Sinh thiết lạnh là kỹ thuật giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác các tình trạng bệnh lý tại các cơ quan quan trọng trong cơ thể. Vậy sinh thiết lạnh là gì? Quy trình thực hiện sẽ diễn ra như thế nào? Các bác sĩ của Bệnh viện Đa Khoa Phương Đông sẽ chia sẻ qua bài viết dưới đây.
Sinh thiết lạnh (hay sinh thiết tức thì) là phương pháp sinh thiết ngay trong ca mổ, còn gọi là “cắt lạnh”. Đây là kỹ thuật xét nghiệm mẫu mô bệnh nhanh, khi bác sĩ cần xác định khối u đó là lành tính hay ác tính.
Trong khi thực hiện phẫu thuật, bác sĩ sẽ lấy một phần hoặc toàn bộ mẫu mô để làm giải phẫu bệnh. Lúc này, các bác sĩ giải phẫu mẫu bệnh thực hiện cắt mẫu mô trên máy cắt lạnh để làm tiêu bản. Dựa vào tiêu bản thu thập được, các bác sĩ có thể xác định được tính chất của mẫu mô là lành tính hay ác tính. Thời gian để giải phẫu bệnh diễn ra khá nhanh chóng, khoảng từ 10-15 phút.
Sau khi nhận được kết quả sinh thiết, bác sĩ thực hiện phẫu thuật sẽ quyết định loại bỏ toàn bộ khối u hay phẫu thuật như một ca ung thư. Nhờ áp dụng kỹ thuật này mà bệnh nhân sẽ không phải chờ kết quả lâu và tiết kiệm được thời gian.
Sinh thiết lạnh được thực hiện kết hợp ngay trong quá trình phẫu thuật
Sinh thiết lạnh (sinh thiết tức thời) sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán được tính chất của mẫu mô, mức độ lan rộng, đánh giá được diện cắt khối u, khoảng cách an toàn giữa các vùng,... Qua đó, bác sĩ sẽ chỉ định lấy mẫu sinh thiết khi:
Xem thêm:
Thủ thuật sinh thiết lạnh (sinh thiết tức thì) có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ bác sĩ chữa trị các khối u có trong cơ thể. Phẫu thuật khối u kết hợp với kỹ thuật sinh thiết tức thì có thể gia tăng được thành công của ca mổ, giúp bệnh nhân nhanh chóng phục hồi, giảm thiểu biến chứng để lại. Những vai trò của sinh thiết lạnh gồm:
Vai trò của sinh thiết lạnh trong việc chẩn đoán các bệnh lý
Sinh thiết lạnh (sinh thiết tức thì) được thực hiện theo nguyên lý làm lạnh, nước trong mô sẽ chuyển thành đông đá và đóng vai trò tạo thành khung bảo vệ hình dạng của mô. Vì vậy, mẫu mô sẽ cứng và dễ cắt mỏng hơn.
Để thực hiện được kỹ thuật này cần có máy sinh thiết lạnh, đây là một máy cắt lát, vì vậy bên trong buồng kín có nhiệt độ thấp. Máy cắt tiêu bản này là một thiết bị rất chính xác, có thể cắt mẫu mô thành những lát rất mỏng chỉ 1 micromet. Bằng phương pháp cắt lát mô sinh thiết tức thì thông thường thì lát cắt sẽ khoảng 5-10 micromet.
Mẫu mô khi từ phòng phẫu thuật sẽ được đặt trong khuôn, sau đó làm đông lạnh nhanh ở nhiệt độ -20°C đến -30°C. Trước khi làm đông, mẫu mô sẽ được nhúng vào một loại gel chuyên dụng được gọi là OCT Compound - hợp chất gồm poly ethylene glycol và polyvinyl alcohol.
Ở nhiệt độ thấp, hầu hết các mô đều trở nên đông cứng, nhờ đó việc cắt mỏng cũng trở nên dễ dàng hơn. Mỗi loại mô sẽ có khoảng nhiệt độ âm khác nhau. Đối với các mô giàu lipid hoặc chất béo, nhiệt độ cầm giảm thấp hơn ở mức -40°C đến -50°C.
Sau khi đúc mẫu mô trong OCT Compound, khối mô được cắt trong buồng lạnh bằng máy cắt vi thể, các lát cắt đó sẽ được đặt trên phiến kính và tiến hành thực hiện nhiệm màu.
Việc chuẩn bị mẫu trong sinh thiết lạnh sẽ nhanh hơn nhiều so với các phương pháp sinh thiết thông thường. Tuy nhiên, chất lượng của tiêu bản nhuộm thường không đem lại chất lượng cao so với sinh thiết truyền thống.
Mẫu bệnh phẩm sẽ được đông lạnh ở nhiệt độ thấp
Sinh thiết lạnh được bác sĩ thực hiện lấy mẫu mô ngay trong thời gian phẫu thuật, chính vì vậy bệnh nhân có một số lưu ý trước khi thực hiện phẫu thuật, bao gồm:
Đối với mỗi ca phẫu thuật đều có những lưu ý khác nhau, bệnh nhân và người nhà bệnh nhân sẽ được các sĩ tư vấn chi tiết trước khi thực hiện phẫu thuật.
Các bước thực hiện sinh thiết lạnh (sinh thiết tức thì) bao gồm:
Bước 1: Nhận mẫu mô
Bác sĩ giải phẫu sẽ nhận được mẫu bệnh phẩm từ mẫu mô trong quá trình phẫu thuật hoặc từ các nguồn như bấm nội soi, chọc sinh thiết kim,...
Bước 2: Cố định mẫu mô
Cố định mẫu bệnh phẩm bằng gel chuyên dụng trên giá đỡ và bắt đầu làm lạnh nhanh. Giá đỡ mẫu mô được đưa vào buồng lạnh là tiến hành đông lạnh. Sau khi đạt độ cứng, giá đỡ mẫu mô sinh thiết sẽ được chuyển qua vị trí cắt tiêu bản.
Bước 3: Cắt tiêu bản
Nhân viên y tế thực hiện cắt mẫu bệnh phẩm thành những lát mỏng từ 5-10 micromet, sau đó phủ lát cát lên lam kính.
Bước 4: Nhuộm màu tiêu bản
Nhân viên y tế thực hiện nhuộm màu tiêu bản bằng phương pháp HE (Hematoxylin và Eosin).
Quy trình thực hiện sinh thiết lạnh
Nhân viên y tế sẽ gắn lamen lên lam kính, sau đó chuyển lam kính cho bác sĩ giải phẫu để kiểm tra và đọc kết quả. Khi thực hiện sinh thiết tức thời trong khi phẫu thuật, bác sĩ giải phẫu sẽ thông báo kết quả ngay cho bác sĩ phẫu thuật để có hướng thực hiện phù hợp đối với bệnh nhân.
Sinh thiết lạnh, sinh thiết tức thì hay sinh thiết cắt lạnh là phương pháp giúp xác định được nhanh chóng tính chất của khối u là lành tính hay ác tính ngay trong thời gian thực hiện phẫu thuật. Nhờ đó, bác sĩ có phương án xử lý phù hợp đối với bệnh nhân. Kỹ thuật này có độ chính xác cao trong việc chẩn đoán và không mất nhiều thời gian chờ đợi.
Thực hiện sinh thiết cắt lạnh cần đảm bảo an toàn, độ chính xác cao nên người bệnh cần chọn khám và chữa trị tại các cơ sở y tế uy tín, chất lượng. Bởi kỹ thuật này kết hợp với quy trình phẫu thuật nên cần ưu tiên đến trình độ chuyên môn của y bác sĩ, trang thiết bị tiên tiến, cơ sở vật chất hiện đại,...
Để Đặt lịch khám, bệnh nhân có thể liên hệ hotline 19001806 để được đội ngũ của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông hỗ trợ kịp thời!
TTUT. PGS. TS. BS cao cấp
TTUT. PGS. TS. BS cao cấp
Ảnh siêu âm là kết quả của quá trình siêu âm. Nó thể hiện hình thái, cấu trúc, chuyển động trong khảo sát để phát hiện các bất thường của...
