Bệnh viêm phế quản dạng hen có nguy hiểm không? Cách điều trị đúng cách

Thế nào là viêm phế quản dạng hen?

Viêm phế quản dạng hen hay viêm phế quản co thắt, viêm phế quản thể hen là một dạng bệnh lý nặng của viêm phế quản gây ra tình trạng các cơ phế quản bị viêm và co thắt dẫn tơi thu hẹp lòng phế quản tạm thời.

Các tuyến phế quản bị viêm cũng tắt tiết nhầy gây cản trở đường không khí lưu thông trong phổi; làm xuất hiện các triệu chứng khó thở, thở khò khè, có đờm,...

Viêm phế quả thể hen là gì?

Viêm phế quản thể hen có các triệu chứng gần giống hen nhưng chưa đủ căn cứ chẩn đoán hen phế quản. 

Thông thường, bệnh xảy ra ở trẻ nhỏ nhiều hơn người lớn; có thể xuất hiện ngay cả khi người bệnh không bị hen suyễn. Tuy nhiên hen suyễn lại có khả năng làm tăng nguy cơ mắc viêm phế quản co thắt.

Những dấu hiệu của viêm phế quản dạng hen

Triệu chứng của viêm phế quản thể hen khá giống với hen suyễn nên nhiều người thường bị nhầm lẫn. Người bệnh cần thực hiện một số xét nghiệm lâm sàng để có thể phân biệt chính xác. Triệu chứng điển hình của bệnh gồm:

Triệu chứng của bệnh viêm phế quản co thắt

• Ho, ho đờm tăng dần.
• Thở khò khè, khó thở hoặc thở nhanh.
• Có dịch nhầy trong cổ họng.
• Có dấu hiệu cảm trong vài ngày đầu như sốt nhẹ, ho và sổ mũi.
• Rút lõm lồng ngực.
• Buồn nôn sau ăn.

Nguyên nhân gây viêm phế quản dạng hen do đâu?

Nguyên nhân gây bệnh được xác định là do nhiễm trùng đường hô hấp. Trong đó, tác nhân gây bệnh phần lớn là do nhiễm virus; điển hình là virus hợp bào hô hấp RSV, tiếp đến là virus cúm, Adenovirus… Ngoài ra thì các chủng vi khuẩn cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh hoặc khiến tình trạng bệnh nặng hơn. Chúng có thể là phế cầu, liên cầu khuẩn, tụ cầu, H.influenzae type b….

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh

Theo các chuyên gia, một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh như:

• Không khí ô nhiễm
• Dị ứng với lông động vật, phấn hoa, bụi bẩn, nấm mốc, hóa chất,...
• Làm các công việc liên quan đến chăn nuôi, ngũ cốc, khai thác than, dệt may,...
• Có tiền sử mắc bệnh về phổi
• Thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá
• Mắc bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên
• Thường xuyên bị áp lực, tâm lý bất ổn, stress,...
• Lạnh dụng một số thuốc như aspirin, thuốc chẹn beta…

Viêm phế quản dạng hen có nguy hiểm không?

Hen suyễn viêm phế quản ở giai đoạn nhẹ nếu được phát hiện và điều trị tích cực thì tỷ lệ chữa khỏi khá cao. Thời gian điều trị có thể kéo dài 1-2 tuần tùy thể trạng của mỗi người. Tuy nhiên, nếu bệnh ở giai đoạn nặng, không được điều trị hoặc điều trị không đúng cách thì bệnh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm và khó lường như:

• Xẹp phổi: đây là biến chứng thường gặp nhất và có nguy cơ cao tiến triển thành bại não.
• Tràn khí màng phổi: xảy ra khi các phế nang bị giãn rộng dẫn tới dễ rách vỡ, tràn không khí. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như đau tức ngực, mạch đập nhanh, khó thở, tím tái.

Biến chứng của bệnh viêm phế quả thể hen

• Hen phế quản bội nhiễm: đây là biến chứng vô cùng nguy hiểm do vi khuẩn gây bệnh lan xuống nhu mô phổi và phế nang gây viêm nhiễm nặng.
• Tâm phế mạn: biến chứng này thường gặp ở lứa tuổi trung niên; tái phát nhiều lần gây ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống của người bệnh.
• Giãn phế nang đa tiểu thùy: độ đàn hồi của phế nang giảm dần theo thời gian khiến người bệnh phải gắng sức để thở kể cả khi nghỉ ngơi.
• Suy hô hấp mạn tính: trong các biến chứng thì đây là biến chứng nguy hiểm nhất. Nếu không can thiệp kịp thời có thể gây tử vong.

Ngoài ra, phụ nữ có thai nếu mắc viêm phế quản thể hen ở tuần 24 - 36 của thai kỳ thì có thể gặp biến chứng xuất huyết âm đạo, sản giật, sinh non,...

Chẩn đoán viêm phế quản dạng hen (viêm phế quản co thắt)

Chẩn đoán bệnh viêm phế quản co thắt dựa vào các triệu chứng lâm sàng và kết quả một số xét nghiệm kèm theo. Sau khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm để kiểm tra bệnh lý như:

• Đo phế dung: đây chính là xét nghiệm đo chức năng phổi, người bệnh hít vào và thở ra từ ống ngậm được gắn vào thiết bị đo.

Đo phế dung hỗ trợ chẩn đoán bệnh

• X-quang ngực: hình ảnh Xquang có giá tìm kiếm bằng chứng về các tình trạng khác có thể gây ra ho và khó thở của bạn.
• Lưu lượng thở ra cao điểm: dùng máy đo lưu lượng thở ra cực đại để đo lực không khí người bệnh thở ra.

Để đạt được hiệu quả điều trị cao, người bệnh nên tiến hành thăm khám và làm xét nghiệm chẩn đoán ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ. Từ kết quả kiểm tra, xét nghiệm, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhằm cải thiện triệu chứng; cải thiện tình trạng bệnh vừa tiết kiệm thời gian vừa tiết kiệm chi phí.

Điều trị viêm phế quản dạng hen thế nào?

Phác đồ điều trị viêm phế quản dạng hen là giảm co thắt phế quản liên quan đến hen và giảm tắc nghẽn do viêm phế quản cấp tính.

Điềm trị viêm phế quản thể hen bằng tây y

Viêm phế quản thể hen có triệu chứng của viêm phế quản và hen suyễn. Do đó, thuốc điều trị bao gồm loại thuốc trị hen phế quản và thuốc trị viêm phế quản cấp. Trong đó, thuốc trị hen phế quản là loại thuốc cắt cơn nhanh và kiểm soát hen suyễn lâu dài. Còn thuốc điều trị viêm phế quản thường là thuốc điều trị triệu chứng. Nguyên nhân gây viêm phế quản cấp phần lớn là do virus nên kháng sinh thường không được sử dụng.

Điều trị bệnh bằng Tây y

Một số loại thuốc tây phổ biến trong chữa viêm phế quản dạng hen như:

• Thuốc điều trị hen lâu dài: chất điều hòa miễn dịch (omalizumab); Corticoid dạng hít (flunisolide, budesonide, flnomasone propionate và triamcinolone acetonide); thuốc điều chế Leukotriene như montelukast (Singulair ) và các thuốc chủ vận beta tác dụng kéo dài như salmeterol…
• Thuốc giãn phế quản nhanh: thuốc chủ vận beta tác dụng ngắn (thuốc giãn phế quản) như albuterol sulfate và levalbuterol.
• Thuốc giảm đau, hạ sốt không steroid: ibuprofen, acetaminophen,…
• Thuốc chống viêm Steroid: dạng phun hít hoặc uống.
• Thuốc kháng cholinergic
• Kháng sinh: dùng trong trường hợp nhiễm trùng do vi khuẩn.
• Thuốc giảm ho, long đờm: có thể là dạng đơn chất hoặc kết hợp, dùng trong trường hợp ho nhiều, đờm đặc gây mệt mỏi, mất ngủ.

Điều trị viêm phế quản thể hen theo Đông y

Ngoài điều trị bệnh bằng thuốc tân dược thì các bài thuốc Đông y cũng hỗ trợ rất hiệu quả trong quá trình chữa bệnh. Nguyên tắc trong điều trị bằng Đông y là loại bỏ căn nguyên gây bệnh; cải thiện các triệu chứng đồng thời nâng cao sức đề kháng, phòng ngừa tái phát.

Bài thuốc từ cây xạ can kết hợp ma hoàng

Cây xạ quan còn gọi là cây rẻ quạt, là loại cây cảnh được trồng nhiều trong vườn nhà. Trong Đông y thì nó là một vị thuốc quý trong chữa viêm phế quản cấp tính, viêm phế quản co thắt với tác dụng nhanh chóng. 

Cây ma hoàng có tác dụng làm long đờm, giảm khó thở và thở rít. Hai vị thuốc này kết hợp với nhau giúp thuyên giảm triệu chứng hen phế quản sau 5 ngày sử dụng.

• Chuẩn bị nguyên liệu: 15g lá xạ can kho, 15g tế tân, 15g ma hoàng khô, 10g ngũ vị tử, 10g bán hạ, 10g tử uyển, 5 quả đại táo, 5 lát sinh khương và 15g khoản đông hoa.
• Cách làm: sắc các vị thuốc trên sao cho còn khoản 2 bát con rồi chia đều uống 2 lần/ngày, mỗi lần khoảng 150ml và uống sau khi ăn cơm.

Áp dụng bài thuốc Đông y trong điều trị bệnh

Bài thuốc từ cam thảo và bạch quả

Đây là 2 vị thuốc Đông y có tính mát, hỗ trợ tiêu độc và kháng viêm tự nhiên cho cơ thể. Ngoài ra, cam thảo còn có chứa nhiều hoạt chất có tác dụng làm loãng đờm và giảm khó thở ở bệnh nhân hen phế quản.

• Nguyên liệu: 15 quả bạch quả, 10g cam thảo, 15g hạnh nhân, 15g tô tử, 15g hoàng cầm, 10g bán hạ, 15g tang bạch bì, 15g khoản đông hoa.
• Cách làm: sắc các vị thuốc kể trên cho đến khi còn 3 bát con nước. Uống thành 3 lần/ngày, nên uống khi còn ấm và uống sau bữa ăn.

Chữa viêm phế quản co thắt bằng mẹo dân gian

Phương pháp này sử dụng nguyên liệu tự nhiên nên có độ an toàn cao. Tuy nhiên chưa được kiểm chứng cụ thể, hiệu quả lại từ từ; tùy vào cơ địa của mỗi người nên thường chỉ áp dụng cho trường hợp bệnh nhẹ. Không thể thay thế cho phương pháp điều trị chính thống, nhất là khi bệnh vừa và nặng. 

Những bài thuốc dân gian thường có tác dụng hỗ trợ cải thiện triệu chứng ho nhiều, ho thở và viêm đường hô hấp trên. Người bệnh có thể tham khảo một số bài thuốc như là:

• Bài thuốc từ tía tô: Chuẩn bị 1 nắm lá tía tô cùng 5 quả đại táo, rửa sạch rồi để ráo nước. Giã nhỏ đại táo và chắt lấy nước cốt, cho vào ấm có sẵn lá tía tô. Hãm với 3g trà và nước đun sôi trong 5 phút. Uống 2 lần mỗi ngày, liên tục trong 10 ngày.

Bài thuốc dân gian chữa bệnh viêm phế quả co thắt

• Mật ong và chanh: pha 1 thìa mật ong với 500ml nước ấm và 1 thìa nước cốt chanh. Uống ngày 3 lần khi còn ấm.
• Mật ong và quất: thái nhỏ 3-4 quả quất xanh đã rửa sạch, cho vào nát hoặc chén. Thêm mật ong cho ngập quất rồi hấp cách thủy khoảng 10 phút. Dùng cả nước và bã, ngậm, nhai và nuốt từ từ.

Phòng tránh viêm phế quản dạng hen

Các chuyên gia chia sẻ, cách phòng ngừa bệnh viêm phế quản thể hen tốt nhất là giảm tiếp xúc với các chất kích thích hệ thống đường hô hấp. Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể phòng tránh bằng những cách đơn giản mà hiệu quả dưới đây:

• Thường xuyên đeo khẩu trang, che chắn mũi cẩn thận khi ra đường, nhất là khi tiếp xúc với môi trường nhiều khói bụi.
• Hút bụi nhà cửa thường xuyên, đảm bảo nơi làm việc sạch sẽ, thoáng khí.
• Nếu bị dị ứng với lông của thú cưng như chó, mèo,... thì tránh tiếp xúc với chúng.
• Có thể dùng bộ lọc không khí để loại bỏ phấn hoa, bụi bẩn và các tác nhân gây kích thích đường hô hấp.
• Giặt sạch chăn ga, gối đệm trải giường và phơi dưới ánh nắng mặt trời.
• Không hút thuốc lá và tránh xa khói thuốc lá để hạn chế ảnh hưởng phổi (thuốc là chính là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng viêm phế quản dạng hen nghiêm trọng hơn).
• Vệ sinh tay, chân sạch sẽ môi khi ra ngoài về, trước khi ăn,... nhằm ngăn ngừa nhiễm trùng lây lan.
• Súc miệng nước muối sinh lý hàng ngày để giảm viêm nhiễm và đau họng.
• Chế độ ăn uống hợp lý, cung cấp đầy đủ dưỡng chất và bổ sung vitamin C.
• Tập luyện thể thao hàng ngày.
• Điều trị triệt để các bệnh viêm đường hô hấp như cúm, viêm họng, cảm lạnh, viêm amidan…

Viêm phế quản dạng hen kiêng ăn gì?

Để hỗ trợ quá trình điều trị đạt hiệu quả cao nhất cũng như tránh xảy ra tình trạng bệnh tiến triển nặng hơn thì người bệnh viêm phế quản thể hen nên kiêng những thực phẩm sau đây:

• Thực phẩm gây dị ứng: Có khoảng 5% người bệnh có tình trạng nặng hơn do dị ứng thức ăn. Do đó, nếu người bệnh dị ứng với loại thực phẩm nào đó thì cách tốt nhất là tránh chúng và tránh cả những loại thực phẩm làm từ loại thức ăn này. Ví dụ như: người dị ứng với bắp nên nên kiêng cả nước màu, mạch nha,...

Hạn chế ăn mặn khi bị bệnh viêm phế quả dạng hen

• Thực phẩm mặn: chế độ ăn có hàm lượng natri cao sẽ làm gia tăng phải ứng với khí quản. Vì vậy, người bên nên kiêng những đồ quá mặn. Hạn chế những thực phẩm có vị chua như giấm, chanh,...
• Thực phẩm cay nóng: tương tự thì đồ cay nóng cũng gây kích ứng thực quản gây khó chịu nên người bệnh cũng cần tránh xa.

Hy vọng với những thông tin về bệnh lý viêm phế quản dạng hen này sẽ giúp mọi người hiểu rõ hơn về bệnh cũng như cách điều trị và phòng ngừa. Nếu bạn đọc đang có vấn đề về hô hấp, cần tư vấn hoặc đặt lịch khám tại BVĐK Phương Đông. Quý khách hàng vui lòng liên hệ Hotline 1900 1806 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.