Các bệnh lý động mạch chủ thường gặp ở người cao tuổi, có thể dẫn đến rối loạn ngôn ngữ, di chứng về vận động, thần kinh. Những trường hợp diễn biến nặng có thể dẫn đến đột quỵ, tử vong. Kết hợp cùng các dấu hiệu lâm sàng, siêu âm động mạch cảnh hỗ trợ chẩn đoán chính xác, kịp thời bệnh lý và nâng cao hiệu quả điều trị.
Động mạch cảnh tức nhánh mạch máu lớn từ cổ hướng lên vùng đầu - mặt, có chức năng cung cấp máu cho não, mặt và cổ. Mỗi người có hai động mạch cảnh chung nằm hai bên cổ, mỗi bên chia thành động mạch cảnh trong và ngoài. Để kiểm tra chức năng và phát hiện những bất thường ở vị trí này, siêu âm động mạch cảnh là phương pháp được chỉ định đầu tiên.
Trong số các bệnh lý về động mạch cảnh thì hẹp động mạch cảnh là bệnh lý chiếm 50% gây đột quỵ. Khi động mạch ở hai bên cổ bị tắc nghẽn sẽ tạo thành mảng bám tích tụ gây ra xơ vữa động mạch. Lúc này, máu chảy qua mạch bị ngăn chặn và có thể dẫn đến đột quỵ ở người bệnh.
(Hình 1 - Minh hoạ động mạch cảnh bình thường và động mạch cảnh bị hẹp do mảng xơ vữa)
Siêu âm động mạch cảnh là kỹ thuật sử dụng sóng siêu âm tần số cao để mô tả chuyển động của dòng máu qua động mạch cảnh. Kết quả siêu âm Doppler động mạch cảnh cho phép bác sĩ quan sát lưu lượng, vận tốc dòng chảy và phát hiện các thông tin quan trọng:
(Hình 2 - Hình siêu âm động mạch cảnh bình thường)
Để phục vụ mục đích chẩn đoán, bác sĩ cũng có thể chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRA), chụp động mạch não, chụp mạch cắt lớp vi tính (MRA). Tuy nhiên, về cơ bản, kỹ thuật siêu âm đã giúp bác sĩ phát hiện hầu hết các dấu hiệu bệnh lý nên các xét nghiệm chuyên sâu khác sẽ được cân nhắc theo tình hình bệnh lý của bệnh nhân.
Siêu âm Doppler động mạch cảnh thường được sử dụng cho quá trình kiểm tra bộ phận này. Tuy nhiên, trên thực tế, bệnh nhân sẽ được thực hiện 1 trong các kỹ thuật siêu âm sau:
Đầu dò tần số cao 7,5 - 12 MHz được sử dụng siêu âm trong trường hợp này. Bởi trên thực tế, đầu dò có tần số >7MHz đánh giá tốt phần mềm, siêu âm cơ xương khớp và máu. Trong khi đó, siêu âm cho động mạch cảnh cần kiểm tra lớp áo giữa, nội mạc và mảng xơ vữa.
Xem thêm:
Các bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân kiểm tra động mạch cảnh trong các trường hợp dưới đây.
(Hình 3 - Siêu âm phát hiện mảng xơ vữa do Cholesterol gây hẹp lòng mạch và lưu lượng máu. Chẩn đoán: Hẹp động mạch cảnh)
(Hình 4 - Siêu âm Doppler động mạch cảnh phản ánh rõ lưu lượng máu trong lòng mạch)
(Hình 5 - Ảnh siêu âm màu của người bệnh trong kiểm tra định kỳ)
Bệnh nhân sau khi thay áo choàng của bệnh viện và chuẩn bị xong sẽ bắt đầu được tiến hành thủ thuật.
Đầu tiên, bệnh nhân sẽ nằm lên giường siêu âm, vén áo để lộ vùng cổ. Bác sĩ chuyên khoa sẽ hướng dẫn tư thế và người bệnh cần nằm yên trong suốt quá trình kiểm tra.
Tiếp theo, bác sĩ sẽ bôi gel chuyên dụng lên vùng da trên cổ và di chuyển đầu dò để quan sát. Lớp gel sẽ giúp đầu dò di chuyển dễ dàng và ngăn cách không khí với đầu dò để truyền sóng âm tốt hơn.
(Hình 6 - Bác sĩ di chuyển đầu dò trên vùng cổ của bệnh nhân trong quá trình siêu âm)
Hình ảnh về dòng máu chảy trong lòng mạch cảnh là ảnh có màu và tiếng vang phát ra từ máy siêu âm. Kết thúc thủ thuật, bệnh nhân sẽ được phát khăn sạch để lau hết lớp gel trên cổ, ra ngoài để chờ đọc kết quả.
Chi phí siêu âm động mạch cảnh rơi vào khoảng 200.000 - 1.000.000 VNĐ/ lần. Bệnh nhân có thể thực hiện thăm khám theo Luật để được BHYT hỗ trợ kinh phí.
Lưu ý: Mức giá chỉ mang tính chất tham khảo.
Người bệnh không cần chuẩn bị gì quá cầu kỳ: không cần nhịn ăn, nhịn uống. Khi đi khám, người bệnh nên mặc trang phục thoải mái, áo không cổ để thuận tiện cho quá trình siêu âm. Ngoài ra, người bệnh cũng nên hạn chế đồ trang sức, phụ kiện khi đi siêu âm.
Hiện nay, Khoa Chẩn đoán hình ảnh của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đang là địa chỉ được nhiều bệnh nhân lựa chọn siêu âm động mạch cảnh.
Bệnh viện sở hữu hệ thống trang thiết bị máy móc hiện đại hàng đầu cùng đội ngũ bác sĩ chuyên môn vững, nhiều năm kinh nghiệm lâm sàng. Trong đó có máy siêu âm GE Voluson S6 siêu âm 3D/4D/5D, máy siêu âm Affiniti 30,...
(Hình 7 - Bác sĩ thực hiện siêu âm động mạch cảnh bằng máy siêu âm Affiniti 30)
Quy trình thăm khám thực hiện theo chuẩn của Bộ Y Tế. Người bệnh được khám tổng quát, siêu âm và thực hiện các xét nghiệm khác (nếu có) để không bỏ sót các tổn thương từ tổng quát đến chi tiết.
Ngoài ra, chính sách thanh toán kết hợp BHYT, BHBL giúp người bệnh đi khám yên tâm - thoải mái - tiết kiệm.
Nếu được chẩn đoán mắc bệnh động mạch cảnh, người bệnh nên giữ bình tĩnh, trao đổi thật thà với bác sĩ về các bệnh lý, triệu chứng trên cơ thể. Mặt khác, các thói quen trong sinh hoạt và đời sống cũng phải điều chỉnh để phối hợp cùng kế hoạch điều trị như:
Siêu âm động mạch cảnh là phương pháp chẩn đoán hình ảnh hữu hiệu trong phát hiện các bệnh lý về động mạch cảnh. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường, người bệnh nên đến ngay các cơ sở y khoa để được hỗ trợ kịp thời.
Nam giới không có tinh trùng do tắc nghẽn hoặc không tắc nghẽn, phải hực hiện các biện pháp hỗ trợ sinh sản để có cơ hội làm cha.
