Bệnh sốt xuất huyết ở người lớn: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và cách phòng ngừa

Sốt xuất huyết là gì?

Sốt xuất huyết ở người lớn là bệnh xảy ra phổ biến ở vùng khí hậu nhiệt đới do Virus Dengue gây nên. Dengue gồm có 4 loại DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Sốt xuất huyết được truyền từ người bị bệnh sang người khỏe mạnh thông qua muỗi vằn truyền virus Dengue.

Bệnh sốt xuất huyết ở người lớn có thể gây ra đau nhức trên cơ thể, đặc biệt là ở các cơ và khớp. Sốt xuất huyết ở dạng nhẹ thường đi kèm với phát ban, sốt cao. Diễn biến nặng có thể dẫn đến chảy máu, giảm huyết áp đột ngột và có thể gây tử vong.

Muỗi vằn là vật trung gian truyền bệnh sốt xuất huyết ở người lớn.

Nguyên nhân sốt xuất huyết ở người lớn

Người nhiễm Virus Dengue do muỗi cái thuộc họ chi Aedes đốt. Muỗi Aedes aegypti là loài muỗi véc tơ chủ yếu truyền bệnh trong hầu hết các khu vực nơi bệnh này lưu hành.

Muỗi hoạt động vào ban ngày và chỉ có muỗi cái mới có thể truyền bệnh. Đây là loài muỗi có nguồn gốc từ Châu Phi, lan rộng đến hầu hết các khu vực có khí hậu nhiệt đới.

Sau khi muỗi vằn hút máu người bệnh nhiễm virus dengue, virus sẽ ủ bệnh trong cơ thể muỗi từ 8 - 11 ngày. Trong thời gian sống còn lại của muỗi Aedes aegypti, chúng có khả năng truyền bệnh sang người khác. Khi virus nhập vào cơ thể con người, virus sốt xuất huyết có thể tuần hoàn trong máu từ 2 đến 7 ngày.

Triệu chứng sốt xuất huyết ở người lớn

Sốt xuất huyết ở người lớn có nhiều triệu chứng khác nhau, từ nhẹ cho đến nặng, vậy những triệu chứng đó là gì? Các bạn hãy theo dõi ngay những triệu chứng dưới đây để nhận biết được và có cách xử lý kịp thời.  

Sốt xuất huyết ở người lớn biểu hiện nhẹ

Trong vòng từ 2 - 7 ngày, biểu hiện sốt xuất huyết ở người lớn gồm:

• Chán ăn, buồn nôn, nhức đầu.
• Đau khớp, đau cơ và đau hốc mắt.
• Phát ban và da xung huyết.
• Xuất hiện các chấm xuất huyết dưới da, có thể chảy máu chân răng hoặc máu cam.

Sốt cao và các triệu chứng khó chịu này có thể làm cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi, mất sức và không tập trung vào công việc hoặc học tập. Do đó, việc nghỉ ngơi, thư giãn, và thăm khám để điều trị là cần thiết để giảm nhẹ các triệu chứng bệnh sốt xuất huyết ở người lớn và phục hồi sức khỏe. 

Phát ban đỏ là một trong những triệu chứng sốt xuất huyết ở người lớn.

Sốt xuất huyết ở người lớn biểu hiện nặng

Dấu hiệu sốt xuất huyết ở người lớn thể nặng vẫn có thể được nhận biết, tuy nhiên, trong giai đoạn này, các biến chứng đã bắt đầu xuất hiện và tiến triển nhanh chóng, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh.

Một số triệu chứng sốt xuất huyết của người lớn biểu hiện nặng bao gồm: 

• Ứ dịch khoang màng phổi gây khó thở.
• Cơ thể nổi các nốt thâm tím.
• Nôn ra máu, suy tạng.

Khi người lớn bị sốt xuất huyết ở thể nặng, lúc này việc điều trị trở nên khó khăn và tiên lượng sống thấp. Do đó, khi có dấu hiệu sốt xuất huyết thể nhẹ, người lớn cần đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Điều này có thể ngăn ngừa bệnh tiến triển thành sốt xuất huyết thể nặng, đe dọa sức khỏe của người bệnh.

Các giai đoạn sốt xuất huyết ở người lớn

Bệnh sốt xuất huyết Dengue trải qua 3 giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn phục hồi.

Giai đoạn sốt

Trong giai đoạn này, bệnh nhân thường có biểu hiện đặc trưng là sốt cao đột ngột, thường dao động từ 39 đến 40 độ C. Giai đoạn sốt thường kéo dài trong khoảng 3 ngày kể từ khi bệnh xuất hiện. Bệnh nhân có thể trải qua cảm giác sốt cao liên tục và kèm theo các dấu hiệu như:

• Biểu hiện đau nhức mỏi toàn thân.
• Chán ăn, buồn nôn.
• Đau đầu và đau hốc mắt.
• Ho do viêm đường hô hấp.
• Đau nhức ở các khớp.
• Da có biểu hiện xung huyết, điển hình là những chấm xuất huyết dưới da.

Sốt xuất huyết Dengue ở giai đoạn đầu thường bị sốt cao từ 39 - 40 độ C.

Giai đoạn nguy hiểm

Giai đoạn nguy hiểm thường diễn ra từ 3-7 ngày sau khi bắt đầu có sốt. Người bệnh có thể giảm sốt hoặc vẫn còn sốt và có thể xuất hiện nhiễm trùng thứ phát với biểu hiện hạ tiểu cầu và máu cô đặc. 

Các triệu chứng xuất huyết có thể xảy ra. Trong giai đoạn này, người bệnh có thể thấy các triệu chứng nặng như:

• Thoát huyết tương do tăng tính thấm thành mạch.
• Tràn dịch phổi, khi thay đổi tư thế bị đau ngực, căng tức khó thở.
• Đau tức vùng thượng vị hoặc dưới sườn, gan phình to, chân tay lạnh, ít đi tiểu, da lạnh ẩm toàn thân.
• Chứng bụng do tràn dịch màng bụng.
• Sự xuất huyết dưới da thường biểu hiện dưới dạng các nốt hoặc mảng xuất hiện ở vị trí như mặt trước của cả hai chân, bên trong của cánh tay, đùi, và vùng sườn bụng.
• Xuất huyết đường tiêu hóa. Người bệnh có thể trải qua các triệu chứng như đi ngoài phân đen, đi ngoài phân kèm máu, hoặc nôn ra máu tươi hoặc máu đông.

Trong giai đoạn nguy hiểm, người bệnh có thể phải đối mặt với những biến chứng nặng như viêm cơ tim, viêm gan, viêm não và suy thận.

Giai đoạn phục hồi 

Sau khi vượt qua giai đoạn nguy hiểm, bệnh nhân bắt đầu hồi phục, cảm thấy giảm sốt, sức khỏe cải thiện, huyết áp ổn định, tiểu nhiều hơn và có cảm giác thèm ăn. Các chỉ số dần trở lại mức bình thường.

Ở giai đoạn hồi phục, người nhà bệnh nhân cần chăm sóc người bệnh cẩn thận, chú ý nếu có các triệu chứng bất thường dù bệnh nhân đang hồi phục. Nếu bệnh nhân không được chăm sóc kỹ, bệnh nhân vẫn có thể bị hù phổi và suy tim. 

Biến chứng sốt xuất huyết ở người lớn

Nếu không phát hiện và điều trị sớm, các biến chứng của sốt xuất huyết có thể gây ra nguy hiểm đáng kể.

Sốc Dengue

Sốc do mất máu và thoát huyết tương do virus gây bệnh làm tăng tính thấm mao mạch, dẫn đến cô đặc máu và gây sốc. Tình trạng bệnh kéo dài có thể dẫn đến ứ đọng dịch huyết tương trong màng não qua các thành mạch, gây ra các hội chứng phù não, thần kinh, hôn mê…

Viêm đường hô hấp, viêm phổi hoặc phù phổi

Trong trường hợp sốt xuất huyết, tình trạng thoát huyết tương có thể lan rộng và xâm nhập vào đường hô hấp, gây ra viêm phổi, hoặc phù phổi, tràn dịch màng phổi. Nếu không được cấp cứu kịp thời sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh.

Hạ huyết áp đột ngột

Đây là tình trạng xảy ra khi bệnh nhân sốt xuất huyết thoát huyết tương hoặc mất máu. Nếu không được xử lý kịp thời, có thể gây xuất huyết não và dẫn đến tử vong.

Hạ huyết áp đột ngột khi bị sốt xuất huyết nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.

Suy tim, suy thận

Bệnh nhân có thể phát triển suy tim do máu chảy liên tục, gây ra sự thiếu máu cho tim và dịch tiểu cầu gây xuất huyết, dẫn đến việc màng tim bị tràn dịch và tạo thành tình trạng ứ đọng.

Ngoài ra, thận phải làm hết công suất để loại bỏ huyết tương qua nước tiểu, nếu như tình trạng này kéo dài có thể gây suy thận cấp. 

Phương pháp chẩn đoán sốt xuất huyết ở người lớn

Để chẩn đoán chính xác bệnh sốt xuất huyết, các bác sĩ thường yêu cầu xét nghiệm huyết thanh để tìm kháng nguyên virus.

Phương pháp test nhanh

Phản ứng với kháng nguyên Dengue NS1 hoặc xét nghiệm ELISA để tìm kháng thể virus IgM hoặc IgG.

Phương pháp test chậm

Sử dụng xét nghiệm PCR và phân lập virus, kết quả có thể được nhận sau 1-3 ngày, với độ chính xác cao giúp bác sĩ xác định chủng virus. Phương pháp này thường được áp dụng trong các trường hợp tiến triển bệnh bất thường, khó chẩn đoán.

Cách điều trị sốt xuất huyết ở người lớn

Sốt xuất huyết là một căn bệnh có nguy cơ gây ra các biến chứng cao và có thể đe dọa tính mạng của người bệnh. Do đó, việc xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh là rất quan trọng để có thể lựa chọn cách điều trị bệnh sốt xuất huyết ở người lớn phù hợp.

Giai đoạn điều trị sốt xuất huyết ở người lớn tại nhà

Khi phát hiện biểu hiện sốt trong khoảng từ 2 - 7 ngày, người bệnh có thể tự điều trị tại nhà bằng cách chủ yếu là bù nước. Điều trị sốt xuất huyết người lớn tại nhà người bệnh cần hết sức cẩn trọng, để tránh trường hợp bệnh nặng thêm,

Giai đoạn nhập viện trong thời gian ngắn (12-24 giờ)

Cần đưa người bệnh vào viện ngay khi biện pháp bù nước bằng đường uống không có hiệu quả và xuất hiện các dấu hiệu của xuất huyết dưới da hoặc niêm mạc.

Giai đoạn nhập viện kéo dài (>24 giờ)

Bệnh nhân sốt xuất huyết cần phải nhập viện điều trị ngay khi xuất hiện các dấu hiệu như chân, tay lạnh, viêm họng, sốt li bì hoặc khó thở.

Phòng ngừa sốt xuất huyết ở người lớn như thế nào?

Sốt xuất huyết là một căn bệnh có thể lây truyền từ người này sang người khác qua muỗi vằn đốt. Do đó, biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất cho người lớn và trẻ nhỏ bao gồm:

• Cần phải duy trì vệ sinh nơi ở và môi trường sống sạch sẽ.
• Tránh trữ nước trong nhà.
• Diệt muỗi vằn bằng cách sử dụng nhang muỗi, vợt muỗi hoặc phun thuốc diệt muỗi.
• Phát quang bụi rậm để ngăn chặn muỗi đốt.
• Ngủ màn, mặc quần áo dài tay phòng muỗi cả ngày lẫn đêm.

Sốt xuất huyết là một căn bệnh nguy hiểm với nguy cơ biến chứng cao. Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình, mỗi người cần chủ động tìm hiểu về căn bệnh này và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Diệt muỗi vằn bằng cách phun thuốc diệt muỗi.

Cách chăm sóc người lớn bị sốt xuất huyết

Khi chăm sóc người lớn bị sốt xuất huyết, cần tuân thủ các biện pháp chăm sóc đặc biệt để giúp họ phục hồi nhanh chóng và đảm bảo sức khỏe được duy trì tốt.

Chế độ dinh dưỡng phù hợp

• Người bị sốt xuất huyết cần được ăn các loại thức ăn mềm và chia làm nhiều bữa nhỏ trong ngày. 
• Cần bù đủ nước 2-3 lít/ngày bằng nước lọc, nước canh, dừa tươi và nước trái cây như cam, chanh. Nước dừa cung cấp nhiều khoáng chất giúp bổ sung điện giải cho cơ thể. 
• Người bệnh bị sốt xuất huyết cần bổ sung lượng protein cao để phục hồi sức khỏe nhanh chóng.
• Các loại nước ép trái cây cũng giàu vitamin C, giúp tăng cường đề kháng và mau phục hồi sức khỏe.

Người bị sốt xuất huyết cần bổ sung lượng protein cao để phục hồi sức khỏe nhanh chóng.

Tăng cường protein và các dưỡng chất cần thiết

Người bệnh cần lượng protein cao để phục hồi sức khỏe nhanh chóng, nên tăng cường thực phẩm giàu protein như:

• Thịt, cá, trứng, sữa.
• Các loại thực phẩm giàu vitamin A và kẽm để tăng cường đề kháng.

Tránh thực phẩm và đồ uống gây nhầm lẫn

Cần tránh xa các loại thực phẩm và đồ uống màu đỏ sẫm như tiết, củ dền, vì chúng có thể gây nhầm lẫn với xuất huyết tiêu hóa.

Một số câu hỏi liên quan đến bệnh sốt xuất huyết ở người lớn

Sốt xuất huyết ở người lớn có tái phát không?

Sau khi mắc sốt xuất huyết, người bệnh sẽ phát triển miễn dịch với loại virus mà họ đã mắc, nhưng không có miễn dịch đối với các loại virus khác. Do đó, có thể tái nhiễm sốt xuất huyết từ các loại virus khác nhau. Mỗi người có thể mắc sốt xuất huyết tới 4 lần trong đời, tương ứng với 4 loại virus dengue khác nhau.

Sốt xuất huyết có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Nguy cơ truyền bệnh sốt xuất huyết từ thai phụ sang con chỉ xảy ra khi mẹ bầu mắc bệnh trong giai đoạn cuối thai kỳ. Tuy nhiên, khả năng thai nhi bị nhiễm virus này là khá thấp. Hiện tại, tác động của bệnh sốt xuất huyết lên sự phát triển của thai nhi vẫn chưa được xác định rõ ràng.

Có vắc xin nào để phòng tránh sốt xuất huyết ở người lớn không?

Ở Việt Nam, chưa có vắc xin phòng ngừa sốt xuất huyết.

Tuy nhiên ở Tại Hoa Kỳ, đã có vắc xin phòng ngừa sốt xuất huyết. Việc sử dụng vắc xin này được quy định rất nghiêm ngặt: người được tiêm phải từng mắc bệnh sốt xuất huyết. Lứa tuổi sử dụng vắc xin là từ 9 đến 16 tuổi.

Sốt xuất huyết ở người lớn có cần kiêng gì không?

Tránh cạo gió, cắt lễ để tránh gây đau và chảy máu, nhiễm trùng. Không tự ý uống thuốc mà không được khám bệnh để tránh bỏ sót các triệu chứng nặng của bệnh. Hạn chế uống những loại nước có màu đen hoặc đỏ như Coca, Pepsi, Xá xị vì có thể gây nhầm lẫn với tình trạng xuất huyết tiêu hóa. Tránh sử dụng Aspirin, Ibuprofen để hạ sốt vì có thể gây xuất huyết nặng.

Sốt xuất huyết ở người lớn bao lâu thì khỏi?

Sốt xuất huyết ở người lớn kéo dài bao lâu, là vấn đề được nhiều người quan tâm, bệnh sốt xuất huyết thường có sự diễn biến nhanh chóng, với các triệu chứng nặng dần theo từng giai đoạn. Tính từ thời điểm xuất hiện các cơn sốt cao ban đầu, bệnh thường khỏi dần trong khoảng 7-10 ngày sau đó.

Sốt xuất huyết có gây tử vong không?

Đối với những trường hợp nặng, tiền sốc hoặc sốc, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, nguy cơ tử vong của người bệnh là rất cao.

Sốt xuất huyết là một căn bệnh nguy hiểm có biến chứng cao. Để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình thì việc phòng ngừa, nhận biết và điều trị sớm là cực kỳ quan trọng để ngăn chặn tình trạng bệnh trở nên nặng hơn. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về sốt xuất huyết ở người lớn, hãy liên hệ ngay tới Bệnh viện Đa khoa Phương Đông qua hotline 19001806 để được tư vấn và điều trị đúng cách.