu diệt tế bào ung thư, không cho chúng phát triển và lây lan. Do kiểu ung thư này có xu hướng tái phát dù được phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn. Xạ trị sau phẫu thuật giúp giảm tỉ lệ khối u tái phát. Các kỹ thuật được sử dụng rộng rãi như xạ trị ba chiều và xạ trị điều chế cường độ. Khi chiếu xạ hạt tích điện có thể tăng lợi thế để cung cấp liều tối đa khối u khi giảm thiểu bức xạ đến não và võng mạc. Xạ trị thường kết hợp trước hoặc sau khi điều trị bằng phẫu thuật để làm giảm kích thước khối u, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác phẫu thuật. 

Cũng có một số trường hợp, xạ trị được xem là phương pháp phẫu thuật chính nếu bệnh nhân không thể tiến hành phẫu thuật. Xạ trị ngoài được áp dụng phổ biến cho bệnh nhân ung thư mũi và xoang. Xạ trị ngoài gồm: Xạ trị IMRT (giúp giảm tổn thương cho tế bào khỏe mạnh), liệu pháp proton (chiếu chùm proton để tiêu diệt tế bào ung thư, ít ảnh hưởng đến mắt, thần kinh trung ương). Người bệnh cũng có thể được áp dụng xạ trị trong, bằng cách cấy chất phóng xạ vào gần khối u ác tính. Trong thời gian điều trị xạ trị trong, người bệnh được cách ly để tránh lây nhiễm phóng xạ cho người xung quanh. Khi bệnh nhân được xuất viện, chất phóng xạ sẽ được giảm đạt mức an toàn.

Xạ trị là một phương pháp điều trị ung thư xoang và mũi hiệu quả

Đối với một số người không thể thực hiện cắt u hoặc không đạt điều kiện về mặt y tế để phẫu thuật, có tiên lượng xấu thì có thể được chỉ định xạ trị như liệu pháp chính, hoặc kết hợp xạ trị và hoá trị. Nhiều bệnh nhân xuất hiện di căn hạch cổ, tuy nhiên không phổ biến. Xử trí hạch cổ bằng bóc tách và xạ trị sau phẫu thuật được khuyến nghị cho bệnh nhân. Còn trường hợp bệnh nhân tái phát theo khu vực sẽ được điều trị bằng liệu pháp đa mô thức gồm cắt bỏ, tái thông, hoá trị và xạ trị. 

Làm gì để phòng ngừa bệnh ung thư xoang mũi

Ung thư mũi và các xoang cạnh mũi có thể đe dọa tới tính mạng của người bệnh trong quá trình điều trị. Do đó, người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, đồng thời chú ý đến chăm sóc giảm nhẹ để giảm đau đớn và hạn chế tối đa tác dụng phụ. Biện pháp chăm sóc giảm nhẹ được tiến hành bởi các y bác sĩ, chuyên gia vật lý trị liệu bằng cách giúp bệnh nhân nhận biết sớm, điều trị tâm lý,...

Cai nghiện thuốc lá là cách hữu ích giúp phòng ngừa ung thư mũi và xoang

Hiện chưa có nghiên cứu nào chứng minh hay phương pháp để ngăn chặn ung thư xoang mũi, song với những đối tượng khỏe mạnh có thể giảm nguy cơ mắc bệnh. Cụ thể bằng những cách sau:

• Tránh tiếp xúc với các chất độc hại, nếu bắt buộc phải tiếp xúc cần đeo khẩu trang và mặc đồ bảo hộ.
• Cai thuốc lá, hạn chế tối đa tiếp xúc với khói thuốc.
• Tăng cường sức đề kháng cho cơ thể bằng bổ sung vitamin và chế độ luyện tập hiệu quả. 

• Giữ ấm cơ thể khi thời tiết chuyển lạnh 
• Giữ gìn vệ sinh khoang mũi và hốc mũi sạch sẽ.
• Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm những triệu chứng của ung thư nói chung và ung thư mũi xoang nói riêng.

Qua những thông tin cơ bản về bệnh ung thư xoang mũi mà Bệnh viện Đa khoa Phương Đông chia sẻ ở trên, mong bạn đọc hiểu rõ hơn cách bảo vệ bản thân khỏi ung thư mũi và hay xoang cạnh mũi. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hoặc cần tư vấn bởi đội ngũ y bác sĩ chuyên khoa Tai - Mũi - Họng của Phương Đông, vui lòng liên hệ 19001806.