Trẻ biếng ăn sinh lý là gì? 

Trẻ biếng ăn sinh lý là tình trạng rất thường hay gặp khi bé bước vào giai đoạn phát triển khác nhau của cơ thể, thông thường tình trạng này chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và ít gây ra hậu quả nghiêm trọng. Do đó, nếu như cha mẹ xử lý không đúng cách, có thể khiến cho tình trạng này nặng nề hơn, gây biếng ăn tâm lý rất khó để khắc phục.

Biếng ăn sinh lý là tình trạng mà bé đột nhiên chán ăn hoặc là ăn ít hơn so với thường ngày.

Theo đó, thời gian biếng ăn sinh lý của trẻ thường diễn ra trong vòng từ 1, 2 ngày hoặc có thể kéo dài đến 1-2 tuần điều này còn phục thuộc vào từng giai đoạn của bé. Tình trạng này cũng có thể diễn ra nhiều lần hoặc lặp đi lặp lại trong suốt thời kỳ phát triển, biến đổi thể chất như tập ăn dặm, mọc răng, tập nói, tập đi. 

Nên nhận biết sớm tình trạng này cùng những dấu hiệu liên quan, cha mẹ cần có hướng xử lý đúng cách từ đó có thể nhanh chóng khắc phục tình trạng này, giúp đảm bảo sự phát triển của trẻ tốt nhất.

Biếng ăn sinh lý là tình trạng thường hay gặp khi bé vào giai đoạn phát triển

Những dấu hiệu của trẻ biếng ăn sinh lý 

Cha mẹ nếu thấy trẻ nhỏ có những dấu hiệu dưới đây, rất có thể khả năng cao là bé đã mắc bệnh biếng ăn sinh lý: 

Trẻ ngậm đồ ăn, lười nuốt

Một số trẻ biếng ăn sinh lý lại có động thái không hợp tác, thường xuyên ngậm đồ ăn trong miệng rất lâu. Thậm chí còn xuất hiện trường hợp quấy khóc và phun thức ăn ra ngoài, không muốn nuốt vào. Bữa ăn có thể kéo dài lên đến hàng tiếng đồng hồ khiến cha mẹ và cả bé đều rất mệt mỏi. 

Trẻ đột ngột biếng ăn

Biếng ăn sinh lý của trẻ sơ sinh thể hiện ở việc khi mà trẻ bú ít hơn thông thường, trẻ không chủ động đòi bú, thậm chí là từ chối bú mẹ. Còn đối với trường hợp trẻ đang ăn dặm, lượng thức ăn rất ít, gần như trẻ không muốn ăn bất cứ thứ gì hoặc chỉ chọn những món ăn nhất định, không muốn thử những món mới. 

Biếng ăn sinh lý của trẻ sơ sinh thể hiện ở việc khi mà trẻ bú ít hơn

Trẻ nghịch ngợm, không thích ăn uống

Trong giai đoạn tập bò, tập đi đa phần đều rất hiếu động, muốn khám phá những điều mới mẻ lạ đến từ môi trường xung quanh. Do vậy,  nên bé thường không chịu ngồi yên trong mỗi vào mỗi giờ ăn, nhiều trẻ thậm chí còn mải chơi quên ăn, hoặc ăn cũng không hề chú ý, hoàn toàn phớt lờ khi mẹ bón cơm hoặc thúc giục trẻ ăn. 

Nhìn chung, trẻ biếng ăn sinh lý không để lại những hậu quả nghiêm trọng, đa phần sau khi cơ thể đã thích nghi được với giai đoạn chuyển đổi, khi đó các bé có thể trở lại ăn uống bình thường. Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý nếu như biếng ăn sinh lý kéo dài quá 1 tháng có thể ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển của trẻ. Do đó, cần có sự theo dõi sát sao cũng có hướng xử lý phù hợp nhất. 

Trẻ nghịch ngợm, không thích ăn uống cũng là dấu hiệu mẹ cần lưu ý

Dấu hiệu ở trẻ sơ sinh

Mẹ cũng cần phân biệt biếng ăn bệnh lý và biếng ăn sinh lý để có khắc phục phù hợp nhất, đặc biệt là đối với trẻ sơ sinh. Cụ thể có 7 dấu hiệu cho thấy trẻ sơ sinh đang biếng ăn sinh lý đó là:

• Chán ăn, bỏ bú, thời gian ít nhất là từ 3-5 ngày. 
• Không bao giờ đòi bú, có dấu hiệu báo đói như tém miệng, liếm môi, nhìn xung quanh tìm kiếm. 
• Cho bé bú bé thường hay né tránh.
• Cân nặng trẻ không tăng, thậm chí còn sụt giảm, có dấu hiệu suy dinh dưỡng. 

Nguyên nhân trẻ biếng ăn sinh lý bắt nguồn từ đâu?

Thông thường, sẽ có 2 nguyên nhân chính gây ra tình trạng trẻ biếng ăn sinh lý cụ thể đó là:

Trẻ ở giai đoạn biến đổi sinh lý

Khi trẻ bước vào giai đoạn chuyển biến sinh lý như biết đi, biết bò, biết nói, biết ăn dặm có thể dẫn đến tình trạng biếng ăn của trẻ. Đây là giai đoạn trẻ bắt đầu muốn khám phá thế giới và cần học hỏi thêm những kỹ năng mới nên sẽ có những sự thay đổi lớn trong việc ăn uống. Kể cả khi trẻ vẫn khỏe mạnh, vui chơi bình thường nhưng vẫn rất lười ăn, ăn ít hoặc thậm chí bỏ ăn.  

Khi trẻ bước vào giai đoạn chuyển biến sinh lý dễ biếng ăn

Mang thai mẹ thiếu chất

Trong suốt thời gian mang thai của mẹ, có thể mẹ bầu đã không bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng hoặc là bổ sung không đúng cách, điều này có thể dẫn đến thiếu hụt các chất cần thiết cho thai nhi như Ca, Fe, Zn, cùng những vitamin thiết yếu. Điều này khiến cho trẻ sinh non thiếu tháng, bị suy dinh dưỡng, lười bú mẹ, bỏ bú hoặc lượng ăn ngoài giảm hẳn so với những đứa trẻ có cùng tuổi. 

Phân biệt 3 dạng biếng ăn ở trẻ

Để có thể biết làm gì khi trẻ biếng ăn sinh lý, mẹ cần phải xác định chính xác đó là trẻ biếng ăn dạng nào: Biếng ăn tâm lý, biếng ăn bệnh lý và biếng ăn sinh lý.  Cụ thể đó là: 

• Biếng ăn tâm lý: Đây là dạng biếng ăn xuất phát từ tâm lý sợ hãi, không muốn ăn uống, điều này xuất phát từ sự thúc ép, quát mắng và bắt buộc ăn.  
• Biếng ăn bệnh lý: Điều này xảy ra khi bé đang bị mắc một bệnh nào đó, khiến cho cơ thể cảm thấy mệt mỏi,chán ăn hoặc bé có mắc một số vấn đề về răng miệng, khiến cho việc nhai nuốt trở nên khó khăn, bé không muốn ăn. 
• Biếng ăn sinh lý: Đây là ảnh hưởng do có sự vận động và thay đổi trong cơ thể, sự phát triển mới như biết ăn, biết lẫy, biết bò, mọc răng… Giai đoạn này không kéo dài, mà diễn ra rất nhanh chỉ khoảng tầm từ 7-15 ngày. 

Biếng ăn bệnh lý xuất phát từ tâm lý sợ hãi, không muốn ăn uống

Trẻ biếng ăn sinh lý giai đoạn nào?

Nhìn chung, thời gian trẻ biếng ăn sinh lý khá đa dạng, có thể phân chia cụ thể thành những giai đoạn cụ thể như sau: 

• Giai đoạn từ 3 đến 4 tháng tuổi: Vào thời điểm khi trẻ bắt đầu tập lẫy, quan sát và khám phá môi trường xung quanh.
• Giai đoạn lúc bé được 6 tháng: Đây là thời điểm trẻ tập ăn dặm, có chế độ ăn mới và làm quen với nhiều loại thực phẩm mới. 
• Giai đoạn từ 9-10 tháng tuổi: Đây là thời điểm bé đang tập bò, tập đứng, tập đi nên những bữa ăn không còn hấp dẫn và kích thích như trước nữa. Đây cũng chính là khoảng thời gian mà trẻ bắt đầu mọc răng khiến trẻ có cảm giác sốt hoặc sưng đau, gây cảm giác khó chịu và mệt mỏi dẫn đến chán ăn.  
• Giai đoạn từ 2-3 tuổi: Đây là khi mà bé bắt đầu đi nhà trẻ, điều này gây ra sự xáo trộn khi bé thay đổi môi trường linh hoạt, tác động không ít đến tâm lý của trẻ, gây ra tình trạng biếng ăn của trẻ. 

9-10 tháng tuổi là thời điểm bé đang tập bò, tập đứng, tập đi 

Những giải pháp cải thiện biếng ăn sinh lý

Trẻ biếng ăn sinh lý phải làm sao là điều mà nhiều bậc phụ huynh quan tâm. Trẻ sơ sinh biếng ăn sinh lý rất nhanh khỏi nếu như có phương pháp xử lý phù hợp. Trong đó có 6 giải pháp để cải thiện tình trạng biếng ăn mà phụ huynh có thể tham khảo:

Về thức ăn

Thức ăn có vai trò rất quan trọng để cải thiện tình trạng trẻ biếng ăn sinh lý, mẹ cần chú ý đến những điều dưới đây: 

• Bé đang quen uống sữa, đến khi chuyển sang ăn dặm mẹ có thể đẻ trẻ ăn thức ăn sệt và nhuyễn trước sau đó mới cho bé ăn thức ăn rắn.  Điều này giúp cho hệ tiêu hóa của trẻ bắt đầu thích nghi dần với sự thay đổi thức ăn, bảo vệ đường ruột tránh khỏi sự mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
• Dạ dày của trẻ đang còn nhỏ nên chỉ có thể chứa được một lượng thức ăn nhất định. Do đó, mẹ nên chia nhỏ lượng thức ăn thành nhiều bữa để trẻ không bị quá no, nhưng vẫn cần phải đảm bảo đầy đủ dưỡng chất. 
• Mẹ nên thay đổi món thường xuyên cho bé, đồng thời kích thích khả năng tìm tòi,và kích thích vị giác của bé. Những món ăn mới hấp dẫn chắc chắn sẽ khiến bé cảm giác thích thú và cảm thấy ngon miệng hơn. 

Mẹ nên chia nhỏ lượng thức ăn thành nhiều bữa để trẻ không bị quá no

Về vấn đề tâm lý

Tâm lý của trẻ ảnh hưởng rất lớn để khả năng ăn uống của bé, vậy nên để bé có tâm lý tốt nhất khi ăn uống, mẹ nên áp dụng ngay mẹo tâm lý để trẻ luôn ăn ngon và có thêm hứng thú với bữa ăn: 

• Trang trí đẹp mắt tạo hứng thú cho trẻ, giúp bé có được tâm trạng thoải mái nhất khi ăn. 
• Khen bé khi ăn, bởi trẻ sơ sinh rất thích được khen ngoại, nhận biết được điều này trẻ sẽ thêm phần hứng thú, kích thích tiết ra hormone hạnh phúc trong cơ thể để bé có cảm giác ăn ngon miệng hơn.
• Trẻ có khả năng bắt chước người lớn, vậy nên mẹ nên để trẻ cùng tham gia bữa ăn gia đình để trẻ có thể tự bắt chước, tự động xúc ăn cơm để từ đó có thể chủ động hơn. 
• Hạn chế sử dụng TV, iPad, điện thoại… hay thói quen vừa ăn vừa chơi, nên để trẻ có thể tập trung vào ăn uống.
• Nên kiên nhẫn để dần dần cải thiện tình trạng biếng ăn, không nên giận dữ, quát mắng khiến trẻ sợ hãi dần hình thành tâm lý tiêu cực khiến bé càng chán ghét bỏ ăn.

Với trẻ chỉ uống sữa, không ăn

Theo nghiên cứu đối với trẻ sơ sinh chỉ uống sữa, bỏ ăn lượng thức ăn nạp vào cơ thể rất ít chỉ khoảng tầm từ 450 kcal. Tuy nhiên, đối với trẻ ở độ tuổi ăn dặm năng lượng cần thiết để bé đưa vào cơ thể là  700kcal. Do đó, chỉ uống sữa, không ăn chắc chắn sẽ khiến thiếu năng lượng, gây sút cân và suy dinh dưỡng.  

Đối với trường hợp trẻ biếng ăn sinh lý, mẹ cần lưu ý bổ sung ngay lượng calo cần thiết mà bé thiếu hụt. Nếu như trẻ không chịu ăn, mẹ có thể chế biến thức ăn thành dạng lỏng như đem xay nhuyễn hoặc đem trộn với sữa để trẻ chịu uống rồi dần dần tăng độ thô của thức ăn lên. Bên cạnh đó, mẹ cần phải kết hợp thêm biện pháp tâm lý hay chia nhỏ lượng thức ăn để cải thiện tình trạng này. 

Mẹ cần lưu ý bổ sung ngay lượng calo cần thiết mà bé thiếu hụt

Với trường hợp trẻ sơ sinh bỏ bữa

Với những trẻ sơ sinh biếng ăn, bỏ bữa rất có thể là trẻ vẫn đang có cảm giác no và chưa muốn ăn trong bữa đó. Do đó, mẹ nên để bé được đói và dọn thức ăn đi để bé tiếp tục ăn vào bữa tới. Ví dụ, nếu như cho bé ăn 8h sáng mà bé chưa muốn ăn, có thể dọn đi và cho bé ăn lại vào lúc 10h. Bên cạnh đó, mẹ vẫn cần kiểm soát lượng thức ăn đảm bảo trẻ ăn đủ dinh dưỡng trong cả ngày. 

Trường hợp trẻ nôn trớ khi ăn

Do hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn thiện, dạ dày của bé có cấu tạo đặc biệt, nằm ngang nên khi ăn rất dễ nôn trớ. Mẹ cần lưu ý những điều dưới đây để tránh tình trạng nôn trớ xảy ra: 

• Chia nhỏ mỗi lần bú, không nên cho bé bú quá nhiều cùng lúc và dừng lại khi trẻ đã no.
• Không nên để bé nằm ngang khi bú, vỗ ợ hơi cho trẻ khi bú,
• Để trẻ bú đúng tư thế, tránh tình trạng nuốt khỏi bọt khí.

Chia nhỏ mỗi lần bú, không nên cho bé bú quá nhiều cùng lúc 

Bổ sung lượng men vi sinh đa chủng

Men vi sinh cung cấp lợi khuẩn đường ruột, từ đó giúp cân bằng vệ sinh đường ruột, ức chế được hại khuẩn. Từ đó, hỗ trợ tiêu hóa thức ăn nhanh hơn và từ đó tăng cường hấp thu dinh dưỡng. Đối với trẻ sơ sinh mẹ nên lựa chọn sản phẩm đúng với độ tuổi của mình và có đường sử dụng phù hộ với trẻ để giúp đảm bảo an toàn.  

Trẻ biếng ăn sinh lý khi nào nên đi khám?

Biếng ăn sinh lý ở trẻ rất nhanh khỏi nếu như mẹ có phương pháp cải thiện phù hợp. Tuy nhiên, nhiều trường hợp biếng ăn sinh lý có thể dẫn đến tình trạng biếng ăn bệnh lý, cần có sự can thiệp từ bác sĩ. Vậy khi nào nên đưa trẻ đi khám dinh dưỡng, mẹ cần lưu ý đến những bất thường sau đây: 

• Trẻ biếng ăn sinh lý kéo dài trên 3 tuần, bình thường giai đoạn trẻ biếng ăn sinh lý chỉ diễn ra trong khoảng 1 – 2 tuần, nếu kéo dài hơn khoảng 3 tuần đây là biểu hiện của tình trạng bệnh lý.  
• Trẻ bỏ ăn nguyên ngày.
• Trẻ có cân nặng và chiều cao thấp hơn so với trẻ ở cùng độ tuổi.
• Trẻ sốt và kèm theo những tình trạng khác như nôn trớ, tiêu chảy, táo bón…

Với nhiều năm kinh nghiệm trong việc thăm khám và điều trị tình trạng bệnh lý ở trẻ. Nhiều năm nay, khoa Nhi tại bệnh viện Đa Khoa Phương Đông đã trở thành địa chỉ chăm sóc sức khỏe, khám và sàng lọc điều trị các bệnh lý khác nhau ở trẻ. Do đó, nếu như trẻ có những biểu hiện sức khỏe, cha mẹ có thể đưa trẻ đến thăm khám tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông để nhận được sự hỗ trợ và tư vấn từ các bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng. 

Trẻ khám dinh dưỡng tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông

Như vậy, với những thông tin trên, bạn có thể thấy rằng biếng ăn sinh lý rất hay gặp ở trẻ đặc biệt là khi bé có sự thay đổi sinh lý phát triển. Do đó, bạn nên chuẩn bị tâm lý cho mình thật vững vàng và trang bị đầy đủ cho mình kiến thức để ứng phó trong giai đoạn trẻ biếng ăn sinh lý. Hãy bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho bé, đồng thời kiên nhẫn, động viên bé trẻ qua từng bữa ăn.