Theo các nghiên cứu về sức khỏe sinh sản, nguyên nhân các cặp vợ chồng hiếm muộn có 40% là từ phía người chồng, 40% từ phía người vợ, 10% từ cả hai vợ chồng và 10% không rõ nguyên nhân. Nếu như nguyên nhân gây vô sinh nam chủ yếu là do tinh trùng ít, yếu hoặc dị dạng thì nguyên nhân gây vô sinh ở nữ chủ yếu là do chất lượng trứng, vấn đề về vòi trứng hoặc vấn đề về buồng tử cung.
Vô sinh nữ là hiện tượng người phụ nữ sinh hoạt vợ chồng đều đặn (trung bình 3 - 4 ngày/ lần), không sử dụng các biện pháp tránh thai nhưng không có thai trong 1 năm. Ngoài ra, nếu người phụ nữ liên tục sảy thai cũng có thể coi là vô sinh. Có rất nhiều nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới, nhưng chủ yếu là đến từ:
Các nghiên cứu chứng minh: “Từ 35 tuổi trở đi, buồng trứng suy giảm nhanh cả về số lượng và chất lượng trứng. Sau 40 tuổi, phụ nữ rất khó có thai tự nhiên, tỷ lệ gặp các biến chứng thai kỳ và sảy thai tăng. Tới 43 tuổi trở đi, rất ít phụ nữ có thai tự nhiên.”
Tất cả những yếu tố bất thường cản trở quá trình thụ tinh, làm tổ và phát triển phôi đều là nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới
Ví dụ, với buồng trứng đa nang là bệnh lý phổ biến với 8 - 13% bệnh nhân trong độ tuổi sinh sản là một trong các nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới. Nguyên nhân thường thấy nhất là do thói quen, chế độ ăn uống. Trong đó, những thực phẩm gây vô sinh ở nữ (gián tiếp) là thực phẩm nhiều hóa chất, chất tổng hợp, đồ ăn nhiều đường, nhiều dầu mỡ,... Nó khiến cho người phụ nữ tăng giảm cân đột ngột, ảnh hưởng đến nội tiết tố.
Theo báo cáo mới nhất của Tổ chức Y Tế thế giới (WHO), cứ 6 người trưởng thành thì có 1 người vô sinh ở thời điểm nào đó trong đời. Trong khi đó, tình hình vô sinh tại Việt Nam có thể tóm gọn như sau:
Tỷ lệ sinh ngày càng thấp ở Việt Nam báo hiệu thực trạng sinh nở không khả quan (nguồn: TCTK, Điều tra biến động DS-KHHGĐ hàng năm)
Thực tế tại Việt Nam, nếu vô sinh nữ là tập hợp tất cả những nhân tố cản trở trứng thụ tinh với tinh trùng, làm tổ và phát triển bình thường thì nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới xuất phát từ:
Nguyên nhân trực tiếp gây vô sinh ở người phụ nữ trên góc độ chuyên môn sản khoa bắt nguồn từ: buồng trứng, 2 vòi trứng và buồng tử cung. Dựa trên kinh nghiệm lâm sàng để khái quát, các nguyên nhân gây vô sinh ở nữ có thể chia làm hai nhóm:
Hiện tượng vô sinh nữ không thể coi thường vì có thể xảy ra với bất cứ chị em nào, đặc biệt là phụ nữ lớn tuổi, phụ nữ viêm nhiễm phụ khoa, phụ nữ từng nạo phá thai,... Trong đó, các nguyên nhân gây phụ nữ vô sinh cụ thể như sau.
Để có thai, mỗi tháng người vợ phải rụng một quả trứng. Quả trứng đó phải di chuyển vào vòi trứng, thụ tinh với tinh trùng và tạo thành phôi. Sau 5 - 7 ngày, phôi sẽ làm tổ ở buồng tử cung và phát triển bình thường. Vì thế, thời điểm rụng trứng của phụ nữ không theo quy luật của chu kỳ kinh nguyệt hoặc ít rụng trứng thì sẽ chậm có con. Các bất thường này chủ yếu là do quá trình điều hoà hormone sinh sản hoặc các vấn đề ở buồng trứng, bao gồm:
Trong tổng số các ca vô sinh do buồng trứng, PCOS chiếm 70% nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới. Đây là hiện tượng người phụ nữ có nhiều nang trứng gây rối loạn rụng trứng và quá trình phóng noãn. PCOS khiến rối loạn hormone nữ giới, cơ thể người vợ tiết ra lượng lớn nội tiết tố androgen - nội tiết tố để phát triển các đặc điểm của nam giới gây gián đoạn quá trình thụ tinh cho trứng.
Buồng trứng đa nang là hiện tượng lý do ở nhiều phụ nữ vô sinh
Ở người bệnh mắc buồng trứng đa nang, nang noãn phát triển bất thường hoặc không phóng noãn. Lượng androgen khiến vỏ đệm của buồng trứng dày hơn, trứng không thoát ra ngoài được để phóng noãn. Đồng thời, rối loạn nội tiết tố cũng khiến nang noãn rỗng hoặc không chín. Hậu quả là trứng không được phóng thích, không thụ tinh được nên bạn không có thai.
Theo các bác sĩ của Bệnh viện Phụ sản TW thì suy buồng trứng là một trong các bệnh cảnh thường gặp nhất trong những năm gần đây. Trong trường hợp này, nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới là chị em có quá ít trứng dẫn đến tỷ lệ trứng được thụ tinh rất thấp và không có thai. Hiện nay, suy buồng trứng có hai loại:
Suy buồng trứng sớm có thể gặp ở phụ nữ 20 tuổi trong độ tuổi sinh sản
Phụ thuộc vào bản chất của nang, kích thước, diễn biến khối u, tuổi tác mà bệnh có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của người phụ nữ hoặc không. Ngoài buồng trứng đa nang thì u nang buồng trứng dạng nội mạc tử cung có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.
Vòi trứng hay ống dẫn trứng nằm hai bên tử cung, là nơi trứng gặp tinh trùng để thụ tinh. Đồng thời, đây cũng là đường di chuyển của trứng đã thụ tinh đến buồng tử cung để làm tổ và phát triển. Vì vậy, bất kỳ nhân tố nào cản trở quá trình này cũng là nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới.
Đây là hiện tượng thường gặp ở phụ nữ trẻ. Nguyên nhân phụ nữ vô sinh này liên quan đến tiền sử quan hệ tình dục, tiền sử vệ sinh phụ khoa. Trên thực tế, các chị em bị viêm nhiễm phụ khoa là đối tượng thường gặp nhất. Lý do là khi bị viêm nhiễm, vi khuẩn sẽ ngược dòng từ âm đạo đi lên tử cung và hai vòi trứng gây tắc hai vòi trứng.
Khi vòi trứng bị tắc thì trứng và tinh trùng không thể gặp nhau trong ống dẫn trứng nên dễ gây ra hiện tượng vô sinh nữ. Có hai trường hợp nếu phụ nữ bị tắc ống dẫn trứng
Các vấn đề tác nghẽn, viêm vòi trứng hoặc lạc nội mạc tử cung có thể gây vô sinh cho phụ nữ
Viêm ống dẫn trứng nếu không được điều trị kịp thời có thể là nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới bằng cách:
Theo các chuyên gia từ Bệnh viện Phụ sản TW thì các vấn đề ở buồng tử cung là nguyên nhân phụ nữ vô sinh khó điều trị nhất hiện nay. Bởi hiện nay, các vấn đề về vòi trứng có thể xử lý được bằng IVF - thụ tinh nhân tạo, bệnh nhân có thể mang thai bằng cách không thông qua vòi trứng, chuyển phôi thẳng vào tử cung. Hay phẫu thuật để giải quyết các vấn đề về buồng trứng. Tuy nhiên, tử cung thì không thể thay thế được nên việc điều trị các bệnh lý này vẫn gặp rất nhiều khó khăn.
Nếu nội mạc tử cung bị lạc, tỷ lệ có thai tự nhiên của phụ nữ khá thấp. Bởi:
Mặt khác, nếu người bệnh có thể có thai nhưng tỷ lệ sảy thai đến 35,8%, cao hơn người bình thường. Đồng thời, nguy cơ bệnh nhân phải sinh non hay biến chứng nhau tiền đạo cũng khá cao.
Mặc dù số lượng khá ít nhưng không thể loại trừ các trường hợp đi khám mới phát hiện nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới là:
Các trường hợp dị dạng của tử cung
Đối với polyp tử cung thì khả năng thụ thai của phụ nữ sẽ giảm đi đáng kể. Nếu khối polyp nhỏ thì nó sẽ cản trở trứng và tinh trùng gặp nhau. Nếu polyp lớn thì có thể gây tắc cổ tử cung, bịt kín cổ tử cung gây nguy hiểm đến sức khoẻ của người phụ nữ.
Còn nguyên nhân gây vô sinh ở nữ còn lại - u xơ tử cung sẽ có sức ảnh hưởng phụ thuộc vào kích thước khối u:
Ngoài ra, tần suất giao hợp cũng có thể là nguyên nhân khiến phụ nữ khó có thai. Nếu quan hệ vợ chồng quá ít, khoảng 1 tháng/ lần thì tỷ lệ thụ thai rất thấp.
Các loại u xơ tử cung và polyp tử cung
Bên cạnh các nguyên nhân gây vô sinh ở nữ mang tính chất bệnh lý thì các thói quen xấu cũng đang gián tiếp làm gia tăng nguy cơ hiếm muộn của phái đẹp.
Nguyên nhân trực tiếp có thể dẫn đến hiếm muộn ở phụ nữ hiện nay là tuổi tác, các bạn kết hôn ở tuổi tác ngoài 30 rất nhiều. Khi tuổi tác tăng lên đồng nghĩa với cơ thể thay đổi, các nội tiết tố,.. không còn hỗ trợ quá trình mang thai nhiều. Theo thời gian, trứng của người phụ nữ sẽ suy giảm dần về chất lượng cũng như số lượng. Nếu như một người phụ nữ từ 20 - 25 tuổi còn 30% cơ hội mang thai mỗi tháng thì:
(Theo Trung tâm kiểm soát Bệnh tật TP HN (CDC))
Các bác sĩ khuyến cáo không khám sức khỏe sinh sản định kỳ có thể diễn biến thành nguyên nhân gây vô sinh ở nữ. Khám phụ khoa sẽ đánh giá các bất thường về bộ phận sinh dục, viêm nhiễm đường sinh dục. Siêu âm tử cung - buồng trứng sẽ đánh giá các bất thường về hình thái tử cung, buồng trứng và nang noãn.
Bệnh phụ khoa không được thăm khám định kỳ sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng mang thai của người phụ nữ
Trong khi đặc trưng của các bệnh phụ khoa là thường diễn biến thầm kín, không có dấu hiệu. Cho nên nếu không thăm khám định kỳ người bệnh sẽ rất khó phát hiện và điều trị kịp thời. Hậu quả là bệnh diễn biến phức tạp, gây viêm nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến kế hoạch sinh đẻ của người phụ nữ.
Chế độ ăn hàng ngày có vai trò rất lớn trong duy trì sức khỏe sinh sản cho các chị em. Các chị em nên hạn chế tối đa các loại thực phẩm có thể gián tiếp là nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới như sau:
Quan hệ quá thường xuyên, thay đổi “đối tác” liên tục, không đồ bảo hộ,.. có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh xã hội: lậu, HIV, giang mai,... Vi khuẩn từ những bệnh này sẽ phá huỷ vòi trứng từ từ mà không có triệu chứng nào dẫn đến nguy cơ vô sinh ở nữ giới.
Gói khám phụ khoa
Gói khám phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Phương Đông do trực tiếp bác sĩ trên 35 năm kinh nghiệm từng là Trưởng khoa Phụ...
Gói khám đánh giá tổng quát sức khỏe sinh lý nam
Sinh lý nam là vấn đề nhạy cảm, khó nói nên nhiều nam giới có xu hướng né tránh khi nhắc đến chủ đề này....
IVF - IUI Phương Đông - Điểm đến mang lại hạnh phúc
IVF Phương Đông xây dựng theo tiêu chuẩn cao cấp và hiện đại với mong muốn mang tới niềm vui cho các cặp đôi trên...
Sau đây là một số dấu hiệu cảnh báo vô sinh ở phụ nữ, nếu có một trong các dấu hiệu dưới đây bạn nên đến các Bệnh viện uy tín từ sớm:
10 dấu hiệu cảnh báo vô sinh ở phụ nữ
Lưu ý, do có rất nhiều nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới, mỗi trường hợp có các biểu hiện đặc thù. Rất nhiều phụ nữ nhầm lẫn triệu chứng vô sinh với các bệnh lý khác hoặc không có triệu chứng điển hình. Chính vì thế, các dấu hiện trên chỉ mang tính chất tham khảo!
Các chuyên gia về Hỗ trợ sinh sản khuyến cáo: Mọi phụ nữ sinh hoạt vợ chồng đều đặn, không sử dụng các biện pháp tránh thai mà không có thai tự nhiên sau 6 tháng thì nên đến Bệnh viện để thăm khám ngay!
Đồng thời, mọi phụ nữ nên đi tầm soát sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân, không nên đến khi mãi không có con mới khám và điều trị.
Khi đã nghi ngờ hiếm muộn, bệnh nhân có thể được chỉ định xét nghiệm để đánh giá tình trạng và tìm kiếm nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới. Các phương pháp chẩn đoán có thể bao gồm:
Phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý và các nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới để áp dụng các phương pháp hỗ trợ sinh sản. Một số phương pháp điều trị thường gặp là:
TTND.TS.BS CKII Nguyễn Huy Bạo - Nguyên GĐ Bệnh viện Phụ sản HN, BS BVĐK Phương Đông mổ u xơ tử cung cho sản phụ
U xơ tử cung từ ca mổ
Quai bị nếu không điều trị kịp thời có thể biến chứng thành viêm buồng trứng - nguyên nhân gây vô sinh ở phụ nữ. Mặc dù tỷ lệ chỉ 5%, chiếm 3 - 4/1000 người trưởng thành. Bệnh phải được chữa trị kịp thời, đúng chỉ định nếu không sẽ diễn biến nặng trở thành nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới.
Không thể loại trừ một số loại thuốc sử dụng có thể gây ảnh hưởng đến các hormone trong cơ thể có thể diễn biến vô sinh. Có thể kể đến:
Theo các chuyên gia y tế, viêm đường tiết niệu có thể là nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới. Nguyên nhân là do đường tiết niệu rất gần với các cơ quan sinh sản. Nếu tình trạng viêm nhiễm kéo dài sẽ tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh lây lan gây viêm buồng trứng, tắc vòi trứng. Khi đó, số lượng và chất lượng trứng bị giảm, khả năng trứng được thụ tinh thấp nên có thể dẫn đến tình trạng vô sinh, hiếm muộn.
Các bác sĩ từ Khoa Phụ Sản và Trung tâm Hiếm muộn Nam học Công nghệ Cao BVĐK Phương Đông đồng ý với rất nhiều bác sĩ khác rằng: “ Bệnh nhân nên đi kết hôn sớm, kiểm tra sức khoẻ sinh sản định kỳ để bảo vệ tương lai sinh sản cho các bạn. Việc đi khám sớm chủ động và sàng lọc các bệnh lây truyền qua đường tình dục để mang thai. làm mẹ có kế hoạch là vô cùng quan trọng”.
Kỹ thuật viên trong phòng Lab IVF tại BVĐK Phương Đông
IVF Phương Đông quy tụ đội ngũ bác sĩ, chuyên gia nhiều kinh nghiệm trong điều trị các ca vô sinh hiếm muộn khó. Trung tâm sở hữu Phòng Lab đạt tiêu chuẩn Quốc tế ISO6, hệ thống trang bị, kỹ thuật tối tân tăng khả năng sử dụng phôi tới 80% và tối đa tỷ lệ có thai trong chu kỳ ống nghiệm.
Với tiêu chí điều trị điều trị vô sinh hiếm muộn toàn diện cả thân - tâm trí, IVF Phương Đông còn tích cực tổ chức các chương trình ưu đãi và điều trị kết hợp chăm sóc tâm lý. Do đó, các cặp đôi giảm bớt áp lực, căng thẳng và tăng tối đa tỷ lệ thành công IVF.
Như vậy, nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới có thể đến từ bệnh lý, đời sống sinh hoạt - tình dục và cả thói quen không kiểm tra phụ khoa định kỳ. Mặc dù những triệu chứng vô sinh nữ rất sâu kín và dễ gây nhầm lẫn nhưng mọi người phụ nữ đều có thể chủ động phòng tránh bằng cách thăm khám phụ khoa và kiểm tra sức khoẻ sinh sản định kỳ!
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Tham vấn chuyên môn: Đội ngũ Bác sĩ TRUNG TÂM IVF
Tham vấn chuyên môn: Đội ngũ Bác sĩ TRUNG TÂM IVF
Có nên chuyển phôi khảm không? - Việc quyết định chuyển phôi khảm còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như tỷ lệ khảm, NST bị khảm, khảm...
